#یاداشت_خوانی
#یادداشت_اول
نوشته دکتر امین پرتو، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه
تنش میان ایران و اسرائیل، نه روز به روز، که ساعت به ساعت در حال بالا گرفتن است. پس از حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل با نام وعده صادق یک، اسرائیل دست به پاسخ نظامی محدودی به ایران زد و یک رادار اس-۳۰۰ ایران را هدف قرار داد. پس از آنکه ایران عملیات وعده صادق ۲ را اجرا کرد که یکی از بزرگترین و شاید بزرگترین حمله با موشک بالستیک در یک روز در تاریخ نظامی جهان است، اسرائیل هر روز در حال تهدید به پاسخ گفتن به این حمله ایران است. نه فقط اماکن نظامی، که حتی مطابق با تهدیدهای اسرائیل، اماکن مربوط به صنعت هستهای، نفت و گاز و پتروشیمی و برق و اماکن سیاسی و تبلیغاتی ایران هم در معرض خط حمله انتقامی اسرائیل هستند. اما روشن است با آنکه نه ایران و نه اسرائیل از یک جنگ تمام عیار استقبال نمیکنند، کشورهایی هستند که به شدت مشتاقند ایران و اسرائیل وارد جنگی تمام عیار شوند و تا میتوانند یکدیگر را در این جنگ فرسوده کنند. به خصوص دشمنان و رقبای ایران چشم امید بسیاری به این تقابل نظامی دارند.
کدام کشورها از جنگ میان ایران و اسرائیل خوشحال میشوند؟ اینجا فهرستی از این کشورها قابل تصور به نظر میرسند.
امارات متحده عربی: امارات بسیار مشتاق است که ایران بر اثر ضربات نظامی اسرائیل هر چه بیشتر فرسوده شود. امارات یک کارزار بزرگ سیاسی برای سلب حق حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه مورد اختلاف در خلیج فارس به راه انداخته است. هدف این کارزار تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت است تا ایران را به پذیرش حکمیت دیوان بینالمللی دادگستری در مورد جزایر سهگانه وادار کند. فعلا چین، روسیه، ایالات متحده و دست آخر اتحادیه اروپایی از موضع امارات در این مورد حمایت کردهاند و ایران عملاً تنها باقی مانده است. امارات همزمان به صورتی دیوانهوار در حال خرید سلاح از خارج است. از کره جوبی موشکهای بالستیک و سیستمهای پدافندی، از فرانسه هواپیماهای جنگنده رافال، از ایالات متحده موشکهای بالستیک اتکمز و اگر امکان آن فراهم شود در آینده احیای روند خرید جنگنده اف-۳۵ که ترامپ قرارداد فروش آن را امضا کرد اما بایدن فروش آن را لغو کرد. شاید امارات منتظر لحظه طلایی است که از سرگیجه و ناتوانی نظامی ایران برای تصرف جزایر سهگانه استفاده کند. این ناتوانی با تقابل تمام عیار با اسرائیل نزدیکتر خواهد بود.
عربستان سعودی: با آنکه عربستان با ایران توافق آشتی امضا کرد اما هنوز خاطرات تلخ جنگ هشت ساله با یمن را از خاطر نبرده است. عربستان هدف قرار گرفتن چاه های نفت و شهرهای خود با موشکهای انصارالله یمن و نیز کشته شدن چند هزار سرباز خود در یمن را از چشم ایران میبیند. عربستان حالا مشغول سواری مجانی است و با کنار کشیدن از تقابل با ایران، با خشنودی مشغول تماشای درگیری ایران و اسرائیل و نیز ائتلاف آمریکا و بریتانیا با انصارالله یمن است.
جمهوری آذربایجان: الهام علی اف تمایلی به حد تنفر از رفتار ایران در مورد مساله زنگزور و ارمنستان دارد. با وجود حمایت ایران از اعاده حاکمیت آذربایجان از قره باغ، اما مخالفت تهران با برقراری کوریدور زنگزور بر باکو بسیار گران آمده است. اینکه ایران و اسرائیل وارد جنگی ویرانگر شوند برای علی اف بسیار امیدوار کننده است. شاید لحظه طلایی همین جنگ باشد تا زمانی که ایران مشغول جنگ با اسرائیل است، باکو بتواند به زور و با کاربرد جنگی دیگر، بخشی از خاک ارمنستان را تصرف کند و خاک اصلی خود را به نخجوان ملحق کند. به خصوص حالا که روسیه، ترکیه و اتحادیه اروپا به شدت مشتاق احداث این کوریدور برای برقراری جریان گاز روسیه به اروپا هستند.
ترکیه: ترکیه ظاهراً در روابطی وخیم با اسرائیل است اما این سبب نمیشود آنکارا ایران را یک دوست تلقی کند. اردوغان و حزبش، سوداهای عجیب و غریب پان ترکی و پان تورانی دارند. ایران مانعی در این مسیر است چون با اتصال ترکیه به جمهوری آذربایجان و نیز اتصال این دو به آسیای مرکزی، که ترکیه آن را ترکستان نامیده، مخالفت کرده است. اگر ایران دچار فروپاشی و اضمحلال شود شاید ترکیه بتواند یک مدل مداخله ارضی را که تاکنون در شمال سوریه، شمال عراق و شمال قبرس پیاده کرده در ایران هم پیاده کند. مناطق ترک نشین و البته کُرد نشین به بهانه حفظ امنیت و مبارزه با تروریسم بسیار مورد علاقه ترکیه است.