💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اَبَوا هذِهِ الاُمَّة محمّدٌ و علیٌّ، یُقیمانِ اَوَدَهُم وُ یُنقذانهِمِ مِنَ العَذابِ الدّائِمِ إن أطاعُوهُما، وَ یُبیحانِهِمِ النَّعیمَ الدّائِمَ اِن وافَقُواهُما
🔹محمد و علی پدران این امّتند، کژیهای آنان را استوار می سازند و آنان را از عذاب ابدی نجات می دهند، البته اگر مردم از این دو پیشوا اطاعت کنند، و اگر با آن دو همراهی و موافقت کنند، نعمت جاودانه ی بهشت را روزی آنان می سازند.
📗بحارالأنوار ج23 ص259
🔻شرح حدیث
🔸غیر از پدر نسبی که سبب ولادت انسان است و حق پدری بر گردن فرزند دارد، پدر فکری، روحی و معنوی هم وجود دارد که حق هدایت و نصرت و تعلیم و تربیت بر انسان دارد.
🔸حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم و حضرت امیر علیه السّلام پدر معنوی امت و از پدر دلسوزتر و خیرخواه ترند.
🔸اگر امت از ضلالت و بیراهه نجات یافته اند و به خدا و حق و معنویات گرویده اند، در سایه ی عنایات و دلسوزیهای پدرانه ی پیامبر خدا و جانشین او بوده است.
🔸اگر پدر فرزند را از رنج و سختی دنیا می رهاند، پیامبر و امام وسیله ی نجات و رهایی انسان از عذاب ابدی در آخرتند.
🔸اگر پدر فرزند را سر سفره ی خود می نشاند و آب و غذا و خوراک و پوشاک او را تأمین می کند، پیامبر و امام، امت را بر سر سفره ی معنوی دین می نشانند و از کرامت خدا و نعمت هدایت و بهشت برین برخوردار می سازند.
🔸پیشوایان دین نقش هدایت و منجی را دارند، امّا... شرط رهایی از عذاب قیامت و بهره مندی از نعمتهای بهشت، «اطاعت» و «همراهی» است.
🔸اگر کسی پا به پای رسول و امام راه سعادت و آخرت را نپیماید، آنان چه کنند؟ «گر گدا کاهل بود، تقصیر صاحب خانه چیست؟»
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اَنارَ اللهُ بأبی، مُحمّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم ظُلَمَها وَ کَشَفَ عَن القُلوبِ بُهَمَها وَجلّی عَنِ الأبصارِ غُمَمَها وَقامَ فی الناسِ بِالهِدایَة فَأنقَذَهُم مِنَ الغِوایَةِ وَ بَصَّرَهُم مِنَ العمِایَة
🔹خداوند به برکت وجود پدرم محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم ظلمتهای امت را روشنی بخشید و ابهام های قلوب را برطرف ساخت و تیرگیها را از چشمها زدود. آن حضرت در میان مردم به هدایت برخاست، آنان را از گمراهی نجات داد و از کوردلی بینایشان ساخت
📗العوالم، ج ۱۱، ص ۴۶۹
🔻شرح حدیث
🔸بعثت حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم روشن شدن چراغی فروزان در شب تاریک مردم جاهلیت زده و سرگردان بود.
🔸خداوند بارها در قرآن از این نعمت عظیم یاد کرده و آن را منّتی بر بشریّت شمرده است.
🔸پیامبران الهی حجّتهای پروردگارند. وجودشان در میان مردم «راه» را نشان می دهد و سخنانشان جانها و اندیشه را روشن می سازد و دعوت مستمر و زحمات فراوانشان موجب «هدایت» انسان می شود.
🔸از این رو بشریّت در طول تاریخ مدیون پیامبران بوده است و از رهنمودهای آنان مسیر «کمال» را شناخته و پیموده است.
🔸کوری فقط نابینایی چشم و نداشتنِ بصر نیست، بصیرت نداشتن کوریِ سخت تری است. انبیای الهی با مشعلی از هدایت الهی که در دست داشتند، آمدند تا انسان را از قید و بندهای اوهام و خرافات و جهالت ها برهانند و با خدا و فطرت و حقیقت آشتی دهند.
🔸آنان که قدردان این روشنگران راه بودند، راه را شناختند و از حیرت و بی خبری رستند و آنان که ناسپاسی کردند و دعوت پیامبران را تکذیب نمودند، در جهل و سرگردانی ماندند.
🔸حضرت محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم پر فروغ ترین چهره ی این سلسله ی نورانی بود که جهان را منوّر ساخت و هنوز هم خورشید هدایتش در جهان می تابد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸یا اَبا الحَسنِ! ألمؤمِنُ یَنظُرُ بِنُورِ اللهِ تعالی
🔹یا علی! مؤمن با نور الهی می نگرد.
📗عین المعجزات، ص ۵۴
🔻شرح حدیث
🔸وقتی دلی با نور ایمان روشن شود، آیینه ای می گردد صاف و زلال که حقایق هستی وحکمت های ناب در آن تجلی می یابد.
🔸قرآن هم می فرماید: اگر انسان ها با ایمان و تقوا باشند، خداوند به آنان «فرقان» و «نور» و «علم» می دهد و این نور راهگشای آنان و روشنگر افقهای آینده است.
🔸نور ایمان فراتر از علوم اکتسابی و دانش های بشری است و مقوله ای غیبی و خدایی است که به جان های مستعدّ عطا می شود.
🔸کلام حضرت زهرا(علیها السّلام) به آغاز زندگی مشترک آن بانوی بزرگ با امیرالمؤمنین علیه السّلام مربوط می شود. در آن زمان حضرت فاطمه(علیها السّلام) اسراری را از علوم و معارف و حوادث با همسرش علیّ مرتضی علیه السّلام در میان گذاشت. امیر مؤمنان از این دانش فاطمی شگفت زده شد. فاطمه (علیها السّلام) در مقابل تعجب او فرمود: مؤمن با نور خدایی می نگرد.
🔸این نور در هر دلی که پاک و بی آلایش باشد ممکن است بتابد.
🔸این علم که عطیّه ی خدایی است، بر هر جان مطهّر و نفس مهذّبی که قابلیّت پذیرش داشته باشد، پرتو افشانی می کند.
🔸باید لوح جان و آیینه ی ضمیر را از کدورت شک و هوس و گناه پاک کرد تا نور حق در آن مجال جلوه گری پیدا کند.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸مَا الّذی نَقَموا مِن أبی الحَسنِ؟ نَقَموا وَاللهِ مِنهُ نَکیرَ سَیِفهِ وَ قِلّةَ مُبالاتِهِ لِحَتفِهِ وَ شِدَّةَ وَ طاَتِهِ وَ نَکالَ وَقعَتِهِ وَ تَنمُّرَهُ فی ذاتِ الله
🔹چه چیز را از ابا الحسن علی بن ابی طالب خرده گرفتند و به انتقام گیری پرداختند؟ (تنها چیزی که آنان را به انتقام گیری از او کشاند) شمشیر برّان او، بی اعتنایی به مرگ، استواری او در راه دین، ضربه های بی امان او بر دشمن و سرسختی و قاطعیّت او در راه خدا بود.
📗بلاغات النساء، ص ۱۳۲
🔻شرح حدیث
🔸در این سخن حضرت زهرا(علیها السّلام) از برخورد نامناسب مردم با امیرمؤمنان و کنار گذاشتن او از صحنه ی سیاسی جامعه و پایمال کردن حق او که حق امت نیز بود، سخن می گوید و شکوه می کند.
🔸راستی چرا با علی علیه السّلام آن گونه رفتار کردند؟ از او چه بدی دیده بودند؟ چه عیب و نقصی داشت که به آن موضع گیری نامناسب و جاهلانه پرداختند؟
🔸بی گناهی، کم گناهی نیست در دیوان عشق یوسف از دامان پاک خود به زندان رفته است
🔸امام علی علیه السّلام هم در مبارزه با دشمنان و مشرکان سرسخت و کوشا بود، شهادت طلب و شجاع بود و از مرگ هراسی نداشت، در راه عقیده و خدا و دین بی تزلزل و استوار بود، با دشمنان خدا و قرآن کمترین سازشی نداشت و صلابت و استواری او بی نظیر بود. اینها بود گناه علی!
🔸این فضایل و درخشندگی ها برای حسودان تنگ نظر یا ضربه خوردگان از عدالت و حق، آزار دهنده و دشمن ساز است.
🔸امام علی علیه السّلام تاوان صداقت و ایمان و جهاد و صبر خود را می داد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اِنَّ السَّعیدَ، کُلَّ السَّعیدِ، حَقَّ السَّعیدِ مَن اَحَبَّ عَلیّاً فی حَیاتِهِ وَ بَعدَ مَوتِهِ
🔹همانا سعادتمند کامل و خوشبخت حقیقی است که علی علیه السّلام را در حیاتش و پس از وفاتش دوست بدارد.
📗الامالی (شیخ صدوق) ص 182
🔻شرح حدیث
🔸دوستی علی یعنی دوستی پیامبر و خدا.
🔸محبّت امام علی علیه السّلام در طول محبّت خدا و رسول قرار دارد. این مودّت هم در دنیا کارساز است هم در آخرت. نتیجه ی آن به اصلاح رفتار منتهی می شود.
🔸مگر می شود کسی علی علیه السّلام را دوست بدارد و به راهِ جز او برود؟
🔸مگر پذیرفتنی است کسی مدعی محبّت او باشد، اما در اعمال خود شباهتی به مولا و محبوب خود نداشته باشد؟ دوستی، انسان را به همرنگی و همسویی می کشاند و دوستدار علی علیه السّلام صالح و متّقی و خداترس خواهد بود؛ چرا که از مولایش دراینگونه کارها تبعیّت می کند.
🔸این همان سعادت و کامیابی است که در حدیث آمده است.
🔸آنان که در زمان او بودند و او را از نزدیک می دیدند و فضایل او را می شناختند، دوستش داشتند.
🔸امروز که علی علیه السّلام در میان ما نیست، سخنان و سیره و رفتارش برای ما معلوم است و ما از راه کتب و روایات و منابع موجود، جلوه های خدایی آن امام را می شناسیم و به او مهر می ورزیم.
🔸دوستدار علی علیه السّلام دوستدار حق و عدل و فضیلت است و چنین محبتی برای انسان سعادت به ارمغان می آورد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸مَا الّذی نَقَموا مِن أبی الحَسنِ؟ نَقَموا وَاللهِ مِنهُ نَکیرَ سَیِفهِ وَ قِلّةَ مُبالاتِهِ لِحَتفِهِ وَ شِدَّةَ وَ طاَتِهِ وَ نَکالَ وَقعَتِهِ وَ تَنمُّرَهُ فی ذاتِ الله
🔹چه چیز را از ابا الحسن علی بن ابی طالب خرده گرفتند و به انتقام گیری پرداختند؟ (تنها چیزی که آنان را به انتقام گیری از او کشاند) شمشیر برّان او، بی اعتنایی به مرگ، استواری او در راه دین، ضربه های بی امان او بر دشمن و سرسختی و قاطعیّت او در راه خدا بود.
📗بلاغات النساء، ص ۱۳۲
🔻شرح حدیث
🔸در این سخن حضرت زهرا(علیها السّلام) از برخورد نامناسب مردم با امیرمؤمنان و کنار گذاشتن او از صحنه ی سیاسی جامعه و پایمال کردن حق او که حق امت نیز بود، سخن می گوید و شکوه می کند.
🔸راستی چرا با علی علیه السّلام آن گونه رفتار کردند؟ از او چه بدی دیده بودند؟ چه عیب و نقصی داشت که به آن موضع گیری نامناسب و جاهلانه پرداختند؟
🔸بی گناهی، کم گناهی نیست در دیوان عشق یوسف از دامان پاک خود به زندان رفته است
🔸امام علی علیه السّلام هم در مبارزه با دشمنان و مشرکان سرسخت و کوشا بود، شهادت طلب و شجاع بود و از مرگ هراسی نداشت، در راه عقیده و خدا و دین بی تزلزل و استوار بود، با دشمنان خدا و قرآن کمترین سازشی نداشت و صلابت و استواری او بی نظیر بود. اینها بود گناه علی!
🔸این فضایل و درخشندگی ها برای حسودان تنگ نظر یا ضربه خوردگان از عدالت و حق، آزار دهنده و دشمن ساز است.
🔸امام علی علیه السّلام تاوان صداقت و ایمان و جهاد و صبر خود را می داد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اِنَّ السَّعیدَ، کُلَّ السَّعیدِ، حَقَّ السَّعیدِ مَن اَحَبَّ عَلیّاً فی حَیاتِهِ وَ بَعدَ مَوتِهِ
🔹همانا سعادتمند کامل و خوشبخت حقیقی است که علی علیه السّلام را در حیاتش و پس از وفاتش دوست بدارد.
📗الامالی (شیخ صدوق) ص 182
🔻شرح حدیث
🔸دوستی علی یعنی دوستی پیامبر و خدا.
🔸محبّت امام علی علیه السّلام در طول محبّت خدا و رسول قرار دارد. این مودّت هم در دنیا کارساز است هم در آخرت. نتیجه ی آن به اصلاح رفتار منتهی می شود.
🔸مگر می شود کسی علی علیه السّلام را دوست بدارد و به راهِ جز او برود؟
🔸مگر پذیرفتنی است کسی مدعی محبّت او باشد، اما در اعمال خود شباهتی به مولا و محبوب خود نداشته باشد؟ دوستی، انسان را به همرنگی و همسویی می کشاند و دوستدار علی علیه السّلام صالح و متّقی و خداترس خواهد بود؛ چرا که از مولایش دراینگونه کارها تبعیّت می کند.
🔸این همان سعادت و کامیابی است که در حدیث آمده است.
🔸آنان که در زمان او بودند و او را از نزدیک می دیدند و فضایل او را می شناختند، دوستش داشتند.
🔸امروز که علی علیه السّلام در میان ما نیست، سخنان و سیره و رفتارش برای ما معلوم است و ما از راه کتب و روایات و منابع موجود، جلوه های خدایی آن امام را می شناسیم و به او مهر می ورزیم.
🔸دوستدار علی علیه السّلام دوستدار حق و عدل و فضیلت است و چنین محبتی برای انسان سعادت به ارمغان می آورد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸قد اَوصاکُم رَسُولُ اللهِ بِاتِّباعِنا وَ مَوَدَّتِنا وَ التَّمَسُّک بنافقال اللّه:« قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى»
🔹پیامبر خدا شما را به تبعیّت از ما، دوستی با ما و تمسّک و اطاعت از ما وصیت کرده است.خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:(ای پیامبر!) بگو من هیچ پاداشى از شما بر رسالتم درخواست نمى كنم جز دوست داشتن اهل بیتم
📗العوالم، ج ۱۱، ص ۶۱۲
🔻شرح حدیث
🔸تداوم خطّ رسالت در سایه ی ولایت و وصایت است.
🔸این که «مودّت اهل بیت» در قرآن اجر رسالت حضرت رسول(صلّی الله علیه و آله و سلّم) قرار گرفته است، برای آن است که امت محمدی با تمسّک به ولایت این خاندان و مهرورزی با عترت پاک پیامبر راه طهارت و هدایت را بپویند و به بیراهه ی ضلالت نیفتند.
🔸کلام حضرت زهرا(علیها السّلام) نکوهش آنانی است که بر خلاف توصیه ی پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم به خاندان رسالت بی مهری کردند و به جای آن که پیرو آنان باشند، در پی دیگران رفتند و تکلیف واجب و الهیِ «مودّت ذی القربی» را به فراموشی سپردند.
🔸چگونه می توان دم از سنّت نبوی زد و فرمان او را از یاد برد؟ چگونه می توان مدّعی دوستی حضرت محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم بود و وصیت او را درباره ی اهل بیت علیه السّلام عمل نکرد؟
🔸در این سخن تکیه بر سه عنصر «تبعیّت»، «مودّت» و «تمسّک» است و این سه گواه صداقت افراد در مسلمانی و حبّ خدا و رسول است.
🔸آن که پیرو اهل بیت باشد، به بیراهه نمی رود.
🔸آن که مودّت این خاندان را داشته باشد، هدایت یافته است.
🔸و آن که تمسّک به عترت پاک پیامبر بجوید، به شفاعت آنان خواهد رسید.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠امام رضا علیه السلام فرمودند:
🔰اصحَبِ السُّلطانَ بِالحَذَرِ، وَ الصَّدیقَ بِالتَّواضُعِ، وَ العَدُوَّ بِالحَذَرِ، وَ العَامَّةَ بِالبِشرِ
🔹با حاکم، با احتیاط همنشینی کن، با دوست، با تواضع، با دشمن، با هوشیاری و پرهیز و با عموم مردم، با خوشرویی همراه باش.
📗بحارالانوار، ج 75، ص 355
🔻شرح حدیث
🔸رفتار انسان با دیگران، باید بر اساس مصالح و تدبیر باشد.
🔸حاکمان و سلاطین، به خاطر قدرتی که دارند، معمولاً اگر از کسی برنجند و عصبانی شوند، به او صدمه می زنند. از این رو برخورد ما با آنان باید همراه با حذر و احتیاط باشد و بهانه به دستشان ندهیم.
🔸دوستی و صداقت دو انسان، وقتی استمرار می یابد که صفا و صمیمیّت میان آنان باشد. تواضع هم یکی از نشانه های صمیمیّت است. پس باید با دوستان خود، خاکی و متواضع باشیم، نه متکبّر.
🔸دشمن همیشه در پی ضربه زدن به ماست، و الاّ دشمن نخواهد بود. هم باید دشمن را شناخت، هم با شیوه های دشمنی آنان آشنا بود و هم باشد هوشیار و مراقب بود؛ زیرا کمترین غفلت، موجب می شود از سوی آنان آسیب ببینیم.
🔸با عموم مردم هم باید با گشاده رویی برخورد کرد، نه با اخم و چهره ی عبوس و رفتار تند و پرخاشگرانه.
🔸در روایات ما درباره ی رفتار خوب و رأفت و مهربانی و مدارا و نرمخویی و گشاده رویی توصیه های فراوانی شده است(1).
🔸اخلاق اسلامی، جامعه را با هم متّحد و مهربان می سازد.
🔸پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به تعبیر قرآن، اخلاق عظیم داشت و با مردم نرم و متواضع بود و اگر خشن و تندخو بود، مردم از اطرافش پراکنده می شدند(2).
🔸اخلاق اولیای خدا را سرمشق خویش قرار دهیم.
پی نوشت:
1. در این باره ر. ک: جواد محدثی، اخلاق معاشرت، نشر بوستان کتاب.
2. آل عمران (3)، آیه 159.
📗منبع: #حکمت_های_رضوی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠 دوستی با اهل بیت (علیه السلام)
🌸امام رضا علیه السلام فرمودند:
🔰لا یُحبِنُّا کافِرُ وَ لا یُبغِضُنا مُؤمِنُ، وَ مَن مَاتَ وَ هُوَ یُحِبُّنا کانَ عَلَی اللهِ حَقَّا اَن یَبعَثَهُ مَعَنا
🔹هیچ کافری دوستدار ما نیست و هیچ مؤمنی دشمن ما نمی شود، هر کس با محبّت ما از دنیا برود، بر خداوند است که او را در قیامت با ما برانگیزد.
📗مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 1، ص 358
🔻شرح حدیث
🔸اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم انسانهایی پاک، الهی، وارسته و برخوردار از همه فضایل و خوبی هایند که برای همه مسلمانان الگویند.
🔸محبت به آنان، نشانه ی فطرت پاک و ایمان خالص انسان است.
🔸دشمنی با اهل بیت علیهم السلام، نشانه خروج انسان از قلمرو انسانیت و کمال و حقّ است.
🔸پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم، امت را به محبّت عترت خویش دعوت کرده و مهرورزی به این خاندان نورانی را «اجر رسالت» قرار داده است(1).
🔸پس اگر دنبال محبوب می گردیم، این خاندان بهترین و ارزنده ترین محبوب های هستی اند. سعدی شیرازی چه نیک سروده است:
سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی عشق محمد بس است و آل محمد(2)
🔸محبت به آل محمّد صلی الله علیه و آله و سلم، هم در دنیا کارساز است و دوستداران این خاندان را به راه حق و فضیلت می کشاند و از بدیها باز می دارد، هم در هنگام مرگ، در قبر، در عالم برزخ، در روز قیامت و هنگام محاسبه ی اعمال و عبور از صراط و دادن نامه ی اعمال به اشخاص، عامل نجات انسان می گردد(3).
🔸هر کس با چیزی محشور می شود که او را دوست می دارد.
🔸آنان که در دنیا مهر و محبت این اسوه های پاک و فضایل را داشته باشند، چون در عمل، راه آنان را می پویند، طبیعی است که خداوند هم با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و خاندانش محشورشان کند.
پی نوشت:
1. شوری (42)، آیه 23: «قل لا اسئلکم علیه اجراً الا المودة فی القربی».
2. کلیات سعدی، ص 715.
3. مضمون حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم که محبت پیامبر و خاندانش در این موارد، سود می بخشد.
📗منبع: #حکمت_های_رضوی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠حد نیکی به پدر و مادر
🌸در نوشته ی امام رضا علیه السلام به مأمون چنین آمده است:
🔰بِرُّ الواِلدینِ واجِبُ وَ اِن کانا مُشرِکَینِ، و لا طاعَةَ لَهُما فی مَعصِیة الخالِقِ
🔹 نیکی به پدر و مادر واجب است، هر چند مشرک باشند. ولی در راه معصیت آفریدگار، اطاعتی از آن دو نیست
📗بحارالأنوار، ج 71، ص 72
🔻شرح حدیث
🔸این حدیث، جمله ای از یک حدیث بسیار مفصّل است که حضرت رضا علیه السلام به درخواستِ مأمون عباسی بیان کرد و نگاشت. مأمون درخواست کرد که حضرت مجموعه ای از حلال و حرام و فرائض و سنن را برای او بنگارد. حضرت، کاغذ و قلمی طلبید و به فضل بن سهل (وزیر مأمون) داد و فرمود: بنویس.
🔸کلام حضرت طولانی است و مجموعه ای از عقاید، احکام، واجبات و محرّمات و فروع دین و آداب و سنن را بیان کرده که از جمله ی تکالیف واجب، همین است که می خوانید: «نیکی به پدر و مادر»، هر چند مشرک باشند(1).
🔸مرز این اطاعت و خطّ قرمز آن «معصیت» است.
🔸اطاعت والدین و نیکی به آنان لازم است، ولی اگر بخواهند فرزند را به گناه وادارند، اطاعتشان لازم نیست، بلکه حرام است.
🔸این نکته از آیه قرآن گرفته شده و خود امام هم در همین حدیث به آن استناد فرموده اند.
🔸قرآن می فرماید:
▫️«نسبت به خداوند و نسبت به پدر و مادر سپاسگزار باش و اگر والدین بکوشند تا برای خدا شریک قرار دهی، پس از آنان اطاعت نکن(2)».
🔸نه تنها نسبت به پدر و مادر، نسبت به هیچ کس وظیفه ی اطاعت نداریم، آن جا که بخواهند ما را به گناه و شرک و نافرمانی خداوند دعوت کنند.
پی نوشت:
1. برای متن کامل حدیث ر. ک: ابن شعبه حرّانی، تحف العقول، بخش سخنان حضرت رضا علیه السلام.
2. لقمان (31)، آیه 15.
📗منبع: #حکمت_های_رضوی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
💠ویژگی های مومن
🌸امام رضا علیه السلام فرمودند:
🔰المُؤمِنُ إذا غَضِبَ لَم یُخرِجهُ غَضَبُهُ عَن حَقٍّ، وَ إذا رضَیَِ لَم یُدخِلهُ رضِاهُ فی باطِلٍ، و إذا قَدرَ لَم یَأخُذ اکثرَ مِن حَقّهِ
🔹مؤمن هرگاه خشمگین شود، غضبش او را از حق بیرون نمی برد. و هرگاه خرسند و راضی شود، خوشنودی اش او را به باطل نمی کشاند. و هرگاه قدرت یابد، بیش از حق خودش برنمی دارد.
📗بحارالانوار، ج 75، ص 355
🔻شرح حدیث
🔸در احادیث امام صادق علیه السلام نیز کلامی به همین مضمون با تفاوت در عبارت نقل شده است(1).
🔸سه خصلتی که در این حدیث یاد شده است، گاهی انسان را از حالت عادی و طبیعی بیرون می برد.
🔸«غضب»، شعله ای سوزاننده و ویرانگر است که اگر مهار نشود، دین و دنیای انسان را تباه می کند و به دیگران هم آسیب می رساند و شخص غضبناک را از مرز حق و اعتدال بیرون می برد.
🔸«رضا» و خرسندی که معمولاً درباره امور مطلوب و محبوب است، اگر بر اساس معیارهای دینی نباشد، انسان را به باطل می کشاند؛ مثل این که اگر از کسی خوشمان می آید، این علاقه سبب می شود عیبها و خلافهایشان را نبینیم، یا به خاطر این علاقه به گناه بیفتیم.
🔸«قدرت» هم اگر مهار نشود، فرد را به ظلم و تعدّی می کشاند.
🔸آنچه این سه خصلت را مهار می کند، «ایمان» است. مؤمن، عنان خویش را به دست خشم نمی سپارد و اگر خشمگین شد، آن را مهار می کند(2).
🔸سعدی گوید:
نه مرد است آن به نزدیک خردمند که با پیل دمان پیکار جوید
بلی مرد آن کس است از روی تحقیق که چون خشم آیدش باطل نگوید(3)
پی نوشت:
1. ر. ک: جواد محدثی، حکمتهای صادقی، از همین مجموعه.
2. بحث «کظم غیظ» که در قرآن آمده (آل عمران، آیه 134)، به همین مهار خشم مربوط می شود.
3. گلستان سعدی، باب اول، حکایت 34.
📗منبع:
#حکمت_های_رضوی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث