#مغلطه علیه بحران #جمعیت از تریبون #شرق 🔺محمد میرزایی، استاد جمعیت ‏شناسی دانشگاه تهران در سرمقاله روزنامه شرق با عنوان «سالمندی جمعیت عیب نیست» سعی کرده نگرانی‏ها درباره پیش ‏بینی سالمندی جمعیت در 30 سال آینده ایران را بی ‏اساس و غیرعلمی قلمداد کند. ایشان که مؤسس انجمن جمعیت ‏شناسی ایران است، امروز دلواپسی برای آینده جمعیتی ایران را «تحلیل‏های غلط مبتنی بر گزاره ‏های باطل» می‏خواند؛ درحالی‏که این نگرانی‎ها دارای یک پشتوانه قوی از پژوهش‎های علم اقتصاد، جامعه‎شناسی و جمعیت‎شناسی است. 🔹تناقضات سرمقاله ایشان با داده‎های جمعیت‎شناسی روز دنیا این گمانه‎زنی را تقویت می‎کند که حلقه بسته جمعیت‎شناسی دانشگاه تهران هرگونه نظریه‎پردازی خارج از این حلقه را برنمی‏تابد و سعی دارد با برچسب بی‏سوادی و هوچی‏گری هر ابراز نظری را از اعتبار بیاندازد. 🔹 دکتر میرزایی در این مقاله با ذکر این نکته که پیش‏بینی سالخوردگی جمعیت در 1430 به‏خاطر برآمدگی هرم جمعیتی ناشی از موج متولدین دهه شصت است، می‏گوید: «انبوه متولدان دهه ۶۰ که هرم جمعیت کشور را دچار برآمدگی یا بیرون‏زدگی غیرطبیعی کردند، ...طبعاً وقتی به سن سالخوردگی هم برسند، مشکلاتی به وجود می‏آورند و در نهایت از آن سن هم عبور می‏کنند و دوباره ساختار سنی جامعه طبیعی می‏شود.» 🔹وی که مدعی عالمانه بودن نظریاتش است و در جای جای مقاله به سرزنش طرفداران افزایش جمعیت و متهم کردن آنان به بی‏سوادی و حرف‏های غیرعلمی و غیرکارشناسی پرداخته، می‏گوید: «راه اصلاح برآمدگی در هرم سنی این نیست که با هزار جور و جهد در افزایش زادوولد، برآمدگی غیرطبیعی دیگری در هرم سنی به وجود آوریم.» 🔹درحالی‏که واضح است که افزایش موالید در دوران فعلی جبران کننده بخشی از خطر کمبود نیروی کار و به‏هم خوردن توازن جمعیتی در 30 سال آینده است. این استاد دانشگاه با یک استدلال عجیب، تبلیغ و تشویق جمعیت را برای جبران سالمندی جمعیت بی‏فایده تصویر می‏کند و می‏گوید: «با افزایش ناگهانی رشد جمعیت، جمعیت سالخورده کاهش نمی‏یابد؛ بلکه به جمعیت نوزاد، نونهال، کودک و... اضافه می‏شود». 🔹این مغالطه از سوی یکی از بزرگ‏ترین اساتید جمعیت ‏شناسی کشور بعید به ‏نظر می‏رسد؛ چراکه بحران امروز کشور ما خطر «کاهش جمعیت» است و مسلماً هرگونه سیاست افزایش فرزندآوری در نهایت می‏تواند بحران کاهش جمعیت را به تعدیل نزدیک کند؛ نه این‏که افزایش ناگهانی جمعیت را سبب شود! 🔹 آن‏چه که حرکت برآمدگی هرم سنی به سمت سالمندی را تبدیل به تهدید کرده، هم‏زمانی این سالمندی با کاهش شدید زاد و ولد و باروری پایین‎تر از سطح جانشینی است. 🔹عجیب است که ایشان با وجود ادعای سواد و بی‎سواد خواندن دیگران، به ‏جای تکیه روی محاسبات علمی، برخورد احساسی با موضوع را برگزیده و ترس از سالمندی جمعیت را بی ‏مبنا خوانده می‏گوید: «ما به هیچ روی حق نداریم از سال‏خوردگی جمعیت هول وهراس بیافرینیم. همه ما، حتی جوان‏ترین آدم‏ها، در زمانی نه ‏چندان‏ دور به ۶۵سالگی می‎رسیم و طبق تعریف درزمره جمعیت سال‏خورده قرار می‏گیریم. آیا رواست ادبیاتی به ‏کار بگیریم که انگار جمعیت سال‏خورده برای ملک و ملت حکم بار اضافه را دارند و خطرناک ‏اند؛ آن هم در فرهنگی که این همه حرمت برای سال‏خوردگان و موی و ریش سپید قائل است؟» 🔹مسلم است که جمعیت سالمند یک جامعه پشتوانه مشورتی و فرصت بهره‏مندی از تجارب باارزشی می‏باشد؛ اما فهم درست این پدیده، در کنار فرصت بودنش، تهدیدهایی را به ما می‏نمایاند.... 🔹... سؤالی که پیش می‏آید این است‏که ارتباط چنین سرمقاله ‏هایی با جریاناتی که در سال‏های گذشته ازطریق بازی با آمار واقعیتی هم‏چون نرخ باروری ۸۴ /۱ را دست‏کاری و آن را ۱/ ۲ گزارش دادند چیست؟ 🔻بزرگان جمعیت‏ شناسی کشور به جای توضیح درباره این‏که چگونه خطای محاسباتیشان طی سال‏ها موجب به خطا افتادن سیاست‏گذاران جمعیتی کشور شد (براساس نامه دکتر نمکی، وزیر بهداشت به رهبر انقلاب در 20 مهرماه 98 درباره خیانت بازی با آمار جمعیت طی سال‏های گذشته)، هنوز بر همان خطاها اصرار می‏‏‏ورزند و اکنون که زمزمه ‏های توجه جدی به جبران سیاست‏های غلط جمعیتی قبلی از مجلس یازدهم به گوش می‏رسد، چرا ایشان باید این حرکت را تخطئه کنند؟ درحالی‏که هم‏‏‏راهی و هم‏کاری جامعه علمی با قوه مقننه می‏‏‏‏‏‏‏تواند به اصلاح خطاهای گذشته کمک کند و برنامه ‏‏ریزی‏‏‏‏ها را با پشتوانه علمی به اجرا نزدیک کند، این دست اظهارنظرها مانع از استفاده به‏‏‏‏‏‏موقع از فرصت طلایی پنجره جمعیتی فعلی برای جبران خسارت‏‏‏‏‏های سالمندی جمعیت در 30 سال آینده خواهد بود. متن کامل یادداشت من را در https://www.dana.ir/1622592 بخوانید. #رها_عبداللهی http://eitaa.com/joinchat/2871525392Cb1b4e95339