⭕️چرا باید از میراث‌های فرهنگی پاسداری کرد؟ 🖋رجبعلی لباف خانیکی 🔹بر اساس بر آورد دیرین شناسان، زیست شناسان و انسان شناسان بیش از چهار میلیون سال از حضور «انسان» بر روی زمین می گذرد. 🔹 از حدود یک میلیون سال پیش انسان با ساخت نخستین ابزار های سنگی راه خودش را از حیوانات جدا کرد و در حدود ده هزارسال پیش با یکجا نشینی و پرداختن به کشاورزی و دامداری وصنعت و نوآوری، به «فرهنگ سازی» پرداخت. به این معنی که چون «انسان» بود و «شعور » داشت، هرچه ساخت فکر و اندیشه و اقتصاد و هنر و ایدئولوژی خود را در آن متبلور ساخت به گونه ای که باستان شناس از هر عنصری باقیمانده از انسان، از گذشته های دور تا دوران متأخر قادر است برداشت های متعدد و متفاوتی داشته باشد. مثلا آنگاه که یک باستان شناس ضمن بررسیهای میدانی خود بر روی یک محوطه باستانی قطعه سفالی ببیند، نخستین فرضیه شکل گرفته در ذهنش این خواهد بود که آن محل یک زیستگاه بشری بوده است، حال اگر آن قطعه سفالی را مورد مطالعه قرار دهد به این اطلاعات دست خواهد یافت: 1-با توجه به ویژگی، ساختار و مواد تشکیل دهنده، قدمت آن محوطه را تشخیص خواهد داد. 2-با توجه به نحوه پرداخت و استفاده تکنولوژیکی در ساخت سفال به جایگاه فنی سازنده پی خواهد برد. 3-با توجه به مشابهات و وجوه مشترک با سفال های سر زمینهای دور و نزدیک به ارتباط فرهنگی و تجار ی جوامع پی خواهد برد. 4-با بررسی کیفیت مصالح و درجه پخت و چگونگی پرداخت ظرف به بنیه و وضعیت اقتصادی جامعه مصرف کننده پی خواهد برد. 5-با مطالعه نقش روی سفال از جهان بینی سفالگر یا سفارش دهنده آگاه خواهد شد. 6-با تجزیه رنگ دانه های نقوش و پوشش تزیینی سفال، نسبت به آشنایی سفالگر با شیمی و کانیها و اکسیدها آگاه خواهد شد. 7-با خواندن کتیبه روی بدنه ظرف با ادب و هنر و اعتقاد شخص یا جامعه مصرف کننده آشنا خواهد شد. 8-با مطالعه نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی، علامت و نشانه با نحوه معیشت، اعتقادات، آئینها و اسطوره های جامعه مصرف کننده آگاه خواهد شد. و...... 🔹به وضوح می بینم که باستان شناس در بررسی سفال برداشت شده از سطح محوطه باستانی فقط با ماده سر و کار ندارد بلکه مفاهیم معنوی و غیرملموس هم قابل برداشت و مورد نظر است. بدیهی است که باستان شناس از یک قطعه سنگ، فلز، شیشه، استخوان وگچ پرداخت شده نیز میتواند برداشت های مشابه داشته باشد و از پیکره یک بنای باقیمانده از گذشته شاید به مراتب بیشتر زیرا در ساختار یک بنا علاوه بر مصالح، از فنون مهندسی و معماری و علوم مختلف استفاده شده است که هر یک بعدی از پیچیدگیها انسان است. 🔹انسان موجود پیچیده و حتی برای خود انسان بسیار سئوال بر انگیز است و باستان شناس تا حدودی قادر است با بررسی و مطالعه آثار بجا مانده از انسان او را بشناسد و معرفی کند، اما آن معرفها و متغیر ها تا جایی قادر خواهند بود به پرسشها پاسخ دهند که خاستگاه و سازنده اولیه آنها مشخص باشد، تا حدود شصت، هفتاد سال پیش که صنایع دستی و هنر ها سنتی بودند و تکنولوژی همه چیز را نابود نکرده بود، تعریف انسان بر اساس آنچه از او باقی می ماند ممکن بود اما امروزه ما قادر نیستیم با مطالعه وسایل آشپز خانه مان سازنده یا خاستگاه آنها را بشناسیم زیرا اصولاً نمی‌دانیم که آیا ساخته دست بشرند یا ماشین و در کجا ساخته شده اند. 🔹در چنین شرایطی هم هنوز «انسان» سؤال اصلی است و هر چه پیشتر برویم سؤالات بیشتر و هیجان انگیزتر از گذشته ی پر آشوب انسان خواهد شد و آن وقت است که تپه های باستانی و بناهای تاریخی به مثابه گنجینه اسرار و اشیای باستانی منقول و میراث‌های معنوی مثل زبان و فرهنگ و آئینها و رسمها و جشن ها بسیار اهمیت خواهد داشت که جهت پاسخگویی به پرسشهای بی شمار آیندگان باید با جدیت حفاظت شوند. #میراث_فرهنگی #باستان_شناسی #رجبعلی_لباف_خانیکی 💠 @gonabad20ir #گناباد٢٠- صدای مردم گناباد 👇👇👇 💠 @gonabad20ir sedayegonabad.ir