🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
🔸از ورود امام رضا به نیشابور گزارش‌های متعدد و مستندی وجود دارد به ویژه حدیث "سلسله الذهب" که امام در این شهر ایراد فرموده‌اند خود به قوت گزارش‌های ورود امام به نیشابور افزوده است. در مورد چگونگی ادای حدیث سلسله الذهب گفته شده است که چند تن از عالمان شهر گرد آن حضرت جمع شدند و از ایشان خواستند تا حدیثی از پدران بزرگوارش بیان کنند.حضرت پس از فراخواندن حضار به سکوت، حدیثی خواندند و اسناد آن را از امام موسی کاظم (ع) تا رسول خدا (ص) متصل کردند. ایشان از قول خداوند متعال فرمود: کلمه لا اله الا الله دژ من است. هرکس به دژ من وارد شود از عذاب من در امان خواهد بود. پس از آن مرکب امام به حرکت در آمد. حضرت سر مبارکشان را از کجاوه بیرون آورد و خطاب به مردم فرمودند: بِشُروطِها و أنا مِن شُروطِها (البته شروطی دارد که من از شروط آن هستم.)گفته شده که امام هنگام ورود به نیشابور در محله "فرد"، فرود آمدند که در آنجا چشمه‌ای معروف به چشمه "کهلان" جاری است. امام در آن چشمه غسل کرده و در کنار حوض آن به نماز ایستاده‌اند. مردم تا به امروز به آن چشمه می‌روند و به آب آن چشمه استشفا می‌کنند؛ بنابر آنچه مورخان معاصر ذکر کرده‌اند این چشمه بعد از مدتی به حمام رضا (ع) معروف شد و همچنان در شهر نیشابور وجود دارد.
✨✨✨✨
🔹طلب روزی برای سنگ‌های "ده سرخ"
همچنین قدمگاه نیشابور در ۲۶ کیلومتری آن شهر یکی از یادگاری‌های مستند و مستدل حضور امام رضا در این شهر است. پس از حرکت از نیشابور در راه به چشمه آبی رسیدند و در کنار آن چشمه تخته سنگی بود که امام بر روی آن ایستاد و نماز خواند، که بعدها بر روی آن بنای یادبودی ساختند که تا به امروز وجود دارد.
✨✨✨✨
🔹امام رضا (ع) پس از نیشابور به طوس، ده سرخ و کوه سنگی سفر کرده‌اند که داستان‌های مشهور بین مردم این ناحیه خود گویای حضور ایشان در این منطقه است.
✨✨✨✨
🔸در ده سرخ، امام (ع) به منظور دستیابی به آب جهت وضو زمین را به دست خویش اندکی حفر کرده، چشمه‌ای می‌جوشد که تاکنون موجود است.
✨✨✨✨
#حرم_شناسی
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_6
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
🔸در کوه سنگی، امام برکت سنگ‌های این ناحیه را که از آن دیگ‌ها و ظروف سنگی می‌تراشیدند طلب می‌کنند که تا امروز نیز همچنان این شغل در این ناحیه برجاست.
✨✨✨✨
🔸نماز خواندن حضرت در مکانی که بعدها به خاک سپرده شدند.بعد از کوه سنگی مقصد بعدی طوس بود. ایشان هنگامی که وارد طوس شدند و در قریه سناباد از ناحیه نوقان که از مستملکات حمید بن قحطبة طایی به شمار می‌رفت و در آن منزل و باغ داشت، اقامت کردند. مقبره هارون الرشید نیز در آن باغ قرار داشت. این همان مکانی بود که امام پیش از این بارها گفته بود که در آن محل به خاک سپرده خواهند شد. حضرت در آن مکان نماز خواندند.
✨✨✨✨
🔸مسیر سفر بعد از طوس به سرخس منتهی می‌شد. در هنگام ورود امام به سرخس بنا به دستور مأمون ایشان را زندانی می‌کنند، این خود گواه است که ولایتعهدی امام تحمیلی بود که مأمون انجام داده بود. مأمون بنا به دو دلیل دستور حبس امام را در شهر سرخس داد. ۱)یک با بیان حدیث سلسله الذهب در واقع هم حقانیت خود و خاندانش را در برابر سلطه عباسیان به مردم گوشزد کرد و شرط ورود به دژ امن خداوند متعال را امامت و ولایت خود و خاندانش خواند و موضوع خلافت و زعامت عباسیان را زیر سؤال برد.
۲)تهمتی که مأمون به امام رضا زد و ایشان را زندانی کرد.دلیل دوم استقبال گرم مردم نیشابور بود. مأمون مسیر سفر امام را طوری طراحی کرده بود که با شیعیان ارتباط برقرار نکند و بی سر و صدا به مرو برسد که عملاً چنین نشد و وقتی محبت مردم را نسبت به امام رضا (ع) دید بر خود لرزید. از این رو، مأمون دستور به حبس امام در سرخس داد و شایع کرد که امام رضا (ع) ادعای الوهیت کرده و به همین خاطر وی را زندانی کرده است تا شاید از این طریق تماس امام با مردم را غیرممکن سازد.
✨✨✨✨
🔸سرخس آخرین شهر پیش از مرو بود. امام رضا (ع) در شهر مرو با وجود سلطه آشکار مأمون مورد استقبال مردم و اهالی آن شهر قرار می‌گیرند و در همین شهر است که به ناچار ولایت عهدی مأمون را می‌پذیرند. اتفاقی که سرانجامی جز شهادت به دست خاندان سیاه جامه و سیاه دل بنی عباس نداشت.
✨✨✨✨
#حرم_شناسی
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_7
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ضریح اول✨
اولین ضریح در زمان شاه تهماسب صفوی و در سال ۹۵۷ ق ساخته و نصب شده است. این ضریح چوبی بوده، تسمه هاى فلزى آن، با طلا و نقره پوشش داده شده بود. در کتیبه دور این ضریح سوره «هل اتى» به خط ثلث زیبایی نوشته شده بود. کتیبه سر در ضریح نیز چنین مضمونی دارد:«به توفیق الهى و تأیید پناهى و ائمه معصومین صلواه الله علیهم اجمعین، طهماسب بن اسماعیل از صفوى موضع این محجر طلا در این موضع عرش اعتلا موفق و مؤید گردید. (سنه 957)»
بخشی از تزیینات این ضریح در سال ۹۶۸ خورشیدی و حمله ازبکان، تخریب و به تاراج رفت و بعدها پس از کمی ترمیم،ضریح دوم بر روی آن قرار گرفت. سال ۱۳۱۱ ش و در زمان تعویض صندوق، تزیینات و جواهرات آن برداشته و به خزانه منتقل شد وچوب‌های آن نیز جمع‌آوری شد.
✨✨✨✨
#حرم_شناسی
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_8
#روضه_منوره
#ضریح_اول
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ ضریح دوم یا نگین‌نشان
🔸واقف این ضریح،شاهرخ فرزندرضاقلی میرزا فرزند نادرشاه افشار و نوه شاه سلطان حسین صفوی بوده و در سال ۱۱۲۵ خورشیدی بر روی قبر مبارک (و ضریح اول) نصب شده است. این ضریح از فولاد ساخته شده و داراى تقریبا ۲۰۰۰ قبه‌‌ی مزین به یاقوت و زمرد است. بر هر یک از قبه هاى مربع مشبک و بر روى صفحه‌ی طلایی ضخیم چهار قطعه یاقوت و یک زمرد نصب شده است. در کتیبهی بالاى در ورودى ضریح به خط نستعلیق این گونه نوشته شده است: «نیاز رحمت ایزد مستعان و تراب اقدام زوار این آستان ملک پاسبان، سبط سلطان نادر شاهرخ شاه الحسینى الموسوى الصفوى بهادر خان بوقف و نصب این ضریح و قبههاى مرصع چهار گوشه ضریح مقدس مبارک موفق گردید، سنه ۱۱۶۰ قمرى».
🔸این ضریح تا سال ۱۳۷۹ شمسی بر روی قبر مطهر و زیر ضریح چهارم بوده و با توجه به وقف‌نامه‌ی آن که حتماباید بر روی قبرمبارک می‌بوده؛ پس از نصب ضریح پنجم، به سرداب مطهر (طبقه‌ی زیرین) منتقل شده و آنجا قرار گرفته است.
لازم به توضیح است که بیش از ۲۷۰سال است که این ضریح روی مرقدمبارک حضرت نصب میباشدوبه دلیل وقف بودن آن، همیشگی خواهدبود.
#حرم_شناسی
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_9
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ ضریح سوم یاضریح فولادی
🔸در زمان فتحعلی‌شاه قاجار و سال ۱۱۹۶ خورشیدی و به ابعاد ۵×۳ متر و ارتفاع ۲ متر بر روی ضریح دوم نصب شد. سقف این ضریح با چوبهایى که با ورق طلا، طلاکوب شده بود، پوشش یافت و بر روی آن پوشش نفیسی پهن شد. این ضریح مزین به سرطوق طلای مرصع به جواهر ودردوطرف آن دوقبه جواهرنشان بوده است.در قسمت پایین پا، درِ مرصع تقدیمی فتحعلی‌شاه نصب شده بود.درحاشیه بالای ضریح سوره های «هل اتی و یس»به خط ثلث مکتوب است. ضریح سوم در سال ۱۳۳۸ خورشیدی و همزمان با نصب ضریح چهارم برچیده شده و به موزه منتقل شد.
✨✨✨✨
🔸درِ مرصع تقدیمی فتحعلی شاه هم اکنون درصفه غربی حرم مطهر( در قسمت بالای سرحضرت)درقابی شیشه ای نصب میباشد.
✨✨✨✨
#حرم_شناسی
#ضریح_سوم
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_10
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ ضریح چهارم یا شیر و شکر
🔸این ضریح به ابعاد ۴×۳/۶۰ متر و ارتفاع ۳/۹۰ متر ساخته شده و در شامگاه ۲۲ بهمن ۱۳۳۸ش(مصادف با شب نیمه شعبان المعظم) نصب و رونمایی شد. این ضریح دارای چهارده دهانه به نام چهارده معصوم(ع) بوده، که شش دهانه آن در بالاسرو پایین پای مبارک و هشت دهانه آن پیش رو و پشت سرمبارک قراردارد. در لبه بالای ضریح در چهار سمت ۴ گلدان نقره ملمع به طلا و ۴۴ برگ نصب شده، بر بدنه آن در چهار سمت ۱۸ ترنج طلا با املاء کلمات طیبه و صلوات به خط زرین به قلم احمد زنجانی نوشته شده است و قسمت بالای دهانه‌ها تا سقف ضریح مطهر با گل و برگ و قطاربندی از جنس طلا، نقره و مینا تزیین شده است.با نصب ضریح پنجم در سال ۱۳۷۹شمسی، این ضریح به موزه مرکزی منتقل شد.
🔹ضریح شیروشکربه همت مرحوم حافظیان وهنرمندی استادحاج محمدتقی ذوفن تهیه شد.چهارگوشه ضریح چهارخوشه انگورازطلا نصب شده بود.برصفحاتی ازطلا سوره مبارکه یس لبه دور ضریح را دربرگرفته است.این ضریح با آیات وسوره هایی ازقرآن واسماء الله واحادیثی درفضیلت زیارت امام رضا(ع) تزئین شده است.
✨✨✨✨
🔸 ضریح طلا ونقره یا ضریح شیر وشکر،هم اکنون درموزه مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری میشود.
✨✨✨✨
#حرم_شناسی
#ضریح_سوم
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_11
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ضریح پنجم
🕋 ۱۴ محراب دور تادور ضریح مطهر به نشانه چهارده معصوم سلام الله علیهم
🌼 گلهای هشت پر به نشانه ثامن الحجج(ع)
🌸 گلهای پنج پر به نشانه پنج تن (ع)
🌻گلهای آفتابگردان ضریح مطهر، برگرفته ازلقب زیبای شمس الشموس
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#ضریح_پنجم
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_12
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ضریح پنجم یا ضریح سیمین وزرین
🔸پس از گذشت ۴۱ سال از عمر ضریح چهارم، به علت فرسوده شدن و ساییدگی شبكه‌های اطراف و روكش‌‌های نقره و طلایی ضریح و سست شدن اركان آن، ساخت و نصب پنجمین ضریح ضروری بود. از این‌رو آستان قدس رضوی اقدام به طراحی و ساخت و نصب ضریح جدید كرد. این امر یكی از اقدام‌‌های بسیار چشمگیر دوران استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی است كه در كنار دیگر فعالیت‌‌های وسیع و گسترده توسعه و بازسازی اطراف حرم مطهر انجام گرفت.
✨✨✨✨✨
🔸در سال ۱۳۷۲ هـ.ش به دستور تولیت آستان قدس رضوی، مطالعات و بررسی‌‌های مقدماتی ساخت ضریح جدید آغاز شد. به دنبال آن طرح‌‌های متعددی از سوی هنرمندان نامی كشور ارایه شد كه در نهایت، توفیق طراحی ضریح، نصیب استاد فرشچیان، طراح و هنرمند برجسته شد.
✨✨✨✨
🔸ضریح پنجم با كیفیتی مركب از ساختاری تشكیل یافته از آهن، فولاد، چوب گردو برای نصب روكش‌‌ها و پوشش طلا و نقره ساخته شد.این ضریح پس از هفت سال كار مداوم با كیفیتی بسیار عالی و در نهایت استحكام به وزن ۱۲ تن و ابعاد ۳/۷۳*۴/۷۸ و ارتفاع ۳/۹۶ متر ساخته و آماده نصب شد.
✨✨✨✨
🔸دور خارجی ضریح با سوره مباركه «یس» و «هل اتی» به خط ثلث با طلا و نقره تزیین شده است. در چهار سوی این ضریح، چهارده دهانه به نشانه چهارده معصوم (علیهم السلام) و طراحی گلهای پنج و هشت پر، نمادی از خمسه طیبه و هشتمین حجت خدا وجود دارد.
✨✨✨✨✨
🔸طرح گلهای آفتابگردان ضریح، نمودی است از لقب شمس الشموس. سقف و دیوارهای درون ضریح با خطوط اسماء الله و هنر خاتم كاری بسیار بدیع و زیبا به طراحی‌‌های استاد فرشچیان، توسط استاد هنرمند «كشتی آرای شیرازی» و همكاران‌شان تزیین شده است.
✨✨✨✨
⚜ ضریح سیمین و زرین هم اکنون بر مرقدمطهر ومنوّر رضوی نصب می باشد.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#ضریح_پنجم
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_12
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜ضریح سیمین و زرین
سرانجام، عملیات برچیده شدن ضریح چهارم و نصب ضریح جدید از روز ۱۳۷۹/۱۰/۲۱پس از انجام مراسم غبارروبی آغاز شد و بعد از پنجاه روز كار شبانه روزی به پایان رسانید. سرانجام روز سه شنبه ۱۳۷۹/۱۲/۱۶ هـ.ش. مصادف با عید سعید قربان با حضور مقام معظم رهبری، حضرت آیه الله خامنه‌ای و آیت الله واعظ طبسی، تولیت وقت آستان قدس رضوی، روضه منوره رضوی با ضریح پنجم بازگشایی شد.
در تمامی گلبرگ ها و نقوش به کار رفته مفاهیم فرهنگ متعالی اسلام متجلی است و تأکید بر اسلامی و ایرانی بودن تمامی عناصر و اجزاء متشکله، یکی دیگر از ویژگی های ضریح سیمین و زرین می باشد. استفاده از اعداد ۵ و ۸ و ۱۴ در ساختار ضریح به طور مشخص نشان دهنده خمسه شجره طیبه و رتبه شامخ صاحب ضریح به عنوان هشتمین اختر ولایت و امامت است و نیز وجود۱۴ محراب در چهار ضلع ضریح که رأس محراب ها به کلمه الله ختم می شود و وجود گل های آفتابگردان در گوش های لچکی که شمس الشموس را تداعی می کند و نحوه به کارگیری خطوط و نقوش اسلیمی ها در بدنه ضریح که چشم ها را به یک نقطه و هدف معینی یعنی کلمه الله منتهی می سازد.
ضریح موجود در مجموع در طول ۳۱ سانتی متر و در عرض ۴۲ سانتی متر و در ارتفاع ۶ سانتی متر نسبت به ضریح قبلی (شیر و شکر) وسیع تر و بزرگتر است و در سقف و بخش داخلی بدنه ضریح به جای استفاده از چوب ساده و رنگ و روغن، از هنر خاتم کاری بهره گیری شده است.
💠 همزمان بانصب ضریح پنجم،ضریح دوم یانگین نشان به سرداب مطهرواقع در زیر ضریح فعلی منتقل گردید وروی مزارمطهرومنورحضرت نصب شد.
#حرم_شناسی #حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_13
#روضه_منوره
#ضریح_پنجم
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
◻️ اولین سنگ مزار
و قدیمی ترین لوح تاریخی که در روضه منوره به دست آمده، سنگی مرمر مربوط به اوایل قرن ششم است. این سنگ مرمر به طول ۴۰، عرض۳۰ و به قطر۶ سانتی متر است. روی سنگ علاوه بر نقش محراب مانند، کلماتی شبیه به خط کوفی دیده می شود که از لحاظ قدمت و اهمیت خط کوفی آن بسیار ارزشمند است. به نقل از مرحوم سید محمد کاظم امام، خط روی سنگ را یکی از خاورشناسان معروف که در خواندن نوشته های قدیمی کوفی، تخصص داشت پس از مدتی صرف وقت قرائت نمود." این اثر یکی از شاهکارهای تاریخی دنیا محسوب می شود". این سنگ تاریخی که در آغاز قرن ششم بر مرقد امام (ع) نصب شده، در قرن هشتم یا احتمالاً در زمان صفویه که سرداب مقدس به وجود آمد، از روی مزار مبارک برداشته شد و به عنوان نفیس ترین سنگ تاریخی به موزه آستان قدس انتقال یافت.در تحلیلی که از مکتوبات روی سنگ به عمل آمده، مانند: هذا مقام الرضا (ع) و عبارت های دیگر، معلوم می شود این سنگ ضمن اینکه به عقیده بعضی از نویسندگان به عنوان سنگ قدیم قبر امام (ع) بر مزار حضرت جای داشته، می تواند لوحه ای مشتمل بر تاریخ تعمیراتی که ابوالقاسم احمد علوی در سال ۵۱۶ هجری در بیوتات آستان قدس انجام داده ، باشد.دراطراف این سنگ، سه کتیبه به چشم میخورد؛
✨✨
🔸درکتیبه اول (بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمدو علی وفاطمه و الحسن و الحسین وعلی ومحمدو جعفرو موسی و علی و محمدو علی و الحسن والقائم الحجه)
✨✨
🔸کتیبه دوم آیه (بسم الله الرحمن الرحیم انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوه ویوتون الزکاة وهم راکعون)
✨✨✨
🔸حاشیه داخلی سنگ اطراف نقش محرابی،به تعمیرونام بانی آن اشاره شده
در ذیل آن نام سازنده سنگ به چشم میخورد:عمل عبیدالله بن احمد قره
✨✨
🔸درمتن محرابی سنگ (الله اکبر،هذا مقام الرضا علیه السلام اقبل علی صلواتک ولاتکن من الغافلین)
این لوح هم اکنون در موزه آستان قدس نگهداری میشود.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#اولین_سنگ_مزار_حضرت
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_14
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی✨
⚜دومین سنگ مزار
که اکنون درون سرداب روی مرقد مقدس جای دارد، سنگ قبری از جنس مونسار (مرمر سفید آهکی) به تقریب با ابعاد۶۰ در۴۰سانتی متر است. از این سنگ اطلاعات چندانی به دست نیامده است. یکی از معماران قدیمی آستان قدس که سنگ مزبور را رؤیت کرده، می گفت در سال ۱۳۳۸ ش هنگام نصب ضریح چهارم که روی سرداب باز شده بود، سنگ دیده شده است. ولی از مکتوبات روی سنگ، به غیر از عبارت «دفن فی هذا البلد الامین» چیزی به خاطر نداشت.
❇️از دومین سنگ مزار حضرت عکسی منتشر نشده و اطلاعات چندانی هم در دسترس نمی باشد.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_15
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
❇️ سومین سنگ مزار
سنگی مرمر و ممتاز از معدن توران پشت یزد به رنگ سبز چمنی است. ابعاد آن ۱/۱۰در۲/۲۰ متر و حدود۳۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد. بر سطح سنگ، القاب امام (ع)، تاریخ ولادت و شهادت آن بزرگوار و دو بیت از اشعاری که حضرت به قصیده دعبل خزایی ملحق فرمودن، حک شده است. علاوه بر این، آیاتی از قرآن نیز زینت بخش اطراف سنگ شده است. این سنگ همزمان با نصب ضریح پنجم در سال ۱۳۷۹ خورشیدی، در حرم مطهر بر بالای مرقد امام (ع) نصب شده و اکنون در داخل ضریح مقدس جای دارد.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#سومین_سنگ_مزار_حضرت
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_16
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜صندوق چوبی حرم مطهر امام رضا (ع)
جدا از سنگ قبر وضریح است.
🔸سابقۀ اولین صندوقی که بر مزار حضرت قرار گرفت، به اوایل قرن ششم باز می‌گردد. این صندوق مربوط به انوشیروان زرتشتی، از اهالی اصفهان ویکی از صاحب منصبان دربارخوارزمشاهیان است که در پی مشاهدۀ کرامتی از آن امام رئوف و شفای بیماری برص یا پیسی وی باعنایت حضرت، مسلمان شد و در سال ۵۰۰ق، صندوقی چوبی با روکش نقره بر مرقد مطهر حضرت نصب کرد.نقل است که وی چون آن زمان مسلمان نبوده با لباس مبدّل وارد حرم شده و به زیارت حضرت شرفیاب گردیده و با تضرع وزاری از امام(ع)شفا میگیرد چنانکه وقتی ازبقعه حضرت خارج میشود اثری ازبیماری در وی نمانده بوده است.
🔸دومین صندوق، صندوقی از چوب فوفل با روکش و میخ های طلا، معروف به صندوق عباسی بود که در سال ۱۰۲۲ق روی مرقد نصب شده است. این صندوق دارای تزئینات هنری و گرانبهایی بوده که پس از سال ها، به علت متلاشی شدن ارکان و پایه های آن، در سال ۱۳۱۱ش از روی مضجع شریف برداشته شد.بستها و زره طلای روی آن برداشته وجلا داده شد و زیرنظرعالمان وقت صرف خرید املاکی برای وقف آستان قدس گردید.
🔸سومین صندوق، صندوقی سنگی از سنگ مرمر لیمویی بسیارشفاف از معدن شاندیز بود که حاج حسین حجارباشی زنجانی خادم کشیک سوم آستانه در سال ۱۳۱۱ش آن را تهیه و بر مرقد منور امام نصب کرد. این صندوق سنگی که عنوان سنگ قبر داشت، تا سال ۱۳۷۹ش درون ضریح «شیر وشکر» جای داشت.
در این سال و به هنگام تعویض ضریح چهارم، صندوق را برداشتندو سنگ قبر جدیدی ساخته شده از سنگ مرمر توران پشت یزد به جای آن درون ضریح فعلی (ضریح سیمین و زرین) جای گرفت.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_17
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜گنبد حرم مطهر رضوی
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_18
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜گنبد حرم مطهر رضوی
درباره پیشینه گنبد بارگاه منور رضوی دو روایت معروف وجود دارد. به یک روایت، مأمون پس از مرگ هارون و دفن او در بقعه هارونی، بر فراز بقعه قبه‌ای بنا کرد و به روایت دیگر، این بنا که یکی از تالارهای باغ منسوب به حمید بن قحطبه بود، خود قبه‌ای داشته است. به عقیده برخی مورخان، این قبه در حوادث خراسان مانند حمله سبکتکین در اواخر قرن چهارم، با آسیب حرم مطهر تخریب شد و پس از آن سلطان محمود غزنوی در سال ۴۰۰ هـ.ق حرم را بازسازی کرد و قبه‌ای بر فراز بقعه ساخت. از آن زمان تا عصر سلجوقیان، حرم مطهر با همان قبه باقی مانده بود تا اینکه در اوایل قرن ششم، در عهد سلطان سنجر سلجوقی، شرف الدین ابو طاهر قمی، وزیر سلطان سنجر سلجوقی، ضمن تعمیر روضه منوره، اقدام به احداث گنبد بر فراز قبه کرد و آن همین گنبدی است که اکنون نهصد سال از احداث آن می‌گذرد. در زیر کتیبه دور گنبد آمده است: «عمل کمال الدین محمود یزدی» و در جای دیگر نوشته شده: «کتبه علیرضا العباسی»
✨✨✨✨
🔸گنبد منور ابتدا مانند سایر بناها، از آجرهای زرد رنگ ایرانی ساخته شده و پس از آن با کاشی تزیین یافت. تا سال۹۳۲ هـ.ق (روزگار صفویه) با کاشیهای نفیس آراسته بود، تا اینکه در این سال، طهماسب صفوی برای نخستین بار گنبد را با خشت‌‌های طلا زینت داد. او نخست کاشیهای گنبد را برچید و پس از آن، روی گنبد را با ورق‌‌های مسی که رویه‌ای از طلا داشت، زراندود کرد.
پس ازپیروزی انقلاب به دلیل حوادث گوناگون وساییدگی وبدنما شدن خشت های قدیمی،به منظور بازسازی گنبد بارگاه منور رضوی خشت‌‌های قدیمی را از سطح گنبد برداشتند و لایه‌ای از بتون بر سطح آن ریختند. پس از آن با خشت‌‌های مسی روکش طلا، سطح گنبد تزیین شد. این خشت‌‌های زرین حدود هفتصد متر مربع از سطح گنبد را پوشش داده‌اند.
✨✨✨✨
🔸گنبد منور امام رضا(ع) از نظر ساختمان و ارتفاع، در نهایت هنرمندی و زیبایی ساخته شده و دو پوشش دارد. پوشش اول، سقف حرم است که مقعر و مقرنس است و به آن قبه گفته میشود. پوشش دوم بر فراز آن و همان گنبد طلاست.
🔸بین دو پوشش، فضایی خالی به بلندای بیش از ۱۳ متر وجود دارد. سنگینی گنبد بر دیوارهای تالار (حرم مطهر) است که ضخامت آن به حدود ۲/۹۰ متر می‌رسد.
✨✨✨✨
🔸 ارتفاع قبه از کف حرم، ۱۸/۸۰ متر و تا انتهای گنبد یا بلندترین نقطه اوج محدب (رأس گنبد)، حدود ۳۱/۲۰ متر است. دور گنبد از سطح خارج آن، ۴۲/۱۰ متر و ارتفاع آن از اول طلاکاری تا تیزه گنبد، ۱۶/۴۰ متر و ارتفاع سرطوق گنبد، ۳/۵۰ متر است.
#حرم_شناسی
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_18
#روضه_منوره
#گنبد_حرم_مطهر_رضوی
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜مناره های حرم
🔸مناره يا منار در لغت يعنی جای نور و روشنایی و در اصطلاح، بنایی است بلند كه ازقديم بر فراز ايوان اصلی مساجد، زيارتگاه‌‌ها و مدارس دينی می ساختند و از آن برای پرتو افكنی و اذان‌گويی استفاده می كردند.علاوه براين، مناره يا گلدسته، نمادی از مهم‌ترين عناصر معماری است كه جايگاه ويژه‌ای در فرهنگ معماری اسلامی و آداب وسنن اجتماعی ايران دارد.بنابراين، پيش از آنكه مناره دركنار مساجدبرای اذان‌گويی ايجادشود،به عنوان برج‌‌های راهنمايی بوده كه مسافران را هدايت می‌كرده ودر مواردی ميلِ نشان راهنما به حساب می‌آمده است.
🕌 با احتساب دو مناره رفيع مسجد گوهرشاد، دوازده مناره در بناهای حوزه حرم حضرت امام رضا (ع) وجود دارد.
در مجموعه قديمی آستان قدس رضوی، دو مناره با اختلاف قدمت وجود دارد؛ يکی در جنوب صحن انقلاب، نزديك گنبد طلا و ديگری مقابل و به قرينه آن، در شمال صحن و بالای ايوان عباسی.
🔸اين دو مناره هر دو با روكش طلا تزئين شده‌اند و مناره نزديك گنبد كه به صورت منفرد ساخته شده، از سابقه تاريخی و قدمت بيشتری برخوردار است.
✨✨✨✨✨
🔸مناره نزدیک گنبد مطهر به احتمال نزدیک به یقین با گنبد همزمان ساخته شده و از آثار قرن ششم می باشد ، زیرا در آن زمان معمول بوده که در کنار گنبد یک مناره هم ساخته شود.
مناره دیگر که روی ایوان عباسی ساخته شده ، اصل بناءو تذهیب توسط نادرشاه افشار انجام گرفته است. این مناره از جهت ارتفاع و طلاکاری قسمت بالا و کاشی کاری و آجر چینی طرف پائین مانند مناره نزدیک گنبد می باشد ، در کتیبه این مناره خشت های مطلّا به خط ثلث صلوات بر معصومین علیهم الصلوة والسلام نوشته شده است .
✨✨✨✨
🔸اين دو مناره به گونه ايست كه اگر چه هر دو كنار گنبد نمی باشند ولی از محور خيابان امام رضا(ع)، دو گلدسته دقيقا در كنار گنبد خودنمایی می كنند. از نظر معماری و طلاكاری اين گلدسته قرينه گلدسته كنار گنبد طلاست.
گفتنی ست ارتفاع مناره کنارگنبدازسطح صحن انقلاب ۴۰/۵مترمیباشد.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره #حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_19
#همه_خادم_الرضاییم #نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜مسجد بالاسر
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_20
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜مسجد بالاسر
📿 🤲🏻 یکی از مهم‌ترین بناهای حرم مطهر که در دوره‌ی غزنویان ساخته شد، مسجدی تحت عنوان «مسجد بالاسر» است که بنا به شواهد تاریخی آن را ابوالحسن عراقی معروف به «دبیر» از رجال دوره‌ی غزنویان در سال ۴۲۵ ه.ق در جوار بقعه‌ی مبارکه ساخته است که نزدیک‌ترین بنا به ضریح مبارک میباشد. مدفن او نیز در همین مسجد قرار دارد.
در اصل، فلسفه‌ی ایجاد این مسجد همان عقیده‌ی شیعه «الصلوة عند رأس الامام» بوده است.
✨✨✨✨
🔹مسجد بالاسر بعد از بقعه‌ی مبارکه، قدیمی‌ترین بنای حوزه‌ی حرم مطهر است. این مسجد کوچک در سمت غرب بقعه‌ی منوره از طریق یک پنجره‌ی فولادی به رواق دارالسیاده متصل بوده است. اکنون مسجد بالاسر دارای سه صفه‌ی شرقی، غربی و شمالی است که صفه‌ی شرقی به حرم مطهر متصل میباشد.
این مسجد کوچک هشت متر طول، چهار و نیم متر عرض و ده متر ارتفاع دارد که کف و ازاره‌های آن با سنگ مرمر پوشیده شده و دیوار و سقف، مزیّن به کاشیهای معرق میباشد. سقف این مسجد قبلاً از چوب و آجر ضربی بود که بر اثر فرسودگی و خرابی برداشته شد، با بتون تجدید بنا شد و با کاشی تزئین یافت. سبک معماری مسجد بالاسر مطابق با سبک معماری دوره‌ی غزنویان بوده است که در آن مرمر و تزئینات منقوش به‌کار رفته و با فن سنتّی ایرانی که در آن ساختمان و تزئین با آجر صورت می‌پذیرفته، انجام گرفته است. محراب این مسجد که در ضلع جنوبی قرار داشت و از همان دوران قدیم باقی مانده بود، طی تعمیراتی در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۴ه.ش برداشته و به موزه‌ی آستان قدس منتقل شد.
بنابر نقلی، در گذشته بین حرم و صفه شرقی مسجد، دیواری وجود داشته است. در سال ۱۲۲۷ هـ.ق كه محمد ولی میرزا، استاندار خراسان بوده، این دیوار برداشته شد و مسجد به حرم متصل گردید. صفه شمالی مسجد به رواق دار الشكر مرتبط است.
🔹در بالای طاق متصل به حرم مطهر، دو بیت زیر از دعبل خزاعی، شاعر اهل بیت در مورد دفن حضرت به كاشی معرق نقش بسته است:
قبران فی طوس خیر الناس كلهم * و قبر شرّهم هذا من العبر
ما ینفع الرجس من قرب الزكی و لا * علی الزكی یقرب الرجس من طرر
(دو قبردر طوس در كنار یکدیگرند، یكی قبر بهترین انسان‌‌ها و دیگری گور بدترین آن‌‌ها و این ازعبرت‌‌های روزگار است. نه همجواری پلید با پاک به او سودی می‌رساند و نه نزدیك بودن انسان پاک با پلید به وی زیان می‌رساند.)
در معرق‌كاری مسجد بالاسر، آیاتی از قرآن و نیز عباراتی مانند: «یا مجیب دعوة المضطرین» مكتوب است.
📿 🤲🏻 پنجره نقره دارالشرف قبلا درصفه غربی مسجد بوده ودرسال۱۳۷۵ ش که مسجدبالاسرتوسعه یافت ومکان زیارتی خانمهاازآقایان جداشد،این پنجره به ضلع شمالی دارالسیاده واقع در دارالشرف انتقال یافت.در سال۱۳۷۵ ه.ش قسمتی از شمال دارالسیاده به مسجد بالاسر افزوده شد تا زائران بیشتری بتوانند در آن محل که به مسجد بالاسر اتصال دارد، از فیض نماز زیارت بهره‌مند شوند.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_20
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان