جلسه دهم #هدایت_و_راهنمایی_در_اسلام استاد عجمی 🔹اصول هدایت و راهنمایی 🔸اصل جامعیت: با توجه به اینکه انسان تک بعدی نیست و متشکل از جسم و روح است؛ و با توجه با اینکه این دو بعد از هم جدا نبوده و کاملا باهم مرتبط و برهم تاثیرگذار هستند؛ توجه به ابعاد مختلف انسان در فرآیند مشاوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. 🔸اصل کرامت انسانی: 🔸اصل اختیار و آزادی در احادیث و روایات بیشتر از اختیار صحبت شده است. ✅ در فرایند مشاوره باید این را در نظر بگیریم که علی رغم تخصصی که مشاور در عملکرد خود دارد نباید انتظار داشته باشد که مراجع تمام راهکارهای ارائه شده مشاور را بپذیرد و انجام دهد. ✅ حکم اولیه تجسس حرام است اما در آن استثنائاتی نیز آمده است. در مقام والدین و در مقام مشاوره؛ ✅در مقام مشاوره هرچه از مراجع بیشتر بدانیم کار راهنمایی بهتر انجام می‌شود. البته باز هم باید در نظر داشته باشیم اطلاعاتی که به دست می‌آوریم مرتبط با موضوع مشاوره باشد. 🔹@feqahat

جلسه دهم 🔹مروری بر مباحث گذشته 🔸مشاوره همان راهنمایی است و لزوما ایصال الی المطلوب نیست؛ ایصال الی المطلوب درجات اخلاقی بالاتر آن است. 🔸مفاهیم دیگری که نزدیک به مفهوم هدایت است؛ تربیت، ارشاد و امثالهم و ارتباط آنها با کلیدواژه هدایت و راهنمایی. 🔸آداب هدایت و راهنمایی: داشتن صلاحیت حرفه‌ای، داشتن ظاهر مرتب همراه با احترام، داشتن نگاه مثبت به مراجع کننده، رازداری، صمیمیت با حفظ چهارچوب، توجه به کرامت انسانی و... 🔹اصول هدایت و راهنمایی 🔸اصل جامعیت: با توجه به اینکه انسان تک بعدی نیست و متشکل از جسم و روح است؛ و با توجه با اینکه این دو بعد از هم جدا نبوده و کاملا باهم مرتبط و برهم تاثیرگذار هستند؛ توجه به ابعاد مختلف انسان در فرآیند مشاوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است. 🔸بسیاری از مشکلات خاص روحی ریشه در جسم دارد و بالعکس؛ مثل فردی که ادعا می‌کند دچار توهم شده است. با اینکه این عارضه یک اختلال روانی است اما ممکن است به دلیل مشکلات جسمی مثل کم خونی مفرط، غلبه سردی زیاد و... نیز باشد. 🔸برای اصلاح یک رفتار در فرد باید به تمام ابعاد شناختی، گرایشی و رفتاری در کنار هم توجه کرد. مثال: شخصی که دچار وسواس شده است؛ باید از نظر شناختی به او کمک کنیم به این نتیجه برسد که باید از نظر شناختی به او کمک کنیم تا به این درک برسد کهاین وسواس از سوی شیطان است سپس از نظر انگیزشی به او از نظر گرایشی به او انگیزه بدهیم برای حذف این رفتار و سپس، وارد عمل شده و برای حذف این وسواس به او راهکار بدهیم. 🔸اصل تداوم و استقامت:(فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا ۚ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ) به طور خاص در مشاوره و راهنمایی اصل بر این است که هیچ پرونده و مشکلی در یک جلسه حل نخواهد شد و پیگیری جدی نیاز دارد. در واقع مشکلات یک روزه بوجود نیامده اند که یک روزه حل بشوند. اینکه صرفاً مراجع در جلسه حاضر شده و فقط به بیان مشکلش بپردازد فرایند مشاوره و راهنمایی انجام نشده است؛ ما در راهنمایی به دنبال درمان یا اصلاح رفتار فرد هستیم. برای رسیدن به این اهداف باید یک برنامه دقیق و منظم وجود داشته باشد. این برنامه هم تنها در صورت همراهی با مداومت و استقامت مشاور قابل اجرا خواهد بود تا فرد را به درمان برسانیم. 🔸اصل کرامت انسانی: انسان ذاتاً دارای کرامت است. اینکه خداوند خیلی چیزها را برای انسان حرام قرار داده است بر مبنای همین اصل است زیرا با اصل کرامت او سازگار نیست. ✅ در مشاوره و راهنمایی هم اصل کرامت باید با در نظر گرفتن دو بعد رعایت شود؛ 1️⃣ نگاه مشاور به مراجع: نگاه مشاوربه مراجع نباید نگاه سطحی و مادی و همراه با حقارت باشد حتی اگر مراجع مرتکب گناه بدی شده و برای رهایی از بار گناهش به او مراجعه کرده است. 2️⃣ راهکارهای ارائه شده:که باید همراه با کرامت باشد. خود راهکار او را به گناه نکشاند (مثل ارتباط با نامحرم)؛ او را نزد خانواده و دیگران ذلیل نکند. ✅ کرامت بخشی خود نوعی راهکار است. تقویت عزت نفس، یادآوری جایگاه والایی که خداوند به انسان بخشیده است. در واقع کسی که کرامت نفس ندارد به مشکل بر می‌خورد.(مَنْ هَانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلاَ تَأْمَنْ شَرَّهُ). 🔸اصل اختیار و آزادی در احادیث و روایات بیشتر از اختیار صحبت شده است. ✅ در فرایند مشاوره باید این را در نظر بگیریم که علی رغم تخصصی که مشاور در عملکرد خود دارد نباید انتظار داشته باشد که مراجع تمام راهکارهای ارائه شده مشاور را بپذیرد و انجام دهد. ✅ در بعضی از موارد راهنمایی ممکن است مراتبی از اجبار اعمال شود اما هدف نهایی آن رسیدن به اختیار است؛ مثل امر به نماز در کودکان؛ حالت امری اولیه برای خواندن نماز با هدف تبدیل به حالت درونی و اختیاری در آینده است. ✅ توجه به اصل اختیار در مراجع باعث می‌شود که مشاور از ابتدا انتظار خیلی زیادی از مراجع نداشته باشد و اگر به راهکارهای او عمل نکرد باعث ناامیدی خودش نشود. ✅ در اینجا مسئله میزان نزدیکی به حریم شخصی مراجع نیز پیش می‌آید. طبق آیه قرآن «لا تجسسوا...» تجسس یعنی ورود برای کسب اطلاعات ظریفی که مراجع ممکن است نخواهد آنها را آشکار کند. ✅ حکم اولیه تجسس حرام است اما در آن استثنائاتی نیز آمده است. در مقام والدین و در مقام مشاوره؛ ✅در مقام مشاوره هرچه از مراجع بیشتر بدانیم کار راهنمایی بهتر انجام می‌شود. البته باز هم باید در نظر داشته باشیم اطلاعاتی که به دست می‌آوریم مرتبط با موضوع مشاوره باشد.

عبادت در ماه رجب را این گونه دوست‌داشتنی‌اش کنید 🔹وقتی پای ماه رجب به میان می‌آید دل‌های ما مالامال از شور و شعف می‌شود و سجده شکر به جا می‌آوریم که خدای متعال توفیق یکبار دیگر درک این ماه را برایمان ارزانی داشته است،‌ اما به راستی چگونه می‌توانیم یک حس خوب دوست‌داشتنی عبادت در این ماه داشته باشیم؟ 🔸این موضوع را با کارشناس فقه تربیتی حجت‌الاسلام هادی عجمی در میان گذاشته‌ایم که می‌توانید در این گزارش بخوانید. @Fars_Zendegi

#هدایت_و_راهنمایی_در_اسلام جلسه یازدهم استاد عجمی از اصول هدایت از منظر فقه تربیتی: «اختیار و آزادی » قصص _۵۶: إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ ۚ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ در اسلام وقتی صحبت از آزادی می‌شود یعنی قرار نیست همه هدایت شوند و هدایت یافتن امری اختیاریست. بحث اختیار از بحث های پیچیده خلقت انسانیست که تفاوت او را با فرشته مشخص می‌کند. مشاور اگر بداند هدایت دست خداست و اختیار خود شخص در آن دخیل است ؛ در رفتار وی موثر است. اصل «آزادی و کرامت‌» لوازمی دارد از جمله اینکه خود افراد باید به نتیجه برسند. از مشکلات روانشناسی غربی در ایران: معتقد به منابع قدیمی روانشناسی در غرب هستند و از علوم و منابع جدید آگاه نیستند فلذا منشاء مشکلات انسان را در محدودیت ها خلاصه می‌کنند. مثال : ارتباط با جنس مخالف را از ضروریات رشد شخصیتی فرد میدانند. نقد نظریه: این مسئله بخاطر چالش هایی که ایجاد می‌کند از جمله استوار نبودن رابطه ، از بین رفتن تازگی و شور و اشتیاق برای همسر و... با کرامت‌ انسانی سازگار نیست و این بُعد از وجود انسان را دچار خدشه می‌کند و آسیب زننده میباشد. استدلال : خدا در حرام شفا قرار نداده است . شاید دوا باشد اما شفاء نیست. در ارتباط با جنس مخالف به شکل حرام ، چون تعهد و چهارچوبی وجود ندارد نتیجه عکس در پی خواهد داشت. همچنان که درغرب علی‌رغم آزادی ظاهری وحمایت قانون بازهم شاهد آزارگری هستیم در نتیجه: معضل ها نتیجه سخت گیری نیست و براثر سهل‌انگاریست. نتیجه گیری: مدنظر داشتن۲ اصل کرامت(راهکار کریمانه) و اختیار و آزادی