شرط حفظ نابرابری، آزادی بازار است
همان طور که برای اشغال یک سرزمین بر خلاف عزم و اراده مردمش، راهی صلح جویانه وجود ندارد، برای ربودن ضروریات یک زندگیِ آبرومندانه از میلیونها انسان نیز راهی مسالمت آمیز وجود ندارد.
علاقه نظریه پردازان "بازار آزاد" به ایجاد بحرانها و فاجعهها از این روست که موقعیتهای عادی و غیر مصیبت بار با جاهطلبیهایشان ناسازگار است. آزادی عمل گسترده و امکانات فوق العاده برای آنها، فقط به هنگام تغییرات مصیبت بار فراهم میآید.
فریدمن ادعا میکرد که جنبش او "تلاشی برای آزاد کردن بازار از چنبره دولت" است. اما در سه دهه گذشته در هر کشوری سیاستهای مکتب شیکاگو (نئولیبرالیسم) پیاده شده، آنچه شکل گرفته، ائتلافی قدرتمند بین معدودی شرکت بسیار بزرگ و طبقهای از سیاستمداران اکثرا ثروتمند بوده است.
آری! هر جا سیاستهای اقتصادی گران کن پیاده شده، فاصله فقر و غنا را تشدید کرده است.
اگر نبود شوکهای بازار آزاد، حفظ این نابرابری ها چگونه ممکن بود؟
#دکترین_شوک 2⃣
@haad1442
در سرمایه داری نئولیبرال امکان تحصیل رایگان، دخالتی غیر منصفانه در بازار است
🔸میلتون فریدمن سرمایه داری بی قید و شرط را در همه بخش ها از جمله آموزش تجویز می کند. او معتقد است به جای هزینه کردن پول برای بهبود نظام مدارس دولتی، دولت کوپن هایی در اختیار خانواده ها قرار دهد. تشکیلات بخش خصوصی اداره مدارس را در دست بگیرد و مطابق مقررات خود اداره کند.
🔸در آمریکا این روند طی شد و اتحادیه های قوی معلمان منحل شدند، آموزگاران مدارس دولتی از کار برکنار شدند، آموزگارانی جوان با حقوق کمتر بکار گرفته شدند که نوعی زمین خواری در عرصه آموزش بود و این روال دارد جامعه آمریکا را عمیقا دو قطبی می کند.
🔸فراهم آوردن امکانات تحصیل رایگان، از دید سرمایه داری نئولیبرال، دخالتی غیر منصفانه در بازار محسوب می شود.
#دکترین_شوک 3⃣
@haad1442
اتکای بازار آزاد به نیروی شوک
🔸 سرمایه داری بی قید و شرط برای پیشروی و حاکم شدن، همیشه نیازمند شوک است
🔸راهبرد این است: نشستن در انتظار بحران از قبیل سیل، زلزله، جنگ، تورم عنان گسیخته، جهش های ارزی و بدهکاری بالای دولت ها، سپس به حراج نهادن و فروش اجزای دولت به بازیگران بخش خصوصی در حالی که مردم هنوز از شوک دچار سرگیجه هستند و آنگاه دائمی کردن این اصلاحات با سرعت هر چه تمام تر.
🔸 نئولیبرالیسم می گوید در زمان وقوع بحران و شوک های بزرگ، تغییرات عمده را باید سریع و ضربتی عملی کرد. ظرف حدود ۶ تا ۹ ماه.
🔸بازسازی نیز یعنی نابودی عرصه عمومی و خدمات اجتماعی دولت و تسریع در جایگزینی آنها با جامعه ابرشرکتی پیش از آنکه قربانیان بتوانند باز به یکدیگر بپیوندند و آنچه را به آنها تعلق داشته، مطالبه کنند.
#دکترین_شوک 4⃣
@haad1442
✨ترس و بی نظمی عواملی تسریع کننده برای جهش سرمایه داری معاصر است
🔸با اشغال عراق توسط امریکا، شوک درمانی ریشه ای اقتصاد از راه رسید و در حالی که هنوز کشور شعله ور بود، پل برمر، فرستاده ارشد ایالات متحده، نئولیبرالیسم را بر عراق تحمیل کرد: خصوصی سازی گسترده، تجارت خارجی کاملا آزاد، وضع نرخ ثابت مالیات ۱۵ درصدی، و دولتی که به شکل چشمگیر کوچک شده بود.
علی عبدالامیر علوی، وزیر موقت عراق در امور تجاری در آن برهه گفت که هموطنانش از اینکه مثل حیوانات آزمایشگاهی باشند خسته شده اند و به اندازه کافی به نظام اقتصادی ما شوک وارد شده. بنابراین به شوک درمانی اقتصادی نیازی نداریم.
🔸 آنگاه که عراقی ها مقاومت نشان دادند، جمعشان کردند، به زندان افکندند و در آنجا، شوک های بیشتری بر جسم و ذهنشان وارد آوردند.
🔸روایت پیمانکار امنیتی، صاحب شرکت خصوصیِ ناشناخته و بی تجربه کاستر بتلز، از اغتشاش در عراق پس از تهاجم آمریکا این است: "برای ما ترس و بی نظمی، نوید بخش وضعیت مطلوب بود".
#دکترین_شوک 5⃣
@haad1442
یا مرگ یا خصوصی سازی، دوگانه ای برای تحمیل نئولیبرالیسم
🔸 شوک درمانی اقتصادی لزوما همیشه خشونت بار نبوده است. در دهه ۱۹۸۰ بحران بدهی ، برخی دولت ها در آمریکای لاتین و آفریقا را به "خصوصی سازی_یا مرگ" واداشت.
🔸در شرایطی که در اثر تورم عنان گسیخته ، اقتصاد در هم شکسته بود، این دولت ها نمی توانستند به شروط وام های خارجی "نه" بگویند ، شوک درمانی را به این امید پذیرفتند که کشورشان را از فاجعه ای عمیق تر نجات دهد.
🔸در آسیا بحران مالی سال های ۹۷_۹۸ ، ببرهای آسیا را رام کرد و بازارهاشان را به روی بزرگترین حراجِ ناشی از تعطیلی یا ورشکستگیِ شرکت ها گشود.
🔸یعنی بحران های اقتصادی زمینه لازم را برای تحویل این کشورها به فن سالاران اقتصادی فراهم کرد.
#دکترین_شوک 6⃣
@haad1442
تثلیث اعتقادی نئولیبرالیسم
🔸نئولیبرالیسم یا جهانی سازی یا نومحافظه کاری یا بازار آزاد در تعهد به تثلیث خط مشی مشترکند.
تثلیث اشاره به سه گانه مسیحیت دارد.
🔸این تثلیث عبارتست از:
۱_ حذف حوزه عمومی و دولتی
۲_ آزادی عمل کامل شرکت ها
۳_ کاهش شدید هزینه خدمات رفاهی و اجتماعی دولت به حدی که از دولت جز اسکلتی باقی نمانَد
#دکترین_شوک 7⃣
@haad1442
میلتون فریدمن؛ استاد شوک درمانی اقتصاد
🔸دانشکده اقتصاد دانشگاه شیکاگو در دهه ۱۹۵۰ فقط دانشجو آموزش نمی داد بلکه مکتب فکری اقتصادی شیکاگو را بنا نهاد و تقویت کرد.
🔸 فریدمن مرد جاه طلبی بود که خود را مامور انجام تحولی اساسی در اقتصاد دنیا می دانست.
🔸اگرچه دیگر اساتید دانشگاه شیکاگو نیز به شدت و حدّتِ خود او به اقتصادِ فوق العاده آزاد اعتقاد داشتند، ولی این انرژی فریدمن بود که به "مکتب اقتصادی شیکاگو" شور می بخشید.
🔸فریدمن از سیاستمداران جسور می خواست که سیاست های شوک درمانی او را در کشورهای تنگدست و نیازمند اجرا کنند.
#دکترین_شوک 9⃣
@haad1442
سرمایهداریِ ناب، مکتب مقدس اقتصادی شیکاگو، سیاستمداران گمراه!
🔸رویای فریدمن، قالبشکنی جوامع و بازگرداندن آنها به یک وضعیت سرمایهداری نابِ فارغ از هر گونه مزاحمت بود: مزاحمتهایی چون مقررات دولتی و موانع تجاری.
🔸 محور اصلی آموزشهای قدسی مآبانه "مکتب اقتصادی شیکاگو" این بود که نیروهای اقتصادیِ عرضه، تقاضا، تورم و بیکاری، مانند نیروهای طبیعت، ثابتاند و در حالت تعادل کامل. لذا دولت نباید دخالت کرده و این تعادل را به هم بزند.
🔸فریدمن معتقد بود تقاضا درست همان طور با عرضه در پیوند است که ماه با جزر و مد.
🔸اگر اقتصاد دچار تورم شدید باشد، طبق نظریه پولی فریدمن، علتش بدون استثناء این است که سیاستمداران گمراه نمیگذارند بازار خودبخود به تعادل برسد.
#دکترین_شوک 🔟
@haad1442
دیدار دو شوکر
🔸یک سال و نیم پس از شروع آزمایش ایدههای مکتب اقتصادی شیکاگو در شیلی، زمانی که اکثر مردم از سرمایهداری افراطی در عذاب بودند، میلتون فریدمن به دیدار پینوشه رفت. مطبوعات، تحتِ کنترل شورای نظامیِ کودتاچیان بود و هر سخن و دیدار فریدمن به سرخط روزنامهها تبدیل میشد و سخنرانیهای او از تلویزیون ملی پخش می شد. دیدار خصوصی او با پینوشه از هر خبری مهمتر بود.
🔸فریدمن در طول اقامتش در شیلی سعی داشت این نکته را در مغزها فرو کند که شورای نظامی کودتاچیان خوب شروع کرده است، اما لازم است که از گذشتهها کلا دست بشوید و بهطور دربست از بازار آزاد استقبال کند.
🔸او خواستار "شوک درمانی" بود و میگفت این "تنها دارو است و به طور قطع، دارویِ درمانگر همین است و هیچ داروی دیگری وجود ندارد".
🔸فریدمن، پینوشه را متقاعد کرد که بودجه خدمات رفاهی و اجتماعی دولت را "به میزان ۲۵ درصد ظرف ۶ ماه و به صورت فراگیر" کاهش دهد و مدعی بود صدها هزار نفری که در نتیجه این سیاست از بخش دولتی اخراج می شوند، سریعا مشاغل جدیدی در بخش خصوصی خواهند یافت! او به ژنرال اطمینان داد که در صورت پیروی از توصیه هایش میتواند اعتبار یک "معجزه اقتصادی" را به نام خود ثبت کند و ظرف چند ماه به تورم خاتمه بخشد. ضمن آنکه بیکاری مسئله ای کوتاهمدت چند ماهه است و متعاقب آن اوضاع سریعا بهبود می یابد. او بر اهمیت شوک اصرار داشت و تاکید کرد که اصلاحات تدریجی امکانپذیر نیست. باید به شکل برق آسا این اصلاحات اجرا شود.
#دکترین_شوک ۲۸
@haad1442
سیاستهای بنیان برافکن
🔸پینوشه با اجرای سیاستهای بازار آزاد عامداً کشورش را دچار رکودی عمیق کرد و مردم در فقری جمعی فرو رفتند. بحران بیکاری شیلی ماهها نَه، که سالها به درازا کشید.
🔸تحت حکومت پینوشه، ۷۴ درصد درآمد خانوار فقط صرف خرید نان می شد، خانواده مجبور بود از اقلامی همچون شیر و کرایه اتوبوس برای رفتن به محل کار صرفنظر کند، در حالی که هزینه نان و شیر و کرایه اتوبوس ۱۷ درصد حقوق یک کارمند دولتی در حکومت آلنده بود.
🔸 مدارس چارتر و کوپنی جایگزین نظام مدارس دولتی شد، نظام بهداشت و درمان پولی شد، مهدکودکها و قبرستانها خصوصیسازی شدند و حتی نظام تامین اجتماعی شیلی هم خصوصی سازی شد.
🔸شورای نظامی کودتاچیان که به استعارههای فریدمن درباره "بیماری" کذایی دلبسته بود، از مردم پوزش نمی خواست، بلکه توضیح میداد که "علت برگزیدن این راه این است که تنها راهی است که منشاء بیماری را مستقیما هدف می گیرد" و فریدمن موافق بود.
#دکترین_شوک ۳۰
@haad1442
بازترین بازار جهان
🔸خشونتِ خیلی زیاد به طریقی مانع دیدن منافعی می شود که خشونت در خدمت آن است.
🔸پس از فروکش کردن بمبارانهای وحشتناک، تاریخ عراق بار کامیون میشد و میرفت. طلاها و دیگر اشیای عتیقه را از موزه ملی عراق ربودند، هشتاد درصد از ۱۷۰ هزار شی ارزشمند موزه به یغما رفت. کتابخانه ملی ویرانه شد.قرآنهای با قدمت هزار ساله ناپدید شدند و جز قفسههای سوخته چیزی باقی نماند. خاطرات عمیق از کل یک فرهنگ، فرهنگی که هزاران سال جریان داشته، از میان برداشته شد.
🔸امحاء انجام شد. حال نوبت جایگزینی رسید. مرزها گشوده شد و وسایل ارزانقیمت خانگی و واردات مواد غذایی بنجل شروع شد. واردات بی قید و شرط، بدون تعرفه، بدون حقوق و عوارض، نه بازرسی، نه مالیات، آزادِ آزاد.
🔸 پل برمر که بوش او را به سمت رئیس حکومت اشغالگران در عراق منصوب کرد، دو هفته بعد از ورودش به بغداد، عراق را آماده کسب و کار اعلام کرد. عراق یک شبه از یکی از بستهترین کشورهای جهان، بازترین بازار جهان شد.
🔸در حالی که وانتهای پر از غنائم مسروقه به سوی مالخران خارج از کشور روان بودند، از سوی مقابل کاروان کامیونهای انباشته از تلویزیون، لوح فشردهی فیلمهای هالیوودی و آنتنهای ماهوارهای در حرکت بودند و بار خود را در پیادهروهای محله کراده بغداد تخلیه میکردند. دقیقا همانگونه که یک فرهنگ می سوخت، فرهنگ دیگری در بستهبندیهای از پیش آماده، برای جانشینی آن سرازیر می شد.
#دکترین_شوک ۳۷
نابودی کسب و کار از محاسن بازار آزاد است!
🔸در حالی که شرکتهای خارجی به عراق هجوم میآوردند، ماشینآلاتِ دویست شرکت دولتی عراق عاطل مانده بود و به علت خاموشیهای طولانی برق، گرد و خاک می خورد. بزرگترین موسسات عراق نمیتوانستند حتی یک پیمان دست سوم هم در بازسازی کشور خود به دست آورند.
🔸شرکتهای آمریکایی ترجیح میدادند مواد اولیه خود را، مانند کارگران خود، به قیمتی تا ده برابر قیمت داخلی، از خارج وارد کنند. یکی از دستورات اقتصادی بازار آزادی برمر مربوط به منع بانک مرکزی عراق از دادن اعتبار به بنگاههای اقتصادی دولتی عراق بود.
🔸 موسسات خصوصی عراقی که تاب رقابت با واردات سرازیر شده از مرزهای گشوده شده را نداشتند، دسته دسته تعطیل میشدند. در گردهمایی بازرگانان عراقی به آنها گفته شد که این امری بدیهی است که کسب و کار آنها در برابر رقابت خارجی از بین برود، اما این نابودی یکی از محاسن بازار آزاد است. فقط بهترین شما ادامه حیات خواهد داد. چه اشکالی دارد؟ کسی که دارد میمیرد مستحق مردن است.
🔸عراقیها بازسازی تحت هدایت شرکتهای بزرگ را شکل نوین چپاول میدیدند. میزان مقاومت مردم در مقابل این نوع بازسازی افزایش پیدا می کرد و نظامیان خارجی با سرکوب بیشتر به آن پاسخ میدادند.
🔸از منظر بسیاری از عراقیها طرح امریکا برای خصوصیسازی شرکتهای دولتی عراق، اقدام جنگی دیگر آمریکا تلقی می شد و می گفتند اگر مجبور شویم کارخانهها را به آتش می کشیم اما نمی گذاریم خصوصیسازی رخ دهد.
#دکترین_شوک ۴۲