🔴 راستی آزمایی: آیا اسید های چرب امگا 3 در درمان افسردگی موثر است؟ ⭕ نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف ⬇️

🔶 در حالی که درمان‌های رایج برای اختلالات سلامت روان معمولاً شامل تجویز دارو و روان‌درمانی می‌شوند، علاقه روزافزونی به بررسی درمان‌های جایگزین و کمکی، مانند مکمل‌های غذایی و اصلاح رژیم غذایی، برای مدیریت علائم افسردگی وجود دارد. 🔶 یکی از این موارد، نقش بالقوه اسیدهای چرب امگا 3 است که عمدتاً در ماهی‌های چرب مانند سالمون، شیرماهی و ساردین و همچنین مکمل‌های روغن ماهی یافت می‌شوند. 🔶 این ایده که امگا 3 ممکن است تاثیر مثبتی بر خلق‌وخو داشته باشد از مشاهدات ناشی می‌شود که کشورهایی که مصرف ماهی بالایی دارند، میزان افسردگی کمتری دارند اما وجود چنین ارتباطی در سطح جمعی لزوما وجود این ارتباط را در سطح فردی تایید نمی‌کند. 🔶 به عبارت دیگر این مورد دلیلی بر این نیست که در این کشورها لزوما افرادی که افسردگی ندارند ماهی بیشتری مصرف می‌کنند (مغالطه اکولوژیک). ✅ نتیجه گیری: بعضی از مطالعات انجام شده نشان می‌دهد از نظر آماری اسیدهای چرب امگا 3 در درمان افسردگی تاثیر معنی‌داری دارد اما این تاثیر از نظر بالینی کوچک و تقریبا بی‌اهمیت است. سطح قطعیت شواهد موجود پایین است و برای تصمیم‌گیری به شواهد با کیفیت‌تری نیاز است. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی ادعای وزیر سابق بهداشت: جایگاه ما در تعداد مقالات نمایه شده در اسکوپوس در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد. ⭕ نتیجه بررسی: ادعای نادرست 🔶 بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم در سخنرانی خود در مراسم معارفه وزیر جدید بهداشت ادعا کرده بود: «جایگاه ما در تعداد مقالات نمایه شده در اسکوپوس در دولت گذشته شانزدهم بود که در دولت سیزدهم به پانزدهم ارتقا پیدا کرد». 🔶 بررسی فکت‌نامه سلامت نشان می‌دهد، در دو سال انتهایی دولت دوازدهم، در این شاخص ایران رتبه پانزدهم را داشت و بر اساس خروجی نمایه‌نامه اسکوپوس در سال گذشته، ایران به رتبه هفدهم نزول پیدا کرد. 🔶 به‌عبارتی علاوه‌بر اینکه ترکیه جایگاه پانزدهم جهان و اول منطقه را در این شاخص از آن خود کرد، کشور هلند نیز از ایران پیشی گرفت و الان ایران در رتبه هفدهم قرار دارد. ✅ نتیجه‌گیری: با توضیحات فوق، فکت‌نامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را نادرست می‌داند. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی آزمایی: خوردن همزمان خربزه و عسل باعث مرگ می‌شود؟! ⭕ نتیجه بررسی: ادعای نادرست ⬇️

🔶 خوردن همزمان خربزه و عسل یکی از باورهای رایج در فرهنگ عامه ایران است که بسیاری از افراد آن را خطرناک و حتی کشنده می‌دانند. البته گفتنی است که این باور منحصر به فرهنگ ایران نیست و در سایر نقاط جهان هم وجود دارد. 🔶 این باور قدمتی طولانی دارد و در برخی منابع طب سنتی نیز به آن اشاره شده است. منشأ دقیق این ادعای مشخص نیست. اما آیا واقعاً مصرف همزمان این دو ماده غذایی می‌تواند منجر به مرگ شود؟! در این مطلب از فکت‌نامه سلامت به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم. 🔶 طبق بررسی‌های تیم فکت‌نامه سلامت، در حال حاضر، هیچ بررسی علمی‌ای درباره خطرات مصرف همزمان خربزه و عسل صورت نگرفته است. به عبارت دیگر، هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که شواهدی از اثرات منفی یا کشنده این ترکیب را ارائه دهد. 🔶 از آن‌جایی که مطالعات علمی در این زمینه وجود ندارد بنابراین بهتر است به نظرات متخصصین مراجعه کنیم. به گفته‌ی متخصصین، «خوردن خربزه با عسل بدون نگرانی از عوارض جانبی جدی یا خطر مرگ کاملاً بی‌خطر است. این ترکیب ایمن است و عسل می‌تواند طعم شیرین‌تری به خربزه بدهد». 🔶 با این حال، برخی سایت‌های حوزه سلامت ادعا می‌کنند که ترکیب خربزه و عسل ممکن است منجر به ایجاد ماده‌ای با ضخامت بالا در دستگاه گوارش شود که هضم آن دشوار است اما این ادعاها بدون ذکر منابع ارائه شده و همچنین به هیچ‌وجه به کشنده بودن این ترکیب اشاره نشده است. ✅ نتیجه‌گیری: باور عمومی مبنی‌بر کشنده بودن مصرف همزمان خربزه و عسل، هیچ پایه علمی ندارد. هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این ترکیب خطرناک یا مرگبار است. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی آزمایی: 70 درصد مشکلات حوزه سلامت خارج از وزارت بهداشت است؟ ✅ نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

🔶 محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت ایران، در مراسمی گفته است: ۷۰ درصد مشکلات حوزه سلامت خارج از وزارت بهداشت است و به عنوان نمونه در تروما، جوانان زیادی بر اثر حوادث جاده ای قربانی می شوند و بیشترین عمر از دست رفته در جامعه مربوط به حوادث جاده و تروماست (۱). فکت نامه سلامت در ادامه به بررسی صحت این ادعا میپردازد: 🔶 عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر سلامت در سال‌های اخیر به طور گسترده‌ای مطرح شده و مورد بحث قرار گرفته است. این بدان معناست که عوامل غیر پزشکی مانند سبک زندگی، محیط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی، تاثیر بسیار بیشتری بر سلامت افراد نسبت به عوامل پزشکی مانند دسترسی به خدمات بهداشتی و درمان دارند (2). 🔶 این عوامل یک فرد را به ساختارهای اجتماعی اطراف خود متصل می کند. بطوری که بر تمام جنبه های زندگی آن شخص تأثیر می گذارند، جایی که در آن زندگی می کنند، کار می کنند و بازی می کنند می توانند اثرات مثبت یا منفی بر سلامت افراد داشته باشند (3). 🔶 منابع علمی میگوید، حدود 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت از جنس عوامل اقتصادی، اجتماعی موثر بر سلامت و خارج از بدنه بهداشت و درمان یک کشور رقم میخورد (4). 🔶 اگر 70-75 درصد عوامل موثر بر سلامت در خارج از حوزه پزشکی قرار دارند، به این معنی است که نظام سلامت باید رویکرد خود را تغییر داده و به جای تمرکز صرف بر درمان بیماری‌ها، به ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها بپردازد. ✅ نتیجه گیری: با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعای وزیر بهداشت را درست میداند. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی آزمایی: آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟ ✅ نتیجه بررسی ادعا: شواهد ضعیف 🔶 گانودرما یک جنس از قارچ های چندپوره از خانواده گانودرماتاسه است که شامل حدود 80 گونه است که بسیاری از آنها از در مناطق مناطق گرمسیری هستند. تنوع ژنتیکی بالایی دارند و در طب سنتی کشور های آسیایی به خصوص طب سنتی چینی استفاده می شوند. 🔶 نام علمی معروف ترین نوع این قارچ Ganoderma lucidum که معمولا منظور از گانودرما، این گونه خاص از آن است. 🔶 این روز ها تبلیغات بسیار گسترده ای برای خواص درمانی مختلف این قارچ را در سطح اینترنت شاهد هستیم. در این پست قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که آیا آیا قارچ گانودرما باعث درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی میشود؟ 🔶 براساس بررسی شواهد علمی منتشر شده، در حال حاضر درمان قطعی برای زگیل تناسلی وجود ندارد اما در مطالعات آزمایشگاهی و پیش بالینی گانودرما تاثیر مثبتی در بهبود زگیل تناسلی و لک های پوستی داشته است. 🔶 با این حال هنوز مطالعه ی با کیفیت و با حجم نمونه بالا در سطح بالینی و کارآزمایی های بالینی های بهتر انجام نشده است که نشان دهد این قارچ در درمان زگیل تناسلی و لک های پوستی تاثیر بالینی قابل توجهی دارد. ✅ در نتیجه فکت نامه سلامت این ادعا را با شواهد ضعیف می داند. 💠 اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 چرا تجزیه و تحلیل نتایج مطالعات پزشکی باید با دقت انجام شود؟ ⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 2 دقیقه ⬇️

🔶 فرض کنید پژوهشگران می‌خواهند یک بیماری نادر خونی به نام کم‌خونی آپلاستیک را بررسی کنند. آنها بیماران مبتلا به این بیماری را در یک بیمارستان بزرگ مطالعه می‌کنند و با بیمارانی که در همان بیمارستان به بیماری‌های دیگر و کم‌خطرتر مبتلا هستند، مقایسه می‌کنند. 🔶 اما ممکن است بسیاری از بیماران مبتلا به کم‌خونی آپلاستیک به طور خاص برای انجام پیوند مغز استخوان به این بیمارستان مراجعه کرده باشند. این بیماران ممکن است از خانواده‌های بزرگ‌تری باشند (چون به یک اهداکننده سازگار نیاز دارند. مثلا خواهر، برادر) یا پول بیشتری داشته باشند تا بتوانند هزینه‌های زیاد این درمان را بپردازند. 🔶 به همین دلیل، مطالعه ممکن است به اشتباه نتیجه بگیرد که داشتن خانواده بزرگ یا پولدار بودن با ابتلا به کم‌خونی آپلاستیک ارتباط دارد، در حالی که این عوامل فقط به دلیل نوع بیمارانی که در این بیمارستان درمان می‌شوند، متفاوت هستند. به این نوع سوگیری در مطالعات، سوگیری برکسونی میگویند. 🔶 این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که نمونه‌گیری از جمعیت مورد مطالعه به‌طور تصادفی انجام نشود و افراد بر اساس ویژگی‌های خاصی انتخاب شوند. این نوع سوگیری اولین بار توسط جوزف برکسون در سال ۱۹۴۶ توصیف شد و از آن زمان به عنوان یک چالش مهم در طراحی و تفسیر مطالعات پزشکی شناخته شده است. 🔶 سوگیری برکسون معمولاً در مطالعاتی که در بیمارستان‌ها یا مراکز درمانی انجام می‌شوند، بیشتر مشاهده می‌شود. این سوگیری زمانی رخ می‌دهد که احتمال انتخاب افراد برای مطالعه، تحت تأثیر عوامل مرتبط با بستری شدن در بیمارستان قرار می‌گیرد. 🔶 برای کاهش اثر سوگیری برکسون، محققان باید در طراحی مطالعه و انتخاب گروه کنترل دقت زیادی به خرج دهند. یکی از راهکارها، انتخاب گروه کنترل از جمعیت عمومی به جای بیماران بستری در بیمارستان است. همچنین، استفاده از روش‌های آماری پیشرفته برای تعدیل اثر این سوگیری در تحلیل داده‌ها می‌تواند مفید باشد. ✅ نتیجه‌گیری: درک و در نظر گرفتن سوگیری برکسون در تفسیر نتایج مطالعات بسیار مهم است. این سوگیری می‌تواند منجر به برآوردهای نادرست از شیوع بیماری‌ها، عوامل خطر، و ارتباط بین بیماری‌ها شود. بنابراین، محققان و متخصصان بالینی باید هنگام استفاده از نتایج مطالعات بیمارستانی برای تصمیم‌گیری‌های بالینی یا سیاست‌گذاری‌های بهداشتی، این نوع سوگیری را در نظر بگیرند. در این لینک به طور مفصل با منابع علمی، درباره این سوگیری صحبت کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: افراد مبتلا به دیابت با رعایت تدابیر تغذیه‌ای، ورزش، خواب مطلوب و مصرف برخی گیاهان دارویی با توجه به مزاجشان مصرف داروهای شیمیایی را کاهش دهند. ✅ نتیجه بررسی: نادرست ⬇️

اخیرا یک پژوهشگر طب سنتی به نام مهدی میرغضنفری در خبرگزاری فارس ادعا کرده است: افراد مبتلا به دیابت با رعایت تدابیر تغذیه‌ای، ورزش، خواب مطلوب و مصرف برخی گیاهان دارویی با توجه به مزاجشان مصرف داروهای شیمیایی را کاهش دهند. فکت‌نامه سلامت با هدف شفاف‌سازی این ادعا، با مرور منابع علمی به این ادعا پاسخ می‌دهد: 🔶 قطع کردن داروهای دیابت و جایگزینی آن‌ها با داروهای گیاهی می‌تواند خطرات جدی برای مبتلایان به دیابت ایجاد کند. دلایل این موضوع به شرح زیر است: 1. کنترل قند خون: براساس مطالعات معتبر بویژه در مرورهای کاکرین، داروهای دیابت (مانند متفورمین، انسولین و غیره) به‌طور خاص برای کنترل سطح قند خون طراحی شده‌اند. قطع ناگهانی این داروها می‌تواند منجر به افزایش قند خون و عوارض جدی مانند کما دیابتی شود (1, 2). 2. عدم اثبات علمی: بسیاری از داروهای گیاهی ممکن است هنوز به‌طور علمی اثبات نشده باشند که اثر مشابهی با داروهای شیمیایی دارند. استفاده از این داروها بدون مشاوره پزشکی می‌تواند خطرناک باشد. به‌طوری که در یک مرور کاکرین نشان داده شده است، داروهای گیاهی نمی‌تواند جایگزین درمان‌های روتین دیابت باشد (3). 3. تداخلات دارویی: برخی از داروهای گیاهی ممکن است با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند و اثرات آن‌ها را کاهش یا افزایش دهند، که می‌تواند به عوارض جانبی یا عدم کنترل قند خون منجر شود (4). 4. تفاوت‌های فردی: هر بیمار دیابتی ممکن است به درمان‌های مختلف واکنش متفاوتی نشان دهد. آنچه برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد (5). 🔶 تجویز دارو و تعیین مقدار آن برای بیماران دیابتی و حتی توصیه به ورزش و اصلاح تغذیه ای برای این دسته از بیماران مبتنی بر شرایط هر فرد متفاوت است. از سویی دیگر هیچ منبع علمی حذف داروهای مورد استفاده در بیماران دیابتی را تایید نمیکند. ✅ در نتیجه فکت‌نامه سلامت، این ادعای مطرح شده توسط این فرد را، انادرست می‌داند. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: هورمون‌ درمانی پس از یائسگی زنان درعملکرد جنسی آن‌ها تاثیرگذار است. ✅ نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

منابع این بررسی با استفاده از شواهد موجود در کتابخانه کاکرین بوده است. 🔶 یائسگی دوره‌ای طبیعی در زندگی زنان است که معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد. در این دوره، تخمدان‌ها به تدریج تولید هورمون استروژن را متوقف می‌کنند که منجر به علائم مختلفی می‌شود. 🔶 یکی از مهم‌ترین جنبه‌های سلامت زنان که تحت تأثیر یائسگی قرار می‌گیرد، عملکرد جنسی است. مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی، خشکی واژن، درد هنگام مقاربت و مشکلات مربوط به تحریک یا ارگاسم در این دوره شایع هستند و می‌توانند بر اعتماد به نفس و سلامت جنسی زنان تأثیر منفی بگذارند. 🔶 هورمون درمانی به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی برای کاهش علائم یائسگی مطرح شده است، اما تأثیر آن بر عملکرد جنسی زنان همچنان مورد بحث است. فکت‌نامه سلامت در ادامه به بررسی صحت این ادعا میپردازد: 🔶 براساس شواهد موجود، هورمون‌ درمانی، به ویژه استروژن‌درمانی، ممکن است تأثیر مثبت اندکی بر عملکرد جنسی زنان پس از یائسگی داشته باشد. این تأثیر به خصوص در بهبود علائمی مانند خشکی واژن و درد هنگام مقاربت مشهود است. 🔶 با این حال، تأثیر هورمون‌ درمانی بر عملکرد جنسی کلی زنان متغیر است و به فاکتورهای مختلفی از جمله نوع هورمون، دوز، روش تجویز و زمان شروع درمان بستگی دارد. 🔶 همچنین باید توجه داشت که عملکرد جنسی زنان تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله عوامل روانی، اجتماعی و فرهنگی قرار دارد و هورمون‌ درمانی تنها یکی از جنبه‌های مدیریت سلامت جنسی در دوران یائسگی است. از طرفی تجویز درمان باید حتما تحت نظر پزشک باشد. ✅ نتیجه گیری: با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، این ادعا را درست میداند. اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 تفکر نقادانه داشته باشید وقتی به شما یک مساله پزشکی را می گویند! ⬇️

🔶 وقتی صحبت از تفکر نقادانه یا تفکر نقاد (critical thinking) می‌شود اکثر ذهن‌ها به سمت یک دیدگاه منفی‌نگری و ذکر نقاط ضعف پدیده‌ها منحرف می‌شود. 🔶 حتی ممکن است در ذهن بعضی از افراد با شنیدن کلمه تفکر نقاد، چهره درهم‌کشیده آقای فراستی هنگام نقد فیلم‌های مختلف تداعی شود. 🔶 شاید بعضی نیز فکر کنند که تفکر نقادانه همان چیزی است که هنگام مطرح‌کردن ایرادات ریزودرشت از پایان‌نامه دانشجویان توسط اساتید در جلسات دفاع پایان نامه اتفاق می‌افتد. اما تفکر نقادانه مفهومی متفاوت و فراتر از آن دیدگاهی که افراد معمولاً نسبت به آن دارند دارد. 🔶 تفکر نقادانه عبارت است از "قضاوت هدفمند و خودتنظیمی که منجر به تفسیر، تحلیل، ارزیابی و استنتاج و همچنین تبیین ملاحظات شواهدی، مفهومی، روش شناختی، معیار شناختی یا زمینه‌ای می‌شود که آن قضاوت بر آن استوار است." 🔶 اما به زبان ساده‌تر، تفکر نقاد یعنی تلاش برای صحیح فکر کردن درباره یک مسئله، به‌دوراز تعصب، سوگیری و مغلطه، به همراه توانایی سؤال پرسیدن درباره ابعاد مختلف آن مسئله جهت روشن شدن ابهامات و درک بهتر پدیده‌ای که درباره آن فکر می‌کنیم. 🔶 پس تا اینجا متوجه شدیم که تفکر انتقادی به دنبال یک قضاوت منفی از پدیده‌ها نیست بلکه آنچه که در تفکر نقاد به دنبال آن هستیم درک صحیح و بدون تعصب پدیده‌هاست. 🔶 ما همواره موقع بیرون رفتن، ظاهر خود را مرتب می‌کنیم و سعی در رعایت بهداشت و اصلاح ظاهر خود داریم. مثلاً اگر لکه‌ای روی لباسمان باشد آن را عوض می‌کنیم یا کفش‌های خود را واکس می‌زنیم. 🔶 در تفکر نقاد نیز ما همواره به نحوه تفکر خود اهمیت می‌دهیم تا در صورت وجود مشکل آن را اصلاح کنیم. پس می‌توان گفت که تفکر نقاد در واقع رعایت بهداشت فکری است. 🔶 یک لباس سفید کاملاً آغشته‌به‌خون را تصور کنید. تا زمانی که این لباس شسته نشود رنگ سفید آن مشخص نمی‌شود. 🔶 در تفکر نقاد نیز ما تا زمانی که تفکر خود را از انواع سوگیری، مغلطه و خطاهای شناختی پاک نکنیم نمی‌توانیم به درک صحیحی از پدیده‌های اطرافمان برسیم. 🔶 همان‌طور که واکس‌زدن کفش باعث زدودن گردوغبار روی کفش می‌شود، مطرح کردن سؤالات به جا نیز در تفکر نقاد گرد ابهام را از پدیده‌های مورد بررسی می‌زداید. تفکر نقاد مهارتی است برای درست اندیشیدن، که نه تنها در علوم پزشکی بلکه در سایر زمینه‌ها و حتی زندگی روزمره می‌تواند مفید باشد. تفکر نقاد را یاد بگیرید و با تصمیم‌های بهتر، دنیا را به جای بهتری تبدیل کنید. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 آیا سن شروع به تکلم در کودکان، پس از پاندمی کووید-19 افزایش یافته است؟ ✅ نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

🔶 تحقیقات نشان می‌دهد که تأثیر بیماری همه‌گیر کووید-19 بر تعامل اجتماعی انسان تاثیر گذار بوده است. این تغییر در تعاملات اجتماعی به دلیل محدودیت های کرونایی، استفاده از ماسک و کاهش قرار گرفتن در معرض محیط‌های ارتباطی اتفاق افتاده و طبیعتا کودکان را نیز تحت تاثیر قرار داده است. 🔶 این سوال که آیا سنی که کودکان در آن شروع به صحبت می کنند پس از همه گیری کووید-19 افزایش یافته است برخی را نگران کرده است، زیرا ممکن است برخی والدین و مربیان تاخیرهای بالقوه در گفتار کودکان مشاهده کرده باشند. 🔶 یکی از مخاطبان فکت نامه سلامت مشاهدات شخصی خود مبنی بر افزایش سن شروع به تکلم کودکان را با ما به اشتراک گذاشته اند و درخواست بررسی این ادعا را داشتند. 🔶 از طرف دیگر ادعاهایی مبنی بر این وجود دارد که واکسیناسیون کووید 19 باعث ایجاد این تاخیر در تکلم کودکان شده است. در این مطلب با ماه همراه باشید تا صحت این ادعاها را بررسی کنیم. 🔶 مطالعات نشان می دهد که سن شروع به صحبت در کودکان پس از پاندمی کووید افزایش پیدا کرده است اما مشخص نیست این افزایش به علت تاثیرات پاتوفیزیولوژیک ویروس کووید 19 بر بدن کودکان بوده است یا صرفا این پدیده به دلیل کاهش تعاملات اجتماعی در شرایط همه گیری اتفاق افتاده است. 🔶 در رابطه با واکسیناسیون کووید مطالعات نشان می دهد که این واکسن ها ایمن است و نسبت دادن تاخیر در سن تکلم به واکسن کووید درست نیست. 🔶 با توضیحات فوق، فکت نامه سلامت، ادعای "سن شروع به تکلم در کودکان، پس از پاندمی کووید-19 افزایش یافته است" را درست میداند. ✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 نقدی علمی بر مصاحبه یک ورزشکار/ آیا واقعا واکسن فلج اطفال باعث فلجی میشود؟ نتیجه بررسی: نادرست ⬇️

🔶 چند روزی است یک مصاحبه از مدال آور مسابقات پاراالمپیک منتشر شده است که وی گفته است به خاطر واکسن فلج اطفال معلول شدم. فکت‌نامه سلامت این مصاحبه و ادعا را از چند منظر نقد میکند: 🔶 اولا واکسن فلج اطفال سالهای سال است به صورت قطره است و به صورت تزریقی فقط چند سالی است در سیستم بهداشت ایران استفاده میشود. در نتیجه در دوران وی اصلا واکسن تزریقی فلج اطفال نبوده است. 🔶 دوما واکسن فلج اطفال در یکسالگی اصلا تزریق نمیشود و با ادعای این قهرمان ورزشی در تضاد است. 🔶 سوما واکسن‌های فلج اطفال در مطالعات متعدد بررسی شده اند و به‌طور کلی ایمن هستند و عوارض بسیار نادری موجود نمیتواند سندی بر عدم استفاده از این واکسن باشد. 🔶 چهارما برای تعیین اینکه آیا واکسن واقعاً علت فلج بوده یا خیر، نیاز به بررسی‌های دقیق پزشکی و اپیدمیولوژیک است. ممکن است عوامل دیگری مانند بیماری‌های زمینه‌ای، عفونت‌ها یا شرایط ژنتیکی در وقوع فلج نقش داشته باشد که در مصاحبه ها هیچگاه نمیشود به این عوامل رسیدگی کرد. 🔶 پنجما میلیون‌ها دوز واکسن فلج اطفال در سراسر جهان تجویز شده است و آمارها نشان می‌دهد که موارد فلج ناشی از واکسن بسیار نادر هستند. این نشان‌دهنده ایمنی بالای واکسن است که خود باعث ریشه کنی بیماری فلج اطفال شده است. ✅ نتیجه گیری: اینکه فلج اطفال در خیلی از کشورها ریشه کن یا کنترل شده است بخاطر پوشش بالای واکسن فلج اطفال است و در صورت کاهش پوشش این واکسن، این بیماری سریعا میتواند در جمعیت مستعد جای خود را باز کند. از سویی دیگر ادعای افراد نمیتواند دلیلی بر خطر یک واکسن یا مداخله پزشکی باشد. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی آزمایی: مصرف زیتون برای کنترل دیابت موثر است؟ ⭕ نتیجه‌ بررسی: درست 🔶 یکی از ادعاهایی که تا کنون مورد توجه قرار گرفته، تأثیر مثبت زیتون و فرآورده‌های آن بر کنترل دیابت نوع ۲ است. این موضوع به ویژه به دلیل جایگاه زیتون در رژیم غذایی مدیترانه‌ای و همچنین خواص بیوشیمیایی شناخته‌شده این گیاه مورد توجه قرار گرفته است. بررسی فکت نامه سلامت نشان میدهد، زیتون در بیماری دیابت، نقش های زیر را می تواند داشته باشد: 🔸 کاهش خطر ابتلا به دیابت 🔸 بهبود کنترل قند خون در بیماران دیابتی ✅ نتیجه‌گیری: شواهد علمی نشان می‌دهند که زیتون و محصولات آن می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری و کنترل دیابت داشته باشند. مصرف روغن زیتون به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، همراه با فعالیت بدنی منظم، می‌تواند به بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر عوارض دیابت کمک کند. با این حال، لازم است مطالعات بیشتری برای تعیین دقیق مقدار و نحوه مصرف بهینه زیتون در افراد دیابتی انجام شود. فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند. ✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 ادعای عضو کمیسیون بهداشت مجلس: قانون جوانی جمعیت تا ۹۰ درصد جلوی کاهش تولد را گرفت. ⭕ نتیجه بررسی: بدون شواهد ⬇️

🔶 فاطمه محمدبیگی عضو کمیسیون بهداشت مجلس در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا ادعا کرده است: قانون جوانی جمعیت تا ۹۰ درصد جلوی کاهش تولد را گرفت. 🔶 وی در دفاع از این ادعا اذعان داشته است: تا سال ۹۹ که بنده وارد مجلس یازدهم شدم، کشور با کاهش ۱۷۰ هزار تولد روبرو بود و از زمان تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ تا الان این عدد به ۱۷ هزار رسیده است (1). ⬅️ فکت نامه سلامت به بررسی این ادعا می پردازد: 🔶 ادعای کاهش ۹۰ درصدی کاهش تولد به واسطه قانون جوانی جمعیت، ادعایی بزرگ و مهم است که نیازمند ارائه شواهد و مدارک قوی و قابل اتکا می‌باشد. برای اثبات چنین ادعایی، ارائه دهندگان آن باید به موارد زیر توجه کنند: آمار دقیق و قابل مقایسه: 🔶 این اطلاعات شامل ارائه آمار دقیق تعداد تولدها قبل و بعد از اجرای قانون، مقایسه این آمار با روند کلی کاهش تولد در سال‌های قبل از اجرای قانون، تجزیه و تحلیل آماری دقیق برای نشان دادن تفاوت معنادار آماری بین دو دوره است که باید توسط فرد ادعا کننده مطرح شود (2). گزارش عوامل مداخله گر در این آمار: 🔶 بررسی تأثیر سایر عوامل موثر بر نرخ تولد مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تغییرات در سبک زندگی عواملی است که می تواند در تغییرات نرخ باروری موثر باشد و فرد مدعی بدان اشاره نکرده است. تا اثر این عوامل بررسی نشود، این ادعا که یک مداخله باعث این اثر شده اشتباه شده است (3). همچنین برای این ادعا باید داده های زیر نیز توسط ادعاکننده منتشر شود: 🔶 ارائه شواهدی مبنی بر اجرای کامل و موثر مواد قانونی 🔶 ارزیابی میزان استفاده از تسهیلات و حمایت‌های پیش‌بینی شده در قانون 🔶 بررسی موانع موجود در اجرای کامل قانون و راهکارهای رفع آن‌ها 🔶 صرف همزمانی افزایش نرخ تولد با اجرای قانون، لزوماً به معنای علت و معلولی بودن این دو نیست. عوامل متعدد دیگری نیز می‌توانند بر نرخ تولد تأثیرگذار باشند. از سویی دیگر برای ارزیابی دقیق تأثیر قانون، نیاز به بررسی داده‌های آماری در یک دوره زمانی کافی پس از اجرای آن است (4). 🔶 ادعای کاهش ۹۰ درصدی کاهش تولد، ادعای بزرگی است که نیازمند ارائه شواهد و مدارک قوی و قابل اتکا می‌باشد. ارزیابی این ادعا باید بر اساس روش‌های علمی و با در نظر گرفتن تمام عوامل موثر صورت گیرد. صرفاً ارائه آمار کلی بدون بررسی دقیق عوامل موثر و کنترل‌های آماری، نمی‌تواند به عنوان دلیل کافی برای اثبات این ادعا در نظر گرفته شود. ✅ فکت‌نامه سلامت با بررسی جوانب مختلف، این ادعا را فاقد شواهد میداند. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 تفکر نقادانه و اهمیتی که در تحلیل ادعاها و مقالات سلامت دارد! ⏺ تفکر نقادانه در تحلیل خبرهای سلامت اهمیت بسیاری دارد، زیرا می‌تواند به ما کمک کند تا اطلاعات دقیق و معتبر را از اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده تشخیص دهیم. در زیر با یک مثال به شما می‌گوییم، دربرابر هر ادعایی چگونه باید تفکر نقادانه داشته باشیم: ⬇️

فرض کنید خبری منتشر شده است که می‌گوید "مصرف روزانه یک قاشق عسل می‌تواند به طور معجزه‌آسا بیماری‌های قلبی را درمان کند." تحلیل با استفاده از تفکر نقادانه: 🔶 1. بررسی منبع خبر: آیا این خبر از یک منبع معتبر منتشر شده است؟ آیا نویسنده دارای تخصص در زمینه پزشکی یا تغذیه است؟ 🔶 2. تحلیل شواهد علمی: آیا مطالعات علمی معتبر وجود دارد که این ادعا را پشتیبانی کند؟ به دنبال مقالات و تحقیقات منتشر شده در مجلات علمی معتبر بگردید. 🔶 3. بررسی تعاریف و اصطلاحات: واژه "معجزه‌آسا" چه معنایی دارد؟ آیا این نوع بیان، اغراق‌آمیز است و می‌تواند باعث گمراهی مردم شود؟ 🔶 4. مقایسه با اطلاعات موجود: آیا اطلاعات دیگری در مورد عسل و تأثیر آن بر سلامت قلب وجود دارد؟ آیا متخصصان دیگر نظر مشابهی دارند یا این یک ادعای منحصر به فرد است؟ 🔶 5. پرسش درباره تأثیرات جانبی: آیا مصرف روزانه عسل ممکن است عوارض جانبی داشته باشد؟ آیا افرادی که دیابت دارند باید از مصرف آن پرهیز کنند؟ 🔶 6. توجه به تأثیرات اجتماعی: انتشار چنین خبری ممکن است باعث شود که افراد به جای مراجعه به پزشک، به درمان‌های خانگی روی بیاورند. این موضوع چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد؟ ✅ نتیجه‌گیری: با استفاده از تفکر نقادانه، می‌توان به این نتیجه رسید که این ادعا ممکن است مبنای علمی کافی نداشته باشد و باید با احتیاط به آن نزدیک شد. آیا شما هم موقع طرح یک ادعا، به این سوالات فکر میکنید؟ 🔗 اینجا به طور مفصل درباره تعریف و اهمیت تفکر نقادانه مفصل نوشته ایم. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: استفاده از مکمل قرص آهن در بارداری باعث بهبود سلامت جنین و مادر می شود. ✅ نتیجه‌ بررسی: درست 🔶 کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن در دوران بارداری یک مشکل شایع و جدی بهداشتی است که می‌تواند سلامت مادر و جنین را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. 🔶 آهن نقش حیاتی در تولید هموگلوبین دارد که برای انتقال اکسیژن به تمام بافت‌های بدن ضروری است. در دوران بارداری، نیاز بدن به آهن افزایش می‌یابد تا رشد جنین و جفت تأمین شود. 🔶 به همین دلیل، مکمل‌های آهن اغلب به عنوان بخشی از مراقبت‌های پیش از زایمان به زنان باردار توصیه می‌شود. اما سؤال مهم این است که آیا استفاده روزانه از این مکمل‌ها واقعاً تأثیر مثبتی بر سلامت مادر و جنین دارد؟ در این پست، به بررسی دقیق نتایج تحقیقات علمی در این زمینه می‌پردازیم. سعی شده از بروزترین مطالعات نظام‌مند استفاده شود. نتایج بررسی: شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف روزانه مکمل‌های آهن در دوران بارداری به‌طور قابل توجهی خطر کم‌خونی و کمبود آهن را در مادران کاهش داده و به بهبود وزن نوزادان هنگام تولد کمک می‌کند. همچنین شواهد امیدوارکننده‌ای وجود دارد که مصرف آهن و فولیک‌اسید می‌تواند خطر تولد زودرس را کاهش دهد. این نتایج از تحقیقات متعددی پشتیبانی می‌شوند و تأثیر مثبت آهن بر سلامت مادر و جنین را تأیید می‌کنند. با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند. ✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی: نیتریت و نیترات آب هویج پس از 48 ساعت در حد مقادیر سمی افزایش می یابد؟ 🟢 نتیجه‌ بررسی: درست ⬇️

🔶 اخیرا فیلمی در فضای مجازی در حال انتشار است که فردی مدعی است آب هویج بدلیل داشتن نیتریت و نیترات بسیار خطرناک و سمی است. نیترات و نیتریت دو ترکیب شیمیایی هستند که به‌طور طبیعی در محیط یافت می‌شوند و در آب، خاک، و برخی مواد غذایی حضور دارند. 🔶 نیترات (NO₃⁻) و نیتریت (NO₂⁻) هر دو از مشتقات نیتروژن بوده و در فرآیند طبیعی چرخه نیتروژن نقش دارند. نیترات عمدتاً در سبزیجات مانند اسفناج و کاهو وجود دارد، در حالی که نیتریت بیشتر در غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس به‌عنوان ماده نگهدارنده استفاده می‌شود. 🔶 این ترکیبات در بدن انسان می‌توانند به یکدیگر تبدیل شوند. اگرچه در سطوح کم برای انسان‌ها نسبتاً بی‌ضرر هستند، مصرف زیاد آن‌ها با مشکلاتی مانند افزایش خطر بیماری‌های قلبی و برخی سرطان‌ها مرتبط شده است. 🔶 آب هویج یکی از نوشیدنی‌های محبوب و مغذی است، اما نگرانی‌هایی در مورد افزایش سطح نیتریت و نیترات در آن طی نگهداری وجود دارد در این پست به بررسی تغییرات محتوای نیتریت و نیترات در آب هویج طی نگهداری می‌پردازیم. 🔶 بر اساس شواهد علمی موجود، می‌توان نتیجه گرفت که نیتریت و نیترات در آب هویج پس از ۴۸ ساعت می‌تواند به مقادیر بالا و حتی سمی افزایش یابد، به ویژه اگر در دمای محیط نگهداری شود. 🔶 این افزایش می‌تواند منجر به دریافت بیش از حد مجاز روزانه نیتریت شود، که برای سلامتی، به خصوص در کودکان، خطرناک است. 🔶 نگهداری سریع در یخچال می‌تواند این افزایش را کاهش دهد، اما حتی در دمای یخچال نیز افزایش نیتریت مشاهده شده است. بنابراین، توصیه می‌شود آب هویج تازه را فوراً مصرف کرده یا در صورت نگهداری، سریعاً خنک و در یخچال نگهداری شود. با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند. ✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم. 💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram

🔴 راستی‌آزمایی ادعا: جوانان به علت تغذیه ناسالم دچار سکته قلبی می‌شوند ✅ نتیجه بررسی ادعا: درست ⬇️

🔶 وزیر بهداشت در یکم مهرماه 1403 در آیین بازگشایی مدارس ایران اظهار داشته است: آموزش پیشگیری از اتفاقاتی مانند سکته‌های مغزی و قلبی بر عهده آموزش و پرورش است، چرا که در حال حاضر جوانان به دلیل تغذیه ناسالم، دچار سکته قلبی می‌شوند (1). ما در این مطلب بررسی میکنیم که آیا تغذیه ناسالم باعث سکته قلبی در جوانان می شود یا خیر. 🔶 تغذیه ناسالم می‌تواند یکی از عوامل مهم در بروز سکته قلبی در جوانان باشد. مصرف زیاد چربی‌های اشباع، قندهای ساده، نمک و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند به افزایش وزن، فشار خون بالا و کلسترول بالا منجر شود. این عوامل به نوبه خود خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند (2). 🔶 علاوه بر تغذیه، عوامل دیگری مانند عدم فعالیت بدنی، استرس، مصرف سیگار و الکل نیز می‌توانند در بروز مشکلات قلبی موثر باشند. بنابراین، داشتن یک سبک زندگی سالم شامل تغذیه متوازن، ورزش منظم و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش خطر سکته قلبی کمک کند (3). 🔶 در یک مطالعه وسیع جهانی برروی جوانان در سطح جهان در سال 2024 نشان داده شده، چاقی، کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب در بین جوانان ساکن در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است (4). 🔶 براساس تجزیه و تحلیل انجام شده جهانی دیده شده پرفشاری خون، بالا بودن نمایه توده بدنی (نسبت وزن به دوبرابر قد) و بالا بودن چربی خون از مهمترین عوامل سکته قلبی در جوانان بوده است که این عوامل نیز به طور مستقیم با وضعیت تغذیه جوانان مرتبط است (5). با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند. 💠 با فکت‌نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید. ❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram