اى فرزند آدم! زمانى كه خدا را مى‌بينى كه انواع نعمت‌ها را به تو مى‌رساند تو در حالى كه معصيت كارى، بترس. [ #نهج‌البلاغه | #حکمت²⁵ ]

كسى چيزى را در دل پنهان نكرد جز آن كه در لغزش‌هاى زبان و رنگ رخسارش، آشكار خواهد گشت. [ #نهج‌البلاغه | #حکمت²⁶ ]

و درود خدا بر او فرمود: با درد خود بساز،چندان كه با تو سازگار است [#نهج‌البلاغه | #حکمت²⁷]

و درود خدا بر او فرمود: برترین زهد، پنهان داشتن زهد است [#نهج‌البلاغه | #حکمت²⁸]

و درود خدا بر او فرمود: هنگامی كه تو زندگی را پشت سر می گذاری و مرگ به تو روی می آورد، پس دیدار با مرگ چه زود خواهد بود [#نهج‌البلاغه | #حکمت²⁹]

و درود خدا بر او فرمود: هشدار! هشدار! به خدا سوگند چنان پرده پوشی كرده كه پنداری تو را بخشیده است [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁰]

از امام علی علیه السلام در مورد ایمان، سؤال کردند آن حضرت فرمود: ايمان بر چهار پايه استوار است: صبر، يقين، عدل و جهاد. صبر نيز بر چهار پايه قرار دارد. شوق، هراس، زهد و انتظار. آن كس كه اشتياق بهشت دارد، شهوت هايش كاستى گيرد، و آن كس كه از آتش جهنّم مى ترسد، از حرام دورى مى گزيند، و آن كس كه در دنيا زهد مى ورزد، مصيبت ها را ساده پندارد، و آن كس كه مرگ را انتظار مى كشد در نيكى ها شتاب مى كند. يقين نيز بر چهار پايه استوار است: بينش زيركانه، دريافت حكيمانه واقعيّت ها، پند گرفتن از حوادث روزگار، و پيمودن راه درست پيشينيان. پس آن كس كه هوشمندانه به واقعيّت ها نگريست، حكمت را آشكارا بيند، و آن كه حكمت را آشكارا ديد، عبرت آموزى را شناسد، و آن كه عبرت آموزى شناخت گويا چنان است كه با گذشتگان مى زيسته است. و عدل نيز بر چهار پايه بر قرار است: فكرى ژرف انديش، دانشى عميق و به حقيقت رسيده، نيكو داورى كردن و استوار بودن در شكيبايى. پس كسى كه درست انديشيد به ژرفاى دانش رسيد و آن كس كه به حقيقت دانش رسيد، از چشمه زلال شريعت نوشيد، و كسى كه شكيبا شد در كارش زياده روى نكرده با نيكنامى در ميان مردم زندگى خواهد كرد. و جهاد نيز بر چهار پايه استوار است: امر به معروف، و نهى از منكر، راستگويى در هر حال، و دشمنى با فاسقان. پس هر كس به معروف امر كرد، پشتوانه نيرومند مؤمنان است، و آن كس كه از زشتى ها نهى كرد، بينى منافقان را به خاك ماليد، و آن كس كه در ميدان نبرد صادقانه پايدارى كند حقّى را كه بر گردن او بوده ادا كرده است، و كسى كه با فاسقان دشمنى كند و براى خدا خشم گيرد، خدا هم براى او خشم آورد، و روز قيامت او را خشنود سازد. و كفر بر چهار ستون پايدار است: كنجكاوى دروغين،  ستيزه جويى و جدل، انحراف از حق، و دشمنى كردن، پس آن كس كه دنبال توهّم و كنجكاوى دروغين رفت به حق نرسيد.  و آن كس كه به ستيزه جويى و نزاع پرداخت از ديدن حق نا بينا شد، و آن كس كه از راه حق منحرف گرديد، نيكويى را زشت، و زشتى را نيكويى پنداشت و سر مست گمراهى ها گشت، و آن كس كه دشمنى ورزيد پيمودن راه حق بر او دشوار و كارش سخت، و نجات او از مشكلات دشوار است. و شك چهار بخش دارد: جدال در گفتار، ترسيدن، دو دل بودن، و تسليم حوادث روزگار شدن. پس آن كس كه جدال و نزاع را عادت خود قرار داد از تاريكى شبهات بيرون نخواهد آمد، و آن كس كه از هر چيزى ترسيد همواره در حال عقب نشينى است، و آن كس كه در ترديد و دو دلى باشد زير پاى شيطان كوبيده خواهد شد، و آن كس كه تسليم حوادث گردد و به تباهى دنيا و آخرت گردن نهد، و هر دو جهان را از كف خواهد داد [#نهج‌البلاغه | #حکمت³¹]

و درود خدا بر او فرمود: نیكوكار از كار نیك بهتر، و بدكار از كار بد بدتر است [#نهج‌البلاغه | #حکمت³²]

و درود خدا بر او فرمود: بخشنده باش اما زیاده روی نكن، در زندگی حسابگر باش، اما سختگیر مباش [#نهج‌البلاغه | #حکمت³³]

و درود خدا بر او فرمود: بهترین بی نیازی ترك آرزوهاست [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁴]

و درود خدا بر او فرمود: كسی در انجام كاری كه مردم خوش ندارند شتاب كند، آنچه كه نمی دانند درباره او خواهند گفت [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁵]

و درود خدا بر او فرمود: كسی كه آرزوهایش طولانی است، كردارش نیز ناپسند است [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁶]

و درود خدا بر او (در سر راه صفین دهقانان شهر انبار تا امام را دیدند پیاده شدند، و پیشاپیش آن حضرت می دویدند، فرمود چرا چنین می كنید؟ گفتند عادتی است كه پادشاهان خود را احترام می كردیم، فرمود:) به خدا سوگند! كه امیران شما از این كار سودی نبردند، و شما در دنیا با آن خود را به زحمت می افكنید، و در آخرت دچار رنج و زحمت می گردید، و چه زیانبار است رنجی كه عذاب در پی آن باشد، و چه سودمند است آسایشی كه با آن امان از آتش جهنم باشد. [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁷]

به فرزندش امام حسن (ع)فرمود: پسرم! چهار چیز از من یادگیر (در خوبیها)، و چهار چیز به خاطر بسپار (هشدارها)، كه تا به آنها عمل كنی زیان نبینی. الف: خوبیها 1- همانا ارزشمندترین بی نیازی عقل است، 2- و بزرگ ترین ترس بی خردی است، 3- ترسناك ترین تنهایی خودپسندی است 4- و گرامی ترین ارزش خانوادگی، اخلاق نیكوست. ب: هشدارها 1- پسرم! از دوستی با احمق بپرهیز، همانا می خواهد به تو نفعی رساند اما دچار زیان می كند. 2- از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا از آنچه كه سخت به آن نیازی داری از تو دریغ می دارد. 3- و از دوستی با بدكار بپرهیز، كه با اندك بهایی تو را می فروشد. 4- و از دوستی با دروغگو بپرهیز، كه او به سراب ماند، دور را به تو نزدیك، و نزدیك را دور می نمایاند [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁸]

و درود خدا بر او فرمود: مستحبات به خدا نزدیك نمی گرداند اگر به واجبات زیان رساند [#نهج‌البلاغه | #حکمت³⁹]

و درود خدا بر او فرمود: زبان عاقل در پشت قلب اوست، و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد (این از سخنان ارزشمند و شگفتی آور است، كه عاقل زبانش را بدون مشورت و فكر و سنجش رها نمی ساز، اما احمق هرچه بر زبانش آید می گوید بدون فكر و دقت، پس زبان عاقل از قلب او و قلب احمق از زبان او فرمان می گیرد) [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁰]

و به یكی از یارانش كه بیمار بود فرمود: خدا! آنچه را كه از درد بیماری شكایت داری موجب كاستن گناهانت قرار داد، در بیماری پاداشی نیست اما گناهان را از بین می برد، و آنها را چونان برگ پاییزی می ریزاند، و همانا پاداش در گفتار به زبان، و كردار با دستها و قدمهاست، و خدای سبحان به خاطر نیت راست، و درون پاك، هر كس از بندگانش را كه بخواهد وارد بهشت خواهد كرد [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴¹]

در یاد یكی از یاران، (خباب بن ارت)فرمود: خدا خباب بن ارت را رحمت كند، با رغبت مسلمان شد، و از روی فرمانبرداری هجرت كرد، و با قناعت زندگی گذراند، و از خدا راضی بود، و مجاهد زندگی كرد [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴²]

و درود خدا بر او فرمود: اگر با شمشیرم بر بینی مومن بزنم، كه دشمن من باشد، با من دشمنی نخواهد كرد، و اگر تمام دنیا را بر منافق به خشم تا مرا دوست بدارد، دوست من نخواهد شد، و این بدان جهت است كه قضای الهی جاری شد، و بر زبان پیامبر امی (ص)گذشت كه فرمود: (ای علی! مومن تو را دشمن نگیرد، و منافق تو را دوست نخواهد داشت) [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴³]

و درود خدا بر او فرمود: گناهی كه تو را پشیمان كند بهتر از كار نیكی است كه تو رابه خودپسندی وادارد [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁴]

و درود خدا بر او فرمود: ارزش مرد به اندازه همت اوست، و راستگویی او به میزان جوانمردیش، و شجاعت او به قدر ننگی است كه احساس می كند، و پاكدامنی او به اندازه غیرت اوست [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁵]

و درود خدا بر او فرمود: پیروزی در دوراندیشی، و دوراندیشی در به كارگیری صحیح اندیشه، و اندیشه صحیح به رازداری است [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁶]

و درود خدا بر او فرمود: از یورش بزرگوار به هنگام گرسنگی، و از تهاجم انسان پست به هنگام سیری، بپرهیز [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁷]

على (ع) فرمود: دل‌هاى مردم رمنده است، هر كه آن را به خود انس داد، به او روى نهند [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁸]

و درود خدا بر او فرمود: عیب تو تا آنجا كه روزگار با تو هماهنگ باشد، پنهان است [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁴⁹]

و درود خدا بر او فرمود: سزاوارترین مردم به عفو كردن، تواناترینشان در كیفر دادن است [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁵⁰]

و درود خدا بر او فرمود: سخاوت آن است كه تو آغاز كنی، زیرا آن چه با درخواست داده می شود یا از روی شرم، و یا از بیم سخن ناپسند شنیدن است [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁵¹]

و درود خدا بر او فرمود: هیچ بی نیازی چون عقل، و هیچ فقری چون نادانی نیست، هیچ ارثی چون ادب، و هیچ پشتیبانی چون مشورت نیست [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁵²]

و درود خدا بر او فرمود: شكیبایی دو گونه است، شكیبایی بر آنچه خوش نمی داری، و شكیبایی از آنچه دوست می داری [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁵³]

و درود خدا بر او فرمود: بی نیازی در غربت، چون در وطن بودن، و تهیدستی در وطن غربت است [#نهج‌البلاغه | #حکمت⁵⁴]