✅ جزوه و تقریر فقه ۲ «مکاسب» 🔺 بخش هفتم 💠 تطبیق دلیل بر حرمت اخذ اجرت در واجبات کفایی ثم إنّ هذا الدليل (دلیل کاشف الغطاء - ان التنافی بین صفة الوجوب و التملک ذاتیٌ) باعتراف المستدِل (کاشف الغطاء) يختص بالواجب العيني، وأمّا الكفائي، فاستدلّ (کاشف الغطاء) على عدم جواز أخذ الأُجرة عليه (کفایی): بأنّ الفعل (واجب کفایی) متعيّنٌ له (به نفع اجیر) (منفعت فعل منحصرا برای اجیر است) فلايدخل (فعل) في ملك آخر (مستاجر)، و (عطف بر بان الفعل است که دلیل دوم می شود اما مرحوم شیخ از یک دلیل جواب داده، پس معلوم می شود که این دو، یک دلیل است و بخاطر همین مرحوم شهیدی می گوید این واو نیست و کلمه لعدم است - حاشیه شهیدی، ص 122) بعدم نفع المستأجر فيما يملكه («ما» را) أو يستحقّه («ما» را) غيره (مستاجر)؛ لأنّه (اجاره کردن اجیر بدون نفع مستاجر) بمنزلة قولك: استأجرتك لتملّك منفعتِك (منفعتی که ملک تو یا غیر است ولی به ملک من مستاجر در نمی آید) المملوكة لك أو (عطف بر لک است) لغيرك. رد دلیل بر حرمت اخذ اجرت در واجبات کفایی جواب مرحوم شیخ از دلیل: صغری: شرط صحت اجاره، وصول نفع به مستاجر است (بالضروره). کبری: وصول نفع به مستاجر، موجود است (منافع واجب کفایی، مثل ثواب و امثال آن به حکم عقلاء به مستاجر می رسد). نتیجه: شرط صحت اجاره موجود است. تطبیق رد دلیل بر حرمت اخذ اجرت در واجبات کفایی وفيه (استدلال کاشف الغطاء): منع وقوع الفعل (واجب کفایی) له (اجیر) بعد إجارة نفسه (اجیر) للعمل للغير (مستاجر)؛ فإنّ آثار الفعل (واجب کفایی، مثل آثار و سقوط) حينئذٍ (حین اجاره) ترجع (آثار) إلى الغير (مستاجره)، (نتیجه:)فإذا وجب إنقاذ غريق كفاية أو إزالة النجاسة عن المسجد، (عطف است:)فاستأجر واحدٌ غيره (واحد)، فثواب الإنقاذ والإزالة يقع (عند العقلاء - علی القاعده) للمستأجر دون الأجير المباشر (عامل مستقیم) لهما (انقاذ و ازاله). (استدراک از دون الاجیر المباشر است:)نعم، يسقط الفعل (به عنوان واجب کفایی بودن نه به عنوان اجیر بودن) عنه (اجیر)؛ لقيام المستأجر به (فعل) ولو بالاستنابة (نایب گرفتن)، ومن هذا القبيل (سقوط فعل از اجیر و رجوع آثار فعل به مستاجر) الاستئجار للجهاد مع وجوبه (جهاد) كفاية على الأجير والمستأجر. دلیل اجماع و رد آن دلیلی که بگوید اجاره عامل برای انجام واجب (واجب به نحو مطلق) جایز نیست، وجود ندارد، جز اجماعی که محقق ثانی ادعا کرده است. رد اجماع: این اجماع باطل است، بخاطر حکایت مخالفت (بعضی از فقهاء از بعضی دیگر مخالفت در این مسئله را حکایت کرده اند) و بخاطر وجدان مخالف، یعنی خودم مخالفت فقهاء را دیده ام. تطبیق دلیل اجماع و رد آن وبالجملة، فلم أجد دليلاً على هذا المطلب (عدم جواز اجاره عامل بر انجام واجب «عینی، تخییری، توصلی، تعبدی») وافياً بجميع أفراده (هذا المطلب) (افراد واجب) عدا الإجماع الذي لم يصرّح به (اجماع) إلاّ المحقق الثاني ، لكنّه (اجماع) موهون بوجود‌ القول بخلافه (اجماع) من أعيان (بزرگان) الأصحاب من القدماء والمتأخّرين ، على ما (خلافی که) يشهد به (خلاف) الحكاية (حکایت علماء از دیگران بر جواز) والوجدان (خودم کلمات علماء را دیدم). أمّا الحكاية، فقد نقل المحقّق والعلاّمة رحمهما الله وغيرهما (محقق و علامه) القول بجواز أخذ الأُجرة على القضاء عن (متعلق به نقل است) بعضٍ. فقد قال في الشرائع: أمّا لو أخذ (قاضی) الجُعل (اجرت) من المتحاكمين (طرفین دعوی)، ففيه (اخذ جُعل) خلاف ، وكذلك العلاّمة رحمه‌الله في المختلف . وقد حكى العلاّمة الطباطبائي في مصابيحه (علامه) عن فخر الدين وجماعة التفصيلَ بين العبادات (لا یجوز) وغيرها (عبادات، که یجوز) . ويكفي في ذلك (حکایت خلاف) ملاحظة الأقوال التي ذكرها (اقوال را) في المسالك في باب المتاجر ، وأمّا ما (خلافی که) وجدناه (خلاف را)، فهو أنّ ظاهر المقنعة ، بل النهاية ومحكي القاضي (قاضی ابن براج) جواز الأجر على القضاء مطلقاً (قضاء، واجب عینی باشد یا کفایی) وإنْ أوّل (توجیه کرده اند) بعضٌ كلامهم (مجوزین) بإرادة الارتزاق (ارتزاق از بیت المال بابت منصب قضاء نه قضاء. وقد اختار جماعة جواز أخذ الأجر عليه إذا لم يكن متعيّناً ، أو تعيّن (قضاء) وكان القاضي محتاجاً. #جزوه_مکاسب_محرمه #النوع_الخامس #تقریرات #مکاسب #فقه_دو 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۰ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۱ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۲ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۳ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۴ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

✅ جزوه و تقریر فقه ۲ «مکاسب» 🔺 بخش هشتم 💠 ادامه رد دلیل اجماع محقق کرکی ادعای اجماع کرد که همه علماء اجماع دارند بر عدم جواز اجاره عامل برای واجب چه توصلی باشد و چه تعبدی و چه عینی باشد یا تخییری. شیخ در رد گفت این حرف با حکایت جواز این اجاره و وجدان خودمان از کلمات علماء بر جواز این اجاره، مخالف است. ادامه تطبیق رد اجماع وقد اختار جماعةٌ جوازَ أخذ الأجر عليه (قضاء) إذا لم يكن (قضاء) متعيّناً (واجب عینی)، أو تعيّن (قضاء) وكان القاضي محتاجاً. وقد صرّح فخر الدين في الإيضاح بالتفصيل (متعلق به صرح است) بين الكفائية التوصّلية وغيرها (کفائی توصلی) (کفائی تعبدی، عینی تعبدی، عینی توصلی)، فجوّز أخذ الأُجرة في الأوّل (واجب کفائی توصلی، مثل کفن کردن میت)، قال (فخر الدین) في شرح عبارة والده (فخر الدین) في القواعد في الاستئجار على تعليم الفقه ما (مطلبی که) لفظه: الحقّ عندي أنّ كلّ واجب على شخص معيّن (واجب عینی) لا يجوز للمكلّف أخذ الأُجرة عليه (واجب). والذي وجب كفاية (واجب کفایی)، فإن كان (واجب کفایی) ممّا (واجباتی که) لو أوقعه (واجبات را) بغير نيّة (قصد قربت) لم يصحّ (واجبات) ولم يزل الوجوب، (جواب ان:)فلا يجوز أخذ الأُجرة عليه (واجب)؛ لأنّه («ما» - واجبات) عبادة محضة، وقال الله تعالى (وَما أُمِرُوا إِلاّ لِيَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ) ، حَصَرَ (خداوند) غرضَ الأمر (امر خود به عباد)، في انحصار غاية الفعل (عبادت) في (متعلق به انحصار است) الإخلاص (انجام عبادت، منحصرا با قصد قربت)، وما (واجبی که) يُفعَل بالعوض لا يكون («ما») كذلك (با اخلاص)، وغير ذلك (واجب کفائی تعبدی) يجوز أخذُ الأُجرة عليه (غیر ذلک) إلاّ ما (واجباتی که) نصّ الشارع على تحريمه (اخذ اجرت) (مثال برای جایی است که واجب کفایی توصلی است و اخذ اجرت جایز است:)كالدفن ، انتهى. نعم، ردّه (فخر را) في محكي جامع المقاصد بمخالفة هذا التفصيل لنصّ الاصحاب. أقول: لا يخفى أنّ الفخر أعرف بنصّ الأصحاب من المحقق الثاني، (سببیت است:)فهذا والده (فخر) قد صرّح (والد) في المختلف بجواز أخذ الأجر على القضاء إذا لم يتعيّن (قضاء) (واجب عینی نباشد)، وقبله (علامه) المحقّق في الشرائع ، غير أنّه (محقق) قيّد صورة عدم التعيين (واجب کفایی بودن قضاوت) بالحاجة، ولأجل ذلك (نبودن اجماع) اختار العلاّمة الطباطبائي في مصابيحه (علامه) ما (قولی که) اختاره (قول را) فخر الدين من التفصيل، ومع هذا (مخالفت علماء) فمن أين الوثوق على إجماع لم يصرّح به (اجماع) إلاّ المحقق الثاني ، مع ما (عبارتی که) طعن به (عبارت) الشهيد الثاني على إجماعاته (محقق ثانی) بالخصوص في رسالته (شهید ثانی) في (متعلق به طعن است) صلاة الجمعة ؟! نظر مرحوم شیخ درباره اجاره کردن عامل برای انجام واجب: مرحله اول: هر عملی که منفعت محلله مقصوده دارد، اجاره کردن عامل برای انجام آن عمل جایز است، اگرچه آن عمل، واجب باشد (در این مرحله، بحث با قطع نظر از ادله اجاره است). مثال: دفن میت و انجام صلات ظهر، منفعت محلله مقصوده دارند، منفعت دفن، جلوگیری از انتشار بوی میت و منفعت انجام صلات ظهر، یاد گرفتن مستاجر، کیفیت صلات ظهر است. اجاره کردن عامل برای دفن و انجام صلات ظهر، جایز است، بر خلاف حمل کردن عنب برای ساختن خمر. تطبیق نظر شیخ در مورد اجاره کردن عامل برای واجب فالذي (قولی که) ينساق إليه (قول) النظرُ (فکر): أنّ مقتضى القاعدة (قاعده با قطع نظر از ادله) في كلّ عمل له (عمل) منفعة محلّلة مقصودة، جواز أخذ الأُجرة و (تفسیر است) الجعل عليه (عمل) وإن كان (عمل) داخلاً في العنوان الذي أوجبه (عنوان را) اللهُ على المكلّف، سوال و جواب سوال: اگر اجیر، عملی که منفع محلله مقصوده دارد، انجام دهد، مستحق اجرت می شود (مثل دفن و انجام صلات ظهر در مثال فوق)، ولی سوال این است که آیا با انجام عمل، وجوب عمل از ذمه اجیر، ساقط می شود یا خیر. جواب: اگر عمل، صلاحیت داشته باشد که با آن امتثال (1) وجوب شود، یا با آن اسقاط (2) وجوب شود، عمل وجوب را از ذمه اجیر ساقط می کند و اگر عمل چنین صلاحیتی نداشته باشد (3)، عمل، وجوب را از ذمه اجیر، ساقط نمی کند. تطبیق سوال و جواب (جواب سوال مقدر:)ثمّ إن صَلَحَ ذلك الفعل المقابل بالأُجرة (مثل دفن یا صلات ظهر) لامتثال الإيجاب المذكور (از طرف خدا) (در واجب توصلی کفایی است) أو (عطف بر امتثال است) إسقاطه (وجوب، در واجب توصلی کفایی) به (فعل - شهیدی: اشاره به نظریه اول در وجوب کفایی دارد که وجوب کفایی با تمام کردن عمل، ساقط می شود) أو عنده (فعل - (شهیدی: اشاره به نظریه دوم در وجوب کفایی دارد که وجوب کفایی با اشتغال به عمل، ساقط می شود)، سقط الوجوب مع استحقاق الأُجرة، وإن لم يصلح (ذلک الفعل برای امتثال و اسقاط) استحقّ الأُجرةَ وبقي‌ .... #جزوه_مکاسب_محرمه #النوع_الخامس #تقریرات #مکاسب #فقه_دو 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۵ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۶ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۷ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۸ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani

📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 💠 النوع الخامس من مکاسب المحرمه 📚 جلسه ۱۹ مدرسه کریم اهل بیت امام حسن مجتبی ع #فقه_دو #مکاسب #النوع_الخامس 📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒📒 🌐 @hamed_mohamadjani