حصر در این اصول حصر استقرایی هست نه حصر عقلی
چون غیر از اینها اصولی هست که می توان تصور کرد
مجاری ( موارد ) اصول عملیه :
شک حاصل برای مکلف
۱.یا حالت سابقه دارد + به علاوه ی اینکه آن حالت سابقه را شارع لحاظ کرده است
این مورد مجرای #استصحاب است
//_//_/٪_/٪_٪٪^/٪٪///
۲.یا حالت سابقه ندارد و یا اگر دارد شارع آن را لحاظ نکرده است
الف. یا تکلیف مجهول مطلق است یعنی حتی جنس آن معلوم نیست
این مجرای #اصلبرائت است
ب. تکلیف را اجمالا می داند
👈امکان احتیاط وجود دارد
#اصلاحتیاط است
👈امکان احتیاط وجود ندارد:
#مجرایتخییر
تقسیم بندی شک به اعتبار حکمی که در آن اخذ شده است ( باعتبار الحکم الماخوذ )
۱.گاهی شک موضوع برای حکم واقعی است
۲. گاهی شک موضوع برای حکم ظاهری واقع می شود
بحث و مقصود ما از شک در اصول عملیه، در مورد شکی هست که موضوع برای حکم ظاهری (موضوعی که زمینه ساز حکم ظاهری) است نه موضوعی که برای حکم واقعی است
شک در یک چیز به اعتبار متعلَّق (یعنی شیء مشکوک فیه )
دو قسم است:
۱. گاهی متعلَّق ، موضوع خارجی است
مانند:
شک در طهارت آبی خاص ( شک فی طهاره ماء معین )
یا شک در اینکه این مایع خاص سرکه است یا خمر ( فی هذا المایع المعین خل او خمر )
این #شبهه #موضوعیه است.
۲. گاهی متعلَّق ، حکمی کلی است
#مانند
شک در حرمت استعمال دخانیات (شک فی حرمه التدخین )
یا شک در آیا تدخین از مفطرات روزه است یا خیر
(انه من المفطرات للصوم )
یا آیا آب انگور در صورتیکه بجوش آید و قبل از رفتن دو سوم آن نجس است یا نه
( نجاسه العصیر العنبی اذا غلا قبل ذهاب ثلثیه )
این #شبهه #حکمیه است
شبهه ای که در این مقصد مورد بحث و مقصود ما هست
شبهه حکمیه است
بحث از حکم شک در شبهات موضوعیه از مسائل فقه است نه اصول
رجوع به اصول عملیه به عنوان گام دوم است نه گام اول
بلکه گام اول باید انجام بگیرد سپس گام دوم که اصول عملیه است
گام اول جستجو تا یأس و نا امیدی