#انواع_آش_ها_فصل_زمستان_ در روستاهای #خرقان_نوبران👌🍀 در روزهای برفی و سرما مادران عزیز و خوش سلیقه معمولاً  ناهارها آش درست می کردند آرش رشته ( #ارِشتَه_آشو)، قورود آشو ، آش اوماج ( #اُمّاج_آشو ) ، #بُز_آشو ، #تَرش_ارشته_آشو ، #پَتلَه_آشو  ، #کاچو_آشو و... اگر قصد  درست کردن آش رشته و #قورود_آشو را داشتند ، اول صبح  از گوشه حیاط که چغندر را چال کرده بودند ، یک دانه  چغندر  در می آوردند ، و مقداری قورود ( #کشک) می خیسانیدند و داخل  ظرف مخصوص بخودش { = گودولَه = #قورود_اَزَن } می ریختند و آنرا بدست بزرگ خانه ( پیره زن ، یا پیر مرد ) می دادند و مشغول سابیدن کشک می شدند سابیدن کشک یک مهارت خاصی داشت . با یک چوپ  تقریباً  بطول شصت ، هفتاد سانت -  به کُلُفتی  دستهء کلنگ  -   یواش یواش  کشک را لِه و به اصطلاح می سابیدند . کشک سابی یک کار شاقّ و سختی نبود معمولاً  پیر مردها و پیره زنها این کار را انجام می دادند . اصطلاح و ضرب المثل معروفی هست که می گویند : " تو برو کشکت را به ساب " . به همین خاطر هست . که یک کار ساده و کم زحمتی هست و کسانیکه کاری در خانه انجام نمی دهند ، مشغول کشک سابی می شوند . و در حین سابیدن کشک اشعاری را یواش یواش با خود زمزمه می کردند . مِن جمله : بَی بِزده ، خان بِزدَه قورودو بِلَه اَزلّه ... پول سَندَه چِقِّلّار ، مَنیم اورگیم تاقُّلّار ... چون ظرفِ کشک کوبی و کشک سابی از جنسِ سفال بود فلذا  می بایست  ضربه ها  با احتیاط وارد شود تا تَهِ  ظرف تَرَک برندارد  ، ظرف را در لای دو پای خود قرار می دادند و  با یک دست  ظرف را نگه می داشتند  و با دست  دیگر  ضربات  با یک ریتم خاصّی  وارد می شد { شبیه کوبیدن هاونگ ، البته  یواشتر از آن } . به مرور کشک که  غلیظ می شد آنرا خالی می کردند و باز  هم یک مقدار آب  بر روی کشک می ریختند و  سابیدن را ادامه می دادند. بچه سالها هَوَس می کردند و از مادر بزرگ و پدر بزرگ که در حال کشک کوبی بودند ، تقاضای کشک می کردند ،  مادر بزرگ هم  بدور از چشم دیگران  با همان چوبِ کشک سابی یه مقدار از کشک به بچه می لیسانید. سرِ کوزه آب که بعضی اوقات  می شکست ، محلِّ شکستگی آنرا با سلیقهء خاصی  صاف  می کردند و  به شکلِ یک خمره کوچک در می آوردند و برای سابیدن کشک از آن استفاده می کردند . البته در لاله جین ظرفِ مخصوص کشک سابی درست می کردند و الآن هم هست ، که شبیه یک  لانجین کوچک  بود و کَفَش  بصورت  زِبر  و نا هموار درست می شد و یک وسیله چوبی  شبیه  فرچهء فرش شوئی ساخته اند که با آن کشک را می سابیدند . اون چیزی را که حقیر  شرح دادم ، یک وسیله ای بود که خودشان  از کوزه شکسته درست می کردند و بنحوی  دست ساخته خودشان بود. خلاصه اینکه  با همیاری اهلِ خانه  آش  درست می شد  . در فصل زمستان  از سبزی تازه   خبری نبود ، بلکه در فصل تابستان  برگ چغندر و پیازچه ( #سوقان_باشو ) را می خشکانیدند و برای زمستان نگه می داشتند و در موقع پختن آش از سبزی خشک شده استفاده می کردند. 🔹️به غیر از آش در چنین روز هائی غذای نونی هم درست می کردند ، مثلِ  یرآلما سوقان ( سیب زمینی پیاز )  که با روغن حیوانی و یا با  #قویروخ_یاغو ( روغن دنبه )  درست می کردند . در بعضی از مناطق به غذای " یرآلما سوقان "  اورَک باسان می گفتند . واقعاً  اسم با مسمّائی هست . چون  سیر کننده و نگهدارنده بود ، از این جهت اورَک باسان  گفته اند . 🔸️غذای دیگری هم از سیب زمینی و پیاز درست می کردند که به آن سوقان داغ می گفتند . اول سیب زمینی را آب پز می کردند ( سیب زمینیهای ریز که  مصرف دیگری نداشتند آنها را آب پز می کردند  ) بعد از یخته شدن  آن را به یک سینی مسی - مجمعی - خالی می کردند و داغ داغ  پوستش را  چند نفری  می کندند ، بعد از اینکه  پوست کنده می شد ، با   پیاز  ها  که با روغن حیوانی  سرخ کرده بودند قاطی می کردند و با گوشت کوب می کوبیدند  البته مقداری ادویه جات و زرد چوبه هم اضافه می کردند . خیلی خوش مزه و خوشخوراک می شد . این غذا را  بدین صورت وصف می کردند و می گفتند : #سارو_یاغوی سوقان داغو !.  در کنار این غذا ها  ؛ سرِ سفره شربت شیره ،  پنیر ، تَر حلوا  و چیزهای دیگری هم قرار می گرفت خلاصه اینکه زمستانها را با این غذاها سر می کردند👌🍀 ✍:علیرضادنیایی 💠 @gharghabadiha