🔖 سیزدهمين جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش سوم) ▫️اما كلمه‏" يَوْمِ الدِّينِ" اين تعبير در تمام مواردى كه در قرآن استعمال شده به معنى قيامت آمده است چنان كه در قرآن در آيه 17 و 18 و 19 سوره انفطار با صراحت به اين معنى اشاره شده است (اين تعبير متجاوز از ده بار در قرآن مجيد به همين معنى آمده مثل سوره الذاريات آیه6 (وَ إِنَّ الدِّينَ لَواقِعٌ. حتما قیامت واقع میشود)). ‏ ▫️و اينكه چرا آن روز، روز دين معرفى شده؟ به خاطر اين است كه آن روز روز جزا است و" دين" در لغت به معنى" جزا" مى‏باشد، و روشنترين برنامه‏اى كه در قيامت اجرا مى‏شود همين برنامه جزا و كيفر و پاداش است، در آن روز پرده از روى كارها كنار مى‏رود، و اعمال همه دقيقا مورد محاسبه قرار مى‏گيرد و هر كس جزاى اعمال خويش را اعم از خوب و بد مى‏بيند. ▫️در حديثى از امام صادق علیه السلام مى‏خوانيم كه فرمود: يَوْمِ الدِّينِ‏، روز حساب است‏. طبق اين روايت که" دين" به معنى" حساب" است، شايد اين تعبير از قبيل ذكر علت و اراده معلول باشد، زيرا هميشه حساب مقدمه‏اى براى جزا است. ▫️بعضى از مفسران نيز عقيده دارند كه علت نامگذارى رستاخيز به‏" يَوْمِ الدِّينِ" اين است كه در آن روز هر كسى در برابر دين و آئين خود جزا مى‏بيند. ▫️از معانی دیگری که یرای واژه «دين» مطرح شده است، مقابله به مثل و پاداش است؛ نظير جمله «كما تدين تدان» « همان‏گونه كه جزا مى‏دهى جزا داده مى‏شوى» و بعضی معتقد شده اند که همين معنا در اين‏جا تناسب دارد؛ زيرا در روز قيامت هركس برطبق آنچه كار كرده، پاداش داده مى‏شود. ▫️قال النبي صلى الله عليه و آله :كما تعيشون تموتون، وكما تموتون تحشرون. تو اگر نیک، نیکی ار بد بد***بد و نیک تو با تو باشد خود چون بدی‌، پس بدان که بیخردی***که خرد نیست رهنمون بدی هر که پروردهٔ خرد باشد***کی درو فعل دیو و دد باشد هر که را عز آن جهان باید***دامنُ دل به بد نیالاید گر کند عقل، نیکی‌ات تلقین***پس تو و بارگاه علیین وگرت دیو، رهنمای بود***اسفل السافلینت جای بود ددی تو ز ناسپاسی توست***بدی تو ز ناشناسی توست گر شعارت بود سپاس و شناس***این ندا آید «ا‌نت خیرالناس» ▫️در هر دو قرائت چه مالک و چه ملک، يك معنا در ذهن تبادر مى‏كند و آن اين‏كه هرچيزى در دست خداست، هم امروز و هم فرداى قيامت؛ زيرا او پروردگار جهانيان و صاحب روز جزاست. هدف آيه آن است كه مردم را از گناه بترساند و به اطاعت خدا تشويق كند. به همین خاطر، با اينكه خدا مالك همه عالمها است، او را فقط مالك روز دين و عالم آخرت معرفى ميكند تا عظمت و اهميت آن روز را بیان کند. فلذا بعد از بيان مالكيت خدا در اين عالم«رب العالمین»، مالكيت و سلطنت او را در جهان ديگر بيان ميكند«مالک یوم الدین» و منظور از «يوم» مطلق زمان است، نه روز اصطلاحى مقابل شب. ▫️‏خداوند صاحب اختيار روز قيامت است و در آن روز هيچ قدرتى جز قدرت مطلقه خداوند اعمال نمى‏شود و اين يك تفاوت اساسى ميان دنيا و آخرت است. در دنيا بشر صاحب اختيار و انتخاب است و قدرتى هم به او داده شده كه مى‏تواند در محدوده امكانات موجود، قدرت خود را اعمال نمايد و حتى مى‏تواند سخن خدا را هم نشنود و عصيانگرى كند و مى‏تواند تصميم بگيرد و مى‏تواند اراده كند ولى در عالم آخرت و روز قيامت تمام قدرتها از صاحبان قدرت سلب خواهد شد و تنها قدرت حاكم قدرت لا يزال الهى خواهد بود و به حق، سلطنت سلطنت اوست و هر چه اراده كند انجام مى‏پذيرد: يَوْمَ هُمْ بارِزُونَ لا يَخْفى‏ عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْ‏ءٌ لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ الْيَوْمَ تُجْزى‏ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ لا ظُلْمَ الْيَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسابِ (غافر/ 17) ▫️قيامت روزى است كه آنها آشكار مى‏شوند و چيزى از آنها از خداوند مخفى نخواهد شد. سلطنت آن روز با كيست؟ با خداى يگانه قهار است. در آن روز كسى در مقابل كارهايى كه كرده جزا داده مى‏شود در آن روز ستمى نخواهد شد كه خدا زود حساب كننده است. 📌 پایان 🗓دوشنبه ۳۰ بهمن ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

📌 #اطلاعیه 🔰 جلسات تفسیر قرآن کریم 🔸با بیان : حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم خانی (امام جمعه محترم شهرستان خوی) 🔻زمـان: دوشنبه ها ، راس ساعت ۱۹:۱۵ 🔻مکان :حسینیه دفتر امام جمعه شهرستان خوی #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔹 #گزارش_تصویری 🔰چهاردهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی در محل حسینیه دفتر امام جمعه 🗓دوشنبه ۶ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🎤 #گزارش_صوتی 🔰 #صوت_کامل چهاردهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی 🗓دوشنبه ۷ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔖 چهاردهمين جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش دوم) ▫️قَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) قالَ ألرّسول (صلی الله علیه و آله) قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: قُولُوا إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ عَلَی طَاعَتِکَ وَ عِبَادَتِکَ وَ عَلَی رَفْعِ شُرُورِ أَعْدَائِکَ وَ رَدِّ مَکَایِدِهِمْ وَ الْمُقَامِ عَلَی مَا أَمَرْتَ بِهِ وَ قَالَ (صلی الله علیه و آله) عَنْ جَبْرَئِیلَ عَنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَا عِبَادِی کُلُّکُمْ ضَالٌّ إِلَّا مَنْ هَدَیْتُهُ فَاسْأَلُونِی الْهُدَی أَهْدِکُمْ وَ کُلُّکُمْ فَقِیرٌ إِلَّا مَنْ أَغْنَیْتُ فَاسْأَلُونِی الْغِنَی أَرْزُقْکُمْ وَ کُلُّکُمْ مُذْنِبٌ إِلَّا مَنْ عَافَیْتُهُ فَاسْأَلُونِی الْمَغْفِرَة أَغْفِرْ لَکُمْ وَ مَنْ عَلِمَ أَنِّی ذُوقُدْرَة عَلَی الْمَغْفِرَة فَاسْتَغْفَرَنِی بِقُدْرَتِی غَفَرْتُ لَهُ وَ لَا أُبَالِی. پیامبر (فرمود: خدای تعالی فرمود: «بگویید: إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ؛ یعنی برطاعت و بندگی‌ات تنها از تو کمک می‌خواهیم و در کنار زدن حیله و شرّ دشمنانت [ای خدا! تنها، از تو کمک می‌جوییم] و آنچه بفرمایی امر، امر توست». ▫️و آن حضرت (از جبرئیل، از طرف خدای عزّوجلّ فرمود: «بندگان من! شما همگی‌تان گمراهید، مگر کسی که من او را هدایت کنم، پس از من، راهنمایی و هدایت، درخواست کنید، تا شما را هدایت کنم و همگی‌تان فقیرید، مگر کسی که من او را غنی سازم، پس از من، بی‌نیازی و غنا، درخواست کنید، تا روزی و رزقتان دهم و همگی‌تان گناهکارید مگر کسی که من او را از سقوط در ورطه‌ی گناه نگاه دارم. پس از من، مغفرت و آمرزش بخواهید تا شما را بیامرزم. و هرکه بداند که من، به آمرزش و مغفرت، دارای توان و قدرتم و او، به توان و قدرتم مغفرت و آمرزش بخواهد، او را می‌آمرزم و باکی ندارم». ▫️إِیاک‌َ نَعبُدُ وَ إِیاک‌َ نَستَعِین‌ُ؛ آیه ۵ سوره حمد است. در این آیه انسان، خداوند را خطاب قرار داده و به او می‌گوید که تنها او را پرستش می‌کند و تنها از او کمک می‌خواهد. در برخی منابع حدیثی نقل شده است که روزی امام صادق(ع) در نماز خود آیه‌ای از قرآن را آن‌قدر تکرار کرد تا غش کرد، وقتی از آن حال خارج شد و از علت این امر از ایشان سوال شد فرمود: لازَال اُکَرِّرُها حتّی سَمِعتُ مِن قَآئِلُها (به‌فارسی: آنقدر آن را تکرار کردم تا آن‌را از گوینده‌اش شنیدم). قاضی سعید قمی با توجه به شواهد و قرائنی، گفته است آیه مورد تلاوت امام صادق(ع) «ایاک نعبد و ایاک نستعین» بوده است. ▫️در برخی از دعاها و نماز‌های مستحبی، به‌ گفتن مکرّر این آیه برای رفع حاجت‌ها و برطرف شدن گرفتاری‌ها اشاره شده که نشان از اهمیت آن دارد. نماز امام زمان از جمله آنهاست. در روایتی آمده در برخی غزوات وقتی کار بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) سخت می‌شد، با گفتنِ ذکر «یا مالک یوم الدین، ایاک نعبد و ایاک نستعین»، ملائکه به کمک او برخاسته، بر کفار پیروز می‌شد. ▫️مفسران شیعه گفته‌اند آيات گذشته سخن از توحيد ذات و صفات مى‌گفت و در اينجا سخن از توحيد عبادت، و توحيد افعال است. توحيد عبادت آنست كه هيچكس و هيچ چيز را شايسته پرستش جز ذات خدا ندانيم تنها به فرمان او گردن نهيم، تنها قوانين او را به رسميت بشناسيم و از هر نوع بندگى و تسليم در برابر غير ذات پاك او بپرهيزيم. ▫️توحيد افعال آنست كه تنها مؤثر حقيقى را در عالم او بدانيم (لا مؤثر فى الوجود الا اللّه) نه اينكه عالم اسباب را انكار كنيم و به دنبال سبب نرويم بلكه معتقد باشيم كه هر سببى هر تاثيرى دارد، آن هم به فرمان خدا است، او است كه به آتش سوزندگى، و به خورشيد روشنايى و به آب حياتبخشى داده است. ثمره اين عقيده آنست كه انسان تنها متكى به" اللّه "خواهد بود، تنها قدرت و عظمت را مربوط به او مى‌داند، و غير او در نظرش فانى، زوال‌پذير، و فاقد قدرت مى‌باشد.تنها ذات اللّه قابل اعتماد و ستايش است، و لياقت اين دارد كه انسان او را تكيه گاه خود در همه چيز قرار دهد. بر همین اساس عالمان شیعه درخواست کمک از خداوند و عبادت او را که در این آیه فقط در خداوند منحصر شده است، با مفاهیمی چون توسل و درخواست از دیگران منافی ندانسته‌ و گفته‌اند: با وجود آیاتی چون:«استعینوا بالصبر والصلاه» یعنی از صبر و نماز کمک بجویید،«وابتغوا الیه الوسیله» یعنی وسیله‌ای برای تقرب به خدا بجویید، درمیابیم منظور خدا از استعانت نجستن از غیر خدا استعانتی همراه با عقیده به «استقلال در سببیت» است. 📌 پایان 🗓دوشنبه ۷ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔹 #گزارش_تصویری 🔰پانزدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی در محل حسینیه دفتر امام جمعه 🗓دوشنبه ۱۴ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🎤 #گزارش_صوتی 🔰 #صوت_کامل پانزدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی 🗓دوشنبه ۱۴ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔖 پانزدهمين جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش اول) بسم الله الرحمن الرحیم ▫️تفسیر سوره حمد ▫️إِیّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیّاکَ نَسْتَعینُ. پروردگارا تنها تو را مى‌پرستیم و تنها از تو یارى مى‌جوییم. إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ، توحيد در عبادت و توحيد در نقطه اتكاء انسانها را بيان مى‏كند. ▫️«عبادت» از ریشه «عبد» به معناى نهایت خضوع و تذلّل است. و گفته‌اند؛ چون عبادت اعلى مراتب خضوع است، پس لایق نیست، مگر براى کسی که اعلى مراتب وجود و کمال و اعظم مراتب نعم و احسان را دارد، و از این جهت عبادت غیر حق شرک است. ▫️عبادت را سه مرتبه است: بعضى خدا را عبادت کنند به امید ثواب آخرت و خوف از عقاب؛که عامه مؤمنانند. و بعضى خدا را عبادت کنند که شرف عبودیت یابند و خدا آنها را بنده خود خواند. و بعضى خدا را عبادت کنند از جهت هیبت و جلال او و محبت بدو که مرتبه اعلاى عبودیت است. ▫️به فرموده امام صادق‏(ع): «کلمه عبد از سه حرف "ع - ب - د" تشکیل شده است. "عین" کنایه از علم و یقین بنده نسبت به خداوند متعال است و "باء" اشاره‌اى به بینونت و جدایى و دورى او از غیر حق تعالى است. و حرف "دال" دلالتى است بر دنوّ و نزدیکى و تقرب بنده به پروردگار بزرگ، بدون هیچ حجاب و واسطه».(جعفر بن محمد علیه السلام (امام ششم)، مصباح الشریعة، باب100 ). ▫️از جمله احادیثی که امام صادق علیه السلام عبودیت را به بهترین وجه در آن معنی فرموده است، حدیث عنوان بصری است. ▫️"حدیث عنوان بصری" دستور العملی ارزشمند برای پیروان طریق ائمه (علیهم السلام) است که مورد توجه بسیاری از عرفا و سالکان بوده و مرحوم مجلسی آن را با دست خط شیخ بهایی مشاهده کرده و در کتاب بحارالانوار نقل کرده است. این روایت شامل سفارش های امام صادق (علیه السلام) به عنوان بصری و تمام طالبان سلوک الی الله است. ▫️قُلْتُ یا أَبَا عَبْدِ اللهِ، مَا حَقِیقَةُ الْعُبُودِیةِ؟ قَالَ ثَلَاثَةُ أَشْیاءَ: أَنْ لَا یرَی الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللهُ إِلَیهِ مِلْکاً لِأَنَّ الْعَبِیدَ لَا یکونُ لَهُمْ مِلْک یرَوْنَ الْمَالَ مَالَ اللَّهِ یضَعُونَهُ حَیثُ أَمَرَهُمُ اللهُ تَعَالَی بِهِ؛ وَ لَا یدَبِّرُ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ تَدْبِیراً؛ وَ جُمْلَةُ اشْتِغَالِهِ فِیمَا أَمَرَهُ اللهُ تَعَالَی بِهِ وَ نَهَاهُ عَنْهُ؛ فَإِذَا لَمْ یرَ الْعَبْدُ لِنَفْسِهِ فِیمَا خَوَّلَهُ اللهُ تَعَالَی مِلْکاً هَانَ عَلَیهِ الْإِنْفَاقُ فِیمَا أَمَرَهُ اللهُ تَعَالَی أَنْ ینْفِقَ فِیهِ وَ إِذَا فَوَّضَ الْعَبْدُ تَدْبِیرَ نَفْسِهِ عَلَی مُدَبِّرِهِ هَانَ عَلَیهِ مَصَائِبُ الدُّنْیا وَ إِذَا اشْتَغَلَ الْعَبْدُ بِمَا أَمَرَهُ اللهُ تَعَالَی وَ نَهَاهُ لَا یتَفَرَّغُ مِنْهُمَا إِلَی الْمِرَاءِ وَ الْمُبَاهَاةِ مَعَ النَّاسِ فَإِذَا أَکرَمَ اللهُ الْعَبْدَ بِهَذِهِ الثَّلَاثِ هَانَ عَلَیهِ الدُّنْیا وَ إِبْلِیسُ وَ الْخَلْقُ وَ لَا یطْلُبُ الدُّنْیا تَکاثُراً وَ تَفَاخُراً وَ لَا یطْلُبُ عِنْدَ النَّاسِ عِزّاً وَ عُلُوّاً وَ لَا یدَعُ أَیامَهُ بَاطِلًا فَهَذَا أَوَّلُ دَرَجَةِ الْمُتَّقِینَ؛ قَالَ اللهُ تَعَالَی: «تِلْک الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ». گفتم: ای شریف! فرمود:بگو: یا أباعبدالله، گفتم: یا اباعبدالله! حقیقت بندگی چیست؟ فرمود: به سه چیز است: اول اینکه بنده آنچه را خدا به او بخشیده ملک خود نداند، زیرا بندگان مالک نیستند، بلکه مال را از آن خدا می بینند، و هر کجا خدا فرمان داد مصرفش می کنند. دوم اینکه: بنده تدبیر امور خودش را نمی نماید، سوم اینکه: تمام وقت خود را صرف انجام اوامر خدا و ترک نواهی او کند؛ ▫️بنا براین، هر گاه بنده چیزی را که خدا به او بخشیده ملک خود نداند، انفاقش در راه خدا بر وی آسان گردد، و هر گاه تدبیر امورش را به دست مدبّر واقعی سپرد، سختیهای دنیا برایش آسان شود، و هر گاه بنده به امر و نهی خدا گردن نهاد، هیچ گاه با مردم جدال نمی کند، و به آنان فخر نمی فروشد. هر گاه خداوند به بنده این سه خصلت را عطا فرمود، دنیا و شیطان و مردم در نظرش خوار می شود، و به خاطر مال جمع کردن و فخر فروشی به دنبال دنیا نمی رود، و از مردم عزّت و مقام نمی طلبد، و اوقاتش را هدر نمی دهد، این اوّلین درجه پرهیزگاران است، خداوند متعال می فرماید: (جهان آخرت را برای کسانی مهیا نمودیم که در روی زمین دنبال مقام پرستی نرفته و مرتکب فساد نشده باشند و پایان نیک برای پرهیزگاران است). 📌 پایان 🗓دوشنبه ۱۴ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔹 #گزارش_تصویری 🔰شانزدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی در محل حسینیه دفتر امام جمعه 🗓دوشنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🎤 #گزارش_صوتی 🔰 #صوت_کامل شانزدهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی 🗓دوشنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir

🔖 شانزدهمين جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش دوم) ▫️رقیب مولوی فریاد زد:”این سرکه نیست بلکه شراب است". شمس در شیشه را باز کرد و در کف دست همه ی مردم از جمله آن رقیب قدری از محتویات شیشه ریخت و بر همگان ثابت شد که درون شیشه چیزی جز سرکه نیست. رقیب مولوی بر سر خود کوبید و خود را به پای مولوی انداخت ،دیگران هم دست های او را بوسیدند و متفرق شدند.آنگاه مولوی از شمس پرسید:برای چه امشب مرا دچار این فاجعه نمودی و مجبورم کردی تا به آبرو و حیثیتم چوب حراج بزنم؟ ▫️شمس گفت:برای این که بدانی آنچه که به آن مینازی جز یک سراب نیست،تو فکر میکردی که احترام یک مشت عوام برای تو سرمایه ایست ابدی، در حالی که خود دیدی،با تصور یک شیشه شراب همه ی آن از بین رفت و آب دهان به صورتت انداختند و بر فرقت کوبیدند و چه بسا تو را به قتل میرساندند.این سرمایه ی تو همین بود که امشب دیدی و در یک لحظه بر باد رفت.پس به چیزی متکی باش که با مرور زمان و تغییر اوضاع از بین نرود. و فقط بر خدا تکیه کن. نردبان این جهـــــــان ، ما و منیست***عاقـــــبت این نردبان ، افتادنیـــست لاجرم آنکس که بـــــــــالاتر نشست***استخوانش سخت تر خواهد شکست ▫️امام صادق (علیه السلام) مى فرمایند: «الْقَلْبُ السَّلِیمُ الَّذِی یلْقَى رَبَّهُ وَ لَیسَ فِیهِ أَحَدٌ سِوَاهُ»؛ قلب سلیم قلبى است که خدا را ملاقات کند، در حالى که هیچ کس جز او در آن نباشد. بندگى او به از سلطانى است***که انا الخیر دم شیطانى است ▫️مطلب دیگری که در این آیه قابل طرح است اینکه یکی از صنایع ادبی صنعت التفات از غایب به مخاطب است. در سوره حمد آیات پیش از آیه ایاک نعبد به صورت سوم شخص بیان شده‌اند ولی از این آیه به بعد فضای تخاطب برای آیات انتخاب شده است. علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر قرآن کریم، این جابه‌جایی سیاق‌ها را اشاره به این نکته می‌داند که انسان در حال عبادت نباید غایب و غافل باشد و نباید عبادتش تنها صورت عبادت و جسدی بی روح را داشته باشد بلکه در حال عبادت باید خداوند را حاضر در برابر خود ببیند. اگر نه روى دل اندر برابرت دارم***من این نماز حساب نماز نشمارم ز عشق روى تو من رو به قبله آوردم***وگرنه من ز نماز و ز قبله بیزارم مرا غرض ز نماز آن بود که پنهانى***حدیث درد فراق تو با تو بگذارم وگرنه این چه نمازى بود، که من با تو***نشسته روى به محراب و دل به بازارم نماز کن به صفت چون فرشته ماند و من***هنوز در صفت دیو و دد گرفتارم کسى که جامه به سگ بر زند نمازى نیست***نماز من به چه ارزد که در بغل دارم از این نماز ریایى چنان خجل شده ام***که در برابر رویت نظر نمى آرم ای که مسجد می روی بهر سجود***سر بجنبد دل نجنبد این چه سود ▫️علامه جوادی آملی فقیه و مفسّر عالی قدر می‌فرماید انسان تا قبل از این آیه خدایی را که برای او ناآشنا و غایب بوده، با صفاتی چون رب العالمین، الرحمن، الرحیم، مالک یوم الدین شناخته و خود را در محضر او می‌بیند، سپس لیاقت تخاطب می‌یابد. ▫️در صنعت ادبی دیگر مفعول با عبارت «ایاک» بر فعل «نعبد» و «نستعین» مقدم شده است، در حالی که می‌توانست به صورت «نعبدک و نستعینک»‌ به کار رود. بیشتر محققان مقدم شدن مفعول بر فعل و فاعل در این آیه را نشانه انحصار و اختصاص‌ عبادت و استعانت به خدا دانسته‌اند. یعنی ما «فقط» تو را می‌پرستیم و «فقط» از تو کمک می‌جوییم. ▫️به‌گفته علامه جوادی آملی این آیه دلالت بر بطلان جبر و تفویض دارد؛ زیرا هنگامی که می‌گوییم: «ایاک نَعْبُدُ»(تنها تو را می‌پرستیم)، پس دارای اختیار هستیم، نه مجبور. و چون می‌گوییم: «ایاک نَسْتَعِینُ» (تنها از تو یاری می‌جوییم)، پس نیاز به او داریم و امور به ما تفویض نشده است. چنان‌که بر اساس روایتی امام صادق(ع) به این آیه استناد و برای عدم واگذاری امور به دست بندگان استدلال کرده است. ▫️استفاده از صیغه جمع به جای مفرد در «نعبد» و «نستعین» را علامه طباطبایی نشانه پرهیز از انانیت دانسته و آیت الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعه، استفاده از صیغه جمع به جای مفرد را به این خاطر دانسته که اصل و اساس عبادت‌ها بر پايه جمع و جماعت است وحجت الاسلام قرائتی آن ‌را اشاره به نماز جماعت عنوان نموده است. برخی محققان نیز گفته‌اند راز جمع بودن فعل عبادت در این آیه این است که عبادت نوع بشر ناقص است و نمی‌تواند عبادت حقیقی که شایسته خداوند است را محقّق کند ازاین‌رو عبادت بشر با عبادت اولیای الهی جمع بسته شده تا این نواقص را برطرف کند. آنها گفته‌اند در حقیقت تحقّق عبادت حقیقی، در گرو جمع بستن عبادت ما با عبادت اولیای الهی برای خداوند محقق می‌شود. 📌 پایان 🗓دوشنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۴۰۲ #امام_جمعه_شهرستان_خوی #تفسیر_قرآن_کریم #شبکه_امامت 💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir 🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir