🇦🇫🇮🇷 چرا هرگونه تلاشی برای گسست میان #افغانستان و #ایران محکوم به شکست است؟ 📝چکیده‌ای از یادداشت دکتر #حسن_انصاری با عنوان: «شانزده نکته درباره ما و افغانستان» 🔖https://t.me/azbarresihayetarikhi 🔸اهل‌سنت افغانستان حنفی‌اند که در سده‌های نخستين، معتزلی و در توحيد تنزيهی به شيعه بسيار نزديک بودند. حنفیان در سده‌های بعدی ماتريدی شدند که از اشاعره به شیعه نزدیکترند. 🔹امام ابوحنيفه از دوستداران اهل‌بيت و حامی برخی قيامهای علويان بود و پیروانش بيشترين ارتباط را با زيديه و شيعیان امامی بغداد داشتند. در عصر سلجوقی به سبب تقویت این ارتباط، در ری، حنفيان مجالس منظم دههٔ محرم را برگزار می‌کردند. 🔸دليل دوم پيوند حنفی‌ها با شيعيان امامی، زبان فارسی بود. در خراسان و فرارود، حنفیان قرن‌ها در مجالس وعظ و درس و حتی در نوشته‌های فقهی از فارسی استفاده می‌کردند. در عصر امپراتوری گورکانی که مذهب حنفی غالب بود، زبان فارسی موجب ارتباط بيشتر شيعيان و حنفيان شبه‌قاره شد. 🔹پس در مجموع، حنفی‌های شبه‌قاره و افغانستان، پیوند وثیقی با شیعیان و زبان فارسی داشتند. تا اینکه از سدهٔ ۱۸ م. و با نفوذ تمايلات سلفی و وهابی در شبه‌قاره، هم ارتباط فرهنگی حنفیان این منطقه با ادبيات فارسی کم‌رنگ شد و هم نزديکی‌های فکری و کلامی آنان با بخش عظيمی از حنفيان خراسان. اما همچنان سنت کهنسال حنفی، ارتباط گسست‌ناپذيری با زبان فارسی دارد. 🔸عالمان مهم حنفی همواره از خراسان (بلخ و بخارا و سمرقند و خوارزم) بوده‌اند. در کتاب‌های عربی حنفيان بسياری از کلمات به فارسی است. بسياری از کتاب‌های فقه و کلام حنفی، حتی استفتائات و پاسخ آن به فارسی است؛ چون مخاطبان آنها در خراسان بزرگ و فرارود، یا فارس‌زبان بودند و يا فارسی، زبان فرهنگی و علمی آنان بود. 🔹با گسترش حنفی‌گری به سوی آناتولی و آسيای صغير و نیز مهاجرت ترکان به بخش‌های غربی، فارسی نيز بدان سو گسترش بيشتر پيدا کرد. 🔸ادبيات مذهب حنفی در شام و مصر با ادبيات فقه حنفی در خراسان و فرارود نوعی گسست را نشان می‌دهد که دليلش سهم مهم زبان فارسی در نوشته‌های حنفيان خراسان است. زیرا خود امام ابوحنيفه و بيشتر شاگردانش ايرانی و خراسانی بودند. ابوحنيفه حتی قرائت نماز را به زبان فارسی جايز می‌دانست. 🔹در سده‌های بعد هم اسلام در شرق آسيا بيشتر از طريق حنفيان گسترش یافت و پای زبان فارسی از این راه به چين و برخی مناطق آسيای دور باز شد. 🔸مانع بزرگ در برابر هویت مشترک دینی و زبانی و فرهنگی افغانستان با ایران و خراسان، تفکر وهابی است که البته خود حنفيان بيش از ديگران به پیوندناپذیر بودن مذهب حنفی با وهابیت آگاهند. 🔹اسلاف وهابيت (اصحاب حديث قديم بغداد و شام) بيشترين انتقادها را از امام ابوحنيفه داشته‌اند. در طرف مقابل، اخطب خوارزم (خوارزمی) که يکی از مهمترين کتاب‌ها را در فضائل ابوحنيفه نوشته، خود نويسندهٔ دو کتاب مهم، یکی در فضائل امام علی‌بن ابی‌طالب و ديگری در مقتل امام حسين است. 🔸بنابراین، هرگونه تلاشی برای ايجاد گسست ميان ايران و افغانستان محکوم به شکست است. اشتراک فرهنگی این دو کشور، چندهزار ساله است و فرهنگ دينی و مذهبی و زبانشان پيوندهای عميق دارد؛ اصلا وحدتی است در عين کثرت. #مجمع_اسلامی_حبل‌الله 📣 همراهی ما در دیگر پیام‌رسان‌ها: بله|سروش 🆔 @Hablollahir