🕌پیشینه حرم مطهر رضوی ✨
⚜مسجد بالاسر
📿 🤲🏻 یکی از مهم‌ترین بناهای حرم مطهر که در دوره‌ی غزنویان ساخته شد، مسجدی تحت عنوان «مسجد بالاسر» است که بنا به شواهد تاریخی آن را ابوالحسن عراقی معروف به «دبیر» از رجال دوره‌ی غزنویان در سال ۴۲۵ ه.ق در جوار بقعه‌ی مبارکه ساخته است که نزدیک‌ترین بنا به ضریح مبارک می‌باشد. مدفن او نیز در همین مسجد قرار دارد.
در اصل، فلسفه‌ی ایجاد این مسجد همان عقیده‌ی شیعه «الصلوة عند رأس الامام» بوده است.
✨✨✨✨
🔹مسجد بالاسر بعد از بقعه‌ی مبارکه، قدیمی‌ترین بنای حوزه‌ی حرم مطهر است. این مسجد کوچک در سمت غرب بقعه‌ی منوره از طریق یک پنجره‌ی فولادی به رواق دارالسیاده متصل بوده است. اکنون مسجد بالاسر دارای سه صفه‌ی شرقی، غربی و شمالی است که صفه‌ی شرقی به حرم مطهر متصل می‌باشد.
این مسجد کوچک هشت متر طول، چهار و نیم متر عرض و ده متر ارتفاع دارد که کف و ازاره‌های آن با سنگ مرمر پوشیده شده و دیوار و سقف، مزیّن به کاشی‌های معرق می‌باشد. سقف این مسجد قبلاً از چوب و آجر ضربی بود که بر اثر فرسودگی و خرابی برداشته شد، با بتون تجدید بنا شد و با کاشی تزئین یافت. سبک معماری مسجد بالاسر مطابق با سبک معماری دوره‌ی غزنویان بوده است که در آن مرمر و تزئینات منقوش به‌کار رفته و با فن سنتّی ایرانی که در آن ساختمان و تزئین با آجر صورت می‌پذیرفته، انجام گرفته است. محراب این مسجد که در ضلع جنوبی قرار داشت و از همان دوران قدیم باقی مانده بود، طی تعمیراتی در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۴ه.ش برداشته و به موزه‌ی آستان قدس منتقل شد.
بنابر نقلی، در گذشته بین حرم و صفه شرقی مسجد، دیواری وجود داشته است. در سال ۱۲۲۷ هـ.ق كه محمد ولی میرزا، استاندار خراسان بوده، این دیوار برداشته شد و مسجد به حرم متصل گردید. صفه شمالی مسجد به رواق دار الشكر مرتبط است.
🔹در بالای طاق متصل به حرم مطهر، دو بیت زیر از دعبل خزاعی، شاعر اهل بیت در مورد دفن حضرت به كاشی معرق نقش بسته است:
قبران فی طوس خیر الناس كلهم * و قبر شرّهم هذا من العبر
ما ینفع الرجس من قرب الزكی و لا * علی الزكی یقرب الرجس من طرر
(دو قبردر طوس در كنار یکدیگرند، یكی قبر بهترین انسان‌‌ها و دیگری گور بدترین آن‌‌ها و این ازعبرت‌‌های روزگار است. نه همجواری پلید با پاک به او سودی می‌رساند و نه نزدیك بودن انسان پاک با پلید به وی زیان می‌رساند.)
در معرق‌كاری مسجد بالاسر، آیاتی از قرآن و نیز عباراتی مانند: «یا مجیب دعوة المضطرین» مكتوب است.
📿 🤲🏻 پنجره نقره دارالشرف قبلا درصفه غربی مسجد بوده ودرسال۱۳۷۵ ش که مسجدبالاسرتوسعه یافت ومکان زیارتی خانمهاازآقایان جداشد،این پنجره به ضلع شمالی دارالسیاده واقع در دارالشرف انتقال یافت.در سال۱۳۷۵ ه.ش قسمتی از شمال دارالسیاده به مسجد بالاسر افزوده شد تا زائران بیشتری بتوانند در آن محل که به مسجد بالاسر اتصال دارد، از فیض نماز زیارت بهره‌مند شوند.
#حرم_شناسی
#روضه_منوره
#حرم_رضوی_در_گذر_تاریخ_20
#همه_خادم_الرضاییم
#نمایندگی_آستان_قدس_رضوی_اصفهان
