آیه ۹۴ #یونس(صفحه۲۱۹)
فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جَاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿۹۴ #یونس﴾
و اگر از آنچه به سوى تو نازل كرده ايم در ترديدى از كسانى كه پيش از تو كتاب [آسمانى] مى خواندند بپرس قطعا حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است پس زنهار از ترديدكنندگان مباش
♻️«شك» به معنای ترديد و دودلى است. اصل اين واژه به معناى ضميمه كردن چيزى به چيزى است. كسى كه شك مى كند ميان دو احتمال وجود و عدم را به هم ضميمه مى كند.
♻️«الممترين» به ترديد افتادگان از «مريه» مشتق شده كه به معناى شك با ظهور دليل است و امتراء به احتجاج براى رفع شك گفته مى شود.
✅ باید اولاً توجه كنيم كه اين آيه در سوره يونس است كه در مكه نازل شده و هنوز پيامبر به مدينه هجرت نكرده بود و با يهود و نصارى درگيرى پيدا نكرده بود و دانشمندان يهود هنوز آيات مربوط به ظهور پيامبر جديد را كتمان نكرده بودند و با خوشوقتى از آن خبر مى دادند.
✅ و ثانیاً اين جمله به معناى آن نيست كه پيامبر اسلام در وحى ترديد داشت بلكه جمله به صورت شرطى است و جمله شرطيه دلالت حتمی بر وقوع شرط ندارد. مانند:
🔅ان كان للرحمن ولداً فأنا اول العابدين(زخرف/۸۱)
اگر براى خداى رحمان فرزندى بود، من نخستين عبادت كنندگان بودم.
🔅ان استطعت ان تبتغى نفقا فى ا لارض، او سلّما فى السماء(انعام/۳۵)
اگر مى توانى نقبى در زمين بزنى و يا نردبانى در آسمان بجويى (پس چنين كن)
✅ نظير همين موضوع در آيات مربوط به مسيح ديده مى شود كه وقتى خداوند در روز رستاخيز از او مى پرسد آيا تو مردم را به عبادت خويش و مادرت دعوت كردى ؟! او صريحا اين مساله را انكار مى كند و اضافه مى كند
🔅ان كنت قلته فقد علمته : (اگر من چنين سخنى را گفته بودم تو مى دانستى ) (سوره مائده آيه۱۱۶).
ملاحظه مى فرماييد كه در اين آيات چيزهايى كه وقوع آنها محال است به صورت جمله شرطيه آمده و منظور استبعاد آنهاست كه با ذكر مطلبى يا دليلى وقوع آن شرط را غيرممكن مى داند.
✅ البته پيدايش #شك و ترديد در پيامبر محال نيست بلكه 👈🏻واقع نشده است !چون او نيز بشر است و ادراكات و احساسات و نيازها و تحولات فكرى كه همواره با بشر همراه است در او نيز امكان وقوع دارد ولى او به درجه اى از كمال فكرى رسيده كه امكان شك در وحى به مرحله وقوع نمى رسد و يكى از عوامل آن همين راهنماييها و هشدارهاى خداوند است كه در اين آيه و آيات ديگر آمده و پيامبر را از افتادن به راه باطل و خطا مصونيت مى دهد و او را در پيمودن راه دشوارى كه در پيش دارد، مصمم تر مى كند و باعث اطمينان خاطر بيشتر او مى شود.
✅ اين آيه نظير آيات ديگرى است كه در آنها به پيامبر، تذكراتى داده شده و هرگز با مقام #عصمت او منافات ندارد. مانند:
🔅يا ايها النبى اتق الله ولاتطع الكافرين و المنافقين(احزاب/۱)
اى پيامبر، از خدا بترس و از كافران و منافقان اطاعت نكن.
ویا :
🔅لئن اشركت ليحبطنّ عملك ولتكوننّ من الخاسرين(زمر/۶۵)
اگر شرك بورزى عمل تو تباه مى شود و از زيانكاران مى شوى.
✅ همه اين تذكرات براى ايجاد 👈🏻اطمينان قلبى بيشتر و تقويت روحى پيامبر و بالا بردن درجه #يقين اوست و خدا اين كار را با پيامبران ديگر هم مى كرد. مثلا به حضرت ابراهيم كه از خدا چگونگى زنده شدن مردگان را درخواست كرده بود، گوشه اى از قدرت خود را با زنده كردن آن چهار پرنده اى كه ابراهيم آنها را ذبح كرده بود، نشان داد و اين باعث اطمينان قلبى ابراهيم شد و در آيه ديگرى از نشان دادن ملكوت آسمانها و زمين به ابراهيم خبر مى دهد و هدف از آن را بالا بردن درجه يقين او اعلام مى كند:
🔅وكذلك نرى ابراهيم ملكوت السموات و الارض وليكون من الموقنين(انعام/۷۵)
و اين چنين ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نشان مى دهيم و تا از يقين كنندگان باشد.
✳️ اين نشان مى دهد كه پيامبران نيز همواره و در هر لحظه اى نيازمند لطف و عنايت خداوند و راهنماييها و تذكرات او هستند و #عصمت آنها هم از همين جا حاصل مى شود و گرنه آنان نيز بشرى مانند ديگران هستند و اگر #فيض الهى از آنها قطع شود، تفاوتى با ديگران نخواهند داشت.
❎ از ديدگاه بعضی مفسران هم ، روى سخن در آيه مورد بحث با هر شنونده و هر تلاوتگر قرآن است، امّا اين پيام به وسيله پيامبر به مردم مى رسد و مفهوم آن اين است كه: هان اى شنونده و اى تلاوت كننده قرآن! اگر در آنچه به سوى پيامبر گرامى فرستاديم در ترديد هستى، از كسانى كه كتاب آسمانى مى خوانند بپرس.
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir