💢نقش علوم تجربی در استنباط های فقهی #وارده ✔️حجت‌الاسلام محمدرضا یوسفی ✳️ اصولیان از قرنها پیش، در مباحثی مانند اجتهاد و تقلید و حجیت قطع، به ارتباط دانش ها و اطلاعات غیر دینی با استنباط های فقهی اذعان‌‎ ‌‏کرده اند. گر چه در چند دهۀ اخیر نیز مباحثی تحت عنوان کلام جدید در ارتباط با ترابط میان دانش های غیر دینی و علوم دینی و نقش آن در تکامل معرفت دینی شکل گرفته است، اما هیچکدام به طور موردی به حیطۀ خاصی از رابطۀ یک علم غیر دینی و یک علم دینی نپرداخته‌اند. 🔰 در مورد نقش تجربه و مطالعات تجربی در استنباط های فقهی می توان در چند سطح سخن گفت: 1️⃣ موضوع شناسی 2️⃣داوری صحت استنباط های فقهی از منظر کارکردی 3️⃣ نقش تجربه و مطالعات تجربی در استنباط احکام 4️⃣نقش مطالعات تجربی در تقویت عقل گرایی در فقه 🔹علت پذیرش تجربه در دخالت از برداشت از روایت و در فرایند استنباط، حصول قطع و یا اطمینان برای فقیه است. و قطع بذاته حجت است و اطمینان نیز ملحق به قطع است. درک این مبنا از این جهت مهم است که اگر مطالعات علوم تجربی اجتماعی و اقتصادی موجب اطمینان شود می تواند در هر چهار سطح یادشده موثر باشد. 🔹با توجه به مبنای یادشده و سنت مالوف در میان فقهاء در امور تجربی، علوم اجتماعی و علم اقتصاد می‌تواند با اتکاء بر تبیین ساختار اقتصادی و اجتماعی به فهم بهتر روایات کمک کند. با فهم منطق احکام، ساختار عقلانی به احکام داده، به آنها نظام دهد و در درک و تمییز احکام ثابت و متغیر و تفکیک عناصر ثابت از متغیر به فقاهت کمک نماید. دو مورد نظام پولی و زکات به عنوان نمونه‌هایی از دخالت علم اقتصاد هستند.