⚠️ مدیران غیرخودی در مدارس
🖋 علی قربانی در کانال روایت مدرسه نوشت :
🔹 مسائل #فرهنگ_سازمانی_مدرسه یکی از پنهانترین و مغفولترین بخشهای نظام آموزشی برای ما ست که در عین حال برای اهل مدرسه کاملا آشکار است و همواره فریاد دارند که مشکلات در اینجا ست، اما متاسفانه در هنگامه #سیاست_گذاری و تعیین جهتهای اساسی، مسئولین و دانشگاهیان کمتر به این بخش توجه دارند. نمونهاش #اصلاح_سند_تحول بود که بیشتر پژوهشهای پشتیبان اصلاح، به جای مراجعه به مدرسه و نظام سازمانی وزارتخانه و بررسی نسبت سند با آنها، به #مطالعات_مروری پژوهشهای پیشین پرداختند.
🔹 *یکی از سوالاتی که درباره مدارس به طور معمول مطرح میشود، این است که چرا مدارسی که امروز فرزندان ما میروند، تفاوت جدی با مدارسی که پدران و مادران ما میرفتند ندارند؟ مگر طی این سالها بارها اسناد تحولی ننوشتیم؟* مگر بارها تغییر سازمانی در سطح ستاد ندادیم؟ اینهمه طرح و پروژه تحولی و تغییر قوانین چه نتیجهای داشته؟ به نظر می رسد پاسخ اصلی را باید در مسئله #فرهنگ_سازمانی جستجو کرد. اونز و والسکی در کتاب *«رفتار سازمانی در آموزش»* به این حقیقت اشاره میکنند که *«هر مدرسهای فرهنگ سازمانی پایدار و خاص خود را دارد و هر فرهنگی تمایل به شکلدهی عقاید و رفتار بلند مدت در افرادی که درون آن فعال هستند دارد»* .
🔹 اما اهمیت این مسئله در چیست؟ در مطالعهای که درباره #اجرای_سند_تحول داشتیم یکی از طرحهای مورد بررسی، #طرح_مدارس_تحولی بود که مشاور سابق وزیر در اجرایی سازی سند تحول، با مدیران مدارس به اجرا درآورده بود. در این طرح #مدیران_مدارس با سند تحول و مبانی تحولی آشنا میشدند و قرار بود تحول آفرینی از طریق آنان رقم خورد زیرا مدیر است که در مدرسه امکان اعمال اقتدار دارد. اما مصاحبه با این مدیران نشان میداد چنان توفیقی در همراه کردن #کادر_مدرسه با ایدههای خود ندارند. دلیل چیست؟ شاید دلایل مختلفی را بتوان برای این مسئله بیان داشت اما اونز و والسکی، پدیده مشابهی در #آمریکا و #کانادا را اینگونه تحلیل میکنند:
«مطالعه طولی هشت مدرسه آمریکایی و کانادایی در دهههای ۱۹۷۰- ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ با وجود تحولات اجتماعی جدی طی این سالها، عدم ثبات مدیران را مهمترین ویژگی تغییرات مدارس در این دوره نشان میدهد. *مدیران در این مدارس به طور متوسط کمتر از ۵ سال در یک مدرسه استقرار داشتهاند در حالی که معلمین تمایل بیشتری به ثبات دارند. معلمان اعضای #خودمانی مدارس به شمار میروند در حالی که مدیران #غیرخودی محسوب میشوند و زودتر از آنکه بخواهند ایدههای تحولی خود را به اجرا درآورند جابهجا میشوند.* این واقعیت زندگی روزمره مدارس است که معمولا به آن اشاره میشود: *مدیری میآید، تغییراتی ایجاد میکند، سپس از مدرسه میرود و پیش از اینکه تحولات او تکمیل و تثبیت شود، مدرسه به روال قبلی باز میگردد.* از این روست که مدارس بیشتر میل به #ثبات دارند تا #تغییر . وقتی مدیری به مدرسهای میرود و پیش از تثبیت آن را ترک میکند از غیر خودیهای آن فرهنگ محسوب خواهد شد و مشخص است که بر #تغییرات_فرهنگ_سازمانی نمیتواند تاثیری جدی داشته باشد».
🔹 در زمینه عمر و ویژگیهای مدیران مدارس در ایران نمیدانم پژوهش کاربردی درستی برای سیاستگذاری آموزشی صورت گرفته یا نه، اما به نظر میرسد یکی از چالشهای جدی مدارس دولتی، عمر کوتاه مدیریتی و سن بالای مدیران مدارس است که امکان تحول آفرینی را کاهش میدهد. *به نظر میرسد، مدیران مدارس نه در انتهای سالهای خدمت خود، بلکه در میانه راه باید در این پست قرار گیرند و با پشتوانه نظری تحول که از دانشگاه فرهنگیان و دورههای ضمن خدمت کسب کردهاند، و همراهی تجربهای ۱۰ تا ۱۵ ساله در کلاس درس و معاونتهای مدرسهای، در بازهای حدود ۸ تا ۱۰ ساله بتوانند در مدرسه خود تحول آفرین شوند* .
🔸🔹🔸
ارجاعات از منبع ذیل:
Robert G. Owens, Thomas C. Valesky (2015), Organizational Behavior in Education Leadership and School Reform, Pearson Education, Inc.pp 62-64
#مدیران_مدارس
#مدارس_دولتی
#فرهنگ_سازمانی_مدرسه
#روایت_مدرسه
🆔 @revayate_madrese
🎬 @farhangian_dashtestan