°❀°🌸°❀°🌸°❀°🌸°❀° ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💠 *تأمل در نهج البلاغه* 💠 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ °❀°🌸°❀°🌸°❀°🌸°❀° ﹃✿ *حکمت های نهج‌البلاغه* ✿﹄ بِسْمِ اللّه الرّحْمٰنِ الرّحیٖم ╭━═━⊰✹🌹🌐🌹✹⊱━═━╮ *# حکمت_سوّم* : 💠 و درود خدا بر او فرمود: *بخل ننگ، و ترس نقصان است. و تهيدستي مرد زيرك را در برهان كُند مي‌سازد، و انسان تهيدست در شهر خويش نيز بيگانه است* . ╰━═━⊰✹🌹🌐🌹✹⊱━═━╯ *ادامه تبيين حكمت سوم* : ✳️ *#بخل* بِسْمِ اللّه الرّحْمٰنِ الرّحیٖم 1️⃣-5️⃣ *روش برخورد با بخیل در حوزه مدیریتی و مسئولیتی* : 1️⃣-1️⃣-5️⃣ *امیرالمومنین(ع)* به ما آموخته‌اند که مدیران و کارگزاران حکومت اسلامی *اوّلاً به هیچ بخیلی( کسی که بخل ملکه وجودی او شده است ) نباید مسئولیتی بدهند.* در بند 3 خطبه131 فرمودند : ✅ *( همانا شما دانستيد كه سزاوار نيست بخيل بر ناموس و جان و غنيمت‌ها و احكام مسلمين، ولايت و رهبرى يابد، و امامت مسلمين را عهده‌دار شود، تا در اموال آنها حريص گردد)* یعنی اگر بخیل حاکم شد دائما مردم را تحت فشار می‌گذارد تا اموال آنها را به دست آورد. 2️⃣-1️⃣-5️⃣ *نکته دوّم اینکه مدیران جامعه حتی حق مشورت کردن با بخیل را هم ندارند* . *امیرالمومنین(ع)* در بند 6 از نامه 53 به مالک اشتر می‌نویسند : ✅ *( بخيل را در مشورت كردن دخالت نده، كه تو را از نيكوكارى باز مى‌دارد، و از تنگدستى مى‌ترساند.)* 3️⃣-1️⃣-5️⃣ *نکته سوم* اینکه *امیرالمومنین(ع)* *اشاره به مقابله با احتکار بازرگانان بخیل دارند* . ( احتکار یعنی حبس کردن مایحتاج عمومی در زمانی که مردم به آن احتیاج دارند به منظور افزایش قیمت.) *امیرالمومنین(ع)* در فصل سیمای بازرگانان و صاحبان صنایع از بند 8 نامه 53 به مالک اشتر می‌نویسند : ✅ *( اين را هم بدان كه در ميان بازرگانان، كسانى هم هستند كه تنگ نظر و بدمعامله و بخيل و احتكار كننده‌اند، كه تنها با زورگويى به سود خود مى‌انديشند)* *نکته :* اگر بخل واقعا بخل باشد در همه مصادیق زشت و بد است اما گاهی در همه زبان‌ها در کلام فصیح وقتی می‌خواهند از یک صفت خوب، خیلی تعریف کنند آن را به یک صفت بد تشبیه می‌کنند، مثلاَ ممکن است از انسان‌های موفق و خوبی که برای وقت خود برنامه‌ریزی دارند شنیده باشید که من در صرف وقت خودم خیلی بخیل هستم یعنی حاضر نیستم وقت تلف کنم. هدر ندادن وقت خصلت خیلی خوبی است اما برای نشان دادن اوج این خوبی آن را به یک بدی در ذهن مخاطب تشبیه می‌کند. یا می‌گویند فلان شخص در احترام به پدر و مادر خیلی وسواس دارد، ما می‌دانیم که وسواس چیز خیلی بدی است اما منظور این است که در احترام به پدر و مادر خیلی خیلی مراقب است و خواسته اوج آن خوبی را برساند او را در قالب یک خصلت بدی که در ذهن مردم جلوه کرده اشاره می‌کنند و البته از جنبه حساسیت و دقت آن. با این نگاه *امیرالمومنین(ع)* در حکمت 234 یکی از تفاوت‌های زن و مرد را همین می‌داند و می‌فرمایند: ✅ *( برخى از نيكوترين خلق و خوى زنان، زشت‌ترين اخلاق مردان است، مانند، تكبّر، ترس، بخل، هر گاه زنى متكبّر باشد، بيگانه را به حريم خود راه نمى‌دهد، و اگر بخيل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ مى‌كند، و چون ترسان باشد از هر چيزى كه به آبروى او زيان رساند فاصله مى‌گيرد. )* در این حکمت بخل به معنای بخل بد نیست، اینکه یک زن نسبت به زحمات شوهرش و اموال و دارایی او خیلی حساس است که هر جایی خرج نشود و به هرکسی داده نشود و حیف و میل نگردد و هدر نرود خیلی صفت خوبی است. *نکته:* اگر بند 6 نامه 53 ( بحث مشورت نکردن با بخیل ) و موضوع حکمت 234( تفاوت بانوان و آقایان ) را کنار هم بگذاریم به نکته جالبی می‌رسیم ، مولا در بند 17 نامه 31 به فرزند خودشان *امام مجتبی (ع)* می‌نویسند: *( با زنان مشورت نکن. )* دلیل آن چیست؟ در بند 6 نامه 53 فرمودند: ✅ *مدیران با بخیل مشورت نکنند چون بخیل واقعی تنگ نظر است و نمی‌خواهد بگذارد از کنار این مسئول خیری به مردم برسد ،* ولی حالا چرا گفته با زن مشورت نکن؟ اوّلاً *منظور مشورت در امور اجتماعی* است و ثانیاً زن به خاطر عشقی که به همسرش دارد و بخاطر آن محافظت بیش از حدی که از اموال و دارایی خودش و همسرش دارد، اگر مشاور شود آن موقع *ناخواسته طبق طبیعتش عمل می‌کند* و آن ضربه را می‌زند ولی بالاخره آن آثار سوء را دارد. لذا در حوزه کلان با زنان مشورت نکن مگر زنی که این خصلت خودش را مدیریت کند و در حوزه‌های فردی و در جایگاه مناسب خودش بکار ببرد. #استاد مهدوی ارفع #نهضت نهج‌البلاغه خواني https://eitaa.com/joinchat/4292345904C0b5c499fe5