#اعمال_عيد_قربان
براى عيد قربان اعمالى چند نقل شده است:
1. غسل كردن است كه به گفته مرحوم «علّامه مجلسى»، غسل در آن روز سنّت مؤكّد است تا آنجا كه بعضى از علما آن را واجب دانسته اند.[2]
2. نماز عيد قربان؛ (دستور و احکام آن خواهد آمد).
3. مستحب است دعاهايى را كه پيش از نماز عيد و قبل از آن وارد شده است بخواند. به فرموده مرحوم «علّامه مجلسى» بهترين دعاها، دعاى چهل و هشتم «صحيفه كامله سجّاديه» است كه اوّلش اين است: «أللَّهُمَّ هذا يَومٌ مُبارَك...». و اگر دعاى چهل و ششم را نيز بخواند بهتر است.[3]
4. خواندن دعاى ندبه در اين روز و ساير اعياد مستحبّ است.[4]
5. قربانى كردن در اين روز براى همه مستحبّ مؤكّد است و بسيار سفارش شده است، تا آنجا كه برخى از علما آن را بر كسانى كه توانايى دارند واجب دانسته اند و مستحب است بعد از نماز عيد، كمى از گوشت آن بخورد.[5]
مستحبّ است هنگام قربانى اين دعا را كه از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است بخواند: «وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَ الْأَرْضَ، حَنيفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِكينَ، إنَّ صَلاتى وَ نُسُكى وَ مَحْياىَ وَ مَماتى لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ، لا شَريكَ لَهُ، وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمينَ. اللَّهُمَّ مِنْكَ وَ لَكَ، بِسْمِ اللَّهِ وَاللَّهُ اكْبَرُ. اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّى؛ من روى خود را به سوى كسى كردم كه آسمانها و زمين را آفريده؛ من در ايمان خود خالصم و از مشركان نيستم. نماز و قربانى و زندگى و مرگم براى خداوندى است كه پروردگار جهانيان است. شريكى براى او نيست. من به اين برنامه مأمور شدم و از مسلمانانم. خدايا از تو و براى توست. به نام خدا و خداوند بزرگتر است. خدايا از من قبول فرما».[6] البتّه اگر به نيّت چند نفر قربانىِ مستحب انجام شود، بگويد: «اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّا». بسيار مناسب است افراد توانگر، در اين روز قربانى نمايند و اكثر آن را به فقرا و نيازمندان انفاق كنند و به همسايگان و آشنايان نيز بدهند. در روايتى است كه امام صادق(عليه السلام) فرمود: امام على بن الحسين و امام باقر(عليهم السلام) گوشت قربانى را سه قسمت مى كردند؛ يك قسمت آن را به همسايگان مى دادند و يك قسمت آن را به نيازمندان و قسمت سوم را براى اهل خانه نگه مى داشتند.[7]
6. تكبيرات مشهور زير را بگويد؛ براى كسانى كه در اين ايّام توفيق حضور در مراسم حج و صحراى «منى» را دارند، بعد از پانزده نماز اين تكبيرها را مى خوانند؛ از نماز ظهر روز عيد، شروع كرده تا نماز صبح روز سيزدهم؛ ولى كسانى كه در آنجا نيستند، بعد از ده نماز آنها را مىخوانند، از نماز ظهر روز عيد آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تكبيرها مطابق روايت كتاب شريف «كافى» چنين است:
«اللَّهُ اكْبَرُ، اللَّهُ اكْبَرُ، لا الهَ الَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اكْبَرُ، اللَّهُ اكْبَرُ، و للَّهِ الْحَمْدُ، اللَّهُ اكْبَرُ عَلى ما هَدانا؛ اللَّهُ اكْبَرُ عَلى ما رَزَقَنا مِنْ بَهيمَةِ الْأَنعامِ؛ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلى ما أبْلانا؛ خدا بزرگتر از توصيف است معبودى جز خدا نيست و خدا بزرگتر است و ستايش خاص خداست خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمايى كرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزيمان كرد از چهار پايان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستايش خاصّ خداست براى آنكه آزمود ما را».[8]
حدّاقل اين تكبيرها را بعد از نماز در اين ايّام، يكبار بگويد ولى اگر تكرار نمايد، بهتر است، و حتّى اگر بعد از نوافل نيز بگويد خوب است. [9]، [10]
7. زيارت امام حسين(عليه السلام)؛ به سند معتبر از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است كه: «هر كس قبر امام حسين(ع) را در يكى از سه شب زيارت كند گناهان او آمرزيده مى شود»، راوى عرض مى كند: فدايت شوم آن سه شب كدام است؟ فرمود: «شب عيد فطر، شب عيد قربان و شب نيمه شعبان».[11]
همچنين از آن حضرت روايت شده كه: «هر كس آن حضرت را در يكى از سه شب نيمه شعبان، عيد فطر و عرفه زيارت كند هزار حاجت از حوايج دنيا و آخرت براى او برآورده مىشود».[12]
از امام باقر(عليه السلام) نیز نقل شده كه: «هر كس شب عرفه در زمين كربلا باشد و آنجا براى زيارت روز عيد قربان بماند و سپس برگردد، خداى سبحان او را از آفات آن سال محافظت مى كند».[13]، [14]