✅نقش و وظایف مرد و پدر در خانواده
📝نویسنده: عباس آینهچی
✅آموزههای اسلام به سه بخش عقاید، احکام و اخلاق تقسیم میشود، پدر نیز میبایست بر اساس همین الگو، مسیر زندگی را برگزیده، اعضای خانوادهاش را آموزش دهد
✅نقشهای ثابت
همان گونه که بیان شد، نقشهای ثابت پدری به آن دسته از نقشهایی گفته میشود که در طول زمان تغییر نمیکند و پدر همواره در حال ایفای آن نقشهاست.
در این مقاله به تعریف دستهای از این نقشها میپردازیم.
1⃣اول: پدر: الگوی زندگی
خانواده نخستین محیط اجتنابناپذیری است که کودک با آن تماس میگیرد؛ خانواده محیطی است که کودک در آن چشم گشوده و سایان پی در پی با آن در تماس است؛ از این رو، خانواده نقش بسیار تأثیرگذاری در شکلگیری شخصیت و خلق و خوی کودک دارد و مهمترین و مؤثرترین محیطهای الگوپذیری برای انسان به شمار میآید.
فرزندان شما بیشتر با چشمهایشان میآموزند، نه با گوشهایشان. پندهای اخلاقی شما به رشد اخلاقی آنها نمیانجامد؛ بلکه رفتارهای اخلاقی شماست که آنها را انسانهایی با اخلاق پسندیده به بار میآورد. اگر شما با همسرتان با ادب و احترام صحبت کنید، فرزندتان میآموزد که به مادرش احترام بگذارد.
فرزند شما با مشاهدهی رفتارتان میآموزد که چگونه عشق و علاقهاش را بروز دهد، خشم خود را کنترل کند، غم و شادیاش را بروز دهد، به دیگران احترام گذارد، قانونمدار باشد، در کارهایش نظم و ترتیب داشته باشد، به آیینهای دینی و مذهبی اهمیت دهد و مسئولیتپذیر باشد.
پدرگرامی! فرزندتان همان خواهد شد که شما هستید.
2⃣دوم: سرپرستی
سرپرستی، نقش مقدسی است که خداوند به مردان داده است. واگذاری مقام سرپرستی به مرد، به دلیل برتری، توانایی و قدرتی است که خداوند متعال به او بخشیده است. آیات، روایات و نیز قانون مدنی برگرفته از آموزههای اسلامی، ریاست خانواده را بر عهدهی پدر خانواده گذاشته و همهی اعضای خانواده، حتی مادر را به پیروی از او سفارش کرده است. تأکید اسلام بر سرپرستی و اقتدار مرد، برای تسهیل نقش مهم او در ارتقای کارایی خانواده بوده است. سرپرستی خانواده، جایگاهی است که برای استحکام، انسجام و مصلحت خانواده به مرد داده شده است و امتیاز و حق فردی برای او به شمار نمیرود، بلکه برای او مسئولیت به همراه دارد
✅شئون سرپرستی خانواده
سرپرستی خانواده سه شأن دارد: ۱. حمایت، یعنی یک جاهایی باید حمایت کند و پول بدهد. خرج زندگی را بدهد، نتواند از زیرش در برود. ۲. هدایت، یعنی باید راه و چاه به بچهاش نشان بدهد. ۳- نظارت، یعنی اگر بعد از اینکه هدایت کرد بچه خطا رفت باید نظارت کند، گوشزد کند و الی آخر.
این سه شأن را برای پدر قائل شدند.
چنان که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید: «مرد سرپرست خانواده است و هر سرپرستی نسبت به زیردستانش مسئولیت دارد». (1) از اینرو، مرد نباید از این جایگاه سوء استفاده کند یا برخلاف روش مناسب جامعه و یا مصلحت ویژهی خانواده آن را به کار گیرد. سرپرستی، جنبههایی گوناگون به خود میگیرد؛ مانند جنبهی اقتصادی، جنبهی شرعی (مانند اجازهی پدر برای ازدواج دختر)، و جنبهی قانونی (مانند مسائل مالی فرزند پیش از رسیدن به سن قانونی).
✅در پذیرش و ایفای درست این نقش مقدس به نکات زیر توجه کنید:
📍تواناییهای لازم را برای این نقش مهم در خود ایجاد کنید؛ مانند هوشمندی، تدبیر، درک کافی از موقعیتها، توان روانی و اقتصادی مناسب و...؛
📍نیازهای جسمانی و روانی همسر و فرزندان خود را برآورده کنید؛
📍احساس اطمینان و آرامش را به آنها هدیه کنید؛
📍بر محور عقل و منطق، و دور از احساس تصمیمگیری کنید؛
📍مصلحت خانواده را در نظر بگیرید، نه مصلحت و رضایت شخص خود را؛
📍عدالت و انصاف داشته باشید؛
📍از مشورت و مشارکت اعضای خانواده در ادارهی کارها با حفظ اقتدار خود بهره گیرید؛
📍از افراط و تفریط بپرهیزید؛
📍نقش مقدس سرپرستی را به پسر خود بیاموزید و توانایی لازم را در او ایجاد کنید.
@hagigatevasel
3⃣سوم: مدیریت زندگی
مدیریت از لوازم سرپرستی است. سرپرست و رئیس یک سازمان، باید توانایی و قدرت مدیریت را در خود تقویت کند. پدر به منزلهی رئیس خانواده باید از مدیریت بالایی برخوردار باشد تا نظام خانواده، پویایی و کارایی لازم را داشته باشد.
✅برای ارتقای سطح مدیریت خود به نکات زیر توجه کنید؛
📍سبک مدیریتی خود را برگزینید
آگاهی یک پدر از شیوههای مدیریتی در خانواده و آثار و نتایج هر یک از این شیوهها، موجب میشود به گونهای رفتار و سبک رهبری و مدیریت را در خانوادهی خود برعهده گیرد که به نتایج انسانی و احساس خوشبختی بیشتر بینجامد.
اثربخشی، موفقیت، بهرهوری و سلامت نظام خانواده، مانند هر نظام اجتماعی دیگر، به شیوههای رهبری و مدیریت وابسته است.
🔺تجربههای مشاوران خانواده نشان میدهد که الگوهای رهبری در خانواده به سه صورت قابل مشاهده است:
۱_سهلگیرانه،۲_ مستبدانه، ۳_مقتدرانه.
✅وظایف مرد در خانواده
🚨ویژگیهای پدر آسانگیر
۱_ هدفها و انتظارها روشن نیست و از این رو، در تربیت فرزندانش، از روش، فلسفه یا دیدگاه ویژهای پیروی نمیکند؛
۲. هیچگونه کنترلی بر رفتار فرزندان ندارد و آنها کاملاً آزادند تا هرگونه که میخواهند، شیوهی زندگی خود را برگزیده به کار گیرند؛
۳. شیوههای رفتاری به گونهای است که اعتماد لازم فرزندان را نسبت به او جلب نمیکند؛
۴. نظم و تربیت را در محیط خانواده رعایت نمیکند و از فرزندان خود نیز انتظار خاصی در این زمینه ندارد؛
۵. فرزندان خود را برای انجام هر کاری آزاد میگذارد و حتی در موارد ضرور نیز دخالت نمیکند؛
۶. اگر فرزندان از دستورهای او پیروی نکنند، ناراحت نمیشود؛ آن چنان که گویا پیروی نکردن از والدین، طبیعی و متداول است؛
۷. آنچه فرزندان بخواهند تهیه میکند و در این باره، سلیقهی خاصی را به کار نمیگیرد.
🚨ویژگیهای پدر مستبد
۱. پدر بر رفتار و کارهای فرزندان حاکم است و هیچ یک از اعضای خانواده، اجازهی اظهار نظر یا بیان دیدگاههای خود را ندارند؛
۲. اگر فرزندان از دستورهای او پیروی نکنند، ناراحت، خشمگین و آزرده خاطر میشود؛
۳. فرزندان جرئت پرسش دربارهی انجام یا عدم انجام کارها را از او ندارند؛
۴. بر رفتار و کارهای فرزندان خود کنترل شدید دارد و همهی تصمیمها را خود میگیرد؛
۵. از فرزندانش پیروی بیچون و چرا میخواهد و هیچ دلیلی برای آنها ارائه نمیکند؛
۶. به رعایت نظم و انضباط، ارزشی افراطی قایل است و هیچگونه بینظمی را از فرزندانش برنمیتابد؛
۷. برخورد او با فرزندان احترامآمیز نیست و برای تصمیمهای آنان، هر چند معقول و مستند، ارزشی قایل نمیشود؛
۸. بر این باور است که حق دخالت در همهی کارها، حتی خصوصیترین کارهای فرزندانش را دارد.
✅ویژگیهای پدر مقتدر
۱. هدفها و انتظارها از زندگی روشن است و در این باره با فرزندان خود صحبت میکند؛
۲. رفتارش به گونهای است که در فرزندان، احساس اعتماد، صمیمیت و آرامش ایجاد میکند؛
۳. به فرزندانش به اندازهی کافی محبت نشان میدهد و افراط و تفریط نمیکند؛
۴ _برخورد او با فرزندانش احترامآمیز است برای تصمیمهای آنان ارزش قایل است و به جای تصمیمگیری برای آنان، به فرزندانش شیوهی تصمیمگیری بهینه را میآموزد؛
۵. جو خانوادگی را به گونهای آماده میکند کهه فرزندان احساس میکنند با آرامش میتوانند دیدگاههای خود را در همهی ابعاد زندگی طرح کنند؛
۶_ هنگامی که دستورها و قوانینی میگذارد، دلایل قانع کنندهای ارائه میکند؛
۷. فرزندانش را تشویق میکند تا مستقل و متکی به خود باشند؛
۸. هر چند برای رفتار خوب، انضباط و ... ارزش قایل است، افراط و تفریط نمیکند و از فرزندانش در حد استعدادها، توانمندیها و محدودیتهایشان انتظار دارد.
✅سفارش ما گزینش الگوی مقتدرانه است.
@hagigatevasel
4⃣چهارم: نقش حمایتی
حمایتگری، نقش دیگری است که بر عهدهی پدر است. پدر به منزلهی سمبل قدرت در خانواده باید چتر حمایتی خود را بگستراند تا همهی اعضای خانواده زیر این چتر گرد آمده، احساس شادی و رضایت از زندگی داشته باشند.
حمایتگری جنبههای متفاوتی دارد که عبارتند از:
📍ایجاد امنیت
پدر وظیفه دارد امنیت فرزندانش را تأمین کند. فرزندان باید در محیطی امن و آرام زندگی کنند تا زمینهی پیشرفت همه جانبهی آنها فراهم شود.
📍تأمین نیازها
یکی دیگر از جنبههای حمایتگری پدر، تأمین نیازهای فراوان است.
تأمین نیازهای فرزندان، دست کم دو فایده دارد:👈 نخست اینکه پدر احساس قدرت و کفایت، و نیاز درونیاش را ارضا میکند👈 و دوم اینکه فرزندان به آرامش میرسند و احساس کمبود و بیپناهی نمیکنند. گفتنی است نیازها دو دستهاند:
📍الف) نیازهای روانی:
فرزندان در هر یک از مراحل زندگی و متناسب با شرایط سنی، نیازهایی دارند که یک پدر آگاه و وظیفهشناس، با دقت و درایت، آنها را درک کرده، بدون افراط و تفریط به ارضای آنها میپردازد.
📍ب) نیازهای مادی:
دین نورانی اسلام، تأمین نیازهای مادی فرزندان را با عنوان «نفقه» بیان کرده و آن را بر مرد واجب دانسته است، پدر وظیفه دارد نیازهای خانوادهاش را در حد توان خود و شأن خانواده تأمین کند.
این نیازها را در محورهای زیر میتوان دستهبندی کرد: تغذیه؛ پوشاک؛ مسکن؛ بهداشت؛ درمان؛ هزینهی تحصیل؛ ازدواج فرزندان.
دین نورانی اسلام، تأمین نیازهای مادی فرزندان را با عنوان «نفقه» بیان کرده و آن را بر مرد واجب دانسته است. پدر وظیفه دارد نیازهای خانوادهای را در حد توان خود و شأن خانواده تأمین کند.
5⃣پنجم: نقش تربیتی
یکی از مهمترین نقشهای پدر، نقش تربیتی است. در آموزههای اسلامی بر ضرورت و اهمیت تربیت تأکید شده است؛ چنان که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «هیچ پدری، بهتر از تربیت نیکو هدیهای به فرزندش نداده است». (6) همچنین میفرماید: «اگر پدری فرزندش را تربیت کند، بهتر از آن است که روزی یک و نیم کیلوگرم غذا صدقه دهد». (7)
امام علی (علیه السلام): «فرزندانتان را بر سه خصلت دوستی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دوستی اهل بیت (علیهم السلام) و قرائت قران تربیت کنید»
دوران کودکی، دورانی طلایی برای تربیت است؛ زیرا اولاً، قلب کودک، مانند زمینی خالی است که هنوز بذری در آن کاشته نشده و هر چه در آن کاشته شود، به بار خواهد نشست؛ ثانیاً، ذهن کودک هنوز از مسائل معیشتی و دنیوی پر نشده و او رها از همهی این مسائل، میتواند به راحتی آموزشها و تربیت لازم را پذیرا باشد. از این روست که حضرت علی (علیه السلام) در نامهای به فرزندش امام حسن مجتبی (علیه السلام) مینویسد: «قلب کودک، همچون زمینی خالی است که هر بذری در آن بکارند، میروید. از این رو، تربیت تو را در کودکی و پیش از آنکه قلبت سخت، و ذهنت مشغول شود، آغاز کردم تا تو حقیقت آنچه را که اهل تجربه تو را از تجربهی دوبارهی آن بینیاز میسازند، با رأی قاطع بپذیری». (8) بنابراین آنچه پدر از نخستین لحظههای زندگی فزندش باید بدان توجه داشته باشد، مسئلهی تربیت است. تربیت به معنای پرورش و شکوفا کردن استعدادهای درونی انسان و به ظهور و فعلیت رساندن آنهاست.
@hagigatevasel
✅خانواده محل تمرین ولایتپذیری
در خانواده هم تمرین ولایت اجتماعی است. این بحث بسیار جالبی است. آنتونی ایدن میگوید دموکراسی در جامعه اتفاق نمیافتد مگر اینکه در خانه نهادینه شده باشد. ما میگوییم ولایت در جامعه اتفاق نمیافتد مگر اینکه در خانواده نهادینه شود.
اگر میخواهید من فهم درستی از ولایت اجتماعی داشته باشم و در نظام اجتماعی در خط ولایت حرکت کنم، باید تمرینش را در خانواده کرده باشم.
اگر زن دید شوهر در یک تصمیمش اشتباه کرد نباید حال شوهرش را بگیرد. جلوی بچهها شوهرش را تحقیر نکند. چرا؟ چون به خانواده لطمه میخورد. باید همه در یک خط حرکت کنند.
بله موقعی که تنها شدند مثلاً بچهها هم نبودند به شوهر بگوید اینطور عمل میکردی بهتر بود.
✅✅پدر و حفظ احترام مادر در خانواده
پدر ارجمند، لطفاً توجه کنید:
📍اگر به همسرتان احترام بگذارید، او نیز به شما احترام خواهد گذاشت.
📍اگر حقوق همسرتان را رعایت کنید، او نیز حقوق شما را مراعات خواهد کرد.
📍اگر به نظرها، سلیقهها و خواستههای او توجه کنید، او نیز همین کار را انجام خواهد داد.
📍اگر از تلاشهای او قدردانی کردید، او نیز از زحمات شما سپاسگزاری خواهد کرد.
📍اگر خطاهای همسرتان را نادیده گرفتید و سرزنشش نکردید، او نیز هرگز عیبجویی و سرزشتان نخواهد کرد.
📍اگر از تحقیر، ناسزاگویی و دست انداختن او پرهیز کردید، او نیز هرگز چنین کارهای ناشایستی را انجام نخواهد داد.
📍اگر جایگاه او را به رسمیت شناختید و تأیید کردید، او نیز ضمن تأییدتان، از شما تعریف و تمجید خواهد کرد.
📍اگر اختلافنظرها و سلیقههای خود را در حضور فرزندان مطرح نکردید و به مشاجره نپرداختید، آنگاه هر دو طعم اقتدار و بزرگی را خواهید چشید.
✅یکی از تدابیر مهم مدیریت خانواده و تربیت فرزندان این است که هر یک از پدر و مادر بکوشد جایگاه دیگری را نزد فرزندان تقویت، و حس احترام و علاقهی آنها را نسبت به او تحریک و تشدید کند.
✅چگونگی برخورد پدر با همسر، تأثیرهایی عمیق در مدیریت او و بالا رفتن سطح کیفی خانواده دارد؛
📍 زیرا اولاً، مادر جایگاهی ارزشمند نزد فرزندان خواهد یافت؛
📍ثانیاً، همکاری مادر را در پیشبرد اهداف تعیین شده جلب میکند
📍و ثالثاً در نبرد پدر، مادر چشم او و ضامن اجرای قوانین زندگی خواهد بود.
✅حفظ جایگاه شخصیت و حرمت مادر نزد فرزندان، بازوی مدیریت شماست.
✅ از افراط و تفریط در تربیت فرزندان باید دوری کرد
در زمان قدیم اگر ما اخم پدرمان را میدیدیم، آن طرف توجهات پدرمان را هم میدیدیم. ولی امروزه، نسل جوان و نوجوان و کودک ما تعادل تربیتیشان به هم خورده است.
🔺فقط پفک و چیپس پدر را میبینند و تشرش را نمیبینند،
🔺 یا فقط تشرش را میبینند و محبتش را نمیبینند.
👈 چون این تعادل وجود ندارد مشکل درست میشود.
✅ در معارف اسلامی مهم این است که این کفهی تربیتی باید تناسبش حفظ شود. اتفاقاً کاری که پدر میکند و متفاوت از مادر است، همین است.
✅ مادر عاطفه میدهد به بچهها، پدر عاطفهی مادر را جمعش میکند، یعنی به آن قواره میدهد. عاطفهی مادر، عاطفهی زیادی است. آن اقتدار پدرانه به شخصیت بچهها هر از گاهی قواره میدهد.
✅توجه به سیرهی قولی ائمه علیهمالسلام در مورد #دختران
در این مسیر و این سیره خیلی نسبت به تربیت دختران به ما توصیههای خاص شده است.
🔺نگاه کنید «ما اکرم النساء الا کریم». زن را تکریم نمیکنند مگر آن کسانی که خودشان هم عزت نفس داشته باشند.
🔺 میگویند: «المؤمن یأکل بشهوة اهله». مؤمن غذا میخورد با اشتهای اهل و خانوادهاش. یعنی آنها چه میخورند همان را بخور.
👈 ویژگی منافقانه است که تو میخواهی خواست خودت را بر خانوادهات تحمیل کنی.
✅مثلاً گفتند فقط نسبت به #همسرتان کافی نیست ابراز محبت کنید، #دختر هم ابراز محبت میخواهد، بالاتر از محبت، بوسه میخواهد.
👈دختری که از پدرش محبت مردانه دیده باشد، پدرش به او بوسه زده باشد، دست روی سرش کشیده باشد،
👈این دیگر سر گلویش عقده نمیشود که نیاز به محبت مردانه احساس کند و گول بخورد.
➖➖➖
✅ان شاءالله که مردان ما الگوی واقعی مرد و پدر
✅و زنان ما هم بتوانند همچین پسرانی پرورش دهند.
🌹امیدوارم مطالب امشب جمع آوری شده ام مفید باشد.
📝محمدلو
@hagigatevasel
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎬 #تماشایی | بهترین میراث
❓ به نظرتون قیمتیترین چیزی که پدر میتونه برای فرزندش به ارث بذاره چیه؟
✅ میراثی که از ابتدای کودکی شروع میشه...
#ادب
#درس_اخلاق_آقا
@hagigatevasel
✅روز پدر که می رسد می شوی مهربانترین "بابا" ی دنیا...
بابای همه ی بابانداشته ها...
#آقا_جان
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 کلیپ زیبایِ مثل پدر،
#حاج_قاسم_سلیمانی 💐
خدا تو را نماینده خیل مردان روزگار ما نمود تا مردانگی را به عالم بیاموزید...
هر روز، روزِ توست مردترین سردار!
#روز_پدر ❤️
#حاج_قاسم ❤️
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔻خدا چرا حاجت بعضیارو دیرتر میده⁉️
🔺پاسخشو از امام علی (ع) بشنو ‼️
#عااالی پیشنهاد دانلود
47.71M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌸 #میلاد_امام_علی(ع)
💐که عالم هر چه دارد
💐از امیرالمومنین دارد
🎤 #مهدی_رسولی
👏 #سرود
👌 #پیشنهاد_ویژه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌸 #میلاد_امام_علی(ع)
💐چه شود ز راه وفا اگر
💐نظری به جانب ما کنی
🎤 #سید_مجید_بنی_فاطمه
🎤 #محمود_کریمی
👏 #سرود
👌بسیار زیبا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌴شب زیارتی امام حسین(ع)
🍃بزار بگم با زبون ساده
🍃همین حسین حسینم از سرم زیاده
🎤 #محمود_کریمی
⏯ #نماهنگ
🌷 #صلی_الله_علیک_یا_اباعبدالله
AminollaH-Farahmand_www.iranidata.com.mp3
7.66M
صوت زیارت امین الله
👈 باصدای استادمحسن فرهمند.
@hagigatevasel
30.81M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌹 صوت و متن زیارت عاشورا
✨همراه با تصاویر ناب کربلای امام حسین علیه السلام
🌹دعای سلامتی امام عصر عج
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الحُجَةِ بنِ الحَسَن صَلَواتُکَ علَیهِ و عَلی آبائِهِ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتعَهُ فِیهَا طَوِیلا
✨سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر عج #صلوات✨
@hagigatevasel
❣ #سلام_امام_زمانم❣
جانم فدای نام شما #یاصاحب_الزمان
قربان آن مقام شما یاصاحب الزمان
جان ميدهم بخاطر يک لحظه #دیدنت
دل عاشقِ سلامِ شما یاصاحبالزمان
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
🌹تعجیل درفرج #پنج صلوات🌹
دعای ندبه؛ نریمانی.mp3
28.82M
#دعای_ندبه
# سید رضا نریمانی
الّلهُـمَّ عَجِّــلْ لِوَلِیِّکَــ الْفَـــرَج
زیارت امام زمان عج .mp3
1.87M
🌹السلام علیک یا فاطمه الزهرا (س)🌹:
السَّلامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا عَيْنَ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَا نُورَ اللَّهِ الَّذِي يَهْتَدِي بِهِ الْمُهْتَدُونَ، وَ يُفَرَّجُ بِهِ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ...
اللهم_عجل_لولیک_الفرج
AUD-20201023-WA0012.mp3
7.14M
#جمعه
#و_کیف_اصبر_علی_فراقک...
مرا که عمری
بدون او گذرانده ام
از سختی جان کندن
مترسان
🎙محمدحسین #پويانفر