⭐️بارها دیده شده است که برخی افراد سودجو و ضد علم با معرفی یک فرد درمان شده مدعی هستند درمان خاصی دارند و مابقی بیماران نیز میتوانند اینگونه درمان شوند.
⭐️بیان مصداقهای درمانی، به تنهایی نمیتواند دلیلی بر معتبر بودن یک روش درمانی برای جامعه عمومی باشد. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد:
🔸اثبات ناکافی: حتی اگر تعداد زیادی از افراد از یک روش درمانی خاص نتیجه گرفته باشند، این به معنای اثربخشی همگانی و علمی آن روش نیست. ممکن است بهبود افراد به دلایل دیگری مانند اثر دارونما، بهبود خود به خودی بیماری یا عوامل خارجی دیگر باشد.
🔸عدم کنترل متغیرها: در بسیاری از موارد، افرادی که از یک روش درمانی خاص استفاده میکنند، ممکن است همزمان از روشهای درمانی دیگری نیز استفاده کنند یا عوامل سبک زندگی متفاوتی داشته باشند که بر نتیجه درمان تأثیرگذار باشد. این امر، ارزیابی دقیق و جداگانه تأثیر هر روش درمانی را دشوار میکند.
🔸سوگیریهای شناختی: افرادی که از یک روش درمانی نتیجه گرفتهاند، ممکن است تمایل بیشتری به اشتراکگذاری تجربیات مثبت خود داشته باشند و از بیان تجربیات منفی یا ناموفق خودداری کنند. این موضوع منجر به ایجاد یک تصویر اغراقشده از اثربخشی روش درمانی میشود.
🔸عدم وجود مطالعات علمی معتبر: برای اینکه یک روش درمانی به عنوان یک روش معتبر شناخته شود، باید در مطالعات بالینی تصادفیسازی شده و کنترل شده (RCT) مورد بررسی قرار گیرد. این مطالعات، تنها روش علمی برای ارزیابی اثربخشی یک روش درمانی هستند.
🔸تفاوتهای فردی: پاسخ افراد به درمانها بسیار متفاوت است. عواملی مانند سن، جنسیت، ژنتیک، وضعیت سلامت عمومی و عوامل محیطی میتوانند بر پاسخ به درمان تأثیرگذار باشند. بنابراین، آنچه برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای فرد دیگری مؤثر نباشد.
⭐️به جای تکیه بر مصداقهای درمانی، برای ارزیابی اعتبار یک روش درمانی، باید به موارد زیر توجه کرد:
🔸شواهد علمی: وجود مطالعات بالینی معتبر که اثربخشی روش درمانی را تأیید کند.
🔸مکانیسم اثر: درک واضح از مکانیسم اثر روش درمانی و سازگاری آن با دانش پزشکی موجود.
🔸تاییدیه سازمانهای بهداشتی: تاییدیه سازمانهای بهداشتی معتبر مانند سازمان غذا و دارو یا وزارت بهداشت یک کشور
🔸نظر متخصصان: مشورت با پزشکان و متخصصان حوزه مربوطه برای کسب اطلاعات دقیق و موثق.
✅ نتیجهگیری: بیان مصداقهای درمانی اگرچه میتواند جذاب و قابل توجه باشد، اما به تنهایی نمیتواند دلیلی بر معتبر بودن یک روش درمانی باشد. برای تصمیمگیری در مورد انتخاب روش درمانی، همیشه باید به شواهد علمی معتبر و نظر متخصصان مراجعه کرد. گول شیادان را نخورید...
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
⭐️ نگرانیهایی در مورد تأثیر احتمالی این محصولات بر سلامت مو و احتمال ریزش مو وجود دارد. در این پست، به بررسی شواهد علمی موجود در مورد ارتباط بین محصولات آرایشی مو و ریزش مو میپردازیم.
⭐️ محصولات مراقبت از مو به طور گسترده و اغلب روزانه توسط اکثر مردم جهان استفاده میشوند. بر اساس انبوهی از دادهها به ویژه در بایگانیهای تجاری استفاده صحیح از این محصولات معمولاً هیچ عوارض جانبی کوتاه مدت یا بلند مدتی ندارد (۱).
⭐️ برخی محصولات مانند رنگ مو و محصولات صاف کننده مو میتوانند ساختار فیبر مو را تغییر دهند یا چربیها و پروتئینها را از بین ببرند. با این حال، این به معنای ریزش مو نیست، بلکه میتواند باعث شکنندگی و آسیب به مو شود.
⭐️ از طرفی باید دقت کنیم که استفاده نادرست از محصولات مراقبت از مو میتواند منجر به شکستگی مو، کشش فولیکول، وز شدن مو، درماتیت تماسی و در موارد نادر، نگرانیها و مشکلات ژنتیکی (در هنگام بارداری) شود. با این حال، این موارد معمولاً با ریزش مو اشتباه گرفته میشوند.
⭐️ از طرفی متخصصان تأکید میکنند که استفاده صحیح از محصولات مراقبت از مو میتواند به افزایش پایبندی بیماران به درمانهای ریزش مو کمک کند و از مشکلات سلامتی مرتبط با کاربرد نامناسب محصولات آرایشی و روشهای مو جلوگیری کند (۲).
⭐️ اخیراً، توجه به نقش احتمالی مواد شیمیایی ضد آفتاب در محصولات مراقبت از مو جلب شده است. یک مطالعه نشان داد که استفاده از ضد آفتاب و محصولات صورت حاوی ضد آفتاب در بیماران مبتلا به ریزش موی فیبروزان پیشانی (FFA) بیشتر بود. با این حال، این ارتباط هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری دارد (۳).
⭐️ در یک مطالعه مرور ساختاریافته مشخص شد که محصولات آرایشی مرتبط با صورت مانند ضد آفتاب و مرطوبکننده میتوانند با ریزش موی فیبروزان پیشانی (FFA) در ارتباط باشند.
⭐️ در این بررسی، استفاده از ضد آفتاب و مرطوبکننده صورت بهطور قابلتوجهی با افزایش ریسک ابتلا به ریزش مو همراه بود. در مورد سایر محصولات آرایشی مثل شامپو، نرمکننده، موس مو (یک نوع حالتدهنده مو) و ژل مو، هیچ ارتباط معناداری با ریزش مو پیدا نشد. این یافتهها احتمالاً نشاندهنده یک عامل محیطی مانند مواد شیمیایی محافظتکننده در برابر اشعه UV در ایجاد ریزش مو هستند (۴).
✅ نتیجهگیری: شواهد موجود نشان میدهد که استفاده صحیح از محصولات مراقبت از مو به طور کلی باعث ریزش مو نمیشود. با این حال، استفاده نادرست یا بیش از حد از این محصولات میتواند منجر به آسیب مو و مشکلات پوست سر شود که ممکن است با ریزش مو اشتباه گرفته شود. بهعلاوه در هنگام خرید این محصولات باید به شرکتهای تولیدکننده، رویهها و مجوزهای موجود دقت شود و بنابراین نمیتوان به سادگی اظهار کرد که هر محصول بهداشتی آرایشی مو موجب ریزش مو نمیشود. مهم است که از محصولات با کیفیت استفاده کنید و دستورالعملهای استفاده را رعایت کنید.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 2 دقیقه
⭐️ در یکی از مطالب قبل خطای اندازه گیری و دو خطای آلفا و بتا که مربوط حجم نمونه در مطالعات علوم پزشکی میشد را معرفی کردیم.
⭐️ در این سلسله از پستها قصد داریم خطای سیستماتیک و انواع آن را معرفی کنیم. خطاهای سیتماتیک خطاهایی هستند که نتایج مطالعه را به یک سمتوسوی خاص منحرف میکنند.
⭐️ تفاوت این خطاها با خطاهای تصادفی که قبلاً معرفی شد این است که این خطاها معمولاً ناشی از کوچک بودن حجم نمونه نیست؛ بلکه ناشی از نقایص مربوط به طراحی و اجرای مطالعه است.
⭐️ اولین خطا از خطاهای سیستماتیک که به آن میپردازیم سوگیری ریزش است. سوگیری ریزش یک نگرانی مهم در تحقیقات پزشکی است، به ویژه در کارآزماییهای بالینی، جایی که میتواند بر اعتبار یافتههای مطالعه تأثیر بگذارد.
⭐️ این سوگیری زمانی اتفاق میافتد که شرکتکنندگان قبل از تکمیل مطالعه، آن را ترک میکنند، و این ترک مطالعه به پیامدهایی که در مطالعه اندازهگیری میشوند مربوط میشود.
⭐️ بهعبارتدیگر اگر ویژگیهای افرادی که مطالعه را میکنند به طور قابلتوجهی با کسانی که در مطالعه باقیماندهاند متفاوت باشند، نتایج میتواند منحرف شود و منجر به نتیجهگیریهای نادرست شود (۱).
⭐️ اهمیت شناخت این تورش آن جایی مشخص میشود که یک مطالعه اخیر نشان داد، نویسندگان مرورهای کاکرین که معمولاً شامل پژوهشگران و متخصصان حیطهی علوم پزشکی هستند در ارزیابی این تورش در هنگام اجرای مطالعات خود ناهمگن و مبهم عمل میکنند (۲).
⭐️ برای مثال تصور کنید یک کارآزمایی بالینی در حال آزمایش یک داروی جدید برای درمان یک بیماری است. فرض کنید شرکتکنندگانی که عوارض جانبی شدیدی را تجربه میکنند، سریعتر و بیشتر از کسانی که عوارض جانبی شدیدی در آنها وجود ندارد، از مطالعه خارج میشوند.
⭐️ اگر این موضوع در تفسیر نتایج نظر گرفته نشود، مطالعه ممکن است اثربخشی دارو را بیش از حد تخمین بزند یا عوارض جانبی آن را دست کم بگیرد.
⭐️ این به این دلیل است که بقیه شرکتکنندگان – کسانی که دارو را به خوبی تحمل میکنند – نماینده کل جمعیتی نیستند که دارو برای درمان آنها در نظر گرفته شده است.
⭐️ یک مثال واقعی از سوگیری ریزش را میتوان در مطالعات کاهش وزن مشاهده کرد. اغلب، شرکتکنندگانی که وزن کم نمیکنند یا وزن اضافه میکنند ممکن است احساس دلسردی کرده و از مطالعه خارج شوند. در نتیجه، نتایج نهایی ممکن است فقط شامل کسانی باشد که در کاهش وزن موفق بودهاند. بنابراین اثربخشی برنامه کاهش وزن در یک مطالعه ممکن است اغراقآمیز باشد.
✅ نتیجهگیری:اگر محققین بهسادگی دادههای افرادی را که مطالعه را تکمیل کردهاند بدون درنظرگرفتن دلایل ترک مطالعه تجزیهوتحلیل کنند، یافتهها ممکن است گمراهکننده باشند.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 برخی افراد معتقدند که نوشیدن آب و سایر نوشیدنیها همراه با وعدههای غذایی ممکن است به نوعی مضر باشد و تأثیر منفی بر سلامت داشته باشد. استدلالهایی برای این ادعاها وجود دارد:
۱. رقیق شدن اسید معده با نوشیدن آب
🔶 بسیاری معتقدند که نوشیدن آب همراه با وعدههای غذایی باعث رقیق شدن اسید معده و آنزیمهای گوارشی میشود و در نتیجه هضم غذا برای بدن دشوارتر میشود. اما این ادعا به این معناست که سیستم گوارشی قادر به تطبیق ترشحات خود با قوام غذا نیست، که این ادعا نادرست است (۱).
۲. مایعات و سرعت هضم
🔶 دومین ادعای رایج علیه نوشیدن مایعات همراه با وعدههای غذایی این است که مایعات سرعت خروج غذاهای جامد از معده را افزایش میدهند. تصور میشود که این موضوع زمان تماس غذا با اسید معده و آنزیمهای گوارشی را کاهش داده و در نتیجه هضم غذا را مختل میکند. با این حال، هیچ پژوهش علمی این ادعا را تأیید نمیکند. در یک مطالعه که تخلیه معده مورد بررسی قرار گرفت، نشان داده شد، اگرچه مایعات سریعتر از غذاهای جامد از سیستم گوارشی عبور میکنند، اما این موضوع تأثیری بر سرعت هضم غذاهای جامد ندارد (۲).
🔶 مایعات به شکسته شدن تکههای بزرگ غذا کمک میکنند، که باعث میشود راحتتر از مری به معده منتقل شوند. همچنین به حرکت نرمتر مواد غذایی کمک میکنند و از نفخ و یبوست جلوگیری میکنند. علاوه بر این، معده در طی فرایند هضم، آب به همراه اسید معده و آنزیمهای گوارشی ترشح میکند. در واقع، این آب برای عملکرد صحیح آنزیمها ضروری است (3).
✅ نتیجهگیری: بر اساس بررسیهای علمی، نوشیدن آب یا دیگر مایعات همراه با غذا تأثیر منفی بر هضم نداشته و به نظر نمیرسد که سلامت را مختل کند. در واقع، مایعات به شکستن تکههای بزرگ غذا کمک کرده و حرکت نرمتر آن را تسهیل میکنند. همچنین، معده در طول هضم آب را به همراه اسید معده و آنزیمهای گوارشی ترشح میکند که برای عملکرد صحیح این آنزیمها ضروری است. بنابراین، نوشیدن مایعات در حین وعدههای غذایی مضر نیست.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 2 دقیقه
🔶 سوگیری یادآوری یکی از چالشهای مهم در تحقیقات پزشکی است که میتواند نتایج مطالعات را تحت تأثیر قرار دهد. این نوع سوگیری زمانی رخ میدهد که شرکتکنندگان در یک مطالعه، اطلاعات گذشته را بهطور دقیق به یاد نمیآورند یا به شکلی متفاوت از واقعیت گزارش میکنند.
🔶 در مطالعات پزشکی، محققان اغلب از شرکتکنندگان میخواهند تا اطلاعاتی درباره رویدادها یا عادتهای گذشته خود ارائه دهند. برای مثال، ممکن است از بیماران خواسته شود تا در مورد رژیم غذایی، مصرف دارو یا قرار گرفتن در معرض عوامل خطر خاص در گذشته اطلاعاتی بدهند. اما حافظه انسان کامل نیست و ممکن است افراد برخی جزئیات را فراموش کنند یا به اشتباه به یاد آورند.
سوگیری یادآوری میتواند به دو شکل اصلی رخ دهد: یادآوری بیش از حد و کمیادآوری.
🔶 در یادآوری بیش از حد، افراد رویدادها یا مواجههها را بیشتر از آنچه در واقعیت بوده گزارش میکنند. در مقابل، کمیادآوری زمانی است که افراد کمتر از واقعیت گزارش میدهند.
🔶 برای مثال افراد ممکن است میزان یا شدت مواجهه با یک عامل خطر را بیشتر یا کمتر از آنچه در واقعیت رخ داده، گزارش کنند. این مسئله میتواند بهویژه در مطالعات مورد-شاهدی که به بررسی عوامل خطر بیماریها میپردازند، مشکلساز باشد.
🔶 عوامل مختلفی میتوانند بر دقت یادآوری تأثیر بگذارند. زمان سپری شده از رویداد، اهمیت شخصی رویداد برای فرد، و وضعیت سلامت کنونی شرکتکننده از جمله این عوامل هستند.
🔶 برای مثال، افرادی که به یک بیماری خاص مبتلا شدهاند، ممکن است با دقت بیشتری به دنبال یافتن علل احتمالی در گذشته خود باشند و در نتیجه، مواجهههای گذشته را بیشتر به یاد آورند.
🔶 محققان برای کاهش اثر سوگیری یادآوری، روشهای مختلفی را به کار میگیرند. استفاده از پرسشنامههای استاندارد، محدود کردن دوره زمانی مورد پرسش، و تأیید اطلاعات از منابع مستقل (مانند پروندههای پزشکی) از جمله این روشها هستند.
✅ نتیجه گیری: گاهی ممکن است یک پژوهش بخاطر روش شناسی نادرست به این مشکل گرفتار شود و نتایج مطالعه قابل اتکا نباشد. در نتیجه استناد به مطالعات بدون ارزیابی نقادانه متخصصین تحقیقات بالینی باید با احتیاط انجام شود. یکی از این ارزیابی ها وجود این سوگیری در مطالعه است که باید بدان توجه ویژه کرد.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
شایعه تاثیرگذاری واکسنها بر ژنهای کودکان، یکی از قدیمیترین و پابرجاترین ادعاهای ضدواکسیناسیون است. این ادعا اخیرا توسط یکی از افراد ترویج کننده شبه علم نیز منتشر شده است. ما در این مطلب میخواهیم این ادعا را از نظر علمی بررسی کنیم.
🔶 ساختار واکسنها و ژنوم انسان:
برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید به ساختار واکسنها و ژنوم انسان نگاهی بیندازیم. واکسنها معمولاً حاوی میکروبهای ضعیف شده، کشته شده یا قطعاتی از آنها هستند. این میکروبها به سیستم ایمنی بدن آموزش میدهند تا در برابر بیماریهای واقعی واکنش نشان دهد. از طرف دیگر، ژنوم انسان، مجموعهای از دستورالعملهای ژنتیکی است که در هسته سلولهای ما قرار دارد. این دستورالعملها، اطلاعاتی درباره ساختار و عملکرد بدن ما را در خود جای دادهاند (1).
🔶 مکانیسم عملکرد واکسنها:
واکسنها با تحریک سیستم ایمنی بدن عمل میکنند و باعث تولید آنتیبادی میشوند. این فرآیند هیچ تأثیری بر ساختار ژنهای انسان ندارد. واکسنها به ژنوم ما اضافه نمیشوند و یا تغییری در آن ایجاد نمیکنند (2).
🔶 مطالعات گسترده نشان دهنده اثربخشی واقعی واکسن ها:
هزاران مطالعه علمی در سراسر جهان بر روی ایمنی و اثربخشی واکسنها انجام شده است. هیچ یک از این مطالعات، هیچ مدرکی دال بر ایجاد تغییر ژنتیکی در اثر تزریق واکسن ارائه نداده است (3).
🔶 نظارت دقیق بر واکسنها توسط تیم های علمی جهانی و داخلی:
تیم های علمی سازمان های مختلف بسیاری در ایران و خارج از ایران، قبل از تایید هر واکسنی، مطالعات گستردهای را بر روی ایمنی و اثربخشی آن انجام میدهند. این سازمانها، هرگونه عارضه جانبی جدی مرتبط با واکسنها را به دقت بررسی میکنند (4).
🔶تکامل ژنتیکی:
تغییرات ژنتیکی در انسانها، طی میلیونها سال تکامل رخ داده است. این تغییرات به صورت تدریجی و به دلیل عوامل مختلفی مانند جهشهای ژنی و انتخاب طبیعی اتفاق میافتد. واکسنها نمیتوانند بر این فرآیند پیچیده و طولانی مدت اینچنینی تأثیری بگذارند (5).
🔶 شواهد اپیدمیولوژیک متعدد درباره نبود رابطه معنی دار بین واکسن و تغییر ژنتیکی:
اگر واکسنها باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی میشدند، باید شاهد افزایش بروز بیماریهای ژنتیکی در جمعیتهای واکسینه شده در مقایسه با گروه واکسینه نشده میبودیم. اما شواهد اپیدمیولوژیک نشان میدهد که این اتفاق رخ نداده است (6).
✅ نتیجهگیری: ادعای ایجاد تغییر ژنتیکی توسط واکسنها، فاقد هرگونه پایه علمی است و توسط جامعه علمی به طور قاطع رد شده است. واکسنها یکی از مهمترین دستاوردهای پزشکی هستند و نقش بسیار مهمی در کنترل بیماریهای واگیردار ایفا میکنند. به هیچ عنوان نباید با مشاهده محتوای فاقد شواهد علمی از تزریق واکسن کودکان خودداری کرد.
💠 با فکتنامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website | instagram
🔶 امروز خبری در خبرگزاری ایسنا به نقل از معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زاهدان منتشر شده است که وی ادعا کرده است: آئدس پشه متفاوت از مالاریا است که در مناطق شهری مشاهده میشود و بیشتر آبهای راکد زیستگاه این پشه است و میتواند تا ۴۰۰ روز هم زنده بماند (1).
🔶 بررسی فکت نامه سلامت نشان میدهد در منابع مختلف طول عمر پشه را بین یک هفته تا 20 روز اعلام میکند و این طول عمر پشه وابسته به عوامل مختلفی دارد (2).
🔶 در منابع علمی دیگر اشاره شده است میانگین طول عمر یک پشه آئدس در طبیعت حدود دو هفته است. پشه می تواند در طول عمر خود حدود سه بار تخم بگذارد و هر بار حدود 100 تخم تولید می شود (3).
🔶 اما آنچه در منابع علمی اشاره شده است، تخم های این پشه در یک دوره چند روزه گذاشته می شوند، در برابر خشک شدن مقاوم هستند و می توانند برای دوره های شش ماهه یا بیشتر زنده بمانند. هنگامی که ظرف دوباره با آب پر می شود، تخم ها به صورت لارو بیرون می آیند. کل چرخه زندگی (یعنی از تخم تا بزرگسال) می تواند در کمتر از 7-8 روز رخ دهد (3).
✅ نتیجه گیری: براساس منابع علمی و نظر متخصصین حشره شناسی، ادعای طول عمر 400 روزه برای پشه آئدس صحت ندارد و احتمالا ادعای ماندگاری مربوط به تخم این پشه است که در خشکی میتواند تا زمان های طولانی ماندگار باشد.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 2 دقیقه
🔶 سوگیری انتشار زمانی رخ میدهد که نتایج پژوهشها به دلیل تفاوت در میزان انتشار نتایج مثبت و منفی، به طور ناعادلانهای منعکس میشوند.
🔶 به عبارت دیگر، مطالعاتی که نتایج مثبت یا معنادار دارند، بیشتر احتمال دارد که در مجلات علمی منتشر شوند، در حالی که مطالعات با نتایج غیرمعنادار یا منفی ممکن است کمتر منتشر شوند یا نادیده گرفته شوند.
🔶 این نوع سوگیری میتواند تصویری نادرست از واقعیت علمی ارائه دهد و موجب شود برخی از نتایج مهم و تأثیرگذار کمتر شناخته شوند.
به عنوان مثال، اگر تنها مطالعاتی که نتایج مثبتی در مورد اثربخشی یک دارو گزارش میدهند، منتشر شوند و مطالعاتی با نتایج منفی منتشر نشوند، ممکن است اینگونه به نظر برسد که دارو اثربخشی بیشتری نسبت به واقعیت دارد.
🔶 سوگیری انتشار میتواند در مراحل مختلف فرآیند پژوهش رخ دهد؛ از تصمیمگیری محققان برای ارسال مقاله تا انتخاب سردبیران و داوران برای پذیرش یا رد آن. این مسئله به ویژه در زمینههایی مانند پزشکی و داروسازی، که نتایج تحقیقات تأثیر مستقیمی بر سلامت عمومی دارند، اهمیت ویژهای پیدا میکند.
🔶 عوامل متعددی میتوانند باعث سوگیری انتشار شوند، از جمله تمایل مجلات علمی به انتشار نتایج مثبت، عدم تمایل محققان به ارسال مطالعات با نتایج منفی یا غیرمعنادار، و فشارهای حامیان مالی برای انتشار نتایج مطلوب.
🔴 تأثیرات سوگیری انتشار میتواند گسترده باشد، از جمله:
🔸اغراق در اثربخشی درمانها یا مداخلات پزشکی
🔸 کمبرآورد کردن عوارض جانبی داروها
🔸 هدر رفتن منابع با تکرار مطالعاتی که قبلاً نتایج منفی داشتهاند اما منتشر نشدهاند.
🔴 برای مقابله با سوگیری انتشار، اقداماتی میتواند صورت گیرد، مانند:
🔸 ثبت پروتکلهای تحقیقاتی پیش از شروع کارآزماییهای بالینی
🔸 تشویق به انتشار نتایج تمامی مطالعات، از جمله نتایج منفی یا غیرمعنادار
🔸 ایجاد مجلات تخصصی برای انتشار نتایج منفی
🔸افزایش شفافیت در گزارش نتایج مطالعات
✅ نتیجهگیری: سوگیری انتشار میتواند به تحریف واقعیتهای علمی و ایجاد تصورات نادرست از اثربخشی یا ایمنی مداخلات پزشکی منجر شود.
برای حفظ اعتبار علمی و اطمینان از تصمیمگیریهای مبتنی بر شواهد صحیح، ضروری است که تمام نتایج پژوهشها، بدون توجه به مثبت یا منفی بودن آنها، بهطور شفاف و کامل منتشر شوند.
بدین جهت تفسیر یافته های مطالعات مختلف باید توسط متخصصینی انجام شود که به تمام جوانب تحقیقات توجه کنند.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 در حالی که درمانهای رایج برای اختلالات سلامت روان معمولاً شامل تجویز دارو و رواندرمانی میشوند، علاقه روزافزونی به بررسی درمانهای جایگزین و کمکی، مانند مکملهای غذایی و اصلاح رژیم غذایی، برای مدیریت علائم افسردگی وجود دارد.
🔶 یکی از این موارد، نقش بالقوه اسیدهای چرب امگا 3 است که عمدتاً در ماهیهای چرب مانند سالمون، شیرماهی و ساردین و همچنین مکملهای روغن ماهی یافت میشوند.
🔶 این ایده که امگا 3 ممکن است تاثیر مثبتی بر خلقوخو داشته باشد از مشاهدات ناشی میشود که کشورهایی که مصرف ماهی بالایی دارند، میزان افسردگی کمتری دارند اما وجود چنین ارتباطی در سطح جمعی لزوما وجود این ارتباط را در سطح فردی تایید نمیکند.
🔶 به عبارت دیگر این مورد دلیلی بر این نیست که در این کشورها لزوما افرادی که افسردگی ندارند ماهی بیشتری مصرف میکنند (مغالطه اکولوژیک).
✅ نتیجه گیری: بعضی از مطالعات انجام شده نشان میدهد از نظر آماری اسیدهای چرب امگا 3 در درمان افسردگی تاثیر معنیداری دارد اما این تاثیر از نظر بالینی کوچک و تقریبا بیاهمیت است. سطح قطعیت شواهد موجود پایین است و برای تصمیمگیری به شواهد با کیفیتتری نیاز است.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔴 راستیآزمایی ادعای وزیر سابق بهداشت: جایگاه ما در تعداد مقالات نمایه شده در اسکوپوس در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد.
⭕ نتیجه بررسی: ادعای نادرست
🔶 بهرام عیناللهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم در سخنرانی خود در مراسم معارفه وزیر جدید بهداشت ادعا کرده بود: «جایگاه ما در تعداد مقالات نمایه شده در اسکوپوس در دولت گذشته شانزدهم بود که در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد».
🔶 بررسی فکتنامه سلامت نشان میدهد، در دو سال انتهایی دولت دوازدهم، در این شاخص ایران رتبه پانزدهم را داشت و بر اساس خروجی نمایهنامه اسکوپوس در سال گذشته، ایران به رتبه هفدهم نزول پیدا کرد.
🔶 بهعبارتی علاوهبر اینکه ترکیه جایگاه پانزدهم جهان و اول منطقه را در این شاخص از آن خود کرد، کشور هلند نیز از ایران پیشی گرفت و الان ایران در رتبه هفدهم قرار دارد.
✅ نتیجهگیری: با توضیحات فوق، فکتنامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را نادرست میداند.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 خوردن همزمان خربزه و عسل یکی از باورهای رایج در فرهنگ عامه ایران است که بسیاری از افراد آن را خطرناک و حتی کشنده میدانند. البته گفتنی است که این باور منحصر به فرهنگ ایران نیست و در سایر نقاط جهان هم وجود دارد.
🔶 این باور قدمتی طولانی دارد و در برخی منابع طب سنتی نیز به آن اشاره شده است. منشأ دقیق این ادعای مشخص نیست. اما آیا واقعاً مصرف همزمان این دو ماده غذایی میتواند منجر به مرگ شود؟! در این مطلب از فکتنامه سلامت به بررسی علمی این موضوع میپردازیم.
🔶 طبق بررسیهای تیم فکتنامه سلامت، در حال حاضر، هیچ بررسی علمیای درباره خطرات مصرف همزمان خربزه و عسل صورت نگرفته است. به عبارت دیگر، هیچ مطالعهای وجود ندارد که شواهدی از اثرات منفی یا کشنده این ترکیب را ارائه دهد.
🔶 از آنجایی که مطالعات علمی در این زمینه وجود ندارد بنابراین بهتر است به نظرات متخصصین مراجعه کنیم. به گفتهی متخصصین، «خوردن خربزه با عسل بدون نگرانی از عوارض جانبی جدی یا خطر مرگ کاملاً بیخطر است. این ترکیب ایمن است و عسل میتواند طعم شیرینتری به خربزه بدهد».
🔶 با این حال، برخی سایتهای حوزه سلامت ادعا میکنند که ترکیب خربزه و عسل ممکن است منجر به ایجاد مادهای با ضخامت بالا در دستگاه گوارش شود که هضم آن دشوار است اما این ادعاها بدون ذکر منابع ارائه شده و همچنین به هیچوجه به کشنده بودن این ترکیب اشاره نشده است.
✅ نتیجهگیری: باور عمومی مبنیبر کشنده بودن مصرف همزمان خربزه و عسل، هیچ پایه علمی ندارد. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ترکیب خطرناک یا مرگبار است.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت ایران، در مراسمی گفته است: ۷۰ درصد مشکلات حوزه سلامت خارج از وزارت بهداشت است و به عنوان نمونه در تروما، جوانان زیادی بر اثر حوادث جاده ای قربانی می شوند و بیشترین عمر از دست رفته در جامعه مربوط به حوادث جاده و تروماست (۱).
فکت نامه سلامت در ادامه به بررسی صحت این ادعا میپردازد:
🔶 عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر سلامت در سالهای اخیر به طور گستردهای مطرح شده و مورد بحث قرار گرفته است. این بدان معناست که عوامل غیر پزشکی مانند سبک زندگی، محیط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی، تاثیر بسیار بیشتری بر سلامت افراد نسبت به عوامل پزشکی مانند دسترسی به خدمات بهداشتی و درمان دارند (2).
🔶 این عوامل یک فرد را به ساختارهای اجتماعی اطراف خود متصل می کند. بطوری که بر تمام جنبه های زندگی آن شخص تأثیر می گذارند، جایی که در آن زندگی می کنند، کار می کنند و بازی می کنند می توانند اثرات مثبت یا منفی بر سلامت افراد داشته باشند (3).
🔶 منابع علمی میگوید، حدود 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت از جنس عوامل اقتصادی، اجتماعی موثر بر سلامت و خارج از بدنه بهداشت و درمان یک کشور رقم میخورد (4).
🔶 اگر 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت در خارج از حوزه پزشکی قرار دارند، به این معنی است که نظام سلامت باید رویکرد خود را تغییر داده و به جای تمرکز صرف بر درمان بیماریها، به ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماریها بپردازد.
✅ نتیجه گیری: با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را درست میداند.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔴 راستی آزمایی: آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟
✅ نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف
🔶 گانودرما یک جنس از قارچ های چندپوره از خانواده گانودرماتاسه است که شامل حدود 80 گونه است که بسیاری از آنها از در مناطق مناطق گرمسیری هستند. تنوع ژنتیکی بالایی دارند و در طب سنتی کشور های آسیایی به خصوص طب سنتی چینی استفاده می شوند.
🔶 نام علمی معروف ترین نوع این قارچ Ganoderma lucidum که معمولا منظور از گانودرما، این گونه خاص از آن است.
🔶 این روز ها تبلیغات بسیار گسترده ای برای خواص درمانی مختلف این قارچ را در سطح اینترنت شاهد هستیم.
در این پست قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟
🔶 براساس بررسی شواهد علمی منتشر شده، در حال حاضر درمان قطعی برای زگیل تناسلی وجود ندارد اما در مطالعات آزمایشگاهی و پیش بالینی گانودرما تاثیر مثبتی در بهبود زگیل تناسلی و لک های پوستی داشته است.
🔶 با این حال هنوز مطالعه ی با کیفیت و با حجم نمونه بالا در سطح بالینی و کارآزمایی های بالینی های بهتر انجام نشده است که نشان دهد این قارچ در درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی تاثیر بالینی قابل توجهی دارد.
✅ در نتیجه فکت نامه سلامت این ادعا را با شواهد ضعیف می داند.
💠 اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram