🔶 چند روزی است یک مصاحبه از مدال آور مسابقات پاراالمپیک منتشر شده است که وی گفته است به خاطر واکسن فلج اطفال معلول شدم.
فکتنامه سلامت این مصاحبه و ادعا را از چند منظر نقد میکند:
🔶 اولا واکسن فلج اطفال سالهای سال است به صورت قطره است و به صورت تزریقی فقط چند سالی است در سیستم بهداشت ایران استفاده میشود. در نتیجه در دوران وی اصلا واکسن تزریقی فلج اطفال نبوده است.
🔶 دوما واکسن فلج اطفال در یکسالگی اصلا تزریق نمیشود و با ادعای این قهرمان ورزشی در تضاد است.
🔶 سوما واکسنهای فلج اطفال در مطالعات متعدد بررسی شده اند و بهطور کلی ایمن هستند و عوارض بسیار نادری موجود نمیتواند سندی بر عدم استفاده از این واکسن باشد.
🔶 چهارما برای تعیین اینکه آیا واکسن واقعاً علت فلج بوده یا خیر، نیاز به بررسیهای دقیق پزشکی و اپیدمیولوژیک است. ممکن است عوامل دیگری مانند بیماریهای زمینهای، عفونتها یا شرایط ژنتیکی در وقوع فلج نقش داشته باشد که در مصاحبه ها هیچگاه نمیشود به این عوامل رسیدگی کرد.
🔶 پنجما میلیونها دوز واکسن فلج اطفال در سراسر جهان تجویز شده است و آمارها نشان میدهد که موارد فلج ناشی از واکسن بسیار نادر هستند. این نشاندهنده ایمنی بالای واکسن است که خود باعث ریشه کنی بیماری فلج اطفال شده است.
✅ نتیجه گیری: اینکه فلج اطفال در خیلی از کشورها ریشه کن یا کنترل شده است بخاطر پوشش بالای واکسن فلج اطفال است و در صورت کاهش پوشش این واکسن، این بیماری سریعا میتواند در جمعیت مستعد جای خود را باز کند. از سویی دیگر ادعای افراد نمیتواند دلیلی بر خطر یک واکسن یا مداخله پزشکی باشد.
💠 با فکتنامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔴 راستی آزمایی: مصرف زیتون برای کنترل دیابت موثر است؟
⭕ نتیجه بررسی: درست
🔶 یکی از ادعاهایی که تا کنون مورد توجه قرار گرفته، تأثیر مثبت زیتون و فرآوردههای آن بر کنترل دیابت نوع ۲ است. این موضوع به ویژه به دلیل جایگاه زیتون در رژیم غذایی مدیترانهای و همچنین خواص بیوشیمیایی شناختهشده این گیاه مورد توجه قرار گرفته است.
بررسی فکت نامه سلامت نشان میدهد، زیتون در بیماری دیابت، نقش های زیر را می تواند داشته باشد:
🔸 کاهش خطر ابتلا به دیابت
🔸 بهبود کنترل قند خون در بیماران دیابتی
✅ نتیجهگیری: شواهد علمی نشان میدهند که زیتون و محصولات آن میتوانند نقش مهمی در پیشگیری و کنترل دیابت داشته باشند. مصرف روغن زیتون به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم، همراه با فعالیت بدنی منظم، میتواند به بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر عوارض دیابت کمک کند. با این حال، لازم است مطالعات بیشتری برای تعیین دقیق مقدار و نحوه مصرف بهینه زیتون در افراد دیابتی انجام شود.
فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند.
✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 فاطمه محمدبیگی عضو کمیسیون بهداشت مجلس در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا ادعا کرده است: قانون جوانی جمعیت تا ۹۰ درصد جلوی کاهش تولد را گرفت.
🔶 وی در دفاع از این ادعا اذعان داشته است: تا سال ۹۹ که بنده وارد مجلس یازدهم شدم، کشور با کاهش ۱۷۰ هزار تولد روبرو بود و از زمان تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰ تا الان این عدد به ۱۷ هزار رسیده است (1).
⬅️ فکت نامه سلامت به بررسی این ادعا می پردازد:
🔶 ادعای کاهش ۹۰ درصدی کاهش تولد به واسطه قانون جوانی جمعیت، ادعایی بزرگ و مهم است که نیازمند ارائه شواهد و مدارک قوی و قابل اتکا میباشد. برای اثبات چنین ادعایی، ارائه دهندگان آن باید به موارد زیر توجه کنند:
آمار دقیق و قابل مقایسه:
🔶 این اطلاعات شامل ارائه آمار دقیق تعداد تولدها قبل و بعد از اجرای قانون، مقایسه این آمار با روند کلی کاهش تولد در سالهای قبل از اجرای قانون، تجزیه و تحلیل آماری دقیق برای نشان دادن تفاوت معنادار آماری بین دو دوره است که باید توسط فرد ادعا کننده مطرح شود (2).
گزارش عوامل مداخله گر در این آمار:
🔶 بررسی تأثیر سایر عوامل موثر بر نرخ تولد مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تغییرات در سبک زندگی عواملی است که می تواند در تغییرات نرخ باروری موثر باشد و فرد مدعی بدان اشاره نکرده است. تا اثر این عوامل بررسی نشود، این ادعا که یک مداخله باعث این اثر شده اشتباه شده است (3).
همچنین برای این ادعا باید داده های زیر نیز توسط ادعاکننده منتشر شود:
🔶 ارائه شواهدی مبنی بر اجرای کامل و موثر مواد قانونی
🔶 ارزیابی میزان استفاده از تسهیلات و حمایتهای پیشبینی شده در قانون
🔶 بررسی موانع موجود در اجرای کامل قانون و راهکارهای رفع آنها
🔶 صرف همزمانی افزایش نرخ تولد با اجرای قانون، لزوماً به معنای علت و معلولی بودن این دو نیست. عوامل متعدد دیگری نیز میتوانند بر نرخ تولد تأثیرگذار باشند. از سویی دیگر برای ارزیابی دقیق تأثیر قانون، نیاز به بررسی دادههای آماری در یک دوره زمانی کافی پس از اجرای آن است (4).
🔶 ادعای کاهش ۹۰ درصدی کاهش تولد، ادعای بزرگی است که نیازمند ارائه شواهد و مدارک قوی و قابل اتکا میباشد. ارزیابی این ادعا باید بر اساس روشهای علمی و با در نظر گرفتن تمام عوامل موثر صورت گیرد. صرفاً ارائه آمار کلی بدون بررسی دقیق عوامل موثر و کنترلهای آماری، نمیتواند به عنوان دلیل کافی برای اثبات این ادعا در نظر گرفته شود.
✅ فکتنامه سلامت با بررسی جوانب مختلف، این ادعا را فاقد شواهد میداند.
💠 با فکتنامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔴 تفکر نقادانه و اهمیتی که در تحلیل ادعاها و مقالات سلامت دارد!
⏺ تفکر نقادانه در تحلیل خبرهای سلامت اهمیت بسیاری دارد، زیرا میتواند به ما کمک کند تا اطلاعات دقیق و معتبر را از اطلاعات نادرست و گمراهکننده تشخیص دهیم. در زیر با یک مثال به شما میگوییم، دربرابر هر ادعایی چگونه باید تفکر نقادانه داشته باشیم:
⬇️
فرض کنید خبری منتشر شده است که میگوید "مصرف روزانه یک قاشق عسل میتواند به طور معجزهآسا بیماریهای قلبی را درمان کند."
تحلیل با استفاده از تفکر نقادانه:
🔶 1. بررسی منبع خبر:
آیا این خبر از یک منبع معتبر منتشر شده است؟ آیا نویسنده دارای تخصص در زمینه پزشکی یا تغذیه است؟
🔶 2. تحلیل شواهد علمی:
آیا مطالعات علمی معتبر وجود دارد که این ادعا را پشتیبانی کند؟ به دنبال مقالات و تحقیقات منتشر شده در مجلات علمی معتبر بگردید.
🔶 3. بررسی تعاریف و اصطلاحات:
واژه "معجزهآسا" چه معنایی دارد؟ آیا این نوع بیان، اغراقآمیز است و میتواند باعث گمراهی مردم شود؟
🔶 4. مقایسه با اطلاعات موجود:
آیا اطلاعات دیگری در مورد عسل و تأثیر آن بر سلامت قلب وجود دارد؟ آیا متخصصان دیگر نظر مشابهی دارند یا این یک ادعای منحصر به فرد است؟
🔶 5. پرسش درباره تأثیرات جانبی:
آیا مصرف روزانه عسل ممکن است عوارض جانبی داشته باشد؟ آیا افرادی که دیابت دارند باید از مصرف آن پرهیز کنند؟
🔶 6. توجه به تأثیرات اجتماعی:
انتشار چنین خبری ممکن است باعث شود که افراد به جای مراجعه به پزشک، به درمانهای خانگی روی بیاورند. این موضوع چه پیامدهایی میتواند داشته باشد؟
✅ نتیجهگیری: با استفاده از تفکر نقادانه، میتوان به این نتیجه رسید که این ادعا ممکن است مبنای علمی کافی نداشته باشد و باید با احتیاط به آن نزدیک شد. آیا شما هم موقع طرح یک ادعا، به این سوالات فکر میکنید؟
🔗 اینجا به طور مفصل درباره تعریف و اهمیت تفکر نقادانه مفصل نوشته ایم.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔴 راستیآزمایی: استفاده از مکمل قرص آهن در بارداری باعث بهبود سلامت جنین و مادر می شود.
✅ نتیجه بررسی: درست
🔶 کمبود آهن و کمخونی ناشی از آن در دوران بارداری یک مشکل شایع و جدی بهداشتی است که میتواند سلامت مادر و جنین را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.
🔶 آهن نقش حیاتی در تولید هموگلوبین دارد که برای انتقال اکسیژن به تمام بافتهای بدن ضروری است. در دوران بارداری، نیاز بدن به آهن افزایش مییابد تا رشد جنین و جفت تأمین شود.
🔶 به همین دلیل، مکملهای آهن اغلب به عنوان بخشی از مراقبتهای پیش از زایمان به زنان باردار توصیه میشود. اما سؤال مهم این است که آیا استفاده روزانه از این مکملها واقعاً تأثیر مثبتی بر سلامت مادر و جنین دارد؟
در این پست، به بررسی دقیق نتایج تحقیقات علمی در این زمینه میپردازیم. سعی شده از بروزترین مطالعات نظاممند استفاده شود.
نتایج بررسی:
شواهد علمی نشان میدهد که مصرف روزانه مکملهای آهن در دوران بارداری بهطور قابل توجهی خطر کمخونی و کمبود آهن را در مادران کاهش داده و به بهبود وزن نوزادان هنگام تولد کمک میکند. همچنین شواهد امیدوارکنندهای وجود دارد که مصرف آهن و فولیکاسید میتواند خطر تولد زودرس را کاهش دهد. این نتایج از تحقیقات متعددی پشتیبانی میشوند و تأثیر مثبت آهن بر سلامت مادر و جنین را تأیید میکنند.
با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند.
✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 اخیرا فیلمی در فضای مجازی در حال انتشار است که فردی مدعی است آب هویج بدلیل داشتن نیتریت و نیترات بسیار خطرناک و سمی است. نیترات و نیتریت دو ترکیب شیمیایی هستند که بهطور طبیعی در محیط یافت میشوند و در آب، خاک، و برخی مواد غذایی حضور دارند.
🔶 نیترات (NO₃⁻) و نیتریت (NO₂⁻) هر دو از مشتقات نیتروژن بوده و در فرآیند طبیعی چرخه نیتروژن نقش دارند. نیترات عمدتاً در سبزیجات مانند اسفناج و کاهو وجود دارد، در حالی که نیتریت بیشتر در غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس بهعنوان ماده نگهدارنده استفاده میشود.
🔶 این ترکیبات در بدن انسان میتوانند به یکدیگر تبدیل شوند. اگرچه در سطوح کم برای انسانها نسبتاً بیضرر هستند، مصرف زیاد آنها با مشکلاتی مانند افزایش خطر بیماریهای قلبی و برخی سرطانها مرتبط شده است.
🔶 آب هویج یکی از نوشیدنیهای محبوب و مغذی است، اما نگرانیهایی در مورد افزایش سطح نیتریت و نیترات در آن طی نگهداری وجود دارد
در این پست به بررسی تغییرات محتوای نیتریت و نیترات در آب هویج طی نگهداری میپردازیم.
🔶 بر اساس شواهد علمی موجود، میتوان نتیجه گرفت که نیتریت و نیترات در آب هویج پس از ۴۸ ساعت میتواند به مقادیر بالا و حتی سمی افزایش یابد، به ویژه اگر در دمای محیط نگهداری شود.
🔶 این افزایش میتواند منجر به دریافت بیش از حد مجاز روزانه نیتریت شود، که برای سلامتی، به خصوص در کودکان، خطرناک است.
🔶 نگهداری سریع در یخچال میتواند این افزایش را کاهش دهد، اما حتی در دمای یخچال نیز افزایش نیتریت مشاهده شده است. بنابراین، توصیه میشود آب هویج تازه را فوراً مصرف کرده یا در صورت نگهداری، سریعاً خنک و در یخچال نگهداری شود.
با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند.
✅ اینجا مقالات و منابع بررسی این ادعا را مفصل منتشر کردیم.
💠 با فکت نامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram
🔶 وزیر بهداشت در یکم مهرماه 1403 در آیین بازگشایی مدارس ایران اظهار داشته است: آموزش پیشگیری از اتفاقاتی مانند سکتههای مغزی و قلبی بر عهده آموزش و پرورش است، چرا که در حال حاضر جوانان به دلیل تغذیه ناسالم، دچار سکته قلبی میشوند (1).
ما در این مطلب بررسی میکنیم که آیا تغذیه ناسالم باعث سکته قلبی در جوانان می شود یا خیر.
🔶 تغذیه ناسالم میتواند یکی از عوامل مهم در بروز سکته قلبی در جوانان باشد. مصرف زیاد چربیهای اشباع، قندهای ساده، نمک و غذاهای فرآوریشده میتواند به افزایش وزن، فشار خون بالا و کلسترول بالا منجر شود. این عوامل به نوبه خود خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند (2).
🔶 علاوه بر تغذیه، عوامل دیگری مانند عدم فعالیت بدنی، استرس، مصرف سیگار و الکل نیز میتوانند در بروز مشکلات قلبی موثر باشند. بنابراین، داشتن یک سبک زندگی سالم شامل تغذیه متوازن، ورزش منظم و مدیریت استرس میتواند به کاهش خطر سکته قلبی کمک کند (3).
🔶 در یک مطالعه وسیع جهانی برروی جوانان در سطح جهان در سال 2024 نشان داده شده، چاقی، کم تحرکی و رژیم غذایی نامناسب در بین جوانان ساکن در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است (4).
🔶 براساس تجزیه و تحلیل انجام شده جهانی دیده شده پرفشاری خون، بالا بودن نمایه توده بدنی (نسبت وزن به دوبرابر قد) و بالا بودن چربی خون از مهمترین عوامل سکته قلبی در جوانان بوده است که این عوامل نیز به طور مستقیم با وضعیت تغذیه جوانان مرتبط است (5).
با بررسی شواهد علمی، فکت نامه سلامت این ادعا را درست میداند.
💠 با فکتنامه سلامت، صحت و حقایق اخبار سلامت را بررسی کنید.
❤️ Telegram |✅ Website |📱 instagram