هر صبح یک آیه:
🌺اعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ ۚ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ ۚ وَهُوَ يَرِثُهَا إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ ۚ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ ۚ وَإِن كَانُوا إِخْوَةً رِّجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنثَيَيْنِ ۗ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّوا ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ»
از تو درباره حکم (ارث خواهران و برادران) سؤال مى کنند، بگو: «خداوند، حکم (ارث) خواهر و برادر را براى شما بیان مى کند: اگر مردى از دنیا برود، که فرزندى نداشته باشد، و براى او خواهرى باشد، نصف اموالى را که به جا گذاشته، از آن اوست. و (اگر خواهرى از دنیا برود و وارث او یک برادر باشد،) او تمام مال را از آن خواهر، به ارث مى برد، در صورتى که آن خواهر فرزند نداشته باشد. و اگر (وارث او) دو خواهر باشند دو سوّم اموال را مى برند. و اگر (وارثان) جمعى از برادران و خواهران باشند، سهم هر برادر به اندازه سهم دو خواهر است.
خداوند (احکام خود را) براى شما بیان مى کند تا گمراه نشوید. و خداوند به همه چیز داناست.»
(نساء/ ۱۷۶)
@Farhangesadid
❇️ تفسیر❇️
شأن نزول:
بسیارى از مفسران در شأن نزول آیه فوق از جابر بن عبداللّه انصارى چنین نقل کرده اند، مى گوید: من شدیداً بیمار بودم، پیامبر(صلى الله علیه وآله) به عیادت من آمد، در آنجا وضو گرفت و از آب وضوى خود بر من پاشید. من که در اندیشه مرگ بودم به پیامبر(صلى الله علیه وآله) عرض کردم:وارث من فقط خواهران منند، میراث آنها چگونه است، این آیه که #آیه_فرائض نام دارد نازل شد، و میراث آنها را روشن ساخت.
و به عقیده بعضى این آخرین آیه اى است که درباره احکام اسلام بر پیامبر(صلى الله علیه وآله) نازل شده.
🌼🌼🌼🌼🌼
تفسیر:
استفتاء در مورد کَلاله
آیه فوق در صدد تبیین مقدار ارث برادران و خواهران است، و همان طور که در اوائل این سوره در تفسیر آیه ۱۲ گفتیم، درباره ارث خواهران و برادران، دو آیه در قرآن نازل شده است: یکى همان آیه ۱۲، و دیگر آیه مورد بحث که آخرین آیه سوره نساء است.
و این دو آیه اگر چه در بیان مقدار ارث آنها با هم تفاوت دارند، اما همان طور که در آغاز سوره نیز بیان کردیم هر کدام ناظر به یک دسته از خواهران و برادران است آیه ۱۲، ناظر به برادران و خواهران مادرى است، ولى آیه مورد بحث درباره خواهران و برادران پدر و مادرى یا پدرى تنها سخن مى گوید.
گواه این مطلب، این است:
معمولاً کسانى که بالواسطه با شخص متوفى مربوط مى شوند، مقدار ارثشان به اندازه همان واسطه است، یعنى برادران و خواهران مادرى به اندازه سهم مادر مى برند که یک سوم است، و برادران و خواهران پدرى، یا پدر و مادرى، سهم ارث پدر را مى برند که دو سوم است و چون آیه ۱۲ درباره ارث برادران و خواهران روى یک سوم دور مى زند و آیه مورد بحث روى دو سوم، روشن مى شود که آیه سابق درباره آن دسته از برادران و خواهران است که تنها از طریق مادر با متوفى مربوطند، ولى آیه مورد بحث درباره برادران و خواهرانى است که از طریق پدر، یا پدر و مادر مربوط مى شوند.
به علاوه، روایاتى که از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) در این زمینه وارد شده نیز این حقیقت را اثبات مى کند.
در هر حال چنانچه یک ثلث یا دو ثلث ارث به برادر یا خواهر تعلق گرفت، باقى مانده طبق قانون اسلام میان سایر ورثه تقسیم مى شود.
🌼🌼🌼
اکنون که عدم منافات میان دو آیه روشن شد، به تفسیر احکامى که در آیه وارد شده است مى پردازیم:
قبلاً باید توجه داشت که آیه به عنوان پاسخ سؤال درباره کلاله (برادران و خواهران) نازل شده است.
لذا مى فرماید: از تو در این باره سؤال مى کنند، بگو خداوند حکم کلاله (برادران و خواهران را) براى شما بیان مى کند (یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللّهُ یُفْتیکُمْ فِی الْکَلالَةِ).
پس از آن به چندین حکم اشاره مى نماید:
۱ ـ هر گاه مردى از دنیا برود و فرزندى نداشته باشد، فقط یک خواهر داشته باشد نصف میراث او به آن یک خواهر مى رسد (إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَکَ).
۲ ـ و اگر زنى از دنیا برود و فرزندى نداشته باشد و یک برادر(برادر پدر ومادرى یا پدرى تنها) از خود به یادگار بگذارد، تمام ارث او به یک برادر مى رسد (وَ هُوَ یَرِثُها إِنْ لَمْ یَکُنْ لَها وَلَدٌ).
۳ ـ اگر کسى از دنیا برود و دو خواهر از او به یادگار بماند، دو ثلث از میراث او را مى برند، مى فرماید: و اگر وارث دو خواهر بود، دو سوم از ارث به او مى رسد (فَإِنْ کانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمّا تَرَکَ).
۴ ـ اگر ورثه شخص متوفى، چند برادر و خواهر باشند (از دو نفر بیشتر) تمام میراث او را در میان خود تقسیم مى کنند، به طورى که سهم هر برادر دو برابر سهم یک خواهر شود، مى فرماید: و اگر وارث چند برادر و خواهر بودند، ارث بین آنها هر مرد، دو برابر زن خواهد بود (وَ إِنْ کانُوا إِخْوَةً رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنْثَیَیْنِ).
و در پایان آیه مى فرماید: خداوند این حقایق را براى شما بیان مى کند تا گمراه نشوید و راه سعادت را بیابید (و حتماً راهى را که خدا نشان مى دهد راه صحیح و واقعى است); زیرا به هر چیزى دانا است (یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْء عَلیمٌ).
🌼🌼🌼
ناگفته نماند: آیه فوق، ارث خواهران و برادران را در صورتى که فرزند در میان نباشد بیان مى کند و سخنى از وجود و عدم پدر و مادر در آن نیامده است.
ولى با توجه به این که طبق آیات آغاز همین سوره، پدر و مادر همواره در ردیف فرزندان یعنى در طبقه اول ارث قرار دارند، روشن مى شود که منظور از آیه فوق، جائى است که نه فرزند در میان باشد و نه پدر و مادر.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱۷۶ سوره نساء »
@Farhangesadid
👈 یادداشت / دکتر مهدی جمشیدی
🔹اطلاعات آزاد؛ قربانی فیلترهای دولت
📌 اخیرا رئیس جمهور موضع گیریهایی کردهاند که در این باب نکاتی قابل تامل است، اولا ایشان مدعی است که صدا و سیما رسانه آزاد نیست لذا لازم است ایشان از کلی گویی دست بردارد و منظورش را از آزاد بودن تبیین کند تا مردم متدین، دیدگاه و باور کسی را که به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرده اند در خصوص مقوله آزادی بدانند، که آیا آزادی به سبک غربی یا آزادی به سبک اسلامی مد نظر ایشان است
در لینک زیر بخوانید
🍀 http://farhangesadid.ir/fa/news/1183/
@Farhangesadid
هر صبح یک آیه:
🌺اعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
««بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ۚ أُحِلَّتْ لَكُم بَهِيمَةُ الْأَنْعَامِ إِلَّا
مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ غَيْرَ مُحِلِّي الصَّيْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ ۗ إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا
يُرِيدُ
💠بنام خداوند بخشنده مهربان💠
اى کسانى که ایمان آورده اید! به پیمانها (و قراردادها) وفا کنید! چهار پایان (و جنین آنها) براى شما حلال شده است. مگر آنچه بر شما خوانده مى شود (و استثنا خواهد شد)
و در حالى که در احرام هستید، صید را حلال نشمرید. خداوند هر چه را بخواهد (و مصلحت باشد) حکم مى کند.
(مائده/۱)
@Farhangesadid
❇️ تفسیر❇️
لزوم وفا به عهد و پیمان
به طورى که از روایات اسلامى و سخنان مفسران بزرگ استفاده مى شود، این سوره آخرین سوره (و یا از آخرین سوره هائى) است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.
در تفسیر عیاشى از امام باقر(علیه السلام) نقل شده: حضرت على(ع) فرمود: سوره مائده دو ماه یا سه ماه، پیش از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله)نازل گردید.
در این سوره ـ به خاطر همین موقعیت خاص ـ تأکید روى یک سلسله مفاهیم اسلامى و آخرین برنامه هاى دینى و مسأله رهبرى امت و جانشینى پیامبر(صلى الله علیه وآله)شده است و شاید به همین جهت است که با مسأله
لزوم وفا به عهد و پیمان، شروع شده.
🌼🌼🌼🌼
به هر حال، در نخستین جمله مى فرماید: اى کسانى که ایمان آورده اید! به عهد و پیمان خود وفا کنید (یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ).
تا به این وسیله افراد با ایمان را ملزم به پیمان هائى که در گذشته با خدا بسته اند و یا در این سوره به آن اشاره شده است بنماید.
درست همانند این است که شخص مسافر در آخرین لحظات وداع به نزدیکان و پیروان خود تأکید مى کند توصیه ها و سفارش هاى او را فراموش نکنند و به قول و قراردادهائى که با آنها گذاشته است، وفادار باشند.
باید توجه داشت عُقُود جمع عقد در اصل، به معنى جمع کردن اطراف یک چیز محکم است، و به همین مناسبت گره زدن دو سر طناب یا دو طناب را با هم عقد مى گویند.
سپس، از این معنىِ حسّى، به مفهومِ معنوى انتقال یافته و به هر گونه عهد و پیمان، عقد گفته مى شود، منتها طبق تصریح جمعى از فقهاء و مفسران، عقد، مفهومى محدودتر از عهد دارد; زیرا عقد به پیمان هائى گفته مى شود که استحکام کافى دارد، نه به هر پیمان.
و اگر در بعضى از روایات و عبارات مفسران، عقد و عهد به یک معنى آمده است منافات با آنچه گفتیم ندارد; زیرا منظور تفسیر اجمالى این دو کلمه بوده نه بیان جزئیات آن.
آیه فوق دلیل بر وجوب وفا به تمام پیمان هائى است که میان انسان ها، و یا افراد انسان با خدا، به طور محکم بسته مى شود.
و به این ترتیب، تمام پیمان هاى الهى و انسانى و پیمان هاى سیاسى، اقتصادى، اجتماعى، تجارى و زناشوئى و مانند آن را در بر مى گیرد و یک مفهوم کاملاً وسیع دارد که به تمام جنبه هاى زندگى انسان اعم از عقیده و عمل ناظر است: از پیمان هاى فطرى و توحیدى گرفته تا پیمان هائى که مردم بر سر مسائل مختلف زندگى با هم مى بندند.
در تفسیر روح المعانى چنین نقل شده: عقد با توجه به وضع طرفین، سه نوع است:
گاهى عقد در میان خدا و بنده،
گاهى در میان انسان و خودش، و گاهى در میان او و سایر افراد بشر بسته مى شود(البته تمام این سه نوع عقد داراى دو طرف است منتها در آنجا که خودش با خودش پیمان مى بندد، خویشتن را به منزله دو شخص که طرفین پیمانند فرض مى کند).
به هر حال مفهوم آیه به قدرى وسیع است که عهد و پیمان هائى را که مسلمانان با غیر مسلمانان مى بندند نیز شامل مى شود.
🌼🌼🌼
سپس به دنبال دستور وفاى به پیمان ها که تمام احکام و پیمان هاى الهى را شامل مى شود یک سلسله از احکام اسلام را بیان کرده، که نخستین آن حلال بودن گوشت پاره اى از حیوانات است، مى فرماید: چهارپایان (و جنین آنها) براى شما حلال شده است (أُحِلَّتْ لَکُمْ بَهیمَةُ الأَنْعامِ).
أَنْعام جمع نَعَمْ به معنى شتر، گاو و گوسفند است.
بَهِیْمَة از ماده بُهْمَةْ (بر وزن تهمة) در اصل، به معنى سنگ محکم است و به هر چیز که درک آن مشکل باشد مبهم گفته مى شود، و به تمام حیوانات که داراى نطق و سخن نیستند، بهیمة اطلاق مى شود; زیرا صداى آنها داراى ابهام است اما معمولاً این کلمه را فقط در مورد چهارپایان به کار مى برند، و درندگان و پرندگان را شامل نمى شود.
و از آنجا که جنین حیوانات نیز داراى یک نوع ابهام است بهیمة نامیده مى شود.
بنابراین، حلال بودن بهیمه انعام یا به معنى حلّیت تمام چهارپایان است (به استثناى آنچه بعداً در آیه ذکر مى شود) و یا به معنى حلّیت بچه هائى است که در شکم حیوانات حلال گوشت وجود دارد (بچه هائى که خلقت آنها کامل شده، مو و پشم بر بدن آنها روئیده است).
و از آنجا که حلّیت حیواناتى مانند شتر، گاو و گوسفند قبل از این آیه براى مردم مشخص بوده، ممکن است آیه اشاره به حلّیت جنین هاى آنها باشد.
ولى آنچه نزدیک تر به نظر مى رسد این است که آیه، معنى وسیعى دارد، هم حلال بودن این گونه حیوانات را بیان مى کند، و هم جنین آنها را، و اگر حکم این گونه حیوانات در سابق نیز معلوم بوده در اینجا به عنوان مقدمه اى براى استثنائات بعد تکرار شده است.
🌼🌼🌼
از آنچه در تفسیر این جمله گفتیم روشن شد که ارتباط این حکم با اصل کلّى لزوم وفاى به عهد، از این نظر است که این اصل کلّى ، احکام الهى را که یک نوع پیمان خدا با بندگان است مورد تأکید قرار مى دهد.
@Farhangesadid
ادامه تفسیر
سپس به دنبال آن تعدادى از احکام، بیان شده که حلال بودن گوشت پاره اى از حیوانات و حرام بودن گوشت پاره اى دیگر، یکى از آنها محسوب مى شود.
پس از آن، در ذیل آیه دو مورد از حکم حلال بودن گوشت چهارپایان را استثناء کرده، مى فرماید: به استثناى گوشت هائى که تحریم آن به زودى براى شما بیان مى شود (إِلاّ ما یُتْلى عَلَیْکُمْ).
و به استثناى حال احرام (براى انجام مناسک حج یا انجام مناسک عمره که در این حال) صید کردن حرام است (غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ).
و در پایان مى فرماید: خداوند هر حکمى را بخواهد صادر مى کند (إِنَّ اللّهَ یَحْکُمُ ما یُریدُ).
یعنى چون آگاه از همه چیز و مالک همه چیز مى باشد، هر حکمى را که به صلاح و مصلحت بندگان باشد و حکمت اقتضاء کند تشریع مى نماید.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۱ سوره مائده »
@Farhangesadid
14.62M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥لحظه تاریخی ورود حضرت امام خمینی (ره) به ایران در ١٢ بهمن ١٣۵٧
@Farhangesadid