🔶 محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت ایران، در مراسمی گفته است: ۷۰ درصد مشکلات حوزه سلامت خارج از وزارت بهداشت است و به عنوان نمونه در تروما، جوانان زیادی بر اثر حوادث جاده ای قربانی می شوند و بیشترین عمر از دست رفته در جامعه مربوط به حوادث جاده و تروماست (۱). فکت نامه سلامت در ادامه به بررسی صحت این ادعا میپردازد: 🔶 عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر سلامت در سال‌های اخیر به طور گسترده‌ای مطرح شده و مورد بحث قرار گرفته است. این بدان معناست که عوامل غیر پزشکی مانند سبک زندگی، محیط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی، تاثیر بسیار بیشتری بر سلامت افراد نسبت به عوامل پزشکی مانند دسترسی به خدمات بهداشتی و درمان دارند (2). 🔶 این عوامل یک فرد را به ساختارهای اجتماعی اطراف خود متصل می کند. بطوری که بر تمام جنبه های زندگی آن شخص تأثیر می گذارند، جایی که در آن زندگی می کنند، کار می کنند و بازی می کنند می توانند اثرات مثبت یا منفی بر سلامت افراد داشته باشند (3). 🔶 منابع علمی میگوید، حدود 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت از جنس عوامل اقتصادی، اجتماعی موثر بر سلامت و خارج از بدنه بهداشت و درمان یک کشور رقم میخورد (4). 🔶 اگر 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت در خارج از حوزه پزشکی قرار دارند، به این معنی است که نظام سلامت باید رویکرد خود را تغییر داده و به جای تمرکز صرف بر درمان بیماری‌ها، به ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها بپردازد. ✅ نتیجه گیری: با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را درست میداند. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی آزمایی: آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟ ✅ نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف 🔶 گانودرما یک جنس از قارچ های چندپوره از خانواده گانودرماتاسه است که شامل حدود 80 گونه است که بسیاری از آنها از در مناطق مناطق گرمسیری هستند. تنوع ژنتیکی بالایی دارند و در طب سنتی کشور های آسیایی به خصوص طب سنتی چینی استفاده می شوند. 🔶 نام علمی معروف ترین نوع این قارچ Ganoderma lucidum که معمولا منظور از گانودرما، این گونه خاص از آن است. 🔶 این روز ها تبلیغات بسیار گسترده ای برای خواص درمانی مختلف این قارچ را در سطح اینترنت شاهد هستیم. در این پست قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟ 🔶 براساس بررسی شواهد علمی منتشر شده، در حال حاضر درمان قطعی برای زگیل تناسلی وجود ندارد اما در مطالعات آزمایشگاهی و پیش بالینی گانودرما تاثیر مثبتی در بهبود زگیل تناسلی و لک های پوستی داشته است. 🔶 با این حال هنوز مطالعه ی با کیفیت و با حجم نمونه بالا در سطح بالینی و کارآزمایی های بالینی های بهتر انجام نشده است که نشان دهد این قارچ در درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی تاثیر بالینی قابل توجهی دارد. ✅ در نتیجه فکت نامه سلامت این ادعا را با شواهد ضعیف می داند. 💠 اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 چرا تجزیه و تحلیل نتایج مطالعات پزشکی باید با دقت انجام شود؟ ⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 2 دقیقه ⬇️

🔶 فرض کنید پژوهشگران می‌خواهند یک بیماری نادر خونی به نام کم‌خونی آپلاستیک را بررسی کنند. آنها بیماران مبتلا به این بیماری را در یک بیمارستان بزرگ مطالعه می‌کنند و با بیمارانی که در همان بیمارستان به بیماری‌های دیگر و کم‌خطرتر مبتلا هستند، مقایسه می‌کنند. 🔶 اما ممکن است بسیاری از بیماران مبتلا به کم‌خونی آپلاستیک به طور خاص برای انجام پیوند مغز استخوان به این بیمارستان مراجعه کرده باشند. این بیماران ممکن است از خانواده‌های بزرگ‌تری باشند (چون به یک اهداکننده سازگار نیاز دارند. مثلا خواهر، برادر) یا پول بیشتری داشته باشند تا بتوانند هزینه‌های زیاد این درمان را بپردازند. 🔶 به همین دلیل، مطالعه ممکن است به اشتباه نتیجه بگیرد که داشتن خانواده بزرگ یا پولدار بودن با ابتلا به کم‌خونی آپلاستیک ارتباط دارد، در حالی که این عوامل فقط به دلیل نوع بیمارانی که در این بیمارستان درمان می‌شوند، متفاوت هستند. به این نوع سوگیری در مطالعات، سوگیری برکسونی میگویند. 🔶 این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که نمونه‌گیری از جمعیت مورد مطالعه به‌طور تصادفی انجام نشود و افراد بر اساس ویژگی‌های خاصی انتخاب شوند. این نوع سوگیری اولین بار توسط جوزف برکسون در سال ۱۹۴۶ توصیف شد و از آن زمان به عنوان یک چالش مهم در طراحی و تفسیر مطالعات پزشکی شناخته شده است. 🔶 سوگیری برکسون معمولاً در مطالعاتی که در بیمارستان‌ها یا مراکز درمانی انجام می‌شوند، بیشتر مشاهده می‌شود. این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که احتمال انتخاب افراد برای مطالعه، تحت تأثیر عوامل مرتبط با بستری شدن در بیمارستان قرار می‌گیرد. 🔶 برای کاهش اثر سوگیری برکسون، محققان باید در طراحی مطالعه و انتخاب گروه کنترل دقت زیادی به خرج دهند. یکی از راهکارها، انتخاب گروه کنترل از جمعیت عمومی به جای بیماران بستری در بیمارستان است. همچنین، استفاده از روش‌های آماری پیشرفته برای تعدیل اثر این سوگیری در تحلیل داده‌ها می‌تواند مفید باشد. ✅ نتیجه‌گیری: درک و در نظر گرفتن سوگیری برکسون در تفسیر نتایج مطالعات بسیار مهم است. این سوگیری می‌تواند منجر به برآوردهای نادرست از شیوع بیماری‌ها، عوامل خطر، و ارتباط بین بیماری‌ها شود. بنابراین، محققان و متخصصان بالینی باید هنگام استفاده از نتایج مطالعات بیمارستانی برای تصمیم‌گیری‌های بالینی یا سیاست‌گذاری‌های بهداشتی، این نوع سوگیری را در نظر بگیرند. در این لینک به طور مفصل با منابع علمی، درباره این سوگیری صحبت کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: افراد مبتلا به دیابت با رعایت تدابیر تغذیه‌ای، ورزش، خواب مطلوب و مصرف برخی گیاهان دارویی با توجه به مزاجشان مصرف داروهای شیمیایی را کاهش دهند. ✅ نتیجه بررسی: نادرست ⬇️

اخیرا یک پژوهشگر طب سنتی به نام مهدی میرغضنفری در خبرگزاری فارس ادعا کرده است: افراد مبتلا به دیابت با رعایت تدابیر تغذیه‌ای، ورزش، خواب مطلوب و مصرف برخی گیاهان دارویی با توجه به مزاجشان مصرف داروهای شیمیایی را کاهش دهند. فکت‌نامه سلامت با هدف شفاف‌سازی این ادعا، با مرور منابع علمی به این ادعا پاسخ می‌دهد: 🔶 قطع کردن داروهای دیابت و جایگزینی آن‌ها با داروهای گیاهی می‌تواند خطرات جدی برای مبتلایان به دیابت ایجاد کند. دلایل این موضوع به شرح زیر است: 1. کنترل قند خون: براساس مطالعات معتبر بویژه در مرورهای کاکرین، داروهای دیابت (مانند متفورمین، انسولین و غیره) به‌طور خاص برای کنترل سطح قند خون طراحی شده‌اند. قطع ناگهانی این داروها می‌تواند منجر به افزایش قند خون و عوارض جدی مانند کما دیابتی شود (1, 2). 2. عدم اثبات علمی: بسیاری از داروهای گیاهی ممکن است هنوز به‌طور علمی اثبات نشده باشند که اثر مشابهی با داروهای شیمیایی دارند. استفاده از این داروها بدون مشاوره پزشکی می‌تواند خطرناک باشد. به‌طوری که در یک مرور کاکرین نشان داده شده است، داروهای گیاهی نمی‌تواند جایگزین درمان‌های روتین دیابت باشد (3). 3. تداخلات دارویی: برخی از داروهای گیاهی ممکن است با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند و اثرات آن‌ها را کاهش یا افزایش دهند، که می‌تواند به عوارض جانبی یا عدم کنترل قند خون منجر شود (4). 4. تفاوت‌های فردی: هر بیمار دیابتی ممکن است به درمان‌های مختلف واکنش متفاوتی نشان دهد. آنچه برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد (5). 🔶 تجویز دارو و تعیین مقدار آن برای بیماران دیابتی و حتی توصیه به ورزش و اصلاح تغذیه ای برای این دسته از بیماران مبتنی بر شرایط هر فرد متفاوت است. از سویی دیگر هیچ منبع علمی حذف داروهای مورد استفاده در بیماران دیابتی را تایید نمیکند. ✅ در نتیجه فکت‌نامه سلامت، این ادعای مطرح شده توسط این فرد را، انادرست می‌داند. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: هورمون‌ درمانی پس از یائسگی زنان درعملکرد جنسی آن‌ها تاثیرگذار است. ✅ نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

منابع این بررسی با استفاده از شواهد موجود در کتابخانه کاکرین بوده است. 🔶 یائسگی دوره‌ای طبیعی در زندگی زنان است که معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد. در این دوره، تخمدان‌ها به تدریج تولید هورمون استروژن را متوقف می‌کنند که منجر به علائم مختلفی می‌شود. 🔶 یکی از مهم‌ترین جنبه‌های سلامت زنان که تحت تأثیر یائسگی قرار می‌گیرد، عملکرد جنسی است. مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی، خشکی واژن، درد هنگام مقاربت و مشکلات مربوط به تحریک یا ارگاسم در این دوره شایع هستند و می‌توانند بر اعتماد به نفس و سلامت جنسی زنان تأثیر منفی بگذارند. 🔶 هورمون درمانی به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی برای کاهش علائم یائسگی مطرح شده است، اما تأثیر آن بر عملکرد جنسی زنان همچنان مورد بحث است. فکت‌نامه سلامت در ادامه به بررسی صحت این ادعا میپردازد: 🔶 براساس شواهد موجود، هورمون‌ درمانی، به ویژه استروژن‌درمانی، ممکن است تأثیر مثبت اندکی بر عملکرد جنسی زنان پس از یائسگی داشته باشد. این تأثیر به خصوص در بهبود علائمی مانند خشکی واژن و درد هنگام مقاربت مشهود است. 🔶 با این حال، تأثیر هورمون‌ درمانی بر عملکرد جنسی کلی زنان متغیر است و به فاکتورهای مختلفی از جمله نوع هورمون، دوز، روش تجویز و زمان شروع درمان بستگی دارد. 🔶 همچنین باید توجه داشت که عملکرد جنسی زنان تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل روانی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارد و هورمون‌ درمانی تنها یکی از جنبه‌های مدیریت سلامت جنسی در دوران یائسگی است. از طرفی تجویز درمان باید حتما تحت نظر پزشک باشد. ✅ نتیجه گیری: با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعا را درست میداند. اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 تفکر نقادانه داشته باشید وقتی به شما یک مساله پزشکی را می گویند! ⬇️

🔶 وقتی صحبت از تفکر نقادانه یا تفکر نقاد (critical thinking) می‌شود اکثر ذهن‌ها به سمت یک دیدگاه منفی‌نگری و ذکر نقاط ضعف پدیده‌ها منحرف می‌شود. 🔶 حتی ممکن است در ذهن بعضی از افراد با شنیدن کلمه تفکر نقاد، چهره درهم‌کشیده آقای فراستی هنگام نقد فیلم‌های مختلف تداعی شود. 🔶 شاید بعضی نیز فکر کنند که تفکر نقادانه همان چیزی است که هنگام مطرح‌کردن ایرادات ریزودرشت از پایان‌نامه دانشجویان توسط اساتید در جلسات دفاع پایان نامه اتفاق می‌افتد. اما تفکر نقادانه مفهومی متفاوت و فراتر از آن دیدگاهی که افراد معمولاً نسبت به آن دارند دارد. 🔶 تفکر نقادانه عبارت است از "قضاوت هدفمند و خودتنظیمی که منجر به تفسیر، تحلیل، ارزیابی و استنتاج و همچنین تبیین ملاحظات شواهدی، مفهومی، روش شناختی، معیار شناختی یا زمینه‌ای می‌شود که آن قضاوت بر آن استوار است." 🔶 اما به زبان ساده‌تر، تفکر نقاد یعنی تلاش برای صحیح فکر کردن درباره یک مسئله، به‌دوراز تعصب، سوگیری و مغلطه، به همراه توانایی سؤال پرسیدن درباره ابعاد مختلف آن مسئله جهت روشن شدن ابهامات و درک بهتر پدیده‌ای که درباره آن فکر می‌کنیم. 🔶 پس تا اینجا متوجه شدیم که تفکر انتقادی به دنبال یک قضاوت منفی از پدیده‌ها نیست بلکه آنچه که در تفکر نقاد به دنبال آن هستیم درک صحیح و بدون تعصب پدیده‌هاست. 🔶 ما همواره موقع بیرون رفتن، ظاهر خود را مرتب می‌کنیم و سعی در رعایت بهداشت و اصلاح ظاهر خود داریم. مثلاً اگر لکه‌ای روی لباسمان باشد آن را عوض می‌کنیم یا کفش‌های خود را واکس می‌زنیم. 🔶 در تفکر نقاد نیز ما همواره به نحوه تفکر خود اهمیت می‌دهیم تا در صورت وجود مشکل آن را اصلاح کنیم. پس می‌توان گفت که تفکر نقاد در واقع رعایت بهداشت فکری است. 🔶 یک لباس سفید کاملاً آغشته‌به‌خون را تصور کنید. تا زمانی که این لباس شسته نشود رنگ سفید آن مشخص نمی‌شود. 🔶 در تفکر نقاد نیز ما تا زمانی که تفکر خود را از انواع سوگیری، مغلطه و خطاهای شناختی پاک نکنیم نمی‌توانیم به درک صحیحی از پدیده‌های اطرافمان برسیم. 🔶 همان‌طور که واکس‌زدن کفش باعث زدودن گردوغبار روی کفش می‌شود، مطرح کردن سؤالات به جا نیز در تفکر نقاد گرد ابهام را از پدیده‌های مورد بررسی می‌زداید. تفکر نقاد مهارتی است برای درست اندیشیدن، که نه تنها در علوم پزشکی بلکه در سایر زمینه‌ها و حتی زندگی روزمره می‌تواند مفید باشد. تفکر نقاد را یاد بگیرید و با تصمیم‌های بهتر، دنیا را به جای بهتری تبدیل کنید. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 آیا سن شروع به تکلم در کودکان، پس از پاندمی کووید-19 افزایش یافته است؟ ✅ نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

🔶 تحقیقات نشان می‌دهد که تأثیر بیماری همه‌گیر کووید-19 بر تعامل اجتماعی انسان تاثیر گذار بوده است. این تغییر در تعاملات اجتماعی به دلیل محدودیت های کرونایی، استفاده از ماسک و کاهش قرار گرفتن در معرض محیط‌های ارتباطی اتفاق افتاده و طبیعتا کودکان را نیز تحت تاثیر قرار داده است. 🔶 این سوال که آیا سنی که کودکان در آن شروع به صحبت می کنند پس از همه گیری کووید-19 افزایش یافته است برخی را نگران کرده است، زیرا ممکن است برخی والدین و مربیان تاخیرهای بالقوه در گفتار کودکان مشاهده کرده باشند. 🔶 یکی از مخاطبان فکت نامه سلامت مشاهدات شخصی خود مبنی بر افزایش سن شروع به تکلم کودکان را با ما به اشتراک گذاشته اند و درخواست بررسی این ادعا را داشتند. 🔶 از طرف دیگر ادعاهایی مبنی بر این وجود دارد که واکسیناسیون کووید 19 باعث ایجاد این تاخیر در تکلم کودکان شده است. در این مطلب با ماه همراه باشید تا صحت این ادعاها را بررسی کنیم. 🔶 مطالعات نشان می دهد که سن شروع به صحبت در کودکان پس از پاندمی کووید افزایش پیدا کرده است اما مشخص نیست این افزایش به علت تاثیرات پاتوفیزیولوژیک ویروس کووید 19 بر بدن کودکان بوده است یا صرفا این پدیده به دلیل کاهش تعاملات اجتماعی در شرایط همه گیری اتفاق افتاده است. 🔶 در رابطه با واکسیناسیون کووید مطالعات نشان می دهد که این واکسن ها ایمن است و نسبت دادن تاخیر در سن تکلم به واکسن کووید درست نیست. 🔶 با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، ادعای "سن شروع به تکلم در کودکان، پس از پاندمی کووید-19 افزایش یافته است" را درست میداند. ✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram