خطبه در يك نگاه‏: اين خطبه از مهمترين خطبه ‏هاى نهج البلاغه است كه در طليعه اين كتاب بزرگ واقع شده و از نشانه‏ هاى بارز حسن انتخاب «مرحوم رضى» است. اين خطبه شامل يك دوره جهان‏ بينى اسلامى است كه از صفات كمال و جمال خداوند و دقايق عجيبى در اين زمينه شروع مى ‏شود، سپس به مسأله آفرينش جهان به طور كلى و بعد از آن آفرينش آسمانها و زمين و آن گاه آفرينش فرشتگان، سپس آفرينش آدم (ع) و داستان سجود فرشتگان و مخالفت ابليس و هبوط آدم (ع) به زمين مى‏ پردازد. در ادامه خطبه از بعثت پيامبران و فلسفه آن و سرانجام از بعثت پيامبر اسلام (ص) و عظمت قرآن مجيد و اهميّت سنّت پيامبر (ص) سخن مى‏ گويد و از ميان دستورهاى اسلامى و به اصطلاح فروع دين، روى مسأله حج به عنوان يك فريضه عظيم الهى و فلسفه و اسرار آن انگشت مى‏ گذارد، به طورى كه توجّه دقيق به محتواى اين خطبه مى ‏تواند يك بينش جامع و كلّى نسبت به مهمترين مسائل اسلامى به ما بدهد و بسيارى از مشكلات و پيچيدگيهايى را كه در اين مسائل وجود دارد، حل كند. از يك نظر اين خطبه به منزله فاتحة الكتاب در قرآن مجيد است كه فهرستى را از مجموعه مسائلى كه در نهج البلاغه مطرح شده است #شرح_خطبه https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh

هيچ چيز همانند او نيست امام (عليه السلام) در اين بخش از خطبه، انگشت روى نقاط بسيار حسّاس و دقيق و ظريفى از مباحث توحيدى گذاشته، و در عباراتى کوتاه و پرمعنا پنج نکته را بيان مى فرمايد: ۱. ابتدا نامحدود بودن ذات پاکش ازنظر مکان ـ و يا به تعبير ديگر، برتر از مکان بودنش ـ را بيان مى کند. ۲-به نامحدود بودن او ازنظر افق زمان اشاره مى کند و ازليّت او را شرح مى دهد، مى گويد: «همواره بوده و از چيزى به وجود نيامده است»؛ (کائِنٌ لا عَنْ حَدَثٍ). «وجودى است که سابقه عدم براى او نيست»؛ (مَوْجُودٌ لا عَنْ عَدَمٍ). به اين ترتيب با همه مخلوقات متفاوت است. ۳-اشاره بسيار لطيفى به چگونگى رابطه مخلوقات با خالق و ممکنات با واجب الوجود کرده، مى فرمايد: «با همه چيز همراه است، امّا نه اين که قرين آن باشد و با همه چيز مغاير است، امّا نه اين که از آن بيگانه و جدا باشد»؛ (مَعَ کُلَّ شَيْءٍ لا بِمُقارَنَةٍ، وَ غَيْرُ کُلَّ شَيْءٍ لا بِمُزايَلَةٍ). ۴-در جمله بعد به يکى ديگر از صفات ذات پاک او اشاره کرده، مى فرمايد: «او انجام دهنده (هر کارى) است امّا نه به آن معنا که حرکات و ابزارى داشته باشد»؛ (فاعِلٌ لا بِمَعْنَى الْحَرَکاتِ وَالاْلَةِ). ۵-در جمله بعد مى افزايد: «بيناست حتّى در آن زمانى که موجود قابل رؤيتى از خلقش وجود نداشته است»؛ (بَصيرٌ اِذْ لا مَنْظُورَ اِلَيْهِ مِنْ خَلْقِهِ). در آخرين جمله از فراز مورد بحث، اشاره به وحدانيّت ذات پاک او دربرابر داشتن انيس و مونس مى کند و مى فرمايد: «يگانه و تنهاست زيرا کسى نيست که او با آن کس انس گيرد و از فقدانش ناراحت و متوحّش گردد»؛ (مُتَوَحِّدٌ اِذْ لا سَکَنَ يَسْتَأنِسُ بِهِ وَ لا يَسْتَوْحِشُ لِفَقْدِهِ). #شرح_خطبه #خطبه_یک https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh

همان طور که در بخش آغازین خطبه ۱ نهج البلاغه حضرت امیر المومنین فرمودند نخستین امر از واجبات دینی معرفه الله (شناخت خدا) است. بی شک یکی از راه های این شناخت توجه به آثار آفاقی است که در گوشه گوشه صنع الهی به چشم میخورد همان طور که حضرت در بخشی دیگر از کلام خود در نهج البلاغه فرمودند «الْحَمْدُ لِلَّهِ الدَّالِّ عَلَى وُجُودِهِ بِخَلْقِهِ»(خطبه ۱۵۲) ستایش خداوندی را که آفریدگانش بر وجود او راهنمایند. آنچه دشوار است نه اثبات مبدأ بلکه انکار این حقیقت روشن(خداشناسی) است . #خطبه_۱۵۲ #شرح_خطبه #خداشناسی https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh

در اين جا امام (عليه السلام) آفرينش الهى را از کارهاى مخلوقات به کلّى جدا مى شمرد. چرا که مثلا انسان هنگامى که مى خواهد کارى را انجام دهد، اگر مسبوق به سابقه اى نباشد، درباره آن مى انديشد و با ابتکار خود به سراغ آن مى رود و اگر مسبوق به سابقه اى باشد از تجارب ديگران يا از تجارب خودش بهره گيرى مى کند و گاه در درون ذهن او حرکت گسترده اى در انديشه ها پيدا مى شود؛ روى مقدّمات مسئله مى انديشد و از آن به سراغ نتيجه ها مى رود و گاه در ترديد و تزلزل باقى مى ماند و سرانجام يک طرف را انتخاب کرده به پيش مى رود. هيچ يک از اين چهار حالت، در ذات پاک خداوند به هنگام آفرينش اشيا نيست، نه نياز به فکر و انديشه دارد، نه تجربه قبلى، نه حرکت فکرى روى مقدّمات و نتيجه ها، و در تصميم گيرى ها تزلزل و اضطرابى ندارد. افعال خداوند از افعال بندگان به کلّى جداست زيرا او با علم به مصالح و مفاسد اشيا و آگاهى بر نظام احسن آفرينش و قدرت تامّ و کاملى که بر همه چيز دارد، با قاطعيّت اراده مى کند و بدون هيچ تزلزل و ترديد و انديشه و تجربه، موجودات را لباس وجود مى پوشاند. هم در آغاز آفرينش چنين بوده وهم در ادامه آفرينش. #شرح_خطبه #خطبه_یک https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh

سپس به چگونگى آفرينش موجودات و تدبير الهى در پيدايش اشيا طبق برنامه منظم و دقيق و نظم و ترتيب حساب شده اشاره کرده، مى فرمايد: «خلقت هر موجودى را به وقت خاصش موکول کرد»؛ (أحالَ الاْشياءَ لاِوْقاتِها). بعد از مسئله زمان بندى داشتن آفرينش موجودات، به نظام خاص داخلى و ترکيبى آن ها اشاره کرده و مى فرمايد: «موجودات گوناگون را با يکديگر التيام داد» اين از عجايب عالم آفرينش است که خداوند اشيا و موجودات مختلف را آن چنان به هم پيوند و التيام داده که گويى همه يک چيزند. سرد و گرم، تاريکى و نور، مرگ و زندگى و آب و آتش را به هم التيام داده است. سپس مى افزايد: «و به هرکدام طبيعتى مخصوص به خود و غريزه اى ويژه آن بخشيد»؛ (وَ غَرَّزَ غَرائِزَها). اين در حقيقت يکى از حکمت هاى بالغه الهى است که آنچه را از هر موجودى انتظار مى رود، به صورت طبيعى و خودجوش در آن آفريده، تا بدون نياز به محرّکِ ديگر، در آن مسير به راه افتد و از درون ذاتش براى برنامه ويژه اش هدايت شود که اگر اين انگيزه هاى درون ذاتى، در موجودات نبود آثار اشيا دوام نداشت و نابسامانى و بى نظمى بر آن ها حاکم مى شد. #شرح_خطبه #خطبه_یک https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh

قرآن، دریایی که قعر آن درک نمی شود. وَ بَحراً لا یُدرِکُ قَعَرُهُ. ( خطبه/۱۹۸ ) ترجمه:دریایی است که ژرفای آن درک نمی شود. شرح:«واژه ی بحر از دو نظر برای قرآن استعاره شده است،یکی از نظرعمق اسرار آن است و همانگونه که با فرو رفتن در دریای ژرف به قعر آن نمی توان رسید، خردها واندیشه ها نیز ازاینکه بر اسرار قرآن احاطه پیدا کنند و به عمق معانی ومقاصد آن برسند ناتوانند؛ دیگر به ملاحظه ی این است که قرآن معدن نفایس علوم و فضایل است همان گونه که دریا محل گوهرهای گرانبهاست.» #خطبه_۱۹۸ #شرح_خطبه #قرآن_نهج_البلاغه https://eitaa.co/hamgamnahjolbalageh

قرآن بنایی باستون های محکم وَ بُنیاناً لا تُهدِمَ اَرکانُهُ. ( خطبه/۱۹۸ ) ترجمه:بنایی است که ستون های آن خراب نمی شود. شرح:«واژه ی بنیان را برای آنچه قرآن برآن مشتمل و در دل ها رسوخ یافته استعاره آورده و با ذکر ارکان که لازمه ی هر بنایی است این استعاره را ترشیح داده است.» قرآن، پایه های اسلام   أَثَافِيُّ الْإِسْلَامِ وَ بُنْيَانُهُ ( خطبه/۱۹۸ ) ترجمه:پایه های اسلام وستون های محکم آن است. شرح:«واژه ی اثافی(پایه ها ) و بنیان(بنیاد )هر دو برای قرآن استعاره شده است؛ زیرا مانند پایه های دیگ ساختمان اسلام بر اساس آن برپا و استوار است.» طبق حديث معروف امام باقر(عليه السلام) اسلام بر پنج پايه بنا شده است: نماز، زکات، حج، روزه و ولايت (جهاد، امر به معروف و نهى از منکر از توابع ولايت است); و مى دانيم اصول اين فرايض الهى همه در قرآن مجيد به صورت گسترده آمده است. #خطبه_۱۹۸ #شرح_خطبه #قرآن_نهج_البلاغه

فرصت کوتاهست، کوتاه تر از چیزی که آدمی گمان می کند. وقت آن است که انتخاب کنیم حواسمان باشد در طرف درست تاریخ بایستم مبادا دیر شود بعد از هیهات من الذله.... فرصت برای جبران وجود ندارد در سمت درست تاریخ باشیم اللهم عجل لولیک فرج #دنیا #آخرت #شرح_خطبه شرح خطبه ۴۲ توجه فرماید https://ahlolbait.com/content/13464/%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%88-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AE%D8%B7%D8%A8%D9%87-42-%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DA%A9-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D9%88-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%AE%D8%B1%D8%AA