هدایت شده از تفقه
شرح الحلقة الثالثة ٣.pdf
1.13M
📚 شرح الحلقة الثالثة ج ۳
🖊 شیخ میثم عقیلی دام عزه
🌐 https://b2n.ir/Meysamal
@tafaqqoh
هدایت شده از تفقه
شرح الحلقة الثالثة ٤.pdf
1.1M
📚 شرح الحلقة الثالثة ج ۴
🖊 شیخ میثم عقیلی دام عزه
🌐 https://b2n.ir/Meysamal
@tafaqqoh
📚 #دریافت_کتاب درس نامه اصول فقه / تقریرات فارسی دروس خارج اصول آیة الله سید محمود هاشمی شاهرودی رضوان الله تعالی علیه
0⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/33-Bahs%20Piramoon%20Osul%20Fiqh%20j1.pdf
1️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/30-Darsnameh%20Osul%20Fiqh%20j1.pdf
2️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/31-Darsnameh%20Osul%20Fiqh%20j2.pdf
3️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/32-Darsnameh%20Osul%20Fiqh%20j3.pdf
4️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/aosool4.pdf
5️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/aosool5.pdf
6️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/aosool61.pdf
7️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/aosool7.pdf
✔️ با توجه به این که درس مرحوم شاهرودی تقریباً با محوریت کتاب #بحوث و مبانی شهید صدر پیش میرفت، این تقریرات میتواند منبع خوبی برای مراجعه باشد؛ اگرچه فعلاً ناقص است و بخشی از علم اصول را در بر میگیرد.
@halqat
📚 #دریافت_کتاب مباحث الاصول / تقریر دروس خارج اصول شهید آیة الله سید محمدباقر صدر رضوان الله علیه به قلم آیة الله سید کاظم حائری عافاه الله / ۹ مجلد
🌐 https://alfeker.net/library.php?id=4757
✔️ مقرر بزرگوار در حواشی کتاب تعلیقاتِ توضیحی و نقدی قابل توجهی دارند.
@halqat
📚 #دریافت_کتاب بحوث فی علم الاصول / تقریر دروس خارج اصول شهید آیة الله سید محمدباقر صدر به قلم مرحوم آیة الله سید محمود شاهرودی رضوان الله علیهما/ ۷ مجلد
🌐 https://alfeker.net/library.php?id=4934
📚 #دریافت_کتاب اضواء و آراء ، تعلیقات علی کتابنا بحوث فی علم الاصول / نقدها و نظریات مرحوم شاهرودی در حاشیه مطالب استاد شهید / ۳ مجلد
1️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/01-Azwa%20Va%20Ara%20j1.pdf
2️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/02-Azwa%20Va%20Ara%20j2.pdf
3️⃣ https://www.hashemishahroudi.org/upload_list/source/Library/pdf/03-Azwa%20Va%20Ara%20j3.pdf
🌐 https://alfeker.net/library.php?id=4935
@halqat
📚 #دریافت_کتاب بحوث فی علم الاصول / تقریر دوره دوم درس خارج اصول شهید آیة الله سید محمدباقر صدر رضوان الله علیه به قلم شیخ حسن عبدالساتر حفظه الله / ۱۳ مجلد
🌐 http://mktba.net/library.php?id=12707
✔️ به تعبیر برخی اساتید این کتاب بیشتر شبیه به متنِ پیاده شده درس است؛ به همین جهت روانتر بوده و برای طلابِ سطح و #حلقات_خوان که به دنبال مطالعهی تفصیلی نظریات شهید صدر هستند، مناسبتر است.
@halqat
📚 #دریافت_کتاب محاضرات فی علم اصول الفقه / تقریر دروس خارج اصول شهید سید محمدباقر صدر به قلم شهید سید محمد صدر اعلی الله مقامهما / تاکنون فقط مجلد اول این کتاب منتشر شده است.
🌐 http://www.m-almuntazar.com/main/shlib/BookFiles/pdf/osol01.pdf
@halqat
📚 #دریافت_کتاب جواهر الاصول ، مباحث القطع / تقریر دروس شهید سید محمدباقر صدر به قلم آیةالله محمدابراهیم انصاری رحمة الله علیهما
🌐 http://mktba.net/library.php?id=13485
🌐 https://www.ghbook.ir/?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=12018&Itemid=167&lang=fa
@halqat
بسم الله الرحمن الرحیم
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / تعریف علم اصول
۱. با توجه به مطالب مطرح شده در بحث #تعریف علم اصول به موارد زیر پاسخ دهید:
الف) مرحوم مظفر به تبع مرحوم نائینی در کتاب #اصول_الفقه برای حل مشکل خروج #اصول_عملیه از تعریف فرمودند مراد از #حکم در تعریف، اعم از #واقعی و #ظاهری است. این جواب را با جواب مطرح شده در کتاب مقایسه کرده و توضیح دهید کدام جواب بهتر است؟
ب) مرحوم شیخ در کتاب #رسائل (ج ۳، ص ۱۸) به اصولی بودن #استصحاب و سائر اصول عملیه اشکال کردند و آن را با #لاحرج و #لاضرر مقایسه کردند آیا با توجه به مطالب کتاب میشود به ایشان پاسخ داد؟
ج) آیا تعریف مختار کتاب اصولی نبودن قواعد #منطقی و #رجالی را توجیه میکند؟
د) آیا میشود از تعریف #مشهور اینگونه دفاع کرد که تعبیر به قاعده ما را از اضافه کردن قید #اشتراک بینیاز میکند؟ (به خاطر این که کلی بودن در دلِ معنای قاعده وجود دارد و بر اموری مثل «ظهورِ کلمه صعید» صادق نیست.)
۲. در کلام بعضی بزرگان (محاضرات، ج ۱، ص ۵) برای خروج #قواعد_فقهیه از تعریف علم اصول آمده است: «استفادهی حکم شرعی به واسطه #مسأله_اصولی از باب #استنباط و #توسیط است؛ امّا در قواعد فقهیه، از باب #تطبیق است.» این پاسخ با جواب مطرح شده در کتاب چه تفاوتی دارد؟
@halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / حکم وضعی و تکلیفی
۳. مرحوم آخوند #حکم_وضعی را به سه قسم تقسیم کردهاند و در قسم اول گفتهاند نه #جعل_مستقل دارند و نه از احکام تکلیفیه #انتزاع میشوند؛ با مراجعه به عبارت ایشان در قسم اول (کفایه آل البیت علیهم السلام / ص ۴۰۰ / تنبیهات استصحاب / از عبارت: و التحقیق تا ص ۴۰۱ عبارت: و منه انقدح) مطلب ایشان را #تبیین کرده و با مطلب شهید صدر #مقایسه کنید.
۴. با توجه به اینکه قسم دوم احکام وضعیه جعل مستقل ندارند آیا میتوان در آنها #استصحاب جاری کرد؟
۵. #مراتب حکم وضعی چیست؟ آیا همان مراتب حکم تکلیفی است؟ یا متفاوت است؟
۶. با مراجعه و #تامل در مورد حقیقت #وقف و #ارث و همچنین آثار آنها بیان کنید: کدام بخش از حقیقت این دو و آثارشان حکم #وضعی هستند و کدام حکم #تکلیفی؟
@halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / حکم واقعی و ظاهری
۷. چه وجه یا وجوهی میتواند سبب قول به تصویب شده باشد؟
۸. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث اعتبار و مقایسه آن با مطالب ایشان در #حکم_تکلیفی حلقه ثانیه بیان کنید حکم عقل به لزوم امتثال در موارد زیر چگونه است:
الف) جایی که اراده هست و اعتبار نیست.
ب) جایی که اعتبار دائره اوسعی از اراده را شامل شود.
ج) جایی که اعتبار دائره اضیقی از اراده را شامل شود.
۹. امکان یا عدم امکان جمع شدن دو حکم ظاهری مخالف را با توجه به مبانی مختلف در جمع بین حکم واقعی و ظاهری بررسی کنید.
۱۰. با توجه به پاسخی که مرحوم شهید صدر به جواب آقای خوئی دادهاند بیان کنید که آیا حکم اباحه اعم از اقتضائی و لا اقتضائی مصلحتش در جعل است یا در متعلق؟
۱۱. با توجه به بیان مرحوم شهید صدر در پاسخ به شبهه تضاد و نقض غرض به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) اگر به جای این بیان بگوییم جعل احکام ظاهریه ترخیصیه به جهت مصلحت تسهیل است چه تفاوتی میکند و کدامیک از دو بیان درستترند؟
ب) مرحوم شیخ انصاری شبهه در جعل احکام ظاهری را در فرض تمکن از علم جدیتر میدانند آیا پاسخی که مرحوم شهید صدر در کتاب دادهاند در این فرض هم پاسخگوی شبهه است؟
ج) آیا در مواردی که شک در #حکم_وضعی داریم شارع میتواند حکم ظاهری مخالف با حکم وضعی واقعی جعل کند؟ مثلا فی الواقع ملک نیست و شارع حکم به ملکیت کند؟
۱۲. مرحوم شهید صدر در فرق بین اصول تنزیلیه و غیر تنزیلیه میفرمایند: فرق صرفا صیاغی نیست بلکه عمیقتر است ولی اصل فرق صیاغی داشتن را انکار نمیکنند و حتی برای آن آثاری قائل هستند. در دو مسأله زیر آثار تفاوتهای صیاغی بین امارات و اصول و همچنین بین اصول تنزیلی و غیر تنزیلی را بررسی کنید:
• با توجه به حکم به نجاست مدفوع ما لا یؤکل لحمه و طهارت مدفوع ما یؤکل لحمه اگر در مورد حیوانی شک کنیم که گوشتش حلال است یا حرام حالات زیر چه تفاوتی در اثبات طهارت مدفوع آن حیوان دارند:
الف) اماره بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود.
ب) اصل عملی تنزیلی (به معنی تنزیل المؤدی منزلة الواقع) بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود.
ج) اصل عملی تنزیلی (به معنی تنزیل الاصل منزلة القطع) بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود.
د) اصل عملی صرف بر حلیت لحم آن حیوان قائم شود.
• اگر بخواهیم ببینیم اماره مقدم است یا اصل تنزیلی و همچنین اصل عملی تنزیلی مقدم است یا غیر تنزیلی تفاوت صیاغت جعل چه تاثیری در مقدم شدن آنها بر یکدیگر دارد؟
۱۳. با توجه به روح فرق بین اماره و اصل و همچنین اصل تنزیلی و غیر تنزیلی که مرحوم شهید صدر ذکر میفرمایند بررسی کنید:
الف) آیا قرعه میتواند اماره باشد؟
ب) استصحاب باید از کدام قسم باشد؟
۱۴. با توجه به فرمایشات مرحوم شهید صدر در عدم امکان اجتماع دو حکم ظاهری بررسی کنید اگر مثلا حلیت ظاهری در زمانی یقینی بود و بعد مشکوک شد آیا میتوان حلیت ظاهری را استصحاب کرد؟ (با توجه به این که شاید حلیت ظاهری باقی نباشد و جای خودش را به حرمت ظاهری داده باشد و از طرف دیگر استصحاب هم حکم ظاهری به حلیت است.)
@halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / قضیه خارجیه، حقیقیه و ذهنیه
۱۵. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در فرق بین قضایای حقیقیه و خارجیه گفتند حکم موارد زیر را بررسی کنید:
الف) مولی به عبدش دستور میدهد دختر کوچک زید که نامش زینب است را برایم عقد کن در حالی که عبد بعد از مراجعه به خانه زید میفهمد زینب نام دختر بزرگ زید است. سؤال این است که در اینجا عبد وظیفه دارد دختر بزرگ زید را به عقد مولی در بیاورد یا دختر کوچک زید را؟
ب) استظهار حقیقیه بودن یا خارجیه بودن در اوفوا بالعقود منوط به چیست به تعبیر دیگر اگر خارجیه باشد معنیاش چیست؟ و حقیقیه یا خارجیه بودن آن چه تاثیری در اثبات صحت عقود مستحدثه دارد؟
ج) اگر مولی به نحو قضیه خارجیه بگوید علماء شهر را اکرام کن و بعض عالمان علمشان مریض شوند و علمشان شود باید هنوز اکرام شوند یا خیر؟ یا اگر به نحو قضیه خارجیه بگوید همسایهها را اکرام کن و یکی از همسایهها از همسایگی خارج شود باز باید اکرام شود یا خیر؟
۱۶. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در بحث نظر تصوری و نظر تصدیقی به صورتهای ذهنیه، مطرح کردهاند تفاوت بحث قضیه حقیقیه و خارجیه را با بحث تعلق احکام به طبایع یا افراد و بحث تعلق احکام به عناوین یا معنونات، بیان کنید.
@halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / حجیت قطع
۱۷. با توجه به مطالب شهید صدر در بحث حجیت قطع به موارد زیر پاسخ دهید:
الف) تفاوت حکم عقل به حق الطاعة در فرض احتمال تکلیف که مرحوم شهید صدر قبول کردند با قضیه مشهور وجوب دفع ضرر محتمل چیست؟ (دو تقریب معروف از دفع ضرر وجود دارد؛ هر دو را مد نظر قرار دهید.)
ب) اگر مردد شدیم که عقاب بلا بیان قبیح هست یا خیر نتیجه چیست؟
۱۸. مرحوم شهید صدر شرط منجزیت تکلیف را عدم صدور ترخیص ذکر کردهاند با توجه به این مطلب به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) اگر ترخیص صادر شود ولی واصل نشود تکلیف چیست؟
ب) آیا معذریت هم مثل منجزیت شرط دارد؟
۱۹. آیا قبح و عدم قبح عقاب توسط مولی با قبح و عدم قبح فعل عبد ملازمه دارد یا میتواند در بعضی موارد مخالفت عبد قبیح باشد ولی مولی حق عقاب نداشته باشد؟
۲۰. آیا پاسخ شهید صدر به این توهم: «مولی میتواند در مخالفت با قطع به تکلیف و یا قطع به عدم تکلیف حکمی جعل کند که روح حکم ظاهری را داشته باشد»، فقط طبق مبنای خودشان در جمع بین حکم واقعی و ظاهری است یا طبق بقیه مبانی هم میشود این پاسخ را داد؟
۲۱. باتوجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث علم اجمالی به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) مرحوم آخوند ترخیص در مخالفت قطعیه را در یک فرض عقلا مجاز و در یک فرض عقلا غیر مجاز میدانند با مراجعه به عبارت ایشان در ابتدای اصالة الاحتیاط (عبارت لایخفی تا فافهم) ضمن تبیین کلام ایشان تفاوت آن با نظر شهید صدر را بیان کنید. (برای فهم کاملتر کلام مرحوم آخوند به عبارت ایشان در بحث جمع بین احکام واقعی و ظاهری صفحه ۲۷۸ از طبع آل البیت مراجعه کنید.) بیان کنید که طبق هر کدام از این دو تقریب اگر احتمال صدور ترخیص را بدهیم ولی دلیل بر ترخیص پیدا نکنیم چه گونه باید عمل کنیم؟
ب) آیا هر جایی که اطلاق کلام شارع خلاف نظر عقلاء بود مانع از ظهور اطلاقی میشود یا خیر؟
۲۲. با توجه به بیان مرحوم شهید صدر در بحث تجری و انقیاد به سؤالهای زیر پاسخ دهید:
الف) بعضی محل نزاع در بحث تجری را حرمت و عدم حرمت آن قرار دادهاند. تفاوت این تقریب با تقریب شهید صدر چیست؟
ب) اگر مولی حق دارد اطاعت شود چرا در فرض اطاعت و انقیاد، عبد استحقاق ثواب دارد؟ آیا اگر مولی ثواب ندهد مرتکب قبیح شده است یا خیر؟
۲۳. چرا دو بیانی که برای عدم معذریت #قطع_قطاع ذکر کردهاند، برای عدم منجزیت جاری نمیشود؟
۲۴. در بحث معذر نبودن قطع #قطاع مرحوم شهید صدر دو وجه مطرح کردند. با توجه به این دو وجه بیان کنید چرا اشکال و جوابی که در وجه دوم ذکر کردند را در وجه اول ذکر نکردند؟
۲۵. آیا وجوهی که برای عدم معذریت قطع قطاع گفته شد (نهی از مقدمات و علم اجمالی به خطا) در مورد غیر قطاع هم میآید؟
@halqat
❓ سؤالاتِ مشاوره #حلقه_ثالثه / مباحث مقدماتی حجیت امارات
۲۶. با توجه به مطالبی که مرحوم شهید صدر در مورد اصل عند الشک فی الحجیة فرمودهاند بیان کنید اگر شک در حجیت دلیل محرزی بکنیم آیا با توجه به اصل مذکور میتوانیم حکم کنیم شارع برایش جعل حجیت نکرده یا صرفا میتوانیم بگوییم عقلاً حجت نیست؟(پاسخ به این سؤال را در تک تک حالاتی که در کتاب فرض شده از قبیل تقابل اماره با برائت عقلی یا برائت شرعی یا .... بیان کنید.)
۲۷. آیا مطالب مرحوم شهید صدر در بحث شک در حجیت شامل شک در حجیت به نحو شبهه موضوعیه مثل شک در وثاقت فلان راوی میشود یا خیر؟
@halqat
📚 #دریافت مجموعه آثار شهید سید محمدباقر صدر اعلی الله مقامه / ۲۱ مجلد
🌐 https://b2n.ir/657650
✔️ این مجموعه با عنوانِ « موسوعة الامام الشهید السید محمدباقر الصدر قدّس سرّه » به مناسبت کنگره بینالمللی بزرگداشت شهید صدر، به تحقیق و تصحیح گروهی از محققین منتشر شد؛ شایان ذکر است برخی آثار موجود در این #موسوعه برای #اولین بار چاپ شدند؛ همچنین نوشتههایی از مباحثِ مرحوم شهید که توسطِ شاگردان ایشان به صورت #پراکنده منتشر شده بود، در این مجلدات جمعآوری شدند.
@halqat
🔖 #دریافت_مقاله موانع فهم متن از دیدگاه شهید صدر
🖊 حجةالاسلام سید علیرضا نقیب پور دام عزه
📚 فصلنامه پژوهشهای اصولی، دوره ۶، شماره ۲۴، پاییز ۱۳۹۹
🌐 http://www.juosul.ir/article_120538_85b89b33243539584bc0e192938f343c.pdf
✔️ #چکیده
دستیابی به فهم متن، به عنوان یک مسئله مهم از #علم_اصول در گرو مباحث #هرمنوتیک معاصر است. اگر چه این اصل به گونهای در علم اصول بیان شده اما با طرح مباحث هرمنوتیک رمانتیک #شلایرماخر و #دیلتای و به ویژه #هرمنوتیک_فلسفی #هایدگر و #گادامر این مسئله اهمیت ویژه یافته است.
اصولیان معتقدند که مخاطب متن، باید تنها با استفاده از قواعد عمومی فهم متن که همگی از شیوه و روش فهم #عقلایی گرفته شدهاند، نیت مؤلف را کشف کند. در این میان، هرگونه دخالت شخصی، فعالیت #غیراکتشافی و تفسیر تحمیلی بر متن، خارج از #عرف مفاهیم عقلایی است. بنابراین نه تنها ارزش تفسیری ندارد بلکه دستیابی به نیت مؤلف را به عنوان عقلاییترین برخورد با متن نادیده میگیرند. برای دریافت یک فهم دستورمند از متن، مفسر باید بکوشد تا از موانع مهمی چون: خوانش گزینشی متن، فاصله تاریخی مفسر با متن و تفسیر به رأی عبور کند. شهید صدر با برشمردن #موانع_فهم_متن، به این نکته اشاره دارد که امکان فهم درست متن در گرو برطرف کردن این دست از موانع، در افق دید مفسر است.
@halqat
ادامهی سؤالات مشاوره (بدون ویرایش)
ان شاء الله در اولین فرصت ویرایش خواهد شد؛ ⬇️
۲۸. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث حجیت لوازم به موارد زیر پاسخ دهید:
الف) هر کدام از اشکال مرحوم خوئی به مرحوم نائینی و اشکال شهید صدر به مرحوم نائینی صغروی است هستند یا کبروی؟
ب) هر کدام از بیان مرحوم نائینی وبیان شهید صدر برای اثبات حجیت لوازم تمسک به نکته ثبوتی هستند یا اثباتی؟ و آیا با این بیانها میشود شهرت فتوایی که کاشفیت آن به اندازه خبر ثقه باشد را حجت دانست؟
ج) وجهی که شهید صدر بیان میکنند اعتبارش از کجاست؟
۲۹. آیا در مورد قرعه هم میتوان دلالت التزامی (مثبتات) را حجت دانست؟
۳۰. تفاوت دلیل اول و دلیل دوم در باب تفرع حجیت دلالت التزامی بر مطابقی در چیست و چرا اشکالی که به وجه اول کردند در وجه دوم نمیآید؟
۳۱. طبق وجه دوم که مرحوم شهید صدر برای تفرع حجیت دلالت التزامی بر مطابقی گفتند آیا میشود بین لازمه بیّن (مثل عدم سیاهی که لازمه سفیدی است) و لازمه غیر بیّن تفاوت گذاشت؟
۳۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث قیام اماره مقام قطع طریقی بیان کنید اگر به جای پاسخ مرحوم شهید صدر به اشکال «مناقضه بین قبح عقاب بلا بیان و قیام اماره مقام قطع طریقی» یکی از پاسخهای زیر را بدهیم مشکل حل میشود یا خیر:
الف: مراد از بیان در قاعده قبح عقاب بلا بیان، حجت باشد.
ب: مراد از بیان در قاعده قبح عقاب بلا بیان اعم از بیان حکم واقعی و ظاهری باشد.
۳۳. با توجه به مطلبی که از مرحوم نائینی نقل شده تفاوت اعتبار و تنزیل را بیان کنید.
۳۴. در بحث قیام اماره مقام قطع موضوعی مرحوم شهید صدر بین جایی که قطع بما هو منجز و معذر در موضوع قرار گرفته باشد با جایی که بما هو کاشف تام در موضوع قرار گرفته باشد فرق گذاشته اند. با مراجعه به عبارات مرحوم شیخ انصاری در ابتدای بحث قطع بیان کنید آیا تفصیل اینجا همان تفصیل بین قطع موضوعی طریقی و قطع موضوعی صفتی است یا خیر؟
۳۵. توضیح دهید که اشکال شهید صدر به مرحوم نائینی در بحث قیام اماره مقام قطع موضوعی اشکال به مبنای جعل علمیت است یا اشکال بنائی است؟
۳۶. تطبیقات اصولی یا فقهی برای پیدا کردن اثر بحث اصولی در الفاظ
۳۷. مرحوم آخوند برای مدعای خود (اخذ نشدن نوع لحاظ در معنی حرف) غیر از استدلال نقل شده توسط شهید صدر استدلالهای دیگری هم دارند. با مراجعه به کلام ایشان در بحث معنی حرفی (در مقدمات مباحث الفاظ) همه استدلالهای ایشان را تبیین نمایید.
۳۸. مرحوم شهید صدر در رد کلام صاحب کفایه میفرمایند در کلام نیاز داریم معنایی داشته باشیم که ربط ذاتی آن است. بیان کنید این مطلب با مرحله اول از مراحلی که بعدا در توضیح معنی حرفی خواهند گفت ارتباط دارد یا مرحله دوم؟
۳۹. از بین سه مرحله ای که مرحوم شهید صدر در توضیح معنی حرفی بیان کرده اند اگر مرحله دوم را قبول نکنیم چه خللی به استدلال وارد میشود؟
۴۰. (برای تامل) اگر به عنوان مثال معنی فی نسبت به حمل شایع است آیا این نسبت ظرفیت به حمل شایع است یا نسبت دیگری است؟ اگر نسبت ظرفیه است چه طور میتواند در ذهن که مکان ندارد مصداق نسبت ظرفیت موجود شود و اگر نسبت دیگری است چه طور میتواند حکایت از نسبت ظرفیه در خارج کند؟
۴۱. مفهوم میز یک مفهوم بسیط است که وقتی آن را تحلیل کنیم میتوانیم از آن تعبیر به چوب و میخ و پایه و... کنیم. آیا توضیح مرحوم شهید صدر در مورد اندماجی بودن نسبت های ناقصه مثل العالم العادل با مفهوم میز متفاوت است؟
۴۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در فرق بین جمل اخباری و انشائی به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف: تفاوت ایجادیت در اتجاه دوم و ایجادیت در اتجاه سوم و ایجادیتی که در در صفحات قبل در مقام تفاوت معنی حرفی با اسمی گفتند را تبیین کنید.
ب: در ابتدای بحث معانی حرفیه از مرحوم آخوند نقل شد که ایشان تفاوت بین حرف و اسم را در نوع لحاظ میدانستند. مرحوم شهید صدر در آنجا فرمایش مرحوم آخوند را قبول نکردند ولی اینجا خودشان تفاوت بین معنی جمله خبری و انشائی را در نوع لحاظ دانسته اند. فرق این جا و آنجا در چیست؟
۴۳. مرحوم شهید صدر در بحث ثمره فرمودند برخی تقیید معنی حرفی را محال میدانند و همچنین اثبات اطلاق را در معنی حرفی محال میدانند و برای استحاله تقیید ثمرهای در واجب مشروط و معلق ذکر کردند. با رجوع به مبحث اطلاق حلقه ثانیه (بحث تطبیقات قرینه حکمت) تاثیر استحاله اطلاق معنی حرفی را بر اثبات وجوب نفسی و تعیینی و عینی بیان کنید.
۴۴. با توجه به اینکه شهید صدر میفرمایند سعه و ضیق معنی حرفی به تبع سعه وضیق طرفین است آیا لازمه فرمایش ایشان این نمیشود که نتوانیم در هیأت اطلاق جاری کنیم و اطلاق فقط در ماده که طرف هیأت است جاری شود (به تعبیرد تفاوت اطلاق هیأت و ماده با توجه به مطالب اینجا در چیست)؟
@halqat
#اوامر
۴۵. ارتباط میان قول به دلالت ماده امر بر وجوب و اعتبار استعلاء در ماده امر چه گونه است؟ آیا بین این دو ملازمه بر قرار است یا خیر؟ (با تامل در هویت استعلا به این سؤال پاسخ دهید.)
۴۶. تفاوت دلالت التزامی تصوری بر طلب (که مرحوم شهید صدر در حلقه ثالثه فرموده اند) و مدلول به این دلالت با دلالت تصدیقیه ثانیه بر طلب (که در حلقه ثانیه فرمودهاند.) و مدلول به این دلالت را تبیین کنید.
۴۷. آیا لازمه فرمایش مرحوم نائینی این است که ایشان قطع نظر از حکم عقل وجود احکام تکلیفیه خمسه را قبول نداشته باشند؟ برای پاسخ به این سؤال به عبارت خود مرحوم نائینی مراجعه کنید.
۴۸. با توجه به اشکال شهید صدر به احتمال سوم در کلام مرحوم نائینی، ضمن مقایسه نظر مرحوم نائینی با بحث برائت عقلیه بیان کنید چرا این احتمال خروج از محل بحث است؟
۴۹. در مورد تقریب سوم از اطلاق به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) اگر معنی صیغه امر را نسبت طلبیه یا نسبت بعثیه بدانیم آیا این تقریب مطرح میشود یا خیر؟
ب) با توجه به اینکه تقریب سوم از اطلاق بر مبنای معنی موضوع له است چرا این دلالت اطلاقی شمرده شده و چرا مثل عموم که دلالتش وضعی شمرده میشود نیست؟
ج) اطلاق در این بیان از قبیل کدامیک از موارد زیر است:
۱. شمول عالم نسبت به فساق در مثال اکرم العالم
۲. جایی که زید مردد بین یک عالم معروف و یک فرد معمولی است و جمله اکرم زیدا عند الاطلاق منصرف به زید عالم میشود.
۵۰. اگر دلالت ماده امر بر وجوب را بالوضع ندانیم بلکه با یکی از سه بیان اطلاق قبول کنیم در جمله «زید امر ابنه» با کدام یک از بیانهای اطلاق میتوان اثبات کرد مراد از امر، طلب وجوبی است.
۵۱. طبق مبنای اطلاق اگر یکی از اوامری که در سیاق واحد آمده اند به نحو تعدد دال و مدلول با قرینه متصله بر استحباب دلالت کرد آیا اقتضای سیاق این است که سایر اوامر هم بر استحباب دلالت کنند؟
۵۲. با توجه به مطالب مرحوم شهید صدر در بحث جمله خبریه در مقام طلب به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف) آیا وجه دوم در توجیه دلالت جمله خبری بر طلب نیاز به تقییدی که در وجه اول گفته شد دارد یا خیر؟
ب) مرحوم شهید صدر اینجا میفرمایند طبق احتمال مجاز بودن جمله خبریه دلالت بر وجوب مشکل است آیا این مطلب با وجه سومی که قبلا در باب دلالت اطلاقی صیغه امر بر وجوب گفته بودند منافات ندارد؟
۵۳. چرا با اجراء اطلاق در متعلق امر اطلاق بدلی ثابت میشود نه شمولیت؟
@halqat
🔖 #دریافت_مقاله بررسی حسن و قبح در اندیشه شهید صدر
🖊 محمد علی اسماعیلی
📚 فصلنامه کلام اسلامی (مرکز تخصصی کلام اسلامی امام صادق علیه السلام)، دوره ۲۴، شماره ۹۵، پاییز ۱۳۹۴
🌐 http://www.kalamislami.ir/article_61676.html
✔️ #چکیده
شهید صدر در مسئله حسن و قبح، به تبیین معناشناسی حسن و قبح، حسن و قبح در مقام ثبوت و اثبات، و تبیین سنخ قضایای حسن و قبح پرداخته، و برخی دیدگاههای جدیدی ارائه نموده است. در اندیشه ایشان، تفسیر حسن و قبح به «مصلحت و مفسده»، «استحقاق ثواب و عقاب»، «استحقاق مدح و ذم» و «میل و غریزه» صحیح نیست، و معنای حسن و قبح، ضرورت اخلاقیای است که در لوح واقع و با قطع نظر از دائره اعتباریّات، تحقّق داشته و غیر از ضرورت تکوینی است. به باور ایشان، تفاوت حسن و قبح ذاتی و شرعی، تفاوت جوهری بوده و در کیفیّت اسناد خلاصه نمیشود. ایشان به نقد برخی ادله عدلیّه برای اثبات حسن و قبح ذاتی و عقلی پرداخته و دو گزاره «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» را از قضایای ضروری به شرط محمول قلمداد مینماید. به باور ایشان قضایای حسن و قبح، برهان ناپذیر بوده و جزء یقینیّاتاند و استدلال محقّق اصفهانی بر مشهوری بودن آنها صحیح نیست. دیدگاه شهید صدر در کنار نقاط قوّت، کاستیهایی نیز دارد که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.
@halqat
🔖 #دریافت_مقاله واکاوی مناسبات «حسن و قبح» و «مصلحت و مفسده» مبتنی بر رویکرد شهید صدر (ره)
🖊 حسن لاهوتیان - بهروز محمدی منفرد
📚 فصلنامه پژوهشهای اصولی (مدرسه علمیه ولی عصر عجل الله فرجه)، دوره ۶، شماره ۲۴، پاییز ۱۳۹۹
🌐 http://www.juosul.ir/article_120541_eaf885491704075b13e0e89bdd1139e7.pdf
✔️ #چکیده
چگونگی تعیین حسن و قبح افعال در علم اصول، مسألهای مبنایی است که تأثیر مستقیم در درک ماهیت «حجیّت» دارد. برخی از اصولیین که طرفداران حسن و قبح عقلایی هستند، با استفاده از آرای فیلسوفان مسلمان در باب قضایای مشهورات، سعی کردهاند میان حسن و قبح با مصالح و مفاسد افعال رابطه برقرار کرده و با معرفی مصلحت و مفسدۀ خاصی، خوبیها و بدیها را بر اساس آن تعیین و تبیین کنند. شهید صدر به عنوان یکی از طرفداران سرسخت حسن و قبح ذاتی و عقلی، با وجود چنین رابطهای به شدت مخالف است و از این رو ضمن نقد دلایل مربوطه، بحثی را مبتنی بر تمام احتمالات ممکن دربارۀ مصلحت و مفسدۀ معیار شکل داده و بعد از تبیین آنها، هرگونه رابطهای میان خوبی و بدی و این مصلحت و مفسده را مورد مناقشه قرار میدهد.
نوشتار پیش رو بعد از بیان نقدهای خرد و کلان شهید صدر، به ارزیابی آنها پرداخته و نشان میدهد به جز مبانی فرااخلاقی، دیدگاه اندیشمند در خصوص ماهیت «مصلحت و مفسدۀ معیار» و همچنین درک وجدانی از «قبح یا عدم قبح تجرّی» و «تفاوت فعل مضر با قبیح»، در میزان همراهی با اشکالات شهید صدر تأثیر دارد.
@halqat
🔖 #دریافت_مقاله کارکرد معناشناسی حسن و قبح عقلی در غایتمندی افعال الهی؛ مقایسه دیدگاه عدلیه و شهید صدر
🖊 مصطفی اسلامی
📚 فصلنامه تحقیقات کلامی (انجمن کلام اسلامی حوزه) دوره ۸، شماره ۲۸
بهار ۱۳۹۹
🌐 http://www.tkalam.ir/article_44804_bca0dfbb586d79600fd039e6c174c972.pdf
✔️ #چکیده
هدفمندی افعال خداوند متوقف بر معناشناسی دقیق حسن و قبح عقلی است. متکلمان عدلیه، افعال خداوند را هدفمند و در اصطلاح معلل به اغراض میدانند. مهمترین استدلال ایشان برای اثبات این مدعا، مبتنی بر قاعده حسن و قبح عقلی است، اما به تأثیر معناشناسی حسن و قبح در صحت این استدلال توجه نشدهاست. معناشناسی مشهور عدلیه، «استحقاق مدح و ذم» است. شهید صدر به این معناشناسی اشکال نموده و «ضرورت اخلاقی» را معنای دقیق حسن و قبح میداند. با قرار دادن هر یک از این معانی در استدلال عدلیه و مقایسه کارکرد آنها، اهمیت معناشناسی حسن و قبح را در این مسئله نمایان ساخته و به روش تحلیلی اثبات نمودهایم که برای این استدلال، «ضرورت اخلاقی» معنای دقیقتری است.
@halqat