هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و دومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش اول)
بسم الله الرحمن الرحیم
🔰تفسیر سوره بقره
▫️زمان نزول سوره بقره از اوایل هجرت تا قبل از رمضان سال دوم میباشد:
🔻۱. به خاطر اینکه سوره انفال یا سوره بدر بلافاصله بعد از جنگ بدر که در رمضان سال دوم بعد از هجرت اتفاق افتاد، نازل شده است که به معنای انقضای سوره بقره به عنوان اولین سوره نازل شده در مدینه است.
▫️لازم به ذکر است که هر يك از سوره هاى قرآن به منزله فصلى از اين كتاب الهى است كه با آيه كريمه بسم الله الرحمن الرحيم مرزبندى شده است و نزول بسمله به طور قطعى نشانه آغاز سوره و فصل جديدى از قرآن است. و انما كان يُعرَف انقضاء السورة بنزول بسم الله الرحمن الرحيم. بنابراين، نزول بسمله نشانه پايان پذيرفتن همه يا بخش عمده آيات سوره پيشين است و اگر آيه اى نيز بعداً به آن ملحق گردد، نظير آيه وَاتَّقُوا يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ۖ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ (البقرة 281) كه به دستور رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) به سوره بقره بعدا ملحق شد، منافاتى با انقضاى سوره ندارد.
▫️ فلذا بخش عمده آيات سوره بقره(273آیه) در مقطع زمانى آغاز هجرت تا ابتداى جنگ بدر و بخش كمى از آن (سیزده آیه) پس از جنگ بدر نازل شده است، مانند:
الف : آيات 196 تا 203 (هفت آیه) كه در حجة الوداع نازل شده و حج تمتع را تشريع میکند.
ب : آيات 275 تا 280 (پنج آیه) كه بر حرمت ربا تاكيد دارد و چهره واقعى رباخواران را ترسيم مىكند و پس از سوره آل عمران نازل شده است.
ج : آيه 281 كه آخرين آيه نازل شده بر پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) است. 2. بررسى اثباتى محتوا و معارف سوره بقره نيز نشانه نزول آن در مقطع زمانى مزبور (مدت دوازده تا هجده ماه از اوایل هجرت) است؛ زيرا حوادث و مناسبتهاى آن ایام، مانند تغییر قبله و احتجاجهاى متقابل در تغيير آن در اين سوره منعكس است.
🔻3. بررسى سلبى مضامين سوره نيز، نشانه نزول آن در اوايل هجرت است؛ زيرا هيچ تعرضى به رخدادهاى اواسط و اواخر هجرت، مانند مباهله، صُلح با صناديد قريش و سران طغيان، فتح نهايى و پيروزى فراگير اسلام و حجة الوداع در آن يافت نمىشود.
▫️تفاوت فضاى نزول سور مكى و مدنى
قرآن كريم 114 سوره دارد كه 85 سوره آن پيش از هجرت در دوران سيزده ساله اقامت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله ) در مكه و 29 سوره آن پس از هجرت، در دوران ده ساله اقامت آن حضرت در مدينه نازل شده است.
▫️سوره هاى مكى فضاى نزول ويژه اى دارد كه با فضاى نزول سوره های مدنى متفاوت است، يكى از معيارهاى تشخيص مكى يا مدنى بودن هر سوره نيز بررسى محتواى آن سوره است. اكنون به بررسى تفاوتهاى اين دو فضا مى پردازيم:
▫️1.فضاى نزول سور مكى: اسلام هنگام ظهور در مکه، چون با استقبال توده مردم مواجه نشد و زمام امور نيز به دست سران شرك و معاندان اسلام بود، شمار مسلمانان بسيار كم بود و همين گروه اندك با تحمل شكنجه هاى توانفرسا و نثار جان و مال، از آيين نوپاى توحيد دفاع و پاسدارى میكردند. بنابراین در دوران پيش از هجرت هيچ نام و نشانى از دولت و حكومت اسلامى نبود و صناديد قريش، اسلام را در مرزهاى مكه محصور كرده بودند و از نشر آن نه تنها براى خارج از مرز مكه و مسافران برون مرزى كه وارد محدوده حرم مىشدند، بلكه از پذيرش بوميهاى داخلى نيز جلوگیری مىکردند.
مسلمانان در اقليت بودند. فاقد قدرت سياسى، نظامى يا توانمندى اقتصادى بودند و همه امور قانونى، اجرايى و قضايى به دست دشمنان اسلام بود و فلذا سخنى از جهاد با كافران مطرح نبود. پديده نفاق نیز در مكه بستر و زمينه چندانى براى ظهور و شيوع نداشت.
▫️همه كارهاى سران ستم بر محور قانونِ «وقد افلح اليوم من استعلى» فلاح و رستگارى، امروز، از آن كسى است كه بتواند برترى خود را بر حريفش اثبات نمايد، «الحق لمن غلب» و «انصر اخاك ظالما او مظلوما» دور مىزد. فلذا مجالی براى تشريع احكام دين به طور گسترده، مناظره با اقليتهاى دينى (يهود و نصارا) و تهذيب و تربيت به صورت تشکیلاتی وجود نداشت. و عمده کار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تبيين اصول سه گانه دين و دعوت به پذيرش آنها و نفى شرك و ابطال عبادت بتها بود.
▫️2.فضاى نزول سور مدنى: در دوران ده ساله مدينه فضاى ديگرى حاكم بود؛
زيرا اولا، استقبال بى نظير مردم از دين زمينه گسترش سريع اسلام را فراهم ساخته بود.
ثانيا، دولت و حكومت اسلامى استقرار يافته بود.
ثالثا، پيام دعوت توحيد نه تنها مكه، بلكه حجاز را تحت تأثیر قرار داده و به ساير ملتها و اقليتهاى دينى رسيده بود و بر اثر آن، بحران بين المللى ايجاد شده بود، به گونه اى كه هم يهوديان و مسيحيان و هم سران امپراتوريهاى ايران و روم از پيشرفت و نفوذ اسلام احساس خطر میكردند.
📌 ادامه دارد ...
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و دومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش دوم)
▫️رابعا، بستر مناسبى براى تشريع صدها حكم از احكام عملى دين فراهم آمده بود. خامسا، بر اثر اقتدار روزافزون حكومت اسلامى از يك سو و انزواى دشمنان از سوى ديگر، شرايط مناسبى براى ظهور و شيوع پديده نفاق فراهم شده بود.
و سادسا، نامهها و پيكها از سوى رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) براى رهبران مذهبى و نيز سران غير مذهبى بلاد ديگر مانند ايران و روم فرستاده مىشد.
▫️گرچه در مكه نيز حادثه هجرت مسلمانان به حبشه رخ داد و سران شرك نيز مسلمانان را تا حبشه دنبال كردند تا آنان را دستگير كنند و آنان پيام اسلام را به نجاشى و به برخى از مردم حبشه رساندند و نجات يافتند. لکن این حرکت غیر رسمی و موردی بود و به صورت تشکیلاتی نبود.
▫️غرض آن كه، مدينه بستر مناسبى براى توانمند شدن دولت اسلامى و رشد فكرى و معنوى مسلمانان بود؛ آنان نمازهاى يوميه و نماز جمعه را به امامت شخص رسول اكرم (صلى الله عليه وآله ) بر پا مى داشتند و از خطابه ها و مواعظ آن حضرت بهرهمند میشدند.
▫️بنابراين، سرّ تفاوت اساسى مضامين سور مكى و مدنى قرآن كريم، اختلاف فضاى نزول آن است.
▫️بر اين اساس، مخاطبان سوره هاى مكى نوعا مشركان هستند و محور اساسى محتواى اين سوره ها تبيين اصول سه گانه دين و دعوت به پذيرش آنها و نفى شرك و ابطال عبادت بتهاست.
▫️و مخاطبان سوره هاى مدنى نوعا مومنان يا اهل كتاب يا منافقاناند. از اين رو سخن از جهاد، مناظره با يهود و نصارا و كارشكنى علنى منافقان، تنها در سورههاى مدنى مطرح است.
🔻فضاى نزول سوره بقره
پس از بررسى اجمالى فضاى عمومى نزول سوره هاى مکی و مدنى، اكنون بايد با فضاى نزول ويژه سوره بقره كه اولين سوره مدنى است، آشنا شويم. براى آشنايى با چنين فضايى بايد موقعيت اجتماعى و فرهنگى شهر مدينه در دوران پس از هجرت و همچنين شرايط سياسى و نظامى حاكم بر آن بررسى شود.
🔻دورنمايى از موقعيت فرهنگى و اجتماعى مدينه
دهكده سرسبز يثرب كه در امتداد درّه طولانى وادى القرى راه بازرگانى يمن به شام، قرار داشت و پس از هجرت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) به آن جا، به مدينه موسوم شد، محل سكونت دو طايفه معروف اوس و خزرج بود. اينان كه از مهاجران عرب يمنی بودند، از اوايل قرن چهارم ميلادى در اين منطقه مىزيستند و پس از هجرت نبوى مسلمان شده، آداب جاهلى و آيين غير اسلامى را رها كردند و پس از جنگهاى خونين يكصد و بيست ساله داخلى، دست برادرى به يكديگر دادند.
▫️در كنار اوس و خزرج، سه طايفه بزرگ و سرشناس يهود به نامهاى بنى قُريظه ، بنى النضير و بنى قَينُقاع كه از مهاجران شبه جزيره بودند، سکونت داشتند. يهوديان مدينه از ثروت و امكانات فراوانى برخوردار بودند و در اقتصاد و تجارت مدينه نقش عمده و محورى داشتند. آنان پيش از ظهور اسلام در انتظار ظهور پيامبر جديدى بودند كه بشارت بعثت وى را از عهدين دريافت كرده بودند، تا با هدايت و رهبرى وى بر كافران پيروز شوند، ولى پس از ورود اسلام به مدينه، از اولين كسانى بودند كه در برابر دعوت اسلام به مقابله برخاستند و از هرگونه دشمنى و كارشكنى نسبت به اسلام و حكومت آن دريغ نكردند: وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ.( و پیش از این، به خود نوید پیروزی بر کافران میدادند (که با کمک آن، بر دشمنان پیروز گردند) با این همه، هنگامی که این کتاب، و پیامبری را که از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد، به او کافر شدند).
▫️مشركان عرب با اين كه گرايشى به پذيرش دين یهودی ها نداشتند، آنان را بر اثر داشتن كتاب آسمانى، از خود داناتر مى دانستند و اساسا يكى از زمينه هاى گرايش اوسيان و خزرجيان به اسلام، بشارت بعثت پيامبر اسلام بود كه از آنان شنيده بودند.
🔻خیانت هر سه طایفه یهود:
پس از آن که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به مدینه هجرت کرد و نظام حکومتی اسلام را پایهریزی نمود، با یهودیان مقیم این شهر و حوالی آن پیمان همزیستی مسالمتآمیز امضا کرد و از آنان تعهد گرفت که با دشمنان اسلام همکاری نکرده و بر علیه اسلام و مسلمانان هیچ دسیسه و فتنهای ایجاد نکنند. اما قوم یهود هرگاه احساس میکرد که پیامبر صلی الله علیه و آله و حکومت اسلامی در مدینه منوره در معرض خطر قرار گرفته است، خوشحال شده و در صدد همکاری با دشمنان اسلام برمیآمدند و پیمان نامه خویش را نقض میکردند.
▫️یکی از این قبایل مشهور و ثروتمند یهود مدینه، طایفه "بنى قَینُقاع" بود که افراد آن در حوالی مدینه میزیسته و به کار تجارت و صنعتگرى میپرداختند.
📌ادامه دارد ...
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و دومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش سوم)
▫️گفته شده: یک روز یک زن مسلمان به بازار بنى قینقاع رفت و در نزد زرگرى نشست تا زیورى براى وى بسازد. مردان یهود از او خواستند تا چهره خود را بگشاید، امّا زن مسلمان خوددارى کرد. جواهرى یا مرد دیگرى از ایشان بیامد، چنان که زن متوجّه نشد، لباس او را از پشت گره زد.
▫️چون زن برخاست پشتش برهنه شد و یهودیان بر او خندیدند. زن فریاد زد و مرد مسلمانى بر یهودى تاخت و او را کشت. یهودیان نیز آن مسلمان را محاصره کردند و کشتند. خویشان مرد مسلمان، همکیشان خود را به یارى طلبیدند و مسلمانان به خشم آمدند.
▫️آیه اى از سوره انفال -که درست پس از بدر نازل شده- مسأله ترس از خیانت را مطرح نمود و تکلیف رسول خدا صلى الله علیه و آله را درباره آن آشکار کرد: «و اِمّا تَخافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیانَهً فَانْبِذْ اِلَیهِمْ عَلی سَواءٍ، اِنّ اللّهَ لایحِبّ الْخائنینَ؛ اگر مى دانى که گروهى در پیمان خیانت مى ورزند، به آنان اعلام کن که همانند خودشان عمل خواهى کرد؛ زیرا خدا خائنان را دوست ندارد».
▫️پس از نزول آیه فوق، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله دستور حمله به سوی طایفه بنی قینقاع را صادر کرد. آن حضرت، ابولُبابه انصارى را در مدینه به جای خویش گمارد و به همراه ۷۰۰ مرد جنگی که ۳۰۰ تن از آنان زره بر تن داشتند، در ۱۵ شوال سال دوم قمری به سوی قینقاع حرکت کرد و یهودیان این محله از ترس رویارویی با مسلمانان وارد دژ خویش شده و آن را از پشت بستند.
▫️پیامبر صلی الله علیه و آله آنان را محاصره کرد و به مدت ۱۵ روز به این محاصره ادامه داد تا این که یهودیان تسلیم شدند.
▫️بنینضیر دیگر قبیله یهودی ساکنِ مدینه در زمان هجرت بود که خیانت کرد. پس از هجرت پیامبر به مدینه، بنینضیر در شمار دیگر یهودیان با مسلمانان، پیمان مصالحه بستند و عهد کردند که در صورت حمله دشمنان به مدینه در کنار مسلمانان به دفاع بپردازند و از تأمین مالی و جانی کفار قریش و برقراری روابط تجاری با آنان خودداری کنند. اما از آنجا که بنی نضیر پیمان خود را زیر پا گذاشتند، پیامبر اسلام به جنگ با آنان پرداخت که به غزوه بنی نضیر مشهور شد.
▫️پیامبر به جهتی به منطقه آنها رفته بود. بنی نضیر که پیامبر(ص) را با چند نفر معدود از افراد خود دیدند نقشه ترور را کشیده و یکی از آنان داوطلب شد تا به پشت بام رفته و سنگی بزرگی را بر سر پیامبر(ص) پرتاب کند. ولی قبل از آنکه او کار خود را بکند خدای تعالی بوسیله وحی رسول خود را از توطئه ایشان آگاه کرد و رسول خدا(ص) فورا از پشت آن دیوار حرکت کرد و مانند کسی که بهدنبال کاری میرود بدون آنکه حتی اصحاب خود را با خبر کند بهطرف مدینه بهراه افتاد. پیامبر(ص) خود را به مدینه رسانده و سپس ابن ام مکتوم را در مدینه بجای خود نهاد و در ماه ربیع الاول آنها را محاصره کرد، پس از شش روز به پیامبر(ص) پیشنهاد کردند ما حاضریم از این سرزمین برویم به شرط اینکه جز اسلحه هر چه اثاث داریم و شترانمان قدرت حمل آنرا دارند با خود ببریم.
▫️غزوه بنیقُرَیظه، نام آخرین غزوه از غزوههای پیامبر اکرم(ص) با یهودیان مدینه است که در سال پنجم هجری و به دلیل پیمانشکنی یهودیان بنی قریظه و همپیمانشدن آنان با مشرکان در غزوه خندق روی داد.
▫️دلیل اصلی جنگ با بنیقریظه، پیمانشکنی آنان و همکاری با مشرکان مکه در جنگ احزاب علیه مسلمانان بود. بر اساس گزارش منابع تاریخ اسلام، هنگامی که سپاه مشرکان مکه و همپیمانان آنان به مدینه نزدیک شدند، حیی بن اخطب -از یهودیان بنی نضیر که در ساماندهی جنگ احزاب نقشی عمده داشت - به نمایندگی از قریش به دیدار بنیقریظه رفت و موافقت آنان را برای همکاری با قریش در جنگ با مسلمانان جلب کرد.
▫️هنگامی که این خبر به پیامبر(ص) رسید گروهی از صحابه را برای تحقیق درباره درستی خبر به قلعه بنیقریظه فرستاد. بنیقریظه در دیدار با این گروه به پیامبر(ص) بیاحترامی کرده و پیمان خود با مسلمانان را انکار کردند.
▫️موقعیت جغرافیایی محل سکونت بنیقریظه، به آنان اجازه میداد در حالی که مسلمانان مشغول دفاع از خندق بودند از پشت سر به مدینه حمله کنند؛ از همین رو خبر پیمانشکنی بنیقریظه تاثیر مخربی بر روحیه مسلمانان داشت.
📌ادامه دارد ...
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و دومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش چهارم)
▫️نعیم بن مسعود که آن زمان با احزاب به جنگ پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم آمده بود -و خود مىگوید که در آنجا خداوند نور اسلام را در قلب من تاباند- نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم آمد، اظهار اسلام کرد و گفت که چه کارى از عهده او ساخته است؟
▫️رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم از نعیم خواست تا در این باره هرچه مى تواند انجام دهد. نعیم ابتدا به سراغ بنى قریظه که سابقه دوستى با آنان داشت رفت. او با تأکید بر علاقه پیشین خود گفت که چیزى به نظرش آمده، اگر او را متهم نمىکنند نظرش را بگوید. آنان دوستیش را تأیید کردند. نعیم به آنان گفت: اگر قریش به عللی به مکه بازگشت، مسلمانان، سخت شما را کیفر خواهند کرد. از اینرو به آنان پیشنهاد کرد که گروگانهایی از بزرگان قریش طلب کنند تا مطمئن شوند که قریش آنان را در مقابل مسلمانان تنها نمیگذارند.
▫️سپس نعیم به نزد قریش رفت و گفت: بنیقریظه با مسلمانان بهطور محرمانه صلح کردهاند و آنان از قریش گروگانهایی را طلب خواهند کرد تا به محمد (صلیاللهعلیهوآله) تقدیم کنند و قریش را نسبت به مکر یهود هشدار داد. دیری نگذشت که بنیقریظه از قریش گروگانهایی طلب کردند و چنین شد که قریش به صحت گفتههای نُعیم مطمئن شد. هنگامی که قریش تسلیم گروگان به بنیقریظه را رد کرد، سوء نیت قریش بر بنیقریظه آشکار شد و بدینگونه میان همپیمانان جدایی افتاد و آنان دستخوش تفرقه شدند. خدعه نعیم بن مسعود مهم ترین مسأله برهم زدن اتحاد احزاب بود.
▫️پس از جنگ احزاب پیغمبر صلی الله علیه و آله دستور دادند لشکر اسلام به سوی بنی قریظه حرکت کند. ۲۵ روز بین اینها محاصره و درگیری بود. بعد پیامبر همه مردان جنگی اینها را به قتل رساند. چون خیانتشان بزرگتر بود و قابل اصلاح نبودند.
📌 پایان
🗓دوشنبه ۲۱ خرداد ماه ۱۴۰۳
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#تفسیر_قرآن_کریم
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه سیزده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.86M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۳ قرآن
@Farsna
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه دوازده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.53M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۲ قرآن
@Farsna
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه یازده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
2.88M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۱ قرآن
@Farsna
هدایت شده از نشریه عبرتهای عاشورا
💠 هرروز #قرآن بخوانیم
📖 صفحه ۱۴
🇮🇷🗳کانالهای نشریه عبرتهای عاشورا 🇵🇸
🌍 @ebratha_ir ایتا
🌍 @ebratha.org سروش
هدایت شده از نشریه عبرتهای عاشورا
صفحه چهارده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.93M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۴ قرآن
🇮🇷🗳کانالهای نشریه عبرتهای عاشورا 🇵🇸
🌍 @ebratha_ir ایتا
🌍 @ebratha.org سروش
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه پانزده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.17M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۵ قرآن
@Farsna
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و سومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش اول)
بسم الله الرحمن الرحیم
🔰تفسیر سوره بقره
▫️پس از هجرت رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) و استقرار حكومت اسلامى، ساكنان مدينه چند گروه بودند:
🔻۱. مسلمانان انصار: در سال يازدهم بعثت شش نفر از قبيله خزرج در موسم حج در مكه با رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) ملاقات كرده، به اسلام گرويدند و اينان اولين گروهى بودند كه از خارج مكه به جمع مسلمانان پيوستند.
▫️نقل است که دو نفر از طایفه خزرج به نام اسعد بن زراره و ذکوان بن عبدقیس به مکه آمده بودند تا از مردم آنجا پیمانى بر ضد طایفه اوس که از رقیبان و دشمنان سرسخت خزرج در مدینه بودند، بگیرند؛ آنها به خانه عتبة بن ربیعه وارد شدند و منظور خود را از سفر به مکه براى او توضیح دادند. عتبه در پاسخ آنها گفت: «شهر ما از شهر شما دور است، مخصوصاً در این ایام گرفتارى تازه اى پیدا کرده ایم که ما را سخت به خود مشغول داشته، بنابراین توان یارى شما را نداریم». اسعد پرسید: «شما در حرم امن زندگى مى کنید، چه گرفتارى دارید؟». عتبه گفت: «مردى در میان ما ظهور کرده که مى گوید: «رسول خدا هستم». عقل ما را ناچیز مى داند، به خدایان و بت هاى ما بد مى گوید، اجتماع ما را پراکنده و جوانان ما را فاسد نموده است». اسعد پرسید: «او از کدام خانواده است؟»، عتبه گفت: «فرزند عبدالله بن عبدالمطلب است و اتفاقاً از خانواده شریفى است».
▫️در اینجا اسعد و ذکوان در فکر فرو رفتند، و به خاطرشان آمد که از یهود مدینه شنیده بودند که به همین زودى پیامبرى در مکه ظهور خواهد کرد و به مدینه هجرت خواهد نمود؛ اسعد پیش خود گفت؛ نکند این همان کسى باشد که یهود از او خبر مى دادند! سپس رو به عتبه کرد و پرسید: «او الآن کجاست؟» گفت: «او و پیروانش هم اکنون در دره اى از کوه، محاصره شده اند و تنها در موسم حج و عمره ماه رجب، مى توانند در مسجد الحرام و در میان جمعیت به راحتى ظاهر شوند، او الآن به مسجد الحرام آمده، اما اگر مى خواهى به آنجا بروى، به سخنان او گوش فرا مده، و حتى یک کلمه با او حرف نزن، که او ساحر زبر دستی است (و این در ایامى بود که مسلمانان در شعب ابیطالب در محاصره بودند)». اسعد به عتبه گفت: «من چاره اى ندارم مُحرِم شده ام و باید طواف خانه کعبه کنم، او هم که در آنجا نشسته است، تو به من مى گویى من به او نزدیک نشوم، پس چه کنم؟» عتبه گفت: «مقدارى پنبه در گوش هاى خود قرار ده، تا سخنان او را نشنوى».
▫️اسعد وارد مسجد الحرام شد در حالى که هر دو گوش خود را با پنبه بسته بود و مشغول طواف خانه کعبه شد. پیامبر(صلى الله علیه وآله) با جمعى از بنى هاشم در حجر اسماعیل در کنار خانه کعبه نشسته بودند، او نگاهى به پیامبر(صلى الله علیه وآله) انداخت و به سرعت گذشت.
▫️در دور دوم طواف با خود گفت: «هیچ کس احمق تر از من نیست، آیا مى شود یک چنین داستان مهمى در مکه بر سر زبان ها باشد و من از آن خبر نگیرم، و قوم خود را در جریان نگذارم!» پنبه ها را از گوش بیرون آورد و در جلو پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) قرار گرفت و پرسید: تو ما را به چه چیز دعوت مى کنى؟! پیامبر(صلى الله علیه وآله) به آرامى فرمود: «به شهادت بر یگانگى خدا و این که من فرستاده او هستم، و نیز شما را به این کارها دعوت مى کنم...» سپس آیات ۱۵۱ تا ۱۵۳ سوره انعام: « قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ مِنْ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُمْ وَ لا تَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ بگو: بياييد آنچه را پروردگارتان بر شما حرام كرده است برايتان بخوانم: اينكه چيزى را همتاى خدا قرار ندهيد؛ و به پدر و مادر نيكى كنيد؛ و فرزندانتان را از [ترس] فقر، نكشيد؛ ما شما و آنها را روزى مىدهيم؛ و به كارهاى زشت نزديك نشويد، چه آشكار باشد چه پنهان؛ و انسانى را كه خداوند محترم شمرده، به قتل نرسانيد، مگر بحق [و از روى استحقاق]. اين چيزى است كه خداوند شما را به آن سفارش كرده، تا بينديشيد.
📌ادامه دارد ...
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و سومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش دوم)
▫️وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ لا نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى وَ بِعَهْدِ اللهِ أَوْفُوا ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ. و به مال يتيم، جز به بهترين صورت [و براى اصلاح]، نزديك نشويد، تا به حدّ رشد خود برسد؛ و حقّ پيمانه و وزن را به عدالت ادا كنيد؛ هيچكس را، جز به مقدار تواناييش، تكليف نمىكنيم و هنگامىكه سخنى مىگوييد، [و داورى مىكنيد]، عدالت را رعايت نماييد، حتّى اگر در مورد نزديكان [شما] بوده باشد؛ و به پيمان خدا وفا كنيد.
▫️اين چيزى است كه خداوند شما را به آن سفارش مىكند، تا متذكّر شويد.
وَ أَنَّ هذا صراطي مُسْتَقيماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبيلِهِ ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ. اين راه مستقيم من است؛ از آن پيروى كنيد؛ و از راههاى پراكنده [و انحرافى] پيروى نكنيد، كه شما را از راه او، دور مىسازد؛ اين چيزى است كه خداوند شما را به آن سفارش مىكند، تا پرهيزگارى پيشه كنيد.» ـ که مجموعه اى است از معارف عالى اسلامى و دستورات اجتماعى و مسائل اخلاقى است ـ را براى او تلاوت فرمود.
▫️هنگامى که اسعد این آیات روح پرور را که با فطرتش آشنا بود، شنید به کلى منقلب شد و گفت: «أشهد أن لا إله اِلاّ اللّه و أشهد انَّ محمّداً رسول اللّه».
▫️سپس افزود: «اى رسول خدا! پدر و مادرم فدایت باد. من اهل یثرب و از طایفه خزرج هستم، روابط ما با برادرانمان از طایفه اوس بر اثر جنگ هاى طولانى به کلى از هم گسسته، و شاید خداوند به کمک تو آن پیوند گسسته را بر قرار سازد. ما وصف تو را از طایفه یهود مدینه شنیده بودیم که از ظهور تو بشارت ها مى دادند، و امیدواریم که شهر ما هجرتگاه تو گردد، زیرا یهود از کتب آسمانى خود چنین به ما خبر داده اند؛ من براى بستن پیمان جنگى بر ضد دشمنان آمده بودم، ولى خداوند مرا به پیروزى بزرگترى نایل کرد.»
▫️بر اثر كوششهاى فرهنگى اسعد و دوستانش، در سال دوازدهم بعثت، دوازده نفر از مردم مدينه، در عَقَبه( گردنهای میان منا و مکه، نزدیک مِنا حدود پنج کیلومتری مکه) نخستين پيمان اسلامى را با پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله ) بستند كه به پيمان عَقَبه معروف شد. با درخواست اين گروه، اولين مبلغ اعزامى از سوى رسول اكرم (صلى الله عليه وآله ) به نام مصعب بن عمير راهى مدينه شد و سپس در ماه ذى الحجه سال سيزدهم بعثت در محل عَقَبه پيمان ديگرى بين پيامبر (صلى الله عليه وآله) و بيش از هفتاد تن از مردم مدينه منعقد شد- به پيمان دوم عَقَبه یا بیعت عَقَبه موسوم گشت. گروه مزبور پيش از اين ، با تبليغ مصعب بن عمير اسلام آورده بودند.
▫️پس از ورود پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله ) به مدينه بيشتر اوسيان و خزرجيان مسلمان شدند و اينان به خاطر نصرت دين خدا و يارى پيامبر (صلى الله عليه وآله ) و پذيرش و پناه دادن مهاجران مكى در تاريخ اسلام به نام انصار شناخته شدند. از عوامل گرايش سريع آنان به اسلام، مى توان به دريافت بشارت بعثت پيامبر جديد از يهوديان و نيز به ستوه آمدن از درگيريهاى صد و بيست ساله داخلى اشاره كرد. از اين رو آنان با اين كه از مركز انتشار اسلام (مكه) دور بودند زودتر از مكيان به اسلام پيوستند و چند ملاقات كوتاه آنان با رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) از تبليغات سيزده ساله آن حضرت در مكه نسبت به مكيها موثرتر افتاد؛ زيرا حجاب معاصرت، قوميت، رقابت قبيلهاى و منافسههاى جاهلى شهروندان يك شهر يا روستائيان يك دهكده همواره به جاى رايزنى، راهزنى مىكند.
🔻۲. مسلمانان مهاجر: اينان كه از اولين و خالصترين مسلمانان صدر اول اسلام بودند، بر اثر فشارهاى توان فرساى صناديد قريش و سران شرك، خانه ها و اموال خود را رها كرده، از مكه به پايگاه اسلام، مدينه آمدند و بخشى از ساكنان اين شهر را تشكيل دادند. مسلمانان مهاجر در نهايت فقر اقتصادى مى زيستند؛ آنان نه تنها فاقد مسكن اختصاصى بودند و به صورت جمعى در ايوان كوچكى در ورودى مسجد پيامبر (صلى الله عليه وآله) زندگى مى كردند و به همین خاطر به اصحاب صفه(ایوان) معروف شدند، بلكه اغلب از حداقل خوراك و پوشاك معمول نيز محروم بودند.
📌ادامه دارد...
هدایت شده از امام جمعه شهرستان خوی
🔖 بیست و سومین جلسه از سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به بیان امام جمعه شهرستان خوی (بخش سوم)
🔻۳. منافقان: ظهور و شيوع پديده نفاق در دوران سيزده ساله مكه جايگاه چندانى نداشت؛ زيرا مسلمانان در اين دوران يا در شعب ابوطالب محصور بودند يا شكنجه هاى توانفرساى صناديد قريش را تحمل مى كردند و گروهى نيز به حبشه هجرت كردند و اصولا مسلمان شدن در آن دوران با حرمان از همه مزاياى زندگى برابر بود.
▫️زيرا مسلمانان در مكه نه حكومت و اقتدارى داشتند، تا مخالفان از آن بهراسند و نه امكانات مادى، تا گروهى به طمع دستيابى به آن، منافقانه اظهار ايمان كنند؛ در مكه هنوز كسى قدرت اسلام را باور نداشت و آينده نهضت نوپاى اسلامى نيز براى غير مسلمانان سخت تاريك و مبهم بود و اصولا اسلام به عنوان يك پديده فرهنگى ناكام و شكست خورده تلقى مى شد.
▫️البته در سوره عنكبوت كه آخرين سوره نازل شده در مكه است از بین 85 سوره مکی؛ نشانه هایی از وجود منافقین در مکه نیز وجود دیده می شود: وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ (آیه11).
▫️بر اين اساس، نمى توان ادعا كرد كه هيچ يك از علل نفاق در مكه وجود نداشت و به طور كلى نفاق در مكه فاقد بستر مناسب بود؛ زيرا پيش بينى برخى نسبت به آينده پيروزمند اسلام خواه از راه گزارش مبشران، خواه بر اثر اعلام كاهنان، خواه بر اثر شواهد و علل يا ادله ديگر، سبب پذيرش آنان نسبت به اسلام میشد. لکن موردی بود و گستردگی نداشت.
▫️اما در مدينه حكومت قدرتمند اسلامى استقرار يافت و اقتدر مسلمانان به ويژه پس از جنگ پيروزمند بدر، روزافزون و چشمگير شد به گونه اى كه بسيارى از بزرگان مدينه براى حفظ منافع موروثى خود، با اسلام سازش كردند. بنابراين، پيدايش نفاق به طور گسترده، معلول شرايط خاص دوران مدينه است؛ شرايطى كه موجب شد آيات فراوانى از سوره هاى مدنى (كه پس از سوره بقره و بعد از جنگ بدر نازل شده است، مانند: انفال، آل عمران، احزاب، نساء، حديد، حشر، منافقون، تحريم، فتح و توبه) به منافقان و افشاى نقشه ها و دسيسه هاى تخريبى آنان و روابط پنهانى كه براى شكست نهضت اسلامى با يهوديان مدينه داشتند، اختصاص يابد.
🔻۴. یهودیان که در جلسه قبل مفصلا سرنوشتشان را بیان کردیم.
🔻۵. مشركان: اينان بخشى از دو قبيله اوس و خزرج بودند كه مانند مشركان مكه با اسلام عناد داشتند و پيوند خود را با يهود عنود از يك سو و مشركان مكه از سوى ديگر و منافقان داخلى از سوى سوم به صورت مثلث شوم درآورده بودند ولى با استقرار نظام اسلامى به مرور تبديل به منافقان شدند يا از مدينه گريختند.
🔻۶. نصارا: اولا: در منابع تاريخى و تفسيرى بحث قابل توجهى درباره حضور نصارا در مدينه نيامده و سرّ آن اين است كه اولا، در آغاز اسلام تنها نقطه مسيحى نشين حجاز بخش نجران (واقع در نقطه مرزى حجاز و يمن) بود كه ساكنان آن، به عللى از بتپرستى (آيين رايج حجازيان ) دست كشيده، به آيين حضرت مسيح (عليه السلام ) گرويده بودند.
▫️ثانيا، در ميان پيروان اديان در محدوده حجاز، نصارا نسبت به يهود در اقليت بودند. ثالثا، بر خلاف يهوديان كه كينه توزيها و كارشكنيهانشان در برابر اسلام و مسلمانان معروف است، مسيحيان عصر پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله ) رابطه خوبى با مسلمانان داشتند؛ چنانكه قرآن كريم يهود عنود را در كنار مشركان از كينهتوزترين دشمنان مسلمانان مىداند، اما مسيحيان را بر اثر حضور دانشمندان و زاهدان و راهبان در ميان آنان و همچنين بى تكبر بودن آنان از مهربانترين مردم نسبت به مسلمانان مى شمارد: لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا ۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ۚ ذَلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ.(82 مائده) فلذا گرچه در محدوده حجاز مسيحيت در اقليت بود، ليكن چون در مناطقى مانند حبشه و نجران و روم شمار مسيحيان فراوان بود و مسلمانان براى تبليغ دين و همچنين داد و ستد و تجارت و مانند آن با مسيحيان رابطه داشتند در سوره بقره آياتى درباره آنان نازل شده است.
📌 پایان
🗓دوشنبه ۲۸ خرداد ماه ۱۴۰۳
#امام_جمعه_شهرستان_خوی
#تفسیر_قرآن_کریم
#شبکه_امامت
💠 🆔 @h_ghasemkhani_ir
🌐 https://www.h-ghasemkhani.ir
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه هجده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.48M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۸ قرآن
@Farsna
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه نوزده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
4.18M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۹ قرآن
@Farsna
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه هفده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
3.51M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۷ قرآن
@Farsna
هدایت شده از خبرگزاری فارس
هدایت شده از خبرگزاری فارس
صفحه شانزده قرآن کریم - KHAMENEI.IR.mp3
2.95M
🎙صوت تلاوت صفحۀ ۱۶ قرآن
@Farsna