🔸#گزارش_تصویری
🔰پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی در محل حسینیه دفتر امام جمعه
🗓دوشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۲
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#تفسیر_قرآن_کریم
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir
جلسات تفسیر قرآن کریم -جلسه پنجم.MP3
15.16M
🎤 #گزارش_صوتی
🔰 #صوت_کامل پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی
🗓دوشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۲
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#تفسیر_قرآن_کریم
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir
🔖 پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش اول)
بسم الله الرحمن الرحیم
▫️تفسیر سوره حمد
▫️در جلسات گذشته پیرامون زمان جمع آوری قرآن و همچنین جزئیت بسمله و شرح لغات بسم الله مطالبی عرض شد. در مورد لفظ جلاله الله نیز به صورت مبسوط صحبت کردیم و عرض شد که الله اسم علم خداوند است و به قدری جلالت و عظمت دارد که هیچ لفظی جایگزین آن نمی شود. حتی بدون ذکر آن در لا اله الا الله به تعبیر مرحوم آیت الله العظمی خویی، با اسامی دیگر مثل لا اله الا الرازق، اسلام هم محقق نمی شود. روایتی در تفسیر لفظ جلاله الله از محضر نورانی امیر علیه السلام وارد شده است:
▫️عَنْ عَلِيٍّ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِمُ اَلسَّلاَمُ : أَنَّهُ قَالَ لَهُ رَجُلٌ: فَمَا تَفْسِيرُ قَوْلِهِ- اَللَّهِ؟ فَقَالَ هُوَ اَلَّذِي يَتَأَلَّهُ إِلَيْهِ عِنْدَ اَلْحَوَائِجِ وَ اَلشَّدَائِدِ كُلُّ مَخْلُوقٍ عِنْدَ اِنْقِطَاعِ اَلرَّجَاءِ مِنْ جَمِيعِ مَنْ دُونَهُ، وَ تَقَطُّعِ اَلْأَسْبَابِ مِنْ كُلِّ مَنْ سِوَاهُ، وَ ذَلِكَ أَنَّ كُلَّ مُتَرَأِّسٍ فِي هَذِهِ اَلدُّنْيَا وَ مُتَعَظِّمٍ فِيهَا وَ إِنْ عَظُمَ غِنَاهُ وَ طُغْيَانُهُ وَ كَثُرَتْ حَوَائِجُ مَنْ دُونَهُ إِلَيْهِ، فَإِنَّهُمْ سَيَحْتَاجُونَ حَوَائِجَ لاَ يَقْدِرُ عَلَيْهَا، هَذَا اَلْمُتَعَاظِمُ. وَ كَذَلِكَ هَذَا اَلْمُتَعَاظِمُ يَحْتَاجُ حَوَائِجَ لاَ يَقْدِرُ عَلَيْهَا فَيَنْقَطِعُ إِلَى اَللَّهِ عِنْدَ ضَرُورَتِهِ وَ فَاقَتِهِ.
▫️امام على عليه السلام ـ در تفسير «اللّه» ـ فرمود: او كسى است كه هر مخلوقى در هنگام نيازها و گرفتاريها ، وقتى اميدش از همه كس قطع مى شود و رشته همه سببها، جز او، بريده مى گردد، به وى روى مى آورد؛ چه آن كه هر انسانى هر چند در اين دنيا خود را رئيس بخواند و بزرگ بداند و بى نيازى و گردن فرازييش بسيار باشد و ديگران به او نياز فراوان داشته باشند، همين نيازمندان نيازهايى برايشان پيدا خواهد شد كه آن شخص، قادر به بر آوردن آنها نيست و براى خود همين شخص نيز نيازهايى پيش مى آيد كه توان بر آوردن آنها را ندارد. پس، هنگام ضرورت و نيازمندى. ( تفسير نور الثقلين,جلد۱،صفحه۷۱۷)
▫️تا اینجا اجمالی از جلسه قبل را محضرتان بیان کردم. در این جلسه نیز احادیثی را از تفسیر روایی اهل البیت علیهم السلام در اهمیت این سوره و این آیه عرض میکنم:
▫️الصّادق (علیه السلام) عَنْ أَبِیالْحَسَنِ مُوسَیبْنِجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام)، قَالَ: قَالَ لِأَبِی حَنِیفَهْ: مَا سُورَةٌ أَوَّلُهَا تَحْمِیدٌ وَ أَوْسَطُهَا إِخْلَاصٌ وَ آخِرُهَا دُعَاءٌ؟ فَبَقِیَ مُتَحَیِّراً ثُمَّ قَالَ: لَا أَدْرِی. فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام): السُّورَه الَّتِی أَوَّلُهَا تَحْمِیدٌ وَ أَوْسَطُهَا إِخْلَاصٌ وَ آخِرُهَا دُعَاءٌ سُورَه الْحَمْد.
▫️امام صادق (علیه السلام) از امام کاظم (علیه السلام)، از پدرشان (علیه السلام) روایت شده است که حضرت به ابوحنیفه فرمود: «کدام سوره آغازش حمد و میانش اخلاص و پایانش دعاست»؟ ابوحنیفه حیران شد و گفت: «نمیدانم». امام (علیه السلام) فرمود: «سورهای که آغازش حمد و میانش اخلاص و پایانش دعاست، سورهی حمد میباشد»
▫️قال الرّسول (صلی الله علیه و آله): إِنَّ اللَّهَ مَنَّ عَلَیَّ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ مِنْ کَنْزِ الْجَنَّة.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) خداوند با [نازلکردن] سورهی حمد، از گنج بهشت بر من منّت نهاد.
▫️قال العسکری (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ فَضَّلَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ عَلَی جَمِیعِ النَّبِیِّینَ (علیهم السلام) مَا أَعْطَاهَا أَحَدٌ قَبْلَهُ إِلَّا مَا أَعْطَی سُلَیْمَانَبْنَدَاوُدَ (علیه السلام) مِنْ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ فَرَآهَا أَشْرَفَ مِنْ جَمِیعِ مَمَالِکِهِ الَّتِی أَعْطَاهَا. فَقَالَ: یَا رَبِّ مَا أَشْرَفَهَا مِنْ کَلِمَاتٍ إِنَّهَا لَآثَرُ عِنْدِی مِنْ جَمِیعِ مَمَالِکِیَ الَّتِی وَهَبْتَهَا لِی. قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: یَا سُلَیْمَانُ وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ کَذَلِکَ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ وَ لَا أَمَةٍ سَمَّانِی بِهَا إِلَّا أَوْجَبْتُ لَهُ مِنَ الثَّوَابِ أَلْفَ ضِعْفِ مَا أُوْجِبُ لِمَنْ تَصَدَّقَ بِأَلْفِ ضِعْفِ مَمَالِکِکَ یَا سُلَیْمَانُ هَذَا سَبْعٌ مَا أَهَبُهُ إِلَّا لِمُحَمَّدٍ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ تَمَامَ فَاتِحَة الْکِتَابِ.
▫️امام عسکری (علیه السلام): خداوند با عنایتکردن سورهی حمد به پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله)؛ فضیلتی به آن جناب بخشید که به هیچیک از پیامبران (علیهم السلام) پیشین نداده، مگر سلیمانبنداود (علیه السلام)؛ که فقط بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ را از این سوره دارد.
📌ادامه دارد...
🔖 پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش دوم)
▫️[و سلیمان (علیه السلام)] این آیه را از تمام سلطنت و قدرتی که خدا به او عنایت کرده بود برتر میشمرد [و] میگفت: «خدایا! چه کلمات عالی و باارزشی است، من این کلمات را از تمام مملکتی که [به من] عنایت کردهای باارزشتر میدانم». خداوند به او خطاب کرد: ای سلیمان! چگونه با ارزشتر نباشد و حال اینکه هر بندهی من چه زن و چه مرد مرا با این کلمات بخواند ثوابی هزار برابر مملکت تو را صدقه بدهد به او عنایت میکنم. این یکهفتم از تمام آن سورهایست که به محمّد (صلی الله علیه و آله) سرور انبیاء (علیهم السلام) دادهام (سورهی فاتحة الکتاب).
▫️الصّادق (علیه السلام): إِذَا أَمَّ الرَّجُلُ الْقَوْمَ جَاءَ شَیْطَانٌ إِلَی الشَّیْطَانِ الَّذِی هُوَ قَرِینُ الْإِمَامِ فَیَقُولُ: هَلْ ذَکَرَ اللَّهَ؟ یَعْنِی هَلْ قَرَأَ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ؟ فَإِنْ قَالَ: نَعَمْ؛ هَرَبَ مِنْهُ وَ إِنْ قَالَ: لَا؛ رَکِبَ عُنُقَ الْإِمَامِ وَ دَلَّی رِجْلَیْهِ فِی صَدْرِهِ فَلَمْ یَزَلِ الشَّیْطَانُ إِمَامَ الْقَوْمِ حَتَّی یَفْرُغُوا مِنْ صَلَاتِهِمْ.
▫️امام صادق (علیه السلام): هرگاه کسی به امامت گروهی ایستد، شیطان به نزد شیطانی دیگر که نزدیک امام ایستاده میآید و میپرسد: «آیا نام خدا را به زبان آورد»؟ یعنی آیا بِسْمِ الله الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ را خواند؟ اگر بگوید: آری، او از امام دور میشود و اگر بگوید نه، او بر گردن امام سوار میشود و پاهایش را بر سینهاش میآویزد و اینگونه شیطان پیشاپیش آن گروه به امامت میایستد تا نمازشان را به پایان رسانند.
▫️قال الرّسول (صلی الله علیه و آله): إِذَا مَرَّ الْمُؤْمِنُ عَلَی الصِّرَاطِ فَیَقُولُ بِسْمِاللهِالرَّحْمنِالرَّحِیمِ طُفِیَتْ لَهَبُ النِّیرَانِ وَ تَقُولُ جُزْ یَا مُؤْمِنُ فَإِنَّ نُورَکَ قَدْ أَطْفَأَ لَهَبِی.
پیامبر (صلی الله علیه و آله): اگر مؤمن به هنگام عبور از صراط بگوید: «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ»، شعلهی آتش فرو نشیند و گوید: «ای مؤمن! بگذر؛ چراکه نور تو شعلهام را خاموش کرد».
▫️الرَّحْمنِ الرَّحِيم:
قال الرّسول (صلی الله علیه و آله): الرَّحْمَن رَحْمنُ الدُّنْیَا وَ الرَّحِیم رَحِیمُ الْآخِرة.
پیامبر صلی الله علیه و آله: (خداوند، الرَّحْمَن در دنیا و الرَّحِیم در آخرت است)
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا الرَّحْمَنُ فَهُوَ عُوذَةٌ لِکُلِّ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ هُوَ اسْمٌ لَمْ یُسَمَّ بِهِ غَیْرُ الرَّحْمَنِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی.
▫️امام علی (علیه السلام) الرَّحمن؛ پناهی است برای هرکس که به خداوند ایمان آورده و از نامهای مخصوص خداوند است که در مورد غیر او به کار نمیرود.
▫️رحمان به گفته گروهی از اهل لغت و بسیاری از مفسران قرآن، صیغه مبالغه از ماده «رَحِمَ» است، که دلالت بر مهربانی و رحمتی فراگیر و گسترده می کند؛ همان حقیقتی که در ابتدای دعای کمیل، بدان اشاره شده است: «اللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ». خدایا از تو درخواست میکنم به رحمتت که همه چیز را فرا گرفته. ونیز همان حقیقتی که خداوند متعال در آیه ۱۵۶ سوره مبارکه اعراف می فرماید:«ورَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ» و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است.
▫️مشهور در ميان گروهى از مفسران اين است كه صفت" رحمان"، اشاره به رحمت عام خدا است كه شامل دوست و دشمن، مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار مىباشد.
▫️چنانکه در روایتی از امام عسکری علیه السلام آمده است:
الرَّحمنُ العاطِفُ عَلى خَلقِهِ بِالرِّزقِ، لا يَقطَعُ عَنُهم مَوادَّ رِزقِهِ و إِنِ انقَطَعوا عَن طاعَتِهِ. رحمتگرِ عطوفت كننده به آفريدگانش با روزى، كه موادّ روزىِ خود را از آنان قطع نمىكند، گرچه ايشان از طاعت او باز ايستند. (تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام(ص34ح12)).
📌ادامه دارد...
🔖 پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش سوم)
▫️ادیمِ زمین، سفره عام اوست***بر این خوان یغمی چه دشمن چه دوست(سعدی)
فرازی از دعای ابو حمزه ثمالی که معنای رحمانیت پروردگار عالم را به خوبی ترسیم کرده است: یا غَفّارْ بِنُورِكَ اهْتَدَینَا وَ بِفَضلِكَ اسْتَغْنَینَا وَ بِنِعْمَتِكَ أصبَحْنَا وَ أمْسَینَا ذُنُوبُنا بِینِ یَدَیْكَ نَستَغْفِرُكَ اللّهُمَّ مِنّا تَتَحَبَّبُ إِلَيْنَا بِالنِّعَمِ وَ نُعَارِضُكَ بِالذُّنُوبِ خَيْرُكَ إِلَيْنَا نَازِلٌ
وَ شَرُّنَا إِلَيْكَ صَاعِدٌ وَ لَمْ يَزَلْ وَ لاَ يَزَالُ مَلَكٌ كَرِيمٌ يَأْتِيكَ (عَنَّا) بِعَمَلٍ قَبِيحٍ فَلاَ يَمْنَعُكَ ذَلِكَ مِنْ أَنْ تَحُوطَنَا بِنِعَمِكَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيْنَا بِآلاَئِكَ فَسُبْحَانَكَ مَا أَحْلَمَكَ وَ أَعْظَمَكَ وَ أَكْرَمَكَ مُبْدِئاً وَ مُعِيداً. ( و به فضل و رحمتت از غير بى نياز گردانيدى و به نعمتت شب و روز پرورش يافتيم. گناهان ما پيش تو هويداست از تو اى خدا از آن گناهان طلب عفو و آمرزش می كنيم و بدرگاهت بتوبه باز می گرديم.
▫️اى خدا تو در حق ما به نعمت هاى گوناگون محبت و مهربانى می كنى و ما در مقابل به نافرمانى و گناه مي پردازيم خير و بركات تو پيوسته بر ما نازل مي شود و شر و بد كارى ما بسوى تو بالا مى رود. و تو هميشه از ازل تا ابد پادشاه با كرم و احسانى كه اعمال زشت هميشگى ما مانع از آن نيست كه ما را غرق نعمت هاى ظاهر و باطن بفضل و احسان خود گردانى پس منزهى تو و چقدر حلم و بزرگى لطف و كرمت در آغاز و انجام آفرينش بى پايان است.
▫️از مؤیدات اين مطلب آنست كه" رحمان" در همه جا در قرآن به صورت مطلق آمده است كه نشانه عموميت آنست، ولى" رحيم" اشاره به رحمت خاص پروردگار است كه ويژه بندگان مطيع و صالح و فرمانبردار است به همین دلیل است كه" رحيم" گاهى به صورت مقيد ذكر شده كه دليل بر خصوصيت آن است مانند وَ كانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً:" خداوند نسبت به مؤمنان رحيم است" (احزاب- 43). در روايتى نيز از امام صادق علیه السلام مىخوانيم كه فرمود:
و اللَّهُ الهُ كلِ شيء، الرحمنُ بجميعِ خلقِه، الرحيمُ بالمؤمنين خاصةً.
▫️خداوند معبود همه چيز است، نسبت به تمام مخلوقاتش رحمان، و نسبت به خصوص مؤمنان رحيم است.(تفسیر نمونه ص22).
▫️ از حیث لغوی هم " رحيم" صفت مشبهه و نشانه ثبات و دوام است که ويژه مؤمنان مىباشد.
▫️شاهد ديگر اينكه رحمان از اسماء مختص خداوند است و در مورد غير او به كار نمىرود، در حالى كه رحيم صفتى است كه هم در مورد خدا و هم در مورد بندگان استعمال مىشود، چنان كه درباره پيامبر صلی الله علیه و آله در قرآن مىخوانيم عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ:" ناراحتيهاى شما بر پيامبر گران است، و نسبت به هدايت شما سخت علاقمند است، و نسبت به مؤمنان مهربان و رحيم مىباشد" (توبه128).
▫️لذا در حديث ديگرى از امام صادق ع نقل شده:
الرحمن اسم خاص، بصفة عامة، و الرحيم اسم عام بصفة خاصة:
" رحمان اسم خاص است اما صفت عام دارد" (نامى است مخصوص خدا ولى مفهوم رحمتش همگان را در بر مىگيرد) ولى" رحيم" اسم عام است به صفت خاص (نامى است كه بر خدا و خلق هر دو گفته مىشود اما اشاره به رحمت ويژه مؤمنان دارد) «مجمع البيان جلد 1 صفحه 21».
▫️منتهی از نظر آية اللّه العظمی خويى(ره) فرقی بین معنای این دو کلمه از جهت گستردگی وجود ندارد و روایاتی که مطرح شد ظاهر آنها با قرآن مخالفت دارد و از اين رو، بايد آنها را يا تأويل نمود و يا كنار گذاشت.(بيان، در علوم و مسائل كلى قرآن، ص ۵۷۰ و ۵۷1)
📌ادامه دارد...
🔖پنجمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش چهارم)
▫️چون كلمه رحيم در قرآن بدون اين كه به مؤمنين و يا به آخرت اختصاص داشته باشد، استعمال شده است:
(فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُ مِنِّي وَمَنْ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ)؛هر كس از من پيروى كند، از من است و هر كس از من نافرمانى كند، پس تو بخشنده و مهربانى.
(نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ)؛ بندگانم را آگاه كن كه من بخشنده مهربانم.
▫️خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است. (إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ)
(وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ إِن شَاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّه كَانَ غَفُوراً رَّحِيماً)؛ اگر بخواهد منافقان را عذاب مىكند و يا اگر توبه كنند، توبهشان را مىپذيرد كه خداوند بخشايشگر و مهربان است.
▫️چنانکه در تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام نیز آمده است:
الرَّحيمُ بِعِبادِهِ المُؤمِنينَ في تخَفيفِهِ عَلَيهِم طاعاتِهِ، و بِعِبادِهِ الكافِرينَ فِي الرِّفقِ بِهِم في دُعائِهِم إِلى موافَقَتِهِ؛ به بندگان مؤمنش در سبک كردن تكليفهاى خود بر ايشان، و به بندگان كافرش در مدارا با ايشان در فراخواندنشان به سازش با او مهربان است. (تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام(ص34ح12)).
▫️مىبينيم در اين آيات و ديگر آياتى كه در اين جا نيامده است، كلمه «رحيم» در معناى عمومى به كار رفته است كه خداوند بر همه كس از مؤمن و منافق و بر هر انسانى در هر دو جهان رحيم و مهربان است.
📌پایان
🗓دوشنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۲
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#تفسیر_قرآن_کریم
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir
◾️ #گزارش_تصویری
🔰 جلسه ماهانه ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهرستان خوی به ریاست امام جمعه شهرستان خوی وبا حضور حجتالاسلام مومن دبیر جدید ستاد امر به معروف ونهی از منکر آذربایجان غربی در حسینیه دفتر امام جمعه خوی
🗓سه شنبه ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۲
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir