2⃣5⃣1⃣ رسول خدا(ص) فرمود: خلافت بر آل ابی سفیان حرام است. (امالی صدوق، ص152) چرا امام حسن علیه السلام خلافت را به معاویه واگذار کرد؟ ✍️پاسخ 1️⃣خلافت و حکومت تنها حق کسی است که خداوند به او اذن حکومت داده باشد. خداوند متعال به پیامبر، اذن حکومت داد و پس از آن به دوازده جانشین او از اهل بیت. (ر.ک: کتاب یادگاران ماندگار) 2️⃣ ازاینرو، خلافت هم بر خلفای سه گانه حرام است، هم بر آل ابی سفیان و هم عباسیان و ... . 3️⃣تأکید بر آل ابی سفیان می تواند از این جهت باشد که خلفای قبل از آنها، هرچند حق حکومت نداشتند، ولی ظواهر دینی را رعایت می کردند و به ظاهر خلافت اسلامی داشتند، ولی معاویه و فرزندنش خلافت را به سلطنت تبدیل کردند و رفته رفته ظواهر دینی را هم رعایت نکردند. 4️⃣امام حسن علیه السلام از سوی خدا حق حکومت داشت، ولی برای شکل گیری و تداوم حکومت نیاز به حمایت و مقبولیت مردمی نیز بود. وقتی حمایت و مقبولیت مردمی چنان از بین رود، که اصرار بر چنین حکومتی، ثمری جز کشتار مسلمین و از بین رفتن کیان اسلام ندارد، حاکمی که از سوی خدا حق حکومت دارد، لازم است حکومت را واگذار کند. 5️⃣در عین حال، مسئولیت این واگذاری به عهدۀ مردمی است که زمینۀ تداوم حکومت مشروع را فراهم نکردند و آنها در سرای آخرت باید پاسخگو باشند. #امام_حسن_علیه_السلام #حکومت_دینی #خلافت 🔰بیانات استاد دکتر محمدحسین فاریاب دکترای کلام اسلامی