#قوانین_عادت_ساز ۲
💠 *«مقدمه»*
🔷🔹 برای شناسایی قوانین عادتساز، ابتدا به این سؤالات پاسخ میدهیم:
❓ *ضرورت شناخت قوانین عادتساز چیست؟*
❓ *عادت به چه معناست؟*
❓ *عادتها چه نقشی در زندگی ما دارند؟*
❓ *آیا عادتها تغییر پذیرند؟*
❓ *راهکارهای تغییر عادت چیست؟*
🌀 عادتها تکرار دائم رفتارها هستند و در نهایت شخصیت ما را تشکیل میدهند.
عادات نادرست، شخصیتی نامناسب و عادات صحیح، شخصیت مناسبی را برای ما رقم می زنند؛ به همین علت ضروری است بعضی از عادات را تغییر دهیم و با قوانین عادتساز آشنا شویم.
🌀 اگر از کسی بارها عصبانیت یا کنجکاوی یا توقع را مشاهده کردیم، میگوییم: «فلانی عادت به گِله کردن و کنجکاوی دارد!» بدینترتیب شخصیت او در نظر ما تنزل مییابد؛ چون تکرار آن رفتار، شخصیتش را به ما معرفی میکند و اگر فردی را ببینیم که بارها و بارها دیگران را بخشیده است، او را بهعنوان شخص کریم میشناسیم؛ بنابراین *عادتها، در نهایت شخصیت ما را معرفی میکند.*
⬅️ *ضرورت آشنایی با قوانین عادتساز به این جهت است که نمیخواهیم، شخصیت سوء و ناقصی از خود به دیگران معرفی کنیم.*
📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا
#قوانین_عادت_ساز ۲
💠 *«تعریف عادت»*
✍🏼 *عادتها، رفتارهای همیشگی و منظمی هستند که در ناخودآگاه ما قرار گرفتهاند و بدون تأمل، به نمایش درمیآیند.*
هنگامی که ما به کاری عادت داریم، برای ظهور آن رفتار، اصلاً نیازی به فکر کردن نیست؛ بلکه خودبهخود و بدون اندیشیدن آن فعل بروز و ظهور دارد.
🍃 امیرالمؤمنین علیهالسلام در تعریف عادت میفرماید:
🔆 *«العادةُ طَبيعَةٌ ثانيةٌ غالِبَة»*
🔆 «عادت، طبیعت ثانویه و غالب است.»
📙 شرح نهج البلاغه، ابن ابیالحدید، ج 20، ص 302.
🔷 *عادت، طبیعت دوم ماست؛* یعنی طبع اول ما امر دیگری بود؛ امّا بهقدری یک رفتار را تکرار کردیم که جزئی از ذات و طبیعت ما شده و بر ما غالب است. ناخودآگاهِ ما تحت تأثیر عادتهای ماست و عادتها مسلط بر ما هستند.
⬅️ *تغییر عادات موجب رهایی از وابستگیهاست.*
🌀 برای مثال در آغاز طلبگی و حضور در خوابگاه، هر کسی به امری عادت دارد، یکی معتاد به چای بعد از ظهر است و دیگری به خواب صبح یا به بالش خاصی عادت دارد!و ...؛ اما به فرمودۀ شهید قدوسی اولین گام ورود به طلبگی آن است که عادتهای خود را تغییر دهید!
✅ *در واقع بایستی از وابستگیها رها شد؛ چون برخی از وابستگیها برای ما بسیار مضرند.*
📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا
#قوانین_عادت_ساز ۴
🔶🔸 برای شناخت و ایجاد عادتهای مناسب لازم است یک گام به عقب برداریم.
🔸 ابتدا در خلوت خود صادقانه برای خودمان تعیین شخصیت کنیم. اگر این گام را بر نداریم، همه عادتهای ما اصلاً عادت نمیشود و تاریخ مصرف آن بسیار موقت و گذراست.
⁉️ با توجه به این مطلب که عادات، مُعرف شخصیت ماست، قبل از هر چیز از خود بپرسیم، *میخواهیم چه کسی باشیم؟*
⁉️ در جامعه میخواهیم شخصیتی عقبمانده باشیم یا موفق؟ شخصیت نافع یا غیرنافع؟ خیررسان یا فقط مصرف کنندۀ خیر؟
⬅️ *بر مبنای انتخاب هر شخصیتی، مجموعه رفتارهایی را انتخاب میکنیم که بهتدریج به عادت تبدیل میشود.*
🔸امکان ندارد خواهان شخصیت اندیشمند و فرهیخته و عالم باشیم؛ امّا عادات جُهّال مانند بینظمی، توقع، پرسشگری و فقدان ادب را داشته باشیم.
🔸 *شهید قبل از شهادتش شهید بوده* و بعد شهید شده است! پشت پردۀ شخصیت هر شهید مجموعهای از عادات خیر مشاهده میشود. ممکن نیست با مجموعهای از عادات سوء، طالب شخصیت شهید باشیم!
⁉️ آیا واقعاً ما این قابلیت را داریم که برای خودمان تعیین شخصیت کنیم؟
⁉️ آیا ممکن است با عادت و تکرار آن، همان شخصیت انتخابی خود بشویم؟!
⬅️ *اگر این امکان وجود نداشت، به آن امر نمیشدیم!*
📚 «برگرفته از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا
#قوانین_عادت_ساز ۸
💠 *«اهمیت بهرهمندی از عادات خیر»*
🔷 داشتن عادتهای شایسته، مهم است؛ چون عادات خیر، سرنوشت ما را رقم میزند و معرف هویت ماست.
⬅️ *قدرت ایجاد عادت خیر را هم به حول و قوۀ الهی داریم؛ چون اگر این توانایی را نداشتیم، به ما توصیۀ به عادت نمیشدیم.*
🔷 یک دلیل تکرار بسیاری از عبادات در زندگی ما، این است که عبادت، طبیعت ثانویۀ ما بشود. آن قدر نماز بخوانیم که دائمالصلاة شویم.
*خوشا آنان که دائم در نمازند*
⬅️ *آن قدر توجه داشته باشیم که دائمالذکر شویم* و به قدری مراقبه کنیم که نام ما را در زمرۀ دائمالصیامها ثبت کنند.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا
#قوانین_عادت_ساز۱۳
💠 *«موانع ایجاد عادت خیر»*
💢 وقتی انسان عمری را به غیبت کردن از دیگران عادت کرده باشد،اگر بخواهد آنرا ترک کند،نفس از درون با وی مبارزه می کند.
⬅️ *اما برای ایجاد عادات صحیح باید در مقابل ملامتهای نفس وحتی ملامت های دیگران مقاومت کرد.*
🔷 ترک غیبت به این معنی نیست که فرد در مجالس ساکت باشد؛ بلکه می تواند از محاسنی سخن بگوید که از دیگران آموخته است.
🌀 مثلاً بگوید «خدا به فلانی خیر بدهد، که در برههای از زندگی فلان کار مثبت را به من آموزش داد که هیچگاه فراموش نمیکنم و امروز آن را با شما به اشتراک میگذارم.»
✅ هنگامی که هریک از ما عادت صحیحی را آگاهانه انتخاب کنیم و به ذهن خود فرمان مقاومت و صبوری بدهیم، به آن افتخار می کنیم و ادامه خواهیم داد.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۱۴
💠 *«عادت خوب شنیدن»*
🍃 امیرالمؤمنین علیهالسلام میفرماید:
🔆 *«عَوِّدْ أُذُنَک حُسْنَ الِاسْتِمَاع وَ لَا تُصْغِ إِلَى مَا لَا یزِیدُ فِی إِصْلَاحِك اسْتِمَاعُه فَإِنَّ ذَلِک یصْدِئُ الْقُلُوبَ»*
🔆 *«گوش خود را به خوب شنیدن عادت بده و به سخنانى كه شنیدنشان بر اصلاح و پاكى تو چیزى نمىافزاید گوش فرامده زیرا این كار دلها را زنگار مى زند.»*
📙 غررالحکم و دررالکلم، حدیث ۶۲۳۴
🔷 غالباً عادتهای ذکری و زبانی و خرجکردنی را میشناسیم؛ اما گوش، بهتعبیر امام سجاد علیهالسلام، خانهای است که درب آن همیشه باز است و باید برای آن فیلتر ایجاد کنیم.
⁉️ *گوش را به چه امری عادت دهیم؟*
⬅️ به خوب گوش کردن؛ اما خوب گوش کردن به چه معناست؟
✅ یعنی به آنچه بر خیرات ما میافزاید، گوش کنیم و به آنچه بیهوده است، گوش نسپاریم؛ چراکه قلب را آلوده میکند.
⬅️ *«حُسْنَ الِاسْتِمَاعِ»، یعنی استماعش همیشه مفید باشد.*
🔷 گاهی دستور پخت نوعی غذا یا یک کدبانوگری را یاد میگیریم که در زندگی از آن استفاده میکنیم و گاه مسئلهای معنوی را میآموزیم که برای ما نافع است؛ اما گاهی اوقات با وجود شنیدن مطالب فراوان هیچ رشدی برای ما ایجاد نمیشود!
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۱۶
🔷🔹 برای ایجاد عادات خوب نیاز است تا گامهایی برداشته شود. به دو گام در مطالب سابق اشاره شد.
🔹 *گام سوم، تلاش برای خوب شنیدن است.*
برای فیلتر کردن گوش باید تلاش کرد که گوشمان در تیررس سخنان نامربوط قرارنگیرد و چنانچه طرف مقابل سخنان ناشایست به کار میبرد او را ازاین کار باز داریم، بهگونهای که یا مسیر بحث را عوض کنیم یا فضا ترک شود که راهکار اول نیاز به مِهارت همدلی و قدرت تغییر مسیر گفتار دارد.*
🌀 مثلاً وقتی کسی بیمُبالات درددل و غیبت میکند و بعضی از اسرار را فاش مینماید و از ما میخواهد سخنان او را گوش دهیم و همه چیز را بشنویم، باید فضای بحث را تغییر دهیم؛ چون خسارت وارد شده بر مُستمعِ غیبت و غیبت کننده یکسان است.
⏹️ و اگر تلاش زبانی ما برای بازدارندگی از غیبت مؤثر نبود، باید یا غیبت کننده را به خروج از فضای غیبت فراخوانیم یا خود از آنجا خارج شویم که این امر هم لطف و احسان به خود، و هم به غیبت کننده است.
⏹️ گاهی تلاشهای ما برای دوری از فضای گناه (غیبت) هزینهبَر است؛ اما ارزش دارد؛ چون هزینه کردن برای دور شدن از عادتهای نامناسب در ساخت شخصیت ما بسیار موثر است.
✅ *برای ایجاد عادت جدید، باید بر آن تمرکز ذهنی داشت؛ و آن را در ذهن خود بسیار پررنگ جاسازی کنیم.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۱۸
🔷🔹 *برای ایجاد عادت خوب شنیدن نیاز است گامهایی را برداریم.*
🔹*گام پنجم: جایگزین کردن امور مثبت.*
◽️ *با گامهایی که برای ترک غیبت برداشتیم، استماع صحیح را جایگزین شنیدن غیبت کنیم؛* شنیدنیهایی لذتبخش با منفعت دنیوی و اخروی که صلاح دنیا و دینمان را تأمین میکند. در دعای ابوحمزه میخوانیم:
🔆 *«اللَّهُمَّ اشْغَلْنَا بِذِكْرِک»*
🔆 *«خدایا ما را به ذکرت مشغول کن.»*
⬅️ *جای عادات نامناسب را خالی نگذاریم تا شیطان آن را با گناه دیگری پُر کند؛ بلکه بلافاصله باید برای آن جایگزین زیبا قرار بدهیم.*
🔹 *لازمۀ عادت به ترک امور نازیبا، عادت به انجام امور زیباست.* مانند فرد معتادی که هنگام ترک اعتیاد باید به کار دیگری مشغول شود.
🌀 مثلاً تعریف کردن از دیگری و ذکر خیر او را جایگزین غیبت و بدگویی از او کنیم. به طرف مقابل هم یاد بدهیم که همیشه حرف زدن، غیبت کردن نیست! میشود هنگام حرف زدن، هم اهل تعریف باشیم هم ذکر خیر. همانطور که عادت خود را درمان میکنیم، عادت بدگویی او را هم درمان کنیم، بدگویی او را بهسمت خوشگویی جهت بدهیم.
⬅️ *ما باید برای تغییر عادات، مهارت و توانایی داشته باشیم.* دین ما را توانا بار میآورد نه ناتوان! توانایی مقابله با گناه، توانایی انجام و تکرار خیر، توانایی درست فکر کردن.
دین در تمام جوانب ما را قوی بار میآورد.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۱۹
🔷🔹 *برای ایجاد عادت خوب شنیدن نیاز است گامهایی را برداریم.+
🔹 *گام ششم: شناسایی ارزشها*
🔶 برای ایجاد عادات صحیح بایسته است ارزش بودن یک عادت را شناسایی کنیم؛ مثلاً برای این که نمازِ شب عادت ما بشود، جایگاه نماز شب و تأکید بر آن را در روایات و آیات بررسی کنیم.
🔶 قرآن جایگاهی انحصاری برای کسانی که اهل نمازِ شب هستند، بیان میکند که برای هیچ عمل عبادی دیگری ذکر نکرده است!
🔆 *«تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ . فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ»*
🔆 *«(مؤمنان، به هنگام شب،) پهلوهايشان از بسترها دور مىماند (و) پروردگارشان را از روى بيم و اميد مىخوانند، و از آنچه به آنان روزى دادهايم انفاق مىكنند.هيچكس نمىداند چه پاداش مهمّى كه مايۀ روشنى چشمهاست براى آنان نهفته است، اين پاداش كارهايى است كه انجام مىدادند.»*
📗 سورۀ سجده، آیه ۱۶ و ۱۷
✅ برای این که فرد صادقی باشیم، به گونهای عمل کنیم که حتی به شوخی هم دروغ نگوییم و تعارف دروغ نکنیم!
◀️ *برای عادت به صدق ابتدا از جهت فکری آماده شویم، آیات و روایات صدق را مطالعه کنیم تا ارزش بودن صدق و ضد ارزش بودن دروغ برای ما معلوم شود.*
✅ صدق، تنها صفتی است که در میان همۀ صفات در صحنۀ قیامت جلوهگر است، صفت کلیدی که در آن روز دستمان را میگیرد:
🔆 *«هذا يَوْمُ يَنْفَعُ الصَّادِقينَ صِدْقُهُمْ»*
🔆 *«این روزی است که صادقان از راستی خود بهرهمند میشوند.»*
📗 سوره مائده، آیه ۱۱۹
◀️ *پس شناسایی ارزشها و منافع آنها گامی است که برمیداریم و موجب ایجاد عادت شایسته میشود.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۲۴
🔷🔹 *برای ایجاد عادت خوب شنیدن نیاز است گامهایی را برداریم.*
🔷 *«گام دهم: حسن ظن به خدا»*
🔹 گاهی فُلان فعل دُرست را در چرخۀ تولید قرار میدهیم؛ امّا باور نمیکنیم روزی جزو عادات ما شود! این نگاه کار را خراب میکند؛ چون حسنظن نداشتن به خدا مانع بزرگی سر راه جریان عادات صحیح است.
✅ بایسته است بگوییم: «زدهام فالی و فریادرسی میآید»،
🔆 *«لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّه إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ»*
🔆 *«و از رحمت خدا مأیوس نشوید؛ که تنها گروه کافران، از رحمت خدا مأیوس میشوند.»*
📗 سورۀ یوسف، آیه ۸۷
⬅️ همین که خدا اجازه داد، ارزشمند بودن آن فعل را متوجه شویم؛ یعنی قرار است به عنوان عادت دائم ما ثبت شود. پس به فاعل اصلی که خداست، حُسن ظن داریم.
🍃 امیرالمؤمنین میفرماید:
🔆 *«إِنَّ الْبُخْلَ وَ الْجُبْنَ وَ الْحِرْصَ غَرَائِزُ شَتَّى يَجْمَعُهَا سُوءُ الظَّنِّ بِاللَّه»*
🔆 *«بخیل بودن و حریص بودن و ترسو بودن! سه صفت مختلف است؛ امّا قدر مشترک این صفات، بدبینی به خداست.»*
📗 غررالحکم و دررالکلم، ص ۹۸
💢 چون بدبین هستیم، اصلاً میترسیم و اقدام نمیکنیم! بدبین به خودمان، بدبین به خدا؛ در حالی که باید حُسنظن داشته باشیم.
❇️ خدای سبحان جُنود غیبی را در اختیارمان قرار میدهد تا این عادت خیر ملکۀ ما شود. خدای سبحان میفرماید:
🔆 *«وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ ... »*
📗 سوره اعراف، آیه ۵۴
✅ یعنی وقتی بندگی کنید، همۀ کائنات را در خدمت شما قرار میدهم، وقتی نیّت خیر دارید، همۀ عالَم را تحت تسخیرتان قرار میدهم.
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۲۵
⏮️ *ایجاد عادت خیر نباید به خانوادۀ ما آسیب برساند، اولویت اوّل این است که خانواده آرامش داشته باشد.*
◀️ برای این که عادت خیر در خانواده هم جاری شود و از ما به خانواده سرایت کند، بایسته است ایجاد عادت خیر ما، هیچ ضرر و آسیبی به خانواده وارد نکند.
🌀 مثلاً عادت به خواندن نماز شب داریم؛ اما صدای استغفار گفتن و گریۀ ما، همسر و فرزندمان را اذیت میکند. نتیجه این میشود که مادر، نمازخوان است و فرزند بیحجاب!
✅ *پس عادت خود را اصلاح کنیم،* نماز شب ما با کیفیت باشد به گونهای که ذرهای به خانواده صدمه نزند، نه اینکه عادت نمازشب را کنار بگذاریم، حتی میتوانیم در روز قضای نماز شب را بخوانیم؛ اما *برای ایجاد عادات خوب، خانواده را قربانی نکنیم.*
✅ حضرت امام (ره) وقتی برای نمازشب بیدار میشدند، تکه ابری را در سینک ظرفشویی قرار میدادند تا برای وضو گرفتن، صدای ریزش آب بقیه را بیدار نکند!
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام
#قوانین_عادت_ساز۲۷
💠 *«عادتهای برونی و درونی»*
🔶 عادت برونی، یعنی گوش خود را عادت دهیم حرف بیربط نشنود و فقط حرف حساب بشنود! چشممان را عادت دهیم لطفهای دیگران را ببیند نه عیب آنها را! زبانمان را عادت دهیم به تعریف کردن از دیگران، نه بدگویی.
🔶 عادات درونی یعنی فکرمان را عادت بدهیم به حُسننیّت و نیتهای زیبا. امیرالمؤمنین میفرماید:
🔆 *«عَوِّدْ نَفْسَک حُسْنَ النِّیةِ و جَمیلَ المَقصَدِ، تُدرِک فی مَباغیک النَّجاحَ»*
🔆 *«خود را به داشتن نیت نیکو و مقصد زیبا عادت ده، تا در خواسته هایت کامیاب شوى.»*
📙 غررالحکم و دررالکلم، ح۶۲۳۶
✍🏼 روانشناسان میگویند: با نیت کردن فعل خیر، گویا در ناخودآگاه خود این عادت را میکاریم. همین که خود را به نیات خیر عادت بدهیم، به انجام آن خیر، موفق میشویم. مثلاً دائم میگوییم:
🔆 *«یا لَیتَنِی کنْتُ مَعَکمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً»*
🔆 *«ای کاش من با شما بودم و به رستگاری عظیم نائل میشدم.»*
📙 زیارت ششم امام حسین علیهالسلام، مفاتیح الجنان
⬅️ *همین که نیت بودن با امام را میکنیم، صحنهای برایمان پیش میآید که در زمان غیبت به اماممان یاری برسانیم.*
📚 «از بیانات استاد زهره بروجردی»
🌐 موسسه علمیه السلطان علیبنموسیالرضا علیهالسلام در فضای مجازی:
سایت
| بله | ایتا | تلگرام