⭕️ توقف #عدالتخواهی در مرز ارزشهای خوب!
🔺یکی از مهمترین نیازهای امروز نظریه انقلاب در زمینه عدالت این است که نسبت میان عدالت و دیگر ارزشها را مشخص کند. اینکه بین عدالت و ارزشهای مثبت دیگری که وجود دارد چه نسبتی برقرار است؟
نسبت عدالت با دین، معنویت، سیاست، امنیت، معرفت، آزادی و مفاهیمی از این دست چیست؟ مرز عدالت با بیعدالتی به نحو فطری روشن است. مرز این مفاهیم مثبت با عدالت چیست؟ این آنجایی است که به نظر میرسد حرکت عدالتخواهانه متوقف شده است.
🔺برای حرکت عدالتخواهانه مواجهه با تکاثر پیچیدگی نظری چندانی ندارد. آن چیزی که ما را زمینگیر کرده این است که تکاثر باواسطه و بیواسطه در برابر حرکت عدالتخواهانه ارزشهای دیگری قرار بدهد.
🔺 تفوق امنیت بر عدالت یا تفوق معرفت بر عدالت که به بازتولید محافظهکاری امنیتی یا محافظهکاری ذهنزده منتهی شده است، از دل این مرزهای مبهم برخاسته است.
🔺 اینجاست که ارزش سنت فکری شیعی در برابر اشعریگری خود را نشان میدهد. سنت فکریای که در آن حکمایی همچون خواجهنصیرالدین طوسی حضور دارند که بر برترین ارزش بودن عدالت تأکید دارند. همینطور ایده ارزش مطلق بودن عدالت که بارها مورد تأکید رهبر انقلاب بوده، در این مرزگذاری است که خوانش انقلاب اسلامی از سنت فکری شیعه ارزش خود را نشان میدهد.
🔺رهبر انقلاب چندین بار این اصل مطلق بودن عدالت را مطرح کردند. اینکه در نظام فکری ما همه ارزشها به یک معنا نسبی هستند و ارزش عدالت مطلق است. مطلق بودن ارزش عدالت به معنای برتری ارزش عدالت در مقایسه با هر ارزش دیگری، یکی از اصلیترین و بنیانیترین اصول تفکر عقلانی شیعه است. در نظام فکری ما حق تقدم همیشه با عدالت است.
🔺مطلق بودن عدالت به این معنا نیست که هیچ ارزش دیگری را ما نیاز نداریم، یا هیچ ارزش دیگری ارزش ندارد. بلکه به این معناست که آن ارزشی که به بقیه ارزشها ارزش میدهد و امکان این را به وجود میآورد که امنیت امنیت باشد، نه امکانی در دست سواستفادهچیها، عدالت است. آن ارزشی که این امکان را به وجود میآورد که اخلاق اخلاق باشد، معنویت معنویت باشد، عدالت است. این از اولیات تفکر انقلاب اسلامی است که به دلیل اشعریگریهای سرایت یافته در ذهن و زبانمان بهدرستی درک نشده است.
⭕️ بسیج و مقدسمآبی!
🔻درباره سالها #بایکوت مهمترین بخشِ پیام امام خمینی درباره #بسیج
🔹در طول سالهایی که از آخرین پیام امام درباره بسیج گذشته است و در میان هزاران پوستر و پلاکاردی که در این یازده سال به در و دیوار خیابانها و ادارهها و... چسبیده است، ندیدهام که این جمله از امام پوستر شده باشد، یا بر دیوار پایگاه بسیج مسجد یا دانشگاه یا اداره یا کارخانه ای نقش بسته باشد که: «مملکتی که با استکبار و #پولپرستی و #تحجرگرایی و #مقدسمآبی مخالف است، همه افرادش باید بسیجی باشند.»
🔹 درحالی که جمله دیگری از همان پیام آذر ۱۳۶۷ را صدها بار از دهان فرماندهان و مسئولان و سخنرانان و بر صفحه مجلات و روزنامه ها و پوسترها شنیدهایم و خواندهایم که: «بسیج لشکر #مخلص خداست.
🔹تأکید بر انگیزه های درونی بسیج، همچون اخلاص و صداقت و... آنچنان ضریبی یافته است که ویژگیها و آرمانهای اجتماعی به عنصری دسته چندم و حتی کم اهمیت در تعریف ماهیت بسیج تبدیل شده است.
🔹در تعریف حضرت امام از بسیج و بسیجی، این دو در تقابل با استکبار، پول پرستی و تحجرگرایی و مقدسمآبي معنا می شود. آیا عجیب نیست که امروز در برخی موارد، گاه بسیجیگری و مقدسمآبی متشبه میشود؟ و آیا این همان تنگه احدی نیست که امام چند ماه پس از پایان جنگ، بسیجیان را نسبت به آن هُشیار میکند؟
🔹مقدسمآبي از یک دیدگاه، تقید شدید به آداب و احکام ظاهری و فردی است. اما این آن تقدسی نیست که امام بر آن شمشیر کشیده باشد و شاید بی دقتی ای که در فهم معنای مقدس مآبی روی داده و آن را مساوی تعبد و تشرع قرار داده، موجب شده است که «تضاد» تفکر بسیجی با مقدس مآبی، یا اصلا فهم نشود، یا از ترس تضعیف تعبد، تلاشی برای تبیین و تشدید آن صورت نگیرد.
🔹مقدسمآبي در نگاه امام بسیجیان، نه صرف توجه به احکام فردی و ظاهری دینی، بلکه غفلت از آرمانها و مسئولیتهای اجتماعی دین است. آرمان #عدالتخواهی و ظلمستیزی (در همه ابعاد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی) از ارکان اصلی بسیج مستضعفین» است که جا دارد این «آرمان» به شکل جدی تر و کاربردیتری در «سازمان بسیج متجلی شود؛ وگرنه این تشکل عظیم و وسیع مردمی به تدریج از تعریف خود فاصله خواهد گرفت و دچار آفاتی خواهد شد که پیش از این نیز، دامن بسیاری از حرکت های دینی در طول تاریخ را گرفته است.
🔹اسلام انقلابی (که مبنای انقلاب اسلامی است) و تفاوت و تقابل آن با اسلام غیرانقلابی مرفهین بیدرد، باید بیشترین، صریحترین و کاملترین ظهور خود را در بزرگترین و مردمیترین نهاد انقلاب داشته باشد و وای بر روزی که در بسیج، اسلام فردی و مناسکی محض، اهمیت و جایگاه برجستهتری از اسلام انقلابی و اجتماعی مؤسس بسیج و احیاگر اسلام ناب پیدا کند.
وحید_جلیلی
تریبون مستضعفین
استکبار ستیزان