🌀نقش افزایش نرخ ارز در نابرابری اجتماعی
🔹گفتاری از مرحوم دکتر داودی
🔻 جهشهای نرخ ارز آسیبهای جبرانناپذیری بر پیکره اقتصاد کشور وارد کرده است؛ پدیده ای که باعث افزایش شکاف طبقاتی می شود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀 اعتراض آیت سبحانی به تعطیلی شنبه
تعطیلی روز شنبه که در مجلس به تصویب رسید از لحاظ داخلی و خارجی قابل ملاحظه است.
🔻از لحاظ خارجی
در چنین روزهایی که دشمن صهیونیست فزون از هفت ماه،به نسل کشی پرداخته .. آیا صلاح است .. روز تعطیلی دشمن که شنبه است، در ج ا ایران نیز به رسمیت شناخته شود... آیا این نشانه غلبه فرهنگ غربی نیست؟
🔻از نظر داخلی:
1.استدلال آقایان بر تعطیلی روز شنبه با منطق آنان همخوان نیست میگویند: «اقتصاد ایران با اقتصاد جهان پیوند ناگسستنی دارد باید کاری کرد که بیشترین روزهای هفته، این پیوند بر قرار باشد» این سخن بسیار منطقی است ولی دلیل بر تعطیلی روز شنبه نمیشود،چون در چنین روزی دنیای خارج نیز تعطیل است.این منطق ایجاب میکند روزهای پنجشنبه که روز کاری بوده،بیشترین فعالیت را داشته باشد که دنیای خارج نیز فعال است؛ آقایان به جای اصلاح علت سراغ معلول رفتند و سبب آن این است که میخواهند تعطیلی هفته از یک روز به دو روز افزایش یابد. و مسئله ارتباط با خارج در درجه دوم است.
2.در خمیره هر ایرانی روز شنبه روز کاری است،مصوبه مجلس بر تعطیلی شنبه، به حکم شنا بر خلاف مسیر آب است و اگر هم اقلیتی تعطیل کنند اکثریت از آن پیروی نمیکنند و این سبب میشود که در جامعه دو دستگی پدید آید که ضرر آن کمتر نیست.
3. سالهاست بر اثر یک رشته تبلیغات، روز پنجشنبه حالت تعطیلی به خود گرفته و با تصویب تعطیلی روز شنبه، شمار تعطیلی هفته به سه روز خواهد رسید و با بحران تولید که کشور با آن روبروست کاملاً در تضاد است.
4.در اصل 17 قانون اساسی، تکلیفِ تعطیلی هفته روشن شده است :«تعطیلی رسمی هفتگی روز جمعه است».
🌀 قیمت دستوری دلاری
🔹 جناب آقای رائفی پور با ضرب اعداد رسیدند که قیمت سیمان سهمی در هزینه مسکن ندارد، پس چرا قیمتگذاری دستوری میکنید؟
🔻 از عدد و رقم ایشان بگذریم که نیاز به کار کارشناسی دارد، فقط میروم سراغ طعنه ایشان به قیمت دستوری.
🔹 محض اطلاع الان قیمت سیمان، آهن، قیر و پلاستیک و هزار یک نهاده اصلی ساختمان بر اساس یک فرمول دستوری(وارد شده در قانون هدفمندی یارانهها)تعیین میشود آن هم براساس قیمت دلاری فوب خلیج فارس و ...،
🔹به فرمایش شما بیاییم ریشه این قیمت دستوری را بکنیم (قانون هدفمندی را اصلاح کنیم) و بگذاریم قیمت این نهاده ها براساس عرضه و تقاضای داخلی تعیین شود، البته اگر عرضه کنندگان انحصاری باشند که در بسیاری موارد هستند، لیبرال ترین اقتصاددانها هم میگویند قیمت باید دستوری تعیین شود توسط دولت یا شورای رقابت یا هر نهاد دیگر.
🔻 مهم این است که ضابطه تعیین قیمت چه باشد، ضابطه باید به قیمت عادلانه و منصفانه و سازگار با واقعیت های اقتصاد ایران بینجامد نه اینکه وابسته به نرخ دلار شود و قیمت برای مشتری با درآمد ریالی به صورت دلاری تعیین شود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀 غذایی برای خوردن
♦️در این فیلم کوتاه، یک کلمه هم رد و بدل نشده، ولی ۲۷ جایزه بین المللی گرفته است، ارزش دیدن دارد.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀 نمایندگان مجلس دوازدهم در دیدار با رییس بانک مرکزی درخواست امیدبخش مقابله با بانکهای خصوصی را داشتند؛ بانکهایی که تا آخر ۱۴۰۲ حدود ۳۵۰ همت از بانک مرکزی پول قرض گرفتند و با این پول هیچ خیری در مسکن، ازدواج و ..به مردم نرساندند.
🔰 نکات حمید رسایی نماینده مجلس دوازدهم خطاب به رییس بانک مرکزی:
1⃣ نکته اول:
بانکهای خصوصی (اعم از بانک خصوصی فعال، بانک خصوصی ادغام شده)، تا آخر سال ۱۴۰۲ حدود ۳۵۰ هزار میلیارد تومان (۳۵۰ همت) از بانک مرکزی پول قرض گرفتند (حدود ۲۷۵ همت بانکهای خصوصی، حدود ۲۳ همت بانکهای ادغامی، حدود ۵۰ همت موسسات).
آمارهای منتشره در رسانه ها هم نشان میدهد که این بانکها با این پول هیچ خیری در مسکن، ازدواج و غیره، به مردم نرساندهاند و صرفا قلّک شخصی ذینفعان اصلی بانکها شدهاند. آیا وضع باید اینطور باشد که بانک مرکزی خلق پول کند (دست اندازی به حق عامه و جیب مردم) و به جیب بانکهای خصوصی بریزد؟!
البته این به معنای تطهیر بانکهای دولتی نیست و ضروری است تا به وضعیت این بانکها هم رسیدگی شود، اما مطابق مستندات همین اندک تسهیلات اعطا شده حداقلی به مردم و جوانان، از طرف همین بانکهای دولتی است.
2⃣ نکته دوم:
بیش از یک سال است که رئیس جمهور میگوید بانکهای متخلف منحل میشوند. رئیس بانک مرکزی هم همین را گفته و قرار بود در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ هم شروع شود. رییس بانک مرکزی صریحا گفت تا شهریور ۱۴۰۲ صبر میکند. اما در نهایت هم رفتید سراغ یکسری موسسه (نه بانک!). اما کانونهای اصلی بحران (بانکهای خصوصی متخلف) همچنان مشغول کارند و بانک مرکزی با چاپ پول و گسترش امتیازات و امکانات فنی و الکترونیکی از این قبیل بانکها (مثل مشارکت دادن برخی بانکهای متخلف همچون آینده در اپلیکیشنهای جدید بانکی)، در حال حمایت از تخلفات است!
این تناقض گفتار و عمل، هم اعتبار دولت را مخدوش میکند، هم اعتبار بانک مرکزی را زیر سوال برده، هم بانکهای متخلف را جری تر کرده است.
غدۀ سرطانی را مدارا نمیکنند، بلکه نابود و منحل میکنند. اما شما میگویید میخواهیم اصلاح کنیم. بسیار خب! چشم اندازتان در کوتاه مدت و میان مدت چیست؟ چه چیزی را میخواهید اصلاح کنید:
🔻اولا این حرفها و شعارهای اصلاح، ۱۲ سال قبل هم بود. ۱۲ سال پیش، همین سودجوییها و سوء استفاده ها را بانک تات کرده بود. آقایان متولی در آن دوره گفتند میخواهیم اصلاح کنیم. برنامه آقایان این بود که از ادغام بانک تات و چند موسسه، بانک دیگری ایجاد شد و مقامات بانک مرکزی و این بانک، وعده پوچ اصلاح دادند. امروز چه شد؟ وضع بدتر از ۱۲ سال قبل. آقایانِ آن دوره نیز امروز پاسخگوی اعمال خود نیستند.
🔻ثانیا یکسری میگویند میخواهیم آن را ادغام کنیم. از نتیجۀ ادغام بانکهای قوامین و انصار و... در بانک سپه چه خبر؟ هزینه سوداگری آن بانکها افتاد بر گردن بانک سپه؛ بعد افتاد بر گردن دولت و در نهایت هم از جیب مردم! اموال و سودش را دیگران بردند، هزینه اش را دولت و مردم دادند. وزیر اقتصاد در پائیز سال گذشته گفته بود حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان بدهی بانک قوامین به دولت تحمیل شده است!
🔻ثالثا مکررا عده ای از تبعات اجتماعی برخورد با بانکهای متخلف میگویند. اکنون که حدود ۲۰۰ همت به این بانک پول دادید و این غده سرطانی همچنان پابرجاست، تبعات ندارد؟ جماعتی از تبعات اجتماعی برخورد با بانکها میگویند و میخواهند به نحوی دلهره در مقامات تصمیمگیر ایجاد کنند، در حالی که مشارکت حدود ۲۵ درصدی در دور اول تهران و ۸ درصدی در دور دوم انتخابات، بزرگترین تبعات اجتماعی است که بخش مهمی از آن بخاطر همین نابسامانیهای اقتصادی است.
https://eitaa.com/eqmoq2
📚اامسال دو جلد کتاب فلسفه اقتصاد تطبیقی ۱ و ۲ که یکی از بهترین آثارم در سال های اخیر بود، در نمایشگاه بینالمللی کتاب عرضه شد. 👇
B2n.ir/d18260
B2n.ir/j71640
♦️مطالعه این دو جلد کتاب را به علاقهمندان به مباحث فلسفه اقتصاد توصیه میکنم. در این کتاب به بررسی مبانی فلسفی دانش اقتصاد در سه بعد مبانی معرفت شناسی، هستیشناسی و ارزش شناسی پرداختم.👇
B2n.ir/u35526
B2n.ir/n64564
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀یادی از حضور مرحوم دکتر یارمحمدی در نمایشگاه کتاب سال قبل
✅ ۲۷ اردیبهشت سال قبل، همراه مرحوم دکتر #یارمحمدی و دکتر محمودی به نمایشگاه کتاب رفتیم تا با رونمایی از کتاب «#علوم_رفتاری_و_سیاست_گذاری_عمومی» از تاسیس #آزمایشگاه_سیاست_گذاری_اقتصادی در پژوهشکده امور اقتصادی وزارت اقتصاد سخن بگوییم.
♦️ دکتر یارمحمدی با اشتیاق زیاد از مطالعات اقتصاد رفتاری سخن میگفت و اینکه چقدر جای این بررسیها در سیاستگذاری های اقتصادی در ایران خالی است.
🔹 متن نکات ایشان را اینجا بخوانید👇
B2n.ir/b25350
🔻 گزارش سیاستی مرحوم دکتر یارمحمدی در مورد ایجاد آزمایشگاه سیاست گذاری اقتصادی👇
https://eitaa.com/eqmoq2/2365
🔹برای شادی روحش فاتحه ای قرائت بفرمایید
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔹برای سلامتی رئیس جمهور دعا کنیم
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
⚫️ خبر سنگین است؛ دکتر سید ابراهیم رئیسی به سمت معبود پر کشید.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀دو خصلت برجسته رئیسی در سیاستگذاری اقتصادی
1⃣ رویکردی جهادی داشت و در خدمت به مردم سختکوش بود
2⃣ در تجارت خارجی، نگاه به شرق را جایگزین اتکای به غرب کرد.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀 شرایط عقلانیت اقتصادی از منظر امام رضا
🔻امام رضا(ع) فرمود عقل فرد کامل نشود، مگر آنکه 10 ویژگی داشته باشد:
1 ـ از او امید خیر باشد.
2 ـ از بدى او در امان باشند.
3 ـ خیر اندک دیگرى را بسیار شمارد.
4 ـ خیر بسیار خود را اندک شمارد.
5 ـ هـرچه حـاجت از او خـواهنـد آزرده نشـود.
6 ـ در عمر خود از طلب دانش خسته نشود.
7 ـ فقـر در راه خـدا از تـوانگـرى برایش محبـوبتـر بـاشــد.
8 ـ خـوارى در راه خـدا از عزت بـا دشمنـش محبـوبتـر بـاشــد.
9 ـ گمنـامـى را از پـرنـامـى خـواهـانتـر بـاشـد.
10 ـ سپس فـرمـود: اما دهمى! و چیست دهمى ؟ پرسیدند چیست دهمی؟ فـرمـود: خودش را از هیچکس برتر و پـرهیزکـارتـــر نداند (تحف العقول،ص 442).
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀تشییع رئیسی از حرم به جمکران
🔻 قمی ها ساعت ها انتظار کشیدند تا با پیکر رییس جمهور و همسفرانش وداع کنند، و چه وداع با شکوهی بود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀ادامه مسیر خدمت رئیسی
🔹در وضعیت کنونی که اقتصاد مشکل اصلی کشور است، کسی باید سکاندار کشتی اجرایی کشور شود که همانند رئیسی رویکردی جهادی، مردمی، بومی و اسلامی داشته باشد، به ظرفیتهای اقتصادی داخلی ایمان داشته باشد؛ در پی احیای تولید ملی باشد، اقتصاد کشور را به رفع تحریم غرب شرطی نکند، رویکرد نگاه به شرق در تجارت خارجی را ادامه دهد و در یک کلمه، بتواند همه ظرفیتهای کشور را در چارچوب اندیشه اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی برای حل مشکلات معیشتی مردم بسیج کند.
🔻برای استمرار #مسیر_خدمت رئیسی باید انقلابی در زیرساختها و سیاستهای اقتصادی کشور رخ دهد؛ انقلابی در زیرساختهای بانکی، مالیاتی، حمایتی و بودجه ریزی؛ انقلابی در سیاستهای ارزی، پولی و مالی؛ انقلابی اقتصادی برای محرومان؛ که اگر چنین شود، غول خفته اقتصاد ایران از جا برمیخیزد و در مدتی کوتاه بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور حل میشود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀امسال سال عجیبی است؛ آخر فروردین ناگهان دکتر #داودی را از دست دادیم و آخر اردیبهشت دکتر #رئیسی را!
🔻مقدرات الهی چگونه رقم میخورد که از درکش عاجزیم. اگر دکتر داودی میانمان بود میتوانست در این برهه حساس سکاندار کشتی اجرایی کشور شود با کوله باری از تجربه و بهرهمند از اندیشه ناب اقتصادی؛ ولی صد حیف که او هم از میان ما پرکشید.
🔻 در آستانه #چهلمین روز درگذشت دکتر داودی، فکرم مشغول است که چگونه می توانیم دغدغههای ایشان در صیانت از سفره معیشت مردم و اعتلای اقتصاد ایران را دنبال کنیم.
⁉️ چه کسی می تواند راه ایشان را ادامه دهد؟
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀دلار حج تمتع۱۴۰۳ و سیاست تثبیت ارز
♦️امسال به هر زائر حج،۵۰۰ دلار ارز مسافرتی اختصاص میدهند،یعنی برای ۸۷ هزار و ۵۵۰ زائر ایرانی میشود حدود ۴۴ میلیون دلار که اگر به قیمت بازار مبادله حدود ۴۴۸۰۰ تومان فروخته شود میشود حدود ۲ همت، تفاوت قیمت با نرخ دلار آزاد حدود ۵۹۵۰۰ تومانی هم میشود حدود ۶۵۰ میلیارد تومان.
♦️وقتی ما از سیاست تثبیت ارز سخن میگوییم یعنی در شرایط جنگ اقتصادی باید از هر تک دلار ذخایر ارزی کشور حفاظت کرد، باید تقاضای ارز را مدیریت کرد، اینکه ما حجاج را هم درگیر خرید دلار میکنیم ناسازگار با فضای جنگ اقتصادی است، حاجیان ما چه این ۴۴ میلیون دلار را در عربستان هزینه کنند و چه در بازار آزاد ارز سودی ۷.۵ میلیون تومانی ببرند، هردو طرفش ضرر است.
♦️متاسفانه سیاست تثبیت ارز بد معرفی شده است و فقط روی نرخ تمرکز شده است، سیاست تثبیت یعنی شما باید عرضه و تقاضای ارز را کاملا مدیریت کنی، عرضه را با پیمان سپاری ۱۰۰ درصدی و تقاضا را با مدیریت واردات و ... سیاست تثبیت یعنی شما باید نسبت به فرهنگ اقتصادی هم حساس باشی که مردم دلال ارز یا ذینفع در افزایش قیمت ارز نشوند، تثبیت یعنی نگذاری شکاف بین نرخ ارز رسمی و بازار افراد را وسوسه کند که وارد بازار غیرقانونی آزاد شوند، سیاست تثبیت یعنی با مالیات بر عایدی سرمایه رانت تفاوت نرخ ارز رسمی و غیررسمی را مالیات بگیری.
⁉️سوال پایانی آیا اساسا ضرورتی دارد که برای حج دلار به حجاج بدهیم نه ریال سعودی و اساسا راهبرد ما برای دلارزدایی داخلی و خارجی چیست و چه طرحی برای مدیریت مصرف منابع ارزشمند ارزی کشور داریم؟
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀 شورش علیه بازارگرایی افراطی
🔻نمیگویم چه فردی را برای ادامه مسیر #خدمت_رئیسی انتخاب کنید، فقط میگویم کسی را برگزینید که مرعوب #بازارگرایان_افراطی داخلی نشود، #شبه_مهندسانی که فکر میکنند با #گران_سازی_ارزاق_مردم میتوان اوضاع اقتصادی را سامانداد، #نااقتصاددانانی که مرتب دم از #یارانه_مجعول_پنهان میزنند، آنها که میخواهند #فنر_ارز را باز کنند؛ کسانی که میخواهند #قیمتها_را_واقعی_کنند (بخوانید پدر مردم را دربیاورند)، آنها که فکر و ذکرشان #ناترازی_انرژی و ... است، آنها که زیربنای فکریشان #دولت_شر است، آنها که نسخه های اقتصادی شان همان #دستورالعمل_های_صندوق_بینالمللی_پول است.
♦️ نمیگویم به معتقدان به اقتصاد اسلامی رای بدهید، میگویم به کسی رای بدهید که حداقل اقتصاد بازار را درست فهمیده باشد، کسی که فهمیده باشد چطور #شوکدرمانی بازاری اقتصاد شیلی و آرژانتین را به هم ریخت، کسی که مشکلات ساختاری اقتصاد ایران را بفهمد و #نسخه_عاریتی کشنده برای سفره معیشت مردم نپیچد.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀گزارشی عجیب از ارزی که برخی تولیدکنندگان فولادی و غیرفولادی میگیرند 👈 اینجا 👇
B2n.ir/p80353
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀 اگر یک کاره ای بودم، نمایندگان مجلس و نامزدهای ریاستجمهوری را مجبور میکردم کتاب #جهانی_سازی #استگلیتز (اینجا)و کتاب #شوک_درمانی #کلاین (اینجا) را بخوانند و امتحان بدهند تا بدانند که آمریکا چطور با #کودتای_نظامی دولت توسعه گرای #مصدق در ایران را ساقط کرد و چطور با #کودتای_علمی #بچههای_شیکاگو دولت #آلنده در شیلی را به زیر کشید،تا شاید گول نسخههای مهلک #نئولیبرالهای داخلی را نخورند. یا حداقل می خواستم مستند #شوک_درمانی را ببینید 👇
https://www.aparat.com/v/NpVx0
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌀مستند "مرد، بینام"
🔹روایتی کوتاه از زندگی دکتر #پرویز_داودی
به مناسبت چهلمین روز درگذشت ایشان
که به زودی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش میشود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 وزیر نیرو: تقریبا نصف مصرفِ برق کشور مربوط به صنایع فولادی است.
🔹 این یعنی آنچه با عنوان مفهوم مجعول #یارانه_پنهان انرژی می گویند، در مورد برق، #نصفش در واقع #رانتی است که ما به #تولیدکننده داخلی میدهیم. با گران کردن برق این رانت را از این صنایع تولیدی گرفتیم و این کار الزاما باعث افزایش کارایی این صنایع فولادی نمیشود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🌀کودتا علیه توسعه؛ از ایران تا شیلی
🔹وقتی آیزنهاور در سال 1953 رئیس جمهور آمریکا شد،
ایران رهبری توسعهگرا به نام محمد مصدق داشت که شرکت نفت را ملی کرد؛ اندونزی نیز تحت حکومت احمد سوکارنو بود.
🔻موفقیت های اقتصادهای ملیگرا در ایران، گواتامالا و کشورهای قیف جنوبی امریکای لاتین فکر سیاستمداران آمریکایی را به خود مشغول کرده بود .
🔹سازمان سیا با کودتای نظامی ابتدا در سال 1953 موفق به سرنگونی مصدق و جایگزینی وی با شاه بی رحم شد؛ و در کودتای بعدی در سال 1954 دولت توسعه گرای گوتامالا را سرنگون کرد؛ هر دو کودتا بیشتر علیه سیاستهای کینزی بود تا استالینی؛
♦️در مقایسه با ایران و گواتمالا، ریشه عمیق توسعه گرایی درامریکای لاتین تحت تاثیر اندیشههای پربیش مقابله با آن را مشکل کرده بود.
🔹مقابله با توسعهگرایی در آمریکای جنوبی به دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو، به ریاست شولتز سپرده شد.
شولتز با کمک هاربرگر و تحت نظر میلتون فریدمن زمینه تحصیل 100 دانشجوی شیلیایی در دانشگاه شیکاگو را فراهم کرد.
🔹سازمان سیا از سال 1953 کودتای علمی-نظامی در شیلی را طراحی کرد و در سال 1973به کمک بچههای شیکاگو به رهبری میلتون فریدمن، آلنده را ساقط و پینوشه را جایگزین او کرد.
🔻در شیلی طرح آجر پیاده شد که محورهای اصلی آن حذف کنترل قیمتها، فروش شرکتهای دولتی، حذف محدودیتهای گمرکی، و کاهش هزینههای دولت بود؛ نتیجه اجرای این طرح تورم 375 درصدی و گسترش فقر و شکاف طبقاتی در شیلی بود.
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
31.01M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌀 غفلت از جنگ اقتصادی
🔹 گفتاری از مرحوم دکتر داودی
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2
🔸 کرسی علمی ترویجی«صورتبندی اخلاق سیاستگذاری اقتصادی؛ نقدی بر رویکرد فایدهگرایی و معرفی رویکرد مقولهمحور مبتنی بر اندیشه شهید صدر»
🔹ارائه دهنده:دکتر علی سعیدی
🔻ناقد اول: محمدجواد توکلی
🔻ناقد دوم:دکتر حسین بحرینی یزدی
دبیر علمی:دکتر محمد زارعی
♦️زمان: چهارشنبه 9 خرداد 1403، ساعت 10
♦️مکان: دانشگاه قم، دانشکده الهیات، سالن شهید مفتح
▫️پخش آنلاین https://app.bigbluebutton.me/join/o5wzq07yyt
پژوهشکده علوم انسانی اسلامی دانشگاه قم
✍️توکلی https://eitaa.com/eqmoq2