دفعه‌ی نخست انبوه طلبه‌های افریقایی در بیروت توجهم را جلب کرد؛ دفعه‌ی بعد باز شدن گروه فرانسوی‌زبان‌های امریکای لاتین آن مجموعه که مشورت به‌شان می‌دادم. تا آن فرمان‌ده‌ی گردان‌مان در آن دانش‌گاه، که از سوریه بر گشته بود و زبان می‌خواند. می‌گفت: حاجی گفته بروید پی فرانسه خواندن...

می‌گفت: شیخ، این جا به عبارت دعوت حساسند. گفتم: دعوت‌شان کن که زیر دوش و وقت خواب گوشی را در بیاورند و موسیقی گوش نکنند و با خود تنها بشوند؛ این چند دقیقه دعوت را اگر تحمل توانستند ته کار می‌توان دعوت‌شان کرد به بیست و چهل روز تنها شدن با خود در جاده‌های پیاده‌روی عمیق اربعین...

جاده‌های سبز إلی‌بیت‌المقدس حرم حضرت سقا، آخرین نقطه‌ی چاووش شریان‌های پیاده از خانه به عتبه‌ی حسینیه‌ی کربلاء است؛ پاره‌ی آخر پیاده‌روی عمیق اربعین در دالانی از درختان نخل، در بین‌الحرمین، به حرم حضرت حسین می‌رسد. امتداد بین‌الحرمین عتبه‌‌ی حضرت حسین تا خانه‌های زائران ایشان، این دالان سبز را تا نخستین نقطه‌ی چاوو‌ش پیاده‌روی عمیق عتبات ، در خانه‌ی زائر، و تا نقطه‌‌های چاووش روستا و شهر و تا نقطه‌های چاووش استان و کشور می‌برد و پهن می‌کند؛ دالان سبزی از درختان که زائران طی روزها پیاده‌روی در رفتن و در ایستادن‌ها و نفس تازه کردن از سایه و میوه و خنکای آن استفاده می‌کنند تا برسند به دالان آخر نخل در بین‌الحرمین مقدس. و آن روز که قدس به امت بر گردد و زیارت پیاده‌ی قبله‌ی نخست مسلمین از سر گرفته شود باز روی هم‌این شریان جاده‌ها و زیر هم‌این سایه‌ها تا شام و تا حیاط سرسبز بیت‌المقدس و زیر قبه‌ی قبله و صخره‌ی آن باید رفت. گام نخست هر زائر عتبات عراق و حجاز و شام، کاشتن نخستین نهال در نخستین نقطه‌ی چاووش است: درب خانه؛ و در گام بعد روزاروز و سال به سال تا نقطه‌ی چاووش روستا و شهر، در لبه‌ی بیرونی روستا و شهر و در ابتدای جاده‌ی عتبات، باید رفت و کاشت و از آن جا تا نخستین روستا و شهر بعد. عصر روز قدس، قدری مانده به غروب، فرصت کاشتن نهال زیتون در این مسیر است و افطار مقلوبه کنار آن‌ها و پس آن گاه سر زدن هر از گاه به این نهال‌ها و آب‌یاری آن‌ها، تا غرس و سقایت نهال بعد، قدری جلوتر، در مناسبت بعد: نخل، سیب، سرو…

لقب جهادی ابوحسن، دوشکا بود؛ فرمان‌ده محلی روستای سنی‌نشین عسان در جنوب حلب. پیش از دوهزارویازده و آمدن ایرانی‌ها، ما علی را شنیده بودیم و معاویه را شنیده بودیم، اما تفاوت علی از معاویه را نمی‌دانستیم؛ ابوحسن دوشکا می‌گفت...

راه‌پی‌مایی صبح روز قدس تا مصلای نماز جمعه اکنون سنت است. نهضت؟ پیاده‌روی عصر روز قدس تا ابتدای جاده‌ی عتبات شام؛ تا نقطه‌ی چاووش شهر و روستا...

نهال نخست در مسیر پیاده‌روی عتبات را که جا باید کاشت؟ نقطه‌ی چاووش نخست: درب خانه‌ی زائر پیاده. نقطه‌ی چاووش بعدی لبه‌ی بیرونی شهر و روستا و ابتدای جاده‌ی عتبات عراق و حجاز و شام است. ام‌روز، عصر روز قدس ۱۴۰۲، نخستین نهال زیتون روی مسیر پیاده‌روی عتبات، را در حاشیه‌ی جاده‌ی قم به اراک کاشتیم...

نماز صبح را که در حرم خانم فاطمه‌ی معصومه در قم مقدسه بخوانی و پیاده به جاده‌ی عتبات که بزنی، اذان ظهر به کاروان‌سرای روستای طرلاب می‌رسی؛ که اکنون متروکه است. شریان‌های پیاده‌‌روی عتبات و زائران این جاده‌ها که برگردند، این کاروان‌سرا و هزار کاروان‌سرای تاریخی دیگر راه کربلاء را بازسازی باید کرد...

روایت شده است: امیرالمؤمنین پیاده از مسجد کوفه تا مسجد نخیله رفته‌اند. بیاده رفتن روی طریق فرات هم‌گام شدن با حضرت است...

جمعه‌ی آخر ماه رمضان ام‌سال چه می‌توان کرد؟ پیاده و اگر نه سواره تا نقطه‌ی چاووش، لبه‌ی بیرون شهر و روستا و ابتدای جاده‌ی عتبات عراق و حجاز و شام، رفت و در ابتدای مسیر منتها به بیت‌المقدس نهال زیتون کاشت و پرچم کوبید و سلام داد و باز گشت...

روایت می‌گوید: مسیر پیاده‌روی به عتبات عراق و حجاز و شام از در خانه‌ی زائر شروع می‌شود. این یعنی نخستین نهال برای سبز کردن جاده‌ی بیاده را هم‌آن در خانه باید کاشت؛ نقطه‌ی چاووش صفر...

نقطه‌ی چاووش شهر مشهد: به‌هشت رضا. طبس: حسین‌بن‌موسی. طهران: حرم روح‌الله. قم: شاه‌ جمال. کرج: امام‌زاده طاهر. قزوین: شازده حسین. اصفهان: تپه‌ی آتش‌گاه. خوان‌سار: دختران بکر. یزد: بوستان کوهستان. زنجان: حسینیه‌ی اعظم. اردبیل: شورابیل. تب‌ریز: وادی رحمت. ارومیه: غریب حسن. اهواز: معراج شهداء...

غروب روز قدس، سال ۱۴۰۲ هجری شمسی، در امام‌زاده عبدالصالح روستای راه‌گرد و افطار در امام‌زاده جعفر، نقطه‌ی چاووش استان قم، در امتداد جاده‌ی عتبات عراق و حجاز و شام...

الإسلام یعلو و لا یعلی علیه. شیوه‌ی درست استفاده از پرچم اکنونی هند، برای مسلمان‌های آن جا و این جا و هر جا، سر و ته کردن آن است، تا نوار زعفرانی هندوهای کافر بر نوار سبز مسلمان‌های مؤمن حاکم نباشد...

عصر روز هشتم شوال، روز بقیع، پیاده تا نقطه‌ی چاووش شهر و تا ابتدای جاده‌ی عتبات حجاز باید رفت. راه‌پی‌مایی روز بقیع اشغال قبله‌ی دوم امت به دست کفار عربی را در یاد ما تازه می‌دارد هم‌آن طور که راه‌پی‌مایی روز قدس برای تازه داشتن اشغال قبله‌ی اول امت به دست کفار عبری است...

روز قدس، جمعه‌ی آخر ماه رمضان، اگر کانون وحدت امت اسلامی و هم‌بودی بیت شیعی و بیت سنی است، روز بقیع، هشتم شوال، کانون وحدت امت امامیه و هم‌بودی درونی بیت شیعی است...

مزار یعقوب قدیس در غرب اسپانیا مقصد بزرگ‌ترین شبکه از شریان‌های پیاده‌روی آیینی مسیحی در اروپا است. برای مسلمان‌هایی که از ساحل گرم اقیانوس اطلس به عتبات عراق و حجاز و شام می‌روند اما این کلیسا موقف دومین روز از پیاده‌روی آن‌ها روی این شریان‌ها از غرب به شرق است...

مسیر پیاده‌روی قاره‌یی عتبات، زیر عنوان من البحر الی النهر، اکنون از ساحل شمالی خلیج فارس در عراق و ایران شروع می‌شود و زائرهای پیاده پا در آب می‌زنند و‌ هفته‌ها راه می‌روند. دیر یا زود زیر این عنوان در ساحل شرقی اقیانوس اطلس در اروپا و افریقا باید پا در آب زد و ماه‌ها راه رفت...

شروق روی جاده‌ی یعقوب قدیس...

نقطه‌ی شروع قاره‌یی زائران پیاده‌ی عتبات عراق و حجاز و شام که از آن سوی اقیانوس اطلس می‌آیند کرانه‌ی تورینیان، غربی‌ترین ساحل اروپا و اسپانیا، است؛ عمود صفر جاده‌ی پیاده‌ی یعقوب قدیس...

زائران پیاده‌ی ترسا از شرق به غرب به طرف مزار یعقوب قدیس در گالیسیا غروب می‌کنند؛ زائران پیاده‌ی شیعه روی این مسیر و موقف‌های آن به طرف مزار حسین شهید در کربلاء شروق می‌کنند‌. جاده‌ی سانتیاگو زیر گام‌های زائرهای پیاده از غروب به شروق که برود، می‌شود طریق‌الحسین...

تدبیر حضرت ره‌بر این بود: میزبانی خادمان عراقی‌ در مسیرهای پیاده‌روی به عتبات در عراق را نگیرید. راه هم‌این است. عراقی‌ها در مسیرهای بیاده در عراق باید میزبان باشند و ایرانی‌ها در مسیرهای بیاده در ایران و ترک‌ها در مسیرهای بیاده در ترکیه و اروپایی‌ها در مسیرهای بیاده در اروپا...

جدای آن زائران پیاده که از عراق و ایران کامل به اربعین کربلاء می‌رود پیاده‌روی دیگران حاسم است، اگر قاصر نباشد. عموم این زائران حسم به نجف می‌کنند و از سواره‌روی به پیاده‌روی می‌روند. بناء به ممشای پیاده‌روی عمیق، زمان تمهید حسم به خرم‌شهر و حسم به قم و حسم به مشهد رسیده است...

‏فرسنگ‌ها جاده‌ی پیاده‌ی سانتیاگو با نماد صدف خورشید از شرق اروپا تا کرانه‌‌ی غربی آن بر اقیانوس اطلس و تا مزار یعقوب قدیس می‌رود. سر و ته کردن این جاده و بیاده رفتن روی آن از غرب به شرق تا مزار حسین شهید و تا عتبات عراق و حجاز و شام از آن طریق‌الحسین می‌سازد، با نماد دست عباس...

احیای مناسک پیاده‌روی به عتبات حجاز، و از آن جا تا عتبات عراق و شام، از که جا شروع می‌شود؟ از یمن، از کرانه‌ی دریای سرخ، از دهانه‌ی باب‌المندب، از صخره‌ی موسا...