eitaa logo
محمدجواد توکلی- یادداشت‌های اقتصادی
2.9هزار دنبال‌کننده
718 عکس
445 ویدیو
75 فایل
یادداشت‌های اقتصادی محمد جواد توکلی دانشیار پایه ۱۳ اقتصاد ایتا https://eitaa.com/eqmoq2 بله https://ble.ir/mjtvyadeq زمینه‌های مطالعاتی فلسفه اقتصاد، اخلاق اقتصادی، تعلیم و تربیت اقتصادی، اقتصاد جمعیت
مشاهده در ایتا
دانلود
⚫️ متاسفانه امروز با خبر شدیم که دکتر جواد عرب یارمحمدی، معاون پژوهشی پژوهشکده امور اقتصادی، دار فانی را وداع گفتند. ضایعه از دست دادن ایشان به عنوان محققی پرتلاش و خستگی‌ناپذیر را خدمت خانواده محترم ایشان و همه محققان اقتصادی تسلیت عرض می کنم. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
💢 درس‌گفتار مجازی «بازتابِ دین در علم، هنر و فناوری» 🟠 جلسه سوم: «دین و اقتصاد» 🎙 با گفتاری از: محمدجواد توکلی (عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی «ره») 🗓 دوشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۳ ⏰ ساعت ۱۶ تا ۱۷ ✅ پیوند شرکت مجازی 🌐 http://B2n.ir/mohyeddin_ir 💠 بنیاد علوم‌ انسانی‌ اسلامی آیت‌ الله‌ حائری شیرازی(ره)
🐦کلاغذ سفید ولزی 🔻من معمولا از استعاره کلاغ سفید برای معرفی روش‌شناسی اقتصاد استفاده می‌کنم؛ در اخبار دیدم که در ولز کلاغ سفید مشاهده شده است👇 khabaronline.ir/xm4rq ✅ این استعاره حاکی از خطای تعمیم در استقرا است، ما با دیدن مکرر ویژگی‌های یک پدیده ی یا توالی دو پدیده اقدام به صدور حکم کلی می‌کنیم. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
در زمینه کار می‌کرد ، با همت ایشون و همکارانش دکتر محمودی و دکتر محمدی، آزمایشگاه اقتصاد رفتاری در پژوهشکده امور اقتصادی راه‌اندازی شد و کلی کتاب اقتصاد رفتاری ترجمه کرده بودند. 🔹توی نمایشگاه کتاب سال قبل از کتاب «علوم رفتاری و سیاست گذاری عمومی» که در گروه‌شان ترجمه شده بود، رونمایی کردیم👇 ibna.ir/x4SLL 🔹دکتر جواد عرب یکی از پیشتازان مطالعات اقتصاد رفتاری در حوزه سیاست گذاری اقتصادی در ایران بود؛ یک آزمایش رفتاری در سازمان امور مالیاتی با کلی زحمت انجام دادند و بنابود نتایجش در یک مجله ای اس ای خارجی منتشر شود؛ به طرح آزمایشگاه رفتاری شون برای اقتصاد ایران خیلی امید داشتم. گزارش خوبی از این طرح برای وزیر اقتصاد تهیه کرده بود که منتشر شد👇 https://eitaa.com/eqmoq2/2365 ▪️حیف شد که شمع وجود دکتر در ۶ فروردین ۱۴۰۳ خاموش شد. یادش گرامی و روحش شاد. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
1818828544_-321230365.pdf
1.11M
جایگاه، ضرورت و اهمیت ایجاد و استفاده از آزمایشگاه‌های سیاست‌گذاری در تدوین و اجرای سیاست‌های اقتصادی تهیه‌کنندگان: جواد عرب یارمحمدی و سعیده احمدی کلمات کلیدی: آزمایشگاه سیاست‌گذاری، اقتصاد رفتاری، سیاست‌گذاری عمومی و آزمایش‌های کنترل‌شده تصادفی گروه پژوهشی: توسعه بخش خصوصی و توسعه فراگیر و پایدار ناظر علمی: محمدجواد توکلی تاریخ نشر: تابستان 1401 ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🔹‏«بیراهه طرح موسوم به هدفمندی یارانه‌ها در شرایط امروز» ✍ دکتر محمدطاهر رحیمی 🔻طرح هدفمندی یارانه‌ها در بستر دهه ۸۰ مطلقا قابل تجویز در مختصات اقتصاد عبور کرده از نیمه دوم دهه ۹۰ و سالهای اخیر نیست، که در ادامه به این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت: ‏1⃣ سال ۸۹(اجرای هدفمندی یارانه‌ها)محیط اقتصاد کلان با «ثبات بلندمدت نرخ ارز» یعنی ثبات لنگر انتظارات عاملان اقتصادی طی بیش از یک دهه مواجه بود. نرخ ارز طی این دهه رشد متوسط ۲.۷٪ را تجربه کرد، از این رو به دلیل ثبات لنگر انتظارات، شرایط برای استفاده از ابزار قیمتی فراهم بود‏ حال آنکه اکنون در دورانی به سر میبریم که نرخ ارز از ۹۷ تا ۱۴۰۱ متوسط ۶۱.۱٪ افزایش و از نیمه سال ۱۴۰۱ تا کنون دوباره بیش از ۱۰۰٪ جهش داشته است؛ از این رو لنگر انتظارات عاملان اقتصادی رهاتر از هر دورانی دیگری در تاریخ کشور است بنابراین ‏«بهره انتظاری، فشار هزینه بر ترازنامه بنگاه و خانوار و نیز هزینه فرصت تأمین مالی بخش مولد اقتصاد» در اوج است، فلذا ابزارهای قیمتی مشابه هدفمندی یارانه‌ها از جمله فوب سازی نرخ سوخت و ... اقتصاد کشور را به تلاطم‌های شدیدتر دچار میکند که بخشی از آن را در آبان ۹۸ دیدیم،ضمن اینکه ‏اثربخشی هرگونه ابزار قیمتی با شرایط پرنوسان ارزی عملا از بین خواهد رفت در شرایط بی‌ثبات ارزی، کارایی یارانه نقدی مثل یارانه اخیر شدیدا کاهش می‌یابد چراکه بیش از یارانه پرداختی، در قالب «مالیات پنهان یا همان مالیات کثیف تورمی»از ترازنامه خانوار کسر میشود. ‏2⃣ متوسط «تورم» سالانه در دهه ۸۰، ۱۴.۷٪ بود حال آنکه از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ با تورم میانگین ۴۲.۴٪ روبرو بودیم و در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز اقتصاد کشور از تورم‌های ۴۶٪ و ۴۰.۷٪ رنج برده است. ‏3⃣ از طرف دیگر «سرمایه گذاری و مخارج مصرفی خصوصی(به عبارت ساده مصرف مردم)» به لحاظ حقیقی تا قبل از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها طی دو دهه تقریبا مستمرا رشد کرده بود حال آنکه اکنون از دهه ۹۰ای عبور کردیم که رشد مصرف به لحاظ حقیقی بعد از دو دهه متوقف و نزولی شد. بنابراین ‏ترازنامه خانوار هم از جانب هزینه با تورم جهش یافته و هم از جانب درآمد با مصرف نزولی مواجه است. بنگاه هم با تورم تولیدکننده حتی تا ۱۰۰٪ و با استهلاک ناشی از روند نزولی سرمایه گذاری روبرو است، فلذا بنگاه و خانوار مطلقا نسبت به ابزار قیمتی منعطف نیست (برعکس زمان اجرای طرح هدفمندی). ‏4⃣ تحمیل فشار هزینه جدید به بنگاه و خانوار مستلزم یک «برنامه پولی انبساطی هدفمند و توسعه یافتگی حداقلی در بازار مالی و اعتباری» برای تأمین مالی بنگاه و خانوار اقلا برای کنترل انتظارات و هراس(Panic) اقتصادی مردم در شرایط عدم تثبیت لنگر انتظارات(نرخ ارز) است، حال آنکه ‏در جریان حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ به عنوان یکی از منابع خلق فشار هزینه بر اقتصاد، کاملا ملموس شد که مطلقا چنین زیرساخت پولی و اعتباری و مالی فعلا فراهم نیست. ‏5⃣ فوب‌سازی قیمت ها به ویژه در کالایی مثل سوخت زمانی در مصرف اثربخش است که مصرف نسبت به قیمت «کشش پذیر» باشد، یعنی با افزایش قیمت ها شاهد کاهش تقاضا و مصرف باشیم که این هم مستلزم حمل و نقل عمومی توسعه یافته، کاهش مصرف خودروها در سطح ‏استاندارد(نصف تا یک چهارم مصرف فعلی)، توسعه سبد سوختی کشور و اقداماتی نظیر احیای واقعی کارت سوخت است که هیچکدام فراهم نشده است. ‏6⃣ «شرایط اجتماعی» دهه ۸۰ با توجه به نرخ مشارکت سیاسی بالای آن سالها، تورم متوسط کمتر از ۱۵٪، ثبات محیط اقتصاد نه کلان و ... به مراتب برای پذیرش جهش‌های قیمتی(مشابه هدفمندی یارانه‌ها) فراهم‌تر از امروز بوده است. حال آنکه امروز در دورانی به سر میبریم که ‏علاوه بر شوک های ارزی و اقتصادی به تازگی از بحران‌های اجتماعی نیمه دوم ۱۴۰۱، بحران آبان ۹۸، بحران ۹۶ و ... عبور کرده ایم. نرخ مشارکت سیاسی کشور به کمتر از ۵۰٪ رسیده است. سرکوب های متواتر دستمزدهای حقیقی کارگران در شرایط تنگنای مصرفی و جابجایی درآمدها نیز مزید بر علت شده است. ‏از این رو تجویز نسخه بدون توجه به شرایط زمینه‌ای، کشور را علاوه بر بحران اقتصادی دچار بحران های عمیق اجتماعی و سیاسی و حتی امنیتی خواهد کرد. ‏بنابراین تعمیم طرح هدفمندی یارانه ها در انتهای دهه ۸۰ به نسخه‌ای برای شرایط کاملا متفاوتِ امروز و بدتر از آن هزینه کردن از بیانات رهبر انقلاب برای این قیاس ناصواب، فاجعه‌آفرین و بیش از آنکه بحثی فنی باشد به کری‌خوانی و لجاجت‌های استادیومی شبیه است. 🌀 توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀روند تورم در دو نیم سال اخیر 🔻دولت سیزدهم کار خود را با نرخ تورم 45.7 درصد در مرداد 1400 آغاز کرد و در انتهای سال 1402 به نرخ تورم 40.7 درصد رسید؛ یعنی تورم 5 واحد درصد کاهش داشته است. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀علی(ع) اسوه تولید 🔹علی(ع) فقط اسوه جهاد و عبادت نبود؛ بلکه اسوه تولید نیز بود؛ انسانی مولد بود، که هیچگاه دست از کار و تلاش نمی‌کشید. 🔻حکایت شده روزی حضرت مشاهده کرد گرسنگی در چهره‌ پیامبر(ص) ظاهر شده است؛ کمر خود را با لیف خرما بست و دلوی برداشت، مردی را دید که میخواهد نخلستانش را آبیاری کند، برایش آبیاری کرد و مقداری خرما دستمزد گرفت و با پیامبر تناول کرد(بحارالأنوار، ج۴۱, ص۳۹). 🔻در وضعیتی مشابه حضرت و خانوادهاش غذایی برای خوردن نداشتند، امام علی(ع) از خانه در پی کار بیرون زد، در مدینه کار نجست، به سوی روستاهای مدینه حرکت کرد، در یک فرسخی مدینه زنی را دید که خاک آماده کرده بود و دنبال کارگری می گشت که آب از چاه بکشد تا خانه‌اش را تعمیر کند، حضرت آن روز را تا پایان کار کرد و مقداری خرما دستمزد گرفت و سر سفره خانواده برد(همان، ص۳۳). 🔻روزی حضرت را دیدند که کیسه‌ای پر از هسته خرما بر دوش خود حمل می‌کند، پرسیدند این چیست؟ حضرت پاسخ داد اگر خدا بخواهد صد هزار درخت خرما (فروع کافی، ج۵، ص ۷۵) ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
نقش معنويت و اخلاق در الگوي اسلامي تعليم و تربيت اقتصادي.pdf
515.5K
💠 نقش معنويت و اخلاق در الگوي اسلامي تعليم و تربيت اقتصادي 🌀چکیده: بسیاری از کشورها اقدام به طراحی الگوی تعلیم و تربیت اقتصادی جهت بهبود سطح دانش اقتصادی دانش‌آموزان پیش از ورود به دانشگاه کرده‌اند. در بیشتر مدل‌های تعلیم و تربیت اقتصادی، مدل نئوکلاسیکی رفتار اقتصادی عقلایی ترویج می‌شود؛ مدلی که منجر به بیشنه‌سازی سود مادی می‌گردد. اما گسترش منطق انتخاب عقلایی لذت‌محور باعث به حاشیه راندن معنویت و اخلاق به‌عنوان دو مورد از تعالیم ادیان الهی است. این مقاله به‌دنبال تدوین الگوی اسلامی تعلیم و تربیت اقتصادی است که در آن معنویت و اخلاق نقشی محوری بازی می‌کند. براساس یافته‌های پژوهش، الگوی اسلامی تعلیم و تربیت اقتصادی به‌دنبال تقویت عقلانیت اخلاقی/معنوی در عاملان اقتصادی با استفاده از قواعد و سیاست‌های اقتصاد اسلامی است. برای نمونه؛ نهاد زکات درصدد تزکیه پرداخت‌کنندگان این مالیات اسلامی است؛ این در حالی است که مالیات‌های متعارف اجباری بوده و اهداف معنوی و اخلاقی را هدف‌گذاری نمی‌کنند. در مدل تعلیم و تربیت اقتصادی اسلام، توجه به درآمد حلال و طیب راهبردی برای تقویت عقلانیت معنوی در عاملان اقتصادی است. در این مقاله استانداردهای محتوایی برای الگوی تعلیم و تربیت اقتصادی اسلامی پیشنهاد می‌شود که در آن عناصر اخلاقی نقشی اساسی ایفا می‌کنند. ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2