📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (3) ویژگی‌های درس خارج فقه و اصول حضرت استاد محمد محمدی قائینی 1. بیان شیوا و رسا جناب استاد دارای بیانی واضح، شیوا و قابل فهم در فقه و اصول هستند. استخدام کلمات و عبارات به‌گونه‌ای صورت می‌گیرد که محتوا به‌سادگی به ذهن مخاطب منتقل شود. 2. تضلع و استحضار نسبت به ابواب مختلف فقه استاد دارای اشراف گسترده و حضور ذهن فعال نسبت به ابواب مختلف فقه هستند لذا در مقام تدریس به بیان شاهد مثال و نمونه از ابواب مرتبط و متعدد و متنوع می‌پردازند. 3. تتبع گسترده مشروط جناب استاد در مقاطعی از دوره تدریس خارج فقه و اصول، برای ارائه بحث به بیش از 10 و گاهی تا 20 منبع مراجعه و بیان نکته و اقوال داشتند. البته در دوره اخیر، این گستردگی در تتبع و بیان اقوال را کاهش دادند و به اقوال محدودی اکتفا می‌کنند. البته در خارج اصول تلاش می‌کنند به اقوال اعلام ثمانیه اشاره داشته باشند. استاد بر این باور است که ما با دو سطح مخاطب درس خارج مواجهیم: خارج عمومی خارج تخصصی عمده طلاب در حال تحصیل خارج عمومی هستند و تتبع گسترده برای آن‌ها مفید نخواهد بود. 4. سرعت در بیان و تدریس درس با سرعت نسبی خوبی پیش می‌رود. بر خلاف اساتیدی که دارای بیان تفصیلی هستند، ایشان به اختصار لبّ اقوال و کلمات را بیان می‌کنند لذا درس دوره اخیر ایشان از دروس تفصیلی به‌شمار نمی‌آید. 5. تلفیق بیان خطابی و فنی جناب استاد هرچند دارای دقت‌های فنی خوبی هستند اما در مقام تدریس برای تسهیل در فهم و انتقال محتوا از مثال‌های متعدد و بیان های مختلف استفاده می‌کنند که گاه به بیان خطابی نزدیک می‌شود. ایشان بر این باورند که در مقام تدریس باید این‌گونه عمل کرد تا ذهن طلبه راحت‌تر با محتوا همراهی کند. 6. ذهن نقاد یکی از ویژگی‌های استاد محمدی قائینی ذهن نقاد و تحلیل‌گر ایشان است. معمولاً از کناری هیچ قولی عبور نمی‌کنند مگر حاشیه و تعلیقه و نقدی بر آن دارند و ساده مطالب اعاظم را نمی‌پذیرند. این امر موجب شده گاه حرف نو در بیان ایشان خصوصا در اصول بیشتر به‌چشم می‌خورد. 7. تسلط حکمی و فلسفی جناب استاد از شاگردان اسفار دوره‌های نخست آیت‌الله جوادی آملی بوده، مدرس #اسفار و تمهید القواعد و فصوص الحکم هستند و ذهنی فلسفی و عقلی دارند. اشراف فلسفی موجب شده در جایی که مباحث اصولی بعد فلسفی پیدا می‌کنند مطلب را از ناحیه فنی و بر اساس مبانی اصلی تحلیل و بررسی کنند، به خلاف بیشتر اساتید فقه و اصول که ورودی در فلسفه به‌صورت تخصصی ندارند. 8. تلاش برای ترویج آثار فقهی رهبر معظم انقلاب در سال تحصیلی 1401_1402 بود که استاد متن محوری درس خارج فقه خود را کتاب ارزشمند ثلاث رسائل فی الجهاد (اثر فقهی مقام معظم رهبری) قرار دادند. بااینکه چنین امری تا آن زمان مسبوق به سابقه نبود. هدف استاد معرفی بعد فقهی رهبری و ترویج آثار ایشان بود. دو نکته تکمیلی: یک: استاد انقلابی و صراحت در دفاع از نظام اسلامی استاد محمدی قائینی که سابقه حضور در دفاع مقدس را نیز دارند از اساتيد انقلابی به‌شمار می‌آید که دغدغه انقلاب به‌صورت برجسته در کلام و بیان و محافل ایشان دیده می شود. استاد در حاشیه درس همیشه نسبت به مسائل مختلف انقلاب اسلامی با اوج دغدغه‌مندی و صراحت سخن می‌گویند و از دفاع و حمایت از انقلاب کوتاه نمی‌آیند. مشی استاد بر خلاف برخی اساتید، سکوت درباره مسائل سیاسی نیست. اعتقاد و علاقه مبرزه استاد نسبت به مبانی انقلاب از وجوه برجسته ایشان است. دو: هجرت موقت استاد استاد معظم جناب استاد محمدی قائینی یکی از مدرسین قدیمی حوزه قم هستند و برخی از فضلایی که امروز کرسی درس خارج دارند، از شاگردان ایشان بوده‌اند. در سال 1390 مدیریت حوزه علمیه قم از جناب استاد درخواست می‌کند برای راه‌اندازی کرسی رسمی درس خارج فقه و اصول در استان همدان، به این استان هجرت کنند، و استاد عزیز با بزرگواری و علی‌رغم دشواری این درخواست را می‌پذیرند و قریب به ده سال در همدان به تدریس خارج فقه و اصول و فلسفه می‌پردازد و پس از یک دهه مجدد به قم بازگشتند. نبود ده‌ساله ایشان در قم موجب شد نسل جدید طلاب آشنایی کافی با ایشان نداشته باشند. لینک کانال استاد: https://eitaa.com/ghaeeni #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas