✅«باسلام و احترام»: 🔷مجموعه عکس نوشته هایی با عنوان «ادوار اخباری گری» برگرفته از دیدگاه‌هایی «استاد علیدوست» در نشست بزرگداشت «جناب غفران مآب» جهت مطالعه اعضای محترم کانال گفتمان فقه دولت اسلامی بارگذاری می‌گردد. #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶 ماهیت مشکک 🔸معمولاً اگر در فضای حوزه از اخباری‏گری سؤال کنید، می‌گویند اخباری‏گری در قرن 11 و 12 و برخی از آنها در قرن 9 و 10 بودند که آمدند و مقابل اصولی‏ها بودند و بعد هم وحید بهبهانی با آنها مبارزه کرد و آنها را به محاق برد و در زمان شیخ انصاری دیگر امکان تولید دوباره نیافت، عقیم شد و ریشه‌اش خشک شد!. 🔸 این بیان، غلط نیست، اما بسیار بسیار ناقص است. 🔸اخباری‏گری پنج دوره را به خود دیده است، البته نه به اسم اخباری‏گری و نه با همه ویژگی‏های آن. واقعیت آن است که اخباری‏گری ماهیتی مشکک داشته و مقول به تشکیک است. ☑️ شماره 1 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره اول ؛ حضور ائمه علیهم السلام 🔸اولین جریان و دوره اخباری‏گری مربوط به زمان حضور ائمه (ع) ، علی الخصوص زمان صادقین (ع) ست. 🔸در آن زمان اولین جریان اخباری‏گری، مقابل جریان اجتهاد به رأی و در بعضی لایه‏ها مقابل جریان قیاس قابل مشاهده است. به عنوان مثال مباحثات و مناظرات دو برادر، یعنی حمران ابن اعین و زراره ابن اعین را ملاحظه فرمایید؛ زراره مسلک و منهج عقل‏گرایانه دارد و حتی روایات امام صادق(ع) را نیز اگر مثلاً احساس کند با عقلش جور در نمی‏آید، رویش حرف دارد و مورد مناقشه قرار می‏دهد و از همین‏جاست که امثال زراره متهم به قیاس‏گرایی شده‏اند. 🔸 حمران ابن اعین (برادر زراره) اما، به جریان تحدیث و حدیث‏گراییِ غلیظ‏تر تعلق دارد. لذا گاهی بین دو برادر بحث‏هایی مطرح می‏شود و گاهاً تا محضر امام ; هم کشیده می‏شود. می‏روند خدمت امام (ع) و ایشان این دو جریان را مدیریت می‏کنند. ☑️ شماره 2 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره اول ؛ مدیریت ائمه علیهم السلام 🔸اندیشه اخباری‏گری با لحاظ مقول به تشکیک بودنش در مقابل اندیشه‏ای است که روایات را در کنار عقل می‏ببیند و از عقل ابزاری برای تفسیر و یا رد روایات استفاده می‏کند و یا در باب تعادل و تراجیح برای ترجیح یک روایت بر روایت دیگر، موافقة العقول را معیار قرار می دهد. این موج اول اخباری‏گری است. 🔸در دوره اول اخباری‏گری، مدیریت با ائمه (ع) است. عجیب اینکه ائمه (ع) هم با «قیاس‏گرایی و اجتهاد به رأی که یک نوع عقل‏گرایی» محسوب می‏شده، مبارزه می‏کنند و هم با «حدیث‏گراییِ فارغ از عقل». 🔸آن روایاتی که از اهلبیت (ع) نقل شده است که: آنچه از ما می‏رسد را بر «قرآن» و «سنت قطعی» عرضه کنید،و در یک روایت دارد که بر «عقول» عرضه کنید، جزء این جریان است. حضرت می‏خواهند یک تعادلی ایجاد کنند. یعنی در هر جهت که افراط شود (عقل‏گرایی افراطی و یا حدیث‏گرایی افراطی)، خطرناک است. ☑️ شماره 3 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره دوم؛ ظهور جریان قیاس و اجتهاد به رأی 🔸دوره دوم اخباری‏گری، دویست سال بعد از دوره اول به وقوع می‏پیوندد، یعنی اوایل قرن چهارم. در این زمان موج دیگری از حدیث‏گرایی به وجود می آید. بزرگانی همچون ابن‏قولویه ، شیخ صدوق و شیخ کلینی و... به این دوره تعلق دارند. 🔸 این دوره تا اوایل قرن پنجم؛ یعنی حدود صد سال، به طول می‏انجامد. حاصل این دوره، مدرسه قم و مدرسه ری و کتب مرحوم صدوق، کتاب کافی، کتاب‏های ابن قولویه و دیگران است. 🔸در این زمان در مقابل جریان حدیث‏گرا، جریانی مشهور به قیاس و اجتهاد به رای بود، مانند ابن‏جنید. در این دوره بزرگانی از علما مانند سید مرتضی، شیخ مفید و شیخ طوسی که بعد از ائمه (ع) آمده و بهره مند از مکتب و مسلک ائمه (ع) بودند این جریان را مدیریت کردند. ☑️ شماره 4 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره دوم؛ تفاوت رویکرد شیخ مفید و شیخ صدوق با ادله 🔸شیخ مفید در کتاب تصحیح الاعتقاد که منسوب به ایشان است، چقدر در مورد رفتار شیخ صدوق در ارتباط با تعامل با ادله، ابراز ناراحتی می‏کند! 🔸کل گلایه هم این است که جناب شیخ صدوق! دربرخورد با روایات، شما باید روایات صحیح از سقیم و درست از باطل را با کمک عقل سلیم و عقل ابزاری، از هم تفکیک کنید. اگر در زمان حضور، ائمه (ع) این فضا را مدیریت می‏کردند تا این جریانات به تعادل برسد، درقرن چهارم و پنجم علمای بزرگی مانند سید مرتضی و شیخ طوسی و شیخ مفید این فضا را مدیریت می‏کنند؛ و لذا به جایی ضربه نمی‏خورد. 🔸 یعنی در این فضای تز و آنتی تز، یک سنتزی بیرون می‏آید و یک تعادلی ایجاد می‏شود. ☑️ شماره 5 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره سوم؛ وجود رگه هایی از حدیث گرایی در آراء بزرگان 🔸دوره سوم اخباری‏گری مربوط به قرن دهم است. اخباری‏گری این دوره به گونه‏ای است که اصلاً دیده و حس نمی‏شود و التفاتی به آن وجود ندارد. بزرگانی مانند شهید ثانی، صاحب معالم، صاحب مدارک، محقق اردبیلی و... مربوط به این دوره‏ از اخباری‏گری هستند. 🔸روشن است که این بزرگان را هیچ کس به عنوان عالم اخباری نمی‏شناسد! این مهم از جهتی نیز درست است. اگر اخباری‏گری، به عنوان آنچه در قرن 11 و 12 مطرح شد، را ملاک و معیار قرار دهیم، این دسته از بزرگان اساساً اخباری تلقی نمی‏شوند. 🔸اما چنانکه گفته شد، اگر اخباری‏گری را امری مقول به تشکیک بدانیم، رگه‏هایی از حدیث‏گرایی را در افکار و آراء این بزرگان مشاهده می‏کنیم. 🔸وجود رگه‏هایی از اخباری‏گری در آثار و آراء شهید ثانی، صاحب معالم، صاحب مدارک و از همه بارزتر، محقق اردبیلی قابل انکار نیست. ‏ ☑️ شماره 6 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ ادوار اخباری گری 🔶دوره سوم؛اخباری گری در سبک اجتهادی محقق اردبیلی 🔸بزرگانی که بر اخباری‏گری مشهور سخت می‏گیرند، در مورد محقق اردبیلی که تعبدش به آراء فقها کم است و در صورت مشاهده یک خبر، به راحتی از شهرتِ بر خلاف روایت دست برمی‏دارد، چه می‌گویند؟ 🔸محقق اردبیلی در سبک اجتهادی خود، اخبار را مقدم بر مشهور می‏داند؛ 🔸 از سوی دیگر یکی از شاخص‏های اخباری‏گری، اصالت دادن به اخبار و روایات است و شهرت و اجماع را به عنوان دلیل مقدم بر روایات و اخبار نمی‏پذیرند و در صورت وصول به خبر، به راحتی از قول فقها عبور می‏کنند. ☑️ شماره 7 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ ادوار اخباری گری 🔶دوره سوم؛تأثیر آراء صاحب معالم بر محمد امین استرآبادی 🔸صاحب معالم نیز از سویی شاگرد محقق اردبیلی است و از سوی دیگر، استاد رأس اخباری‏گری، یعنی محمد امین استرآبادی است. 🔸بعضی نوشته‏اند مرحوم استرآبادی در مکتب صاحب معالم بزرگ شد و بعد اعراض کرد و اخباری شد، اما من نمی‏توانم خیلی این را تصدیق کنم. 🔸رگه‏هایی از اخباری‏گری ، ولو در حد موی‌رگ، در آراء و افکار صاحب معالم وجود دارد. این رگه ضعیف اخباری‏گریِ صاحب معالم، که از استاد خود یعنی محقق اردبیلی دریافت کرده، به مرحوم استرابادی منتقل می‏شود و استرآبادی آن را تبدیل به شاهرگ و جسیم می‏کند. 🔸به هر صورت دوره سوم از اخباری‏گری و به تعبیر دیگر ؛ زمینه سازی برای آن، مربوط به قرن دهم می‏شود و تا اوایل قرن یازدهم طول می‏کشد. ☑️ شماره 8 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ ادوار اخباری گری 🔶دوره چهارم؛ اوج اخباری گری 🔸اوج اخباری‏گری، چنانکه مشهور است، دور چهارم است. از استرآبادی(م1036) شروع می‏شود و به شیخ یوسف بحرانی(م1186) می‏رسد. شاید آخرین‏شان در این مقطع شیخ حسین بحرانی (م1240) است. 🔸در این دوره، اخباری‏گری تبدیل به یک بسته می‏شود که لوازمی ‏دارد. مثلاً مبارزه شدید با تقلید؛ که در دوره‏های گذشته وجود ندارد. یا وجوب عینی اجتهاد؛ اینکه همه باید مجتهد باشند ، و یا حمله‏های شدید به فقها؛ به راحتی به فقها حمله می‏کردند. 🔸مثلا کار علامه حلی و یا قبلش، ابن‏طاووس که اخبار را به چهار قسم تقسیم کرده اند را تعبیر به «سقیفه بنی ساعده دوم» کرده؛ می‏گفتند: ما با دو سقیفه بنی‏ساعده مواجه شدیم: یکی همان سقیفه بنی‏ساعده کذایی در صدر اسلام و یکی هم تقسیم اخبار به چهار قسم! 🔸 شخص دیگری از اینها (استرآبادی) در مورد ورود اصول به شیعه و فقه شیعه نیز چنین تعبیراتی را به کار می‏برد! ☑️ شماره 9 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره پنجم؛ عصر حاضر، اصولی در حرف و اخباری در فتوی 🔸دوره پنجم، مربوط به عصر حاضر است. در عصر حاضر، خیلی‏ها اصولی حرف می‏زنند و کتاب اصولی دارند، اما اخباری فتوا می‏دهند! 🔸ما امروز وقتی می‏خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، بسیاری از رگ‏ها ورم می‏کند و ناراحتی ایجاد می‏شود! وقتی می‏خواهیم از « نصوص مبین مقاصد و نقش آنها در استنباط » گفتگو کنیم می‏بینیم ناراحتی پیش می‏آید! 🔸بالاخره آیا نصوص مبین مقاصد جزو آیات قرآن است یا خیر؟ آیا برخی از آیات قرآن نصوص مبین مقاصد است یا نیست؟ آیا این‌ها نقش دارد یا خیر؟ بحث کنید. بگویید دارد یا ندارد. یا مثلا بگویید : کارایی ابزاری دارد اما کارایی سندی ندارد، اینها را بحث کنید! 🔸 متأسفانه طرح این مباحث موجب ناراحتی برخی می‏شود! ☑️ شماره 10 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره پنجم؛ گرایش آیت الله خویی به حدیث گرایی در اواخر عمر 🔸امروز برای اینکه بخواهیم «قاعده عدل و انصاف» را ثابت کنیم، باید قسم بخوریم و آخرش هم طرف انکار می‌کند. مرحوم آیت الله خوئی (قدس سره) که مدرسه‏اش، مدرسه حاکمی است، در اوایل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را می‏پذیرد ولی در اواخر عمر علمی خود، آن را انکار می‏کند! 🔸ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیث گرایی نزدیک شده است، لذا ایشان در دوره اولش، مکتب فقهی‏اش، «مکتب تجمیع ظنون» است و از این مسائل استفاده می‏کند. ولی در دوران اخیر، فقه ایشان « فقه مدرسه‏ای و فقه صغری- کبرائی » است! 🔸ایشان در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد می‏کند، یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث می‏کند، می‏گوید: قاعده ضمان به تسبیب، بر خلاف اجماع فقها است، ما دلیلی بر آن نداریم. 🔸این تفکر یک تفکر حدیث‏گرایی است. ☑️ شماره 11 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره پنجم؛ویژگی های اخباری گری معاصر ☑️ شماره 12 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره پنجم؛ گرایش آیت الله خویی به حدیث گرایی در اواخر عمر 🔸امروز برای اینکه بخواهیم «قاعده عدل و انصاف» را ثابت کنیم، باید قسم بخوریم و آخرش هم طرف انکار می‌کند. مرحوم آیت الله خوئی (قدس سره) که مدرسه‏اش، مدرسه حاکمی است، در اوایل عمر علمی خود، قاعده عدل و انصاف را می‏پذیرد ولی در اواخر عمر علمی خود، آن را انکار می‏کند! 🔸ایشان هر چه به اواخر عمر خود نزدیک شده، به جریان حدیث گرایی نزدیک شده است، لذا ایشان در دوره اولش، مکتب فقهی‏اش، «مکتب تجمیع ظنون» است و از این مسائل استفاده می‏کند. ولی در دوران اخیر، فقه ایشان « فقه مدرسه‏ای و فقه صغری- کبرائی » است! 🔸ایشان در اواخر عمر خود با صراحت قاعده عدل و انصاف را رد می‏کند. یا وقتی از «قاعده ضمان» بحث می‏کند، می‏گوید: قاعده ضمان به تسبیب (سبب در اتلاف)، با اینکه اجماعی و عقلایی است، اما خلاف قاعده بوده و باید در این مورد باید به آنچه در نصوص و روایات آمده اکتفا کرد. 🔸این تفکر یک تفکر حدیث‏گرایی است. ☑️ شماره 11 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶دوره پنجم؛تولد اخباری گری در غیر فقه 🔸اخباری‏گری معاصر، فقط در عرصه فقه حضور ندارد، بلکه در غیر فقه هم وجود دارد. الان یک سری مبلغ، منبری و نویسنده داریم که هر خبری را ببینند بالای منبر، در تلویزیون و... می‏گویند. نه اقتضائات زمان و مکان را لحاظ می‏کنند و نه اقتضائات عقل را می‏بینند، و نه این روایت را در یک نظام حلقوی و هرمی با سایر نصوص دینی مورد فهم قرار می‏دهند! 🔸اصولا توان چنین کاری در آنها وجود ندارد! 🔸بنده اسم این را اخباری‏گری در غیر فقه می‏گذارم. 🔸به نظر ما باید یک خانه تکانی صورت بگیرد. فکر نکنیم جریان اخباری‏گری یک دوره داشت، آن هم با تلاش وحید بهبهانی به محاق رفت و با تلاش شیخ اعظم دیگر امکان تولد دوباره ندارد! بله! به محاق رفت، اما مجدداً به نوعی دیگر متولد شده است. ☑️ شماره 13 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶خدمات علمای اخباری 🔸گاهی شاهد حملات تندی به اخباریین هستیم. 🔸در حمله به اخباریین باید جانب احتیاط را رعایت کنیم. درست است اخباری‏ها، حملاتی به فقها و نیز لغزش‏هایی داشتند؛ اما خدمات‌شان هم بسیار زیاد و خارج از حساب است. 🔸درست است شیخ حر عاملی (حسب نقل) شهادت طلبه‏ای را به دلیل اصول خواندن قبول نمی‏کند، اما خدمات این‌ها را چه در دوره دوم (دوره شیخ صدوق و کلینی و ..) و چه دوره‏های بعد و حتی دوران اول و دوره چهارم، باید ببینیم. 🔸عمده مجامع اخباری ما مربوط به دوره چهارم است. نقش شیخ حر، فیض کاشانی، علامه مجلسی و ... را مگر می‏توانیم نادیده بگیریم! ☑️ شماره 14 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1

✅ادوار اخباری گری 🔶لزوم توجه به احیای تراث شیعه 🔸سوگمندانه باید عرض کنم و از روی اطلاع عرض می‏کنم، که ما هیچ زمانی مثل امروز، حملات و هجمه‏های این‏چنینی به تراث شیعی و اسلامی نداشته‏ایم! 🔸بله! ما دوران زیادی پشت سر گذاشته‏ایم و هجمه‏های مختلفی نیز وجود داشته است، مثلاً کتاب‏های شیعه را می‏سـوزاندند؛ مشهور است که در زمان صلاح‏الدین ایوبی یک هفته حمام‏های لبنان با کتاب‏های شیعه گرم می‏شد!. 🔸اما این حمله‏ها، سخت افزاری بود. حملات امروزی اما، نرم‏افزای است و با عناوین حوزوی انجام می‏شود! 🔸نشست‏هایی از این دست، می‏تواند در راستای احیای تراث باشد. ما به این تراث احتیاج داریم و این تراث امروز در معرض هجمه است. ☑️ شماره 15 #ادوار_اخباری_گری #استاد_علیدوست ♻️ به #گفتمان_فقه_دولت_اسلامی بپیوندید👇 🆔 @fotooh1