🔴 شرح حکمت چهلم #نهج‌البلاغه
🔸 موضوع حکمت :
راه شناخت عاقل از احمق
۱ - نوع سخن گفتن ، نشانه شخصیت انسان
۲ - سخن گفتن عاقل پس از تفکر و تعقل
۳ - انسان عاقل و کنترل زبان
❣ امير‌مومنان علی (ع) می فرماید :
❤️ لِسَانُ العَاقِلِ وَرَاءَ قَلبِه ،
وَ قَلبُ الاَحمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ
🔸 ترجمه :
زبان عاقل پشت قلب او قرار دارد
در حالى كه قلب احمق پشت زبان اوست.
❤️ شرح حکمت :
🔴 اهمیت فکر و اندیشه در زندگی
✍ امیرمومنان علی (ع) در این حکمت نورانی ، اشاره به این مطلب دارد که انسان عاقل قبل از این که سخنی به زبان آورد ، خوب فکر و اندیشه مى‌کند ، اگر جای بیان آن سخن بود ، آن را می گوید ، ولی اگر جایش نبود از گفتن آن خودداری می کند .
در حالى که انسان کم خرد و احمق ، اول حرف می زند و بعد در فکر و اندیشه فرو مى‌رود ، و چه بسا از گفتن حرف خویش پشینان می گردد .
به همین دلیل سخنان انسان عاقل حساب شده ، با فکر ، مفید و سنجیده است ؛ ولى سخنان کم خرد و احمق بی فکر و گاه خطرناک و بر زیان خود اوست .
🔸از امیرمومنان علی (ع) سوال شد ،
عاقل کیست ؟ امام علی (ع) فرمود :
عاقل کسی است که هر چیزی را در جایگاه خودش قرار می دهد و در نتیجه احمق کسی است که هر چیزی را در غیر جایگاهش قرار می دهد.
چرا که از سنجش و تعقل برخوردار نمی باشد تا وزن و قدر اشیاء را بشناسد و بر اساس آن قدر و اندازه ارزش گذاری کند .
🔴 انسان عاقل کیست ؟
انسان عاقل کسی است که هم می فهمد ، و هم مطابق فهم خود عمل می کند . آن که نمی فهمد ، یا نمی خواهد بفهمد ، عاقل نیست ، و طبعا زبانی سرکش دارد ، و آن که می فهمد ، ولی مثل نا فهم ها حرف می زند ، و زبانش را در اختیار فهمش قرار نمی دهد ، مانند پیاده ای است که ماشین دارد ولی خود ، استفاده نمی کند . چه فرقی است میان آن که ماشین ندارد ، و آن که ماشین دارد ، ولی استفاده نمی کند ؟! این ها سرنوشتی جز سقوط و افتادن در سراشیبی انحطاط ، در انتظارشان نیست .
🔴 منطور از قلب در این حکمت چیست ؟
امیرمومنان علی (ع) می فرماید :
انسان عاقل زبانش پشت قلب اوست . در این جا منظور قلب مادی نیست و مراد از قلب ، فکر و تدبر است . کنایه از این است که عاقل قبل از این که سخن بگوید ، فکر می کند و عاقبت حرفش را می سنجد و سپس حرف می زند .
در اینجا عقل کنایه از فهم و مقام و منزلت انسان است . در این جا قلب به معنی حقیقت و فهم و درک انسان است .
❤️ امیرمومنان علی (ع) در این کلام زیبا و پر معنا می فرماید :
پیش از سخن گفتن باید تامل و تفکر کرد . اگر واقعا انسان بتواند خود را عادت دهد که قبل از سخن گفتن ، قدری بیندیشد و تامل کند که آیا این سخنی که من می خواهم بگویم ، به مصلحت هست یا نه ؟
در این صورت ، اولا :
بسیاری از سخنان گفته نمی شود ، چون انسان آن را لازم نمی بیند در نتیجه سخنان مفید و سودمند خیلی بیشتر گفته خواهد شد ،
ثانیا : انسان از عواقب سخنان خود ، یعنی گناه و خطایی که در اثر غیبت و تهمت و دروغ و ... ممکن است گریبان گیر او شود ، مصون خواهد ماند .
🔸انسان همیشه باید مواظب حرف زدنش باشد ، چه بسا گفتن یک حرف باعث دردسرهای زیادی در زندگی خود و دیگران می شود .
❤️ جایگاه عقل در زندگی انسان
🔸 انسان احمق چنان بدون فکر و عقل سخن می گوید که گویا عقل او در دهان اوست یعنی گویا همه کاره و فرمان دهنده ، زبان اوست و عقل ، هیچ جایگاهی در نزد او ندارد .
🔸 انسان عاقل چون همیشه از روی تعقل سخن می گوید ، لذا از سخنان مضر و بیهوده اجتناب می کند در نتیجه سخن گفتنش کم می شود گویا زبان او در عقل اوست یعنی همه کاره و فرمانده ، عقل اوست و هر چه سخن می گوید سخن عقل است .
🔴 پیام حکمت :
در این حکمت ، ویژگی ها و نشانه های انسان خردمند و بی خرد معرفی شده است ،
که می شود این نشانه ها را در سخن گفتن آنان جستجو نمود . انسان عاقل سخن را سنجیده و با تفکر بیان می کند و انسان بی خرد ، سخن را نسنجیده و بدون تامل بر زبان می اورد .
@hamedrajabi110
🔸در پناه امام زمان (عج) موفق باشید
#یکشنبه‌ها روزِ زیارتیِ مولا
#نهج‌البلاغه
185 دنبال‌کننده
897 عکس
811 ویدیو
15 فایل
یه میزکار شخصی پر از عقاید و دغدغه‌ها
#دلنوشته_های_یک_طلبه
کمی هم فعال در حوزه #نوجوان 🙋♂️
به ذرّه گر نظر لطف بوتراب کند😍
به آسمان رود و کار آفتاب کند💯
ارتباط با ادمین:
https://eitaa.com/hamedKumail
مشاهده در ایتا