eitaa logo
همگام با نهج البلاغه
207 دنبال‌کننده
485 عکس
24 ویدیو
1 فایل
همگام باهم در راه شناخت گرانسنگ ترین کتاب پس از قرآن ارتباط با آدمین @shekarbeygi https://eitaa.com/M313es
مشاهده در ایتا
دانلود
هدفمندی آفرینش تدبیر خالق هستی آن است که انسان در این دنیا تلاش کند و در آن سرا به حسابرسی الهی پاسخ دهد.امام علی (ع) در جمله ای زیبا فرمودند:«وَ إِنَّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَلَ» امروز روز کار و تلاش است و حسابی در کار نیست و فردا روز حسابرسی است و کار و تلاشی نخواهد داشت. همان گونه که پیش از این خطبه در قرآن کریم آمده است «لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَٰذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ» سوره ق آیه ۲۲ (به او خطاب می‌شود:) تو از این صحنه (و دادگاه بزرگ) غافل بودی و ما پرده را از چشم تو کنار زدیم، و امروز چشمت کاملاً تیزبین است! معادباوری حرکت آفرین است.اعتقاد به روز واپسین و متعهد بودن بر دوری از گناه و معصیت.... سبب رستگاری حقیقی می گردد یاد مدام روز آخرت راهی مطمن در برابر غفلت از اندیشه مرگ، گمراهی و عذاب الهی است همچنان که خداوند متعال فرمود «إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ» سوره ص آیه ۲۶ کسانی که از راه خدا گمراه شوند، عذاب شدیدی بخاطر فراموش کردن روز حساب دارند! و در آیه دیگر به زیبایی فرمود«لِلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ السَّوْءِ» سوره نحل آیه ۶۰ برای آنها که به سرای آخرت ایمان ندارند، صفات زشت است اعتقاد به آخرت آدمی را از صفات ناپسند دور میکند و به جای صفات بد، ارزش ها و صفات نیک در روح و جان آدمی نیرو میگیرد https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
ویژگی های جهان پس از مرگ امیر المومنین (ع) از لحظه مرگ به بعد را با تعابیری منحصر به فرد به تصویر می کشند که مهم ترین آن عبارتند از ۱ هراس بی پایان «: فى يَومٍ تَشْخَصُ فيهِ الاَبْصارُ، وَ تُظْلِمُ لَهُ الاَقْطارُ... فَلا شَفيعٌ يَشْفَعُ، وَ لا حَميمٌ يَدْفَعُ، وَ لا مَعْذِرَةٌ تَنْفَعُ» [قيامت] روزى است كه در آن، چشم ها خيره مى مانند و همه جا تيره و تار مى شود... نه شفيعى شفاعت (پا در ميانى) مى كند و نه خويشاوندى مانع عذاب مى شود و نه عذرى سودمند مى افتد. ۲ گریز ناپذیری امام علی(ع)از همگان می خواهد که بیشتر در این حادثه تفکر کنند. ایشان فرمودند: به خدا سوگند، اگر از شمشیر این جهان بگریزید از شمشیر آن جهان گریختن نتوانید ۳نهان آشکار همگان می کوشند تا عیوب و گناهان خود را از دیگران پنهان کنند. اما روز قیامت هر آنچه مخفی و پوشیده بوده، آشکار می گردد حضرت فرمودند: عمل کنید برای روزی که ذخیره ها برای آن اندوخته شود و نهفته ها در آن کار است. https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
توصیف مرگ : امام علی(ع) به همگان هشدار مى دهد كه اين ديدار كننده به سراغ همه شما مى آيد و كماندارى است كه همه را نشانه مى رود و هماورد و حريفى است كه نيرومندترين انسانها در مقابله با او ناتوانند. او مى آيد همه چيز را بر هم مى ريزد، بساط عيش و نوش را بر مى چيند و انسان را با خود مى برد. شما در دامهای او گرفتارید و مورد هدف تیرهایش می باشید و عظمت و هیبتش بر شما سایه افکنده است، او با تمام مشکلات و بیماریها و سختی های جان دادن می آید تا این شربت ناگوار را به شما بچشاند. وَ قَالَ (ع) الدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ لَا دَارُ مَقَرٍّ وَ النَّاسُ فِيهَا رَجُلَانِ رَجُلٌ بَاعَ فِيهَا نَفْسَهُ فَأَوْبَقَهَا وَ رَجُلٌ ابْتَاعَ نَفْسَهُ فَأَعْتَقَهَا. امام علی(ع) فرمود: دنیا محل گذر است نه جای ماندن و مردم در آن دو دسته اند؛ دسته ای خود را فروخته و هلاک می سازند و دسته دیگر خود را خریده و آزاد می کنند. نهج البلاغه صبحی صالح، ص493 https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
ویژگی های جهان پس از مرگ ۴- پایان تنهایی و آیین حسابرسی حضرت در روایتی فرمودند:«بعد الموت، البعث حَتَّى إِذَا تَصَرَّمَتِ الْأُمُورُ وَ تَقَضَّتِ الدُّهُورُ وَ أَزِفَ النُّشُورُ، أَخْرَجَهُمْ مِنْ ضَرَائِحِ الْقُبُورِ وَ أَوْكَارِ الطُّيُورِ وَ أَوْجِرَةِ السِّبَاعِ وَ مَطَارِحِ الْمَهَالِكِ سِرَاعاً إِلَى أَمْرِهِ مُهْطِعِينَ إِلَى مَعَادِهِ رَعِيلًا صُمُوتاً قِيَاماً صُفُوفاً، يَنْفُذُهُمُ الْبَصَرُ وَ يُسْمِعُهُمُ الدَّاعِي، عَلَيْهِمْ لَبُوسُ الِاسْتِكَانَةِ وَ ضَرَعُ الِاسْتِسْلَامِ وَ الذِّلَّةِ، قَدْ ضَلَّتِ الْحِيَلُ وَ انْقَطَعَ الْأَمَلُ، وَ هَوَتِ الْأَفْئِدَةُ كَاظِمَةً وَ خَشَعَتِ الْأَصْوَاتُ مُهَيْنِمَةً، وَ أَلْجَمَ الْعَرَقُ وَ عَظُمَ الشَّفَقُ وَ أُرْعِدَتِ الْأَسْمَاعُ لِزَبْرَةِ الدَّاعِي إِلَى فَصْلِ الْخِطَابِ وَ مُقَايَضَةِ الْجَزَاءِ وَ نَكَالِ الْعِقَابِ وَ نَوَالِ الثَّوَابِ.» اوضاع اين جهان ناپايدار، همچنان ادامه مى يابد و زمانها پشت سر هم، سپرى مى شود و رستاخيز نزديک مى گردد، در اين هنگام آنها (انسانها) را از شکاف قبرها و آشيانه هاى پرندگان و لانه هاى درندگان و ميدان هاى هلاکت خارج مى سازند و با شتاب بسوى فرمان (و دادگاه) پروردگار حرکت مى کنند، در حالى که گردن کشيده اند (و نگران سرنوشت خويشند و هنگامى که در دادگاه الهى حضور مى يابند) به صورت گروههاى خاموش، صف به صف ايستاده، به گونه اى که چشم بخوبى آنها را مى بيند و صداى دعوت کننده (الهى) به آنها مى رسد; لباس نياز و مسکنت و تسليم و خضوع، بر تن پوشيده اند. راههاى چاره بسته شده و اميد و آرزو قطع گرديده است. قلبها از کار افتاده و نفس ها در سينه حبس شده و صداها بسيار ضعيف و کوتاه است. عرق، لجام بر دهان ها زده و وحشتى عظيم، همه را فراگرفته است. گوشها از صداى رعدآساى دعوت کننده بسوى حسابرسىِ پروردگار، به لرزه درآيد، و همه بايد نتيجه اعمال خود را دريابند: مجازات و کيفر الهى، يا نعمت و ثواب را. در جملات این فراز از خطبه حضرت امیر چه رازی نهفته است که حتی در این زمان که قیامتی هنوز برپا نگشته همگان را به فکر فرو میبرد.! جز این نیست که همگان حتی بهشتیان نیز این لحظات را تجربه می‌کنند و تنها گروهی از مومنان راستین و همنشینان قرآن از این معرکه هولناک رهایی خواهند یافت. https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
یاد مرگ و ذکر معاد در کلام حضرت علی (ع): مصطفی دلشاد تهرانی استاد قرآن و حدیث و پژوهشگر نهج البلاغه و مثنوی معنوی در یادداشتی درباره اثرات یاد مرگ و مرگ اندیشی از دیدگاه امام علی (ع) پرداخته است: در آموزه‌های امام علی (ع) و در نهج البلاغه یاد مرگ و مرگ اندیشی بسیار برجسته دیده می‌شود که هیچ چیز چون آن، آدمی را از گردنفرازی و گردنکشی فرود نمی‌آورد و به تواضع و فروتنی در برابر حقیقت هستی نمی‌کشاند.  آن حضرت در ضمن خطبه‌ای به مردمان چنین سفارش فرموده است: «أُوصِیکُمْ بِذِکْرِ الْمَوْتِ وَ إِقْلاَلِ الْغَفْلَةِ عَنْهُ، وَ کَیْفَ غَفْلَتُکُمْ عَمَّا لَیْسَ یُغْفِلُکُمْ، طَمَعُکُمْ فِیمَنْ لَیْسَ یُمْهِلُکُمْ! فَکَفَی وَاعِظًا بِمَوْتَی عَایَنْتُمُوهُمْ، حُمِلُوا إِلَی قُبُورِهِمْ غَیْرَ رَاکِبِینَ، وَ أُنْزِلُوا فِیهَا غَیْرَ نَازِلِینَ، فَکَأَنَّهُمْ لَمْ یَکُونُوا لِلدُّنْیَا عُمَّارًا، وَ کَأَنَّ الاْخِرَةَ لَمْ تَزَلْ لَهُمْ دَارًا. أَوْحَشُوا مَا کَانُوا یُوطِنُونَ، وَأَوْطَنُوا مَا کَانُوا یُوحِشُونَ، وَ اشْتَغَلُوا بِمَا فَارَقُوا، وَ أَضَاعُوا مَا إِلَیْهِ انْتَقَلُوا. لاَ عَنْ قَبِیحٍ یَسْتَطِیعُونَ انْتِقَالاً، وَ لاَ فِی حَسَنٍ یَسْتَطِیعُونَ ازْدِیَادًا. أَنِسُوا بِالدُّنْیَا فَغَرَّتْهُمْ، وَ وَثِقُوا بِهَا فَصَرَعَتْهُمْ. فَسَابِقُوا رَحِمَکُمُ اللهُ إِلَی مَنَازِلِکُمُ الَّتِی أُمِرْتُمْ أَنْ تَعْمُرُوهَا، وَ الَّتِی رَغِبْتُمْ فِیهَا، وَ دُعِیتُمْ إِلَیْهَا. وَ اسْتَتِمُّوا نِعَمَ اللهِ عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ عَلَی طَاعَتِهِ، وَ الْمُجَانَبَةِ لِمَعْصِیَتِهِ، فَإِنَّ غَدًا مِنَ الْیَوْمِ قَرِیبٌ. مَا أَسْرَعَ السَّاعَاتِ فِی الْیَوْمِ، وَ أَسْرَعَ الاَْیَّامَ فِی الشَّهْرِ، وَ أَسْرَعَ الشُّهُورَ فِی السَّنَةِ، وَ أَسْرَعَ السِّنِینَ فِی الْعُمُرِ!» (نهج البلاغه، خطبۀ ۱۸۸) شما را به یاد کردن مرگ و کاستن بیخبری‌تان از آن سفارش می‌کنم. چگونه از چیزی غافلید که شما را رها نمی‌کند و از شما غافل نیست؟ چگونه از کسی که مهلت نمی‌دهد (ملک الموت) مهلت می‌طلبید؟ برای پند دادن به شما مردگان بسنده‌اند که آنان را دیدید. بر دوش‌ها به گورهایشان بردند، نه خود سوار بودند؛ در گورهایشان فرود آوردند، نه خود فرود آمدند. گویی آنان آباد کننده دنیا نبودند، و گویی همیشه آخرت خانه‌هایشان بود، و پیوسته در آن غنودند. آنچه را وطنِ خود گرفته بودند، از آن رمیدند؛ و در آنجا که از آن می‌رمیدند، آرمیدند. بدانچه از آن جدا شدند، سرگرم گردیدند؛ و جایی را که بدان رفتند، تباه گردانیدند. نه از زشتی، باز گردیدن توانند؛ و نه بر کارِ نیک، افزودن. به دنیا خو گرفتند و آنان را فریفته ساخت؛ و بدان اعتماد کردند و بر خاکشان انداخت. پس بر یکدیگر پیشی گیرید خدایتان بیامرزد! در خانه‌هایتان که شما را آباد کردنِ آن فرموده‌اند، و بدانچه خواهان آنتان ساخته‌اند و بدان خوانده‌اند. و با شکیبایی بر طاعتِ خدا و دوری گزیدن از معصیتِ او، کامل ساختن نعمتهایش را بخواهید، که فردا به امروز نزدیک است، و چه شتابان گذرد ساعتها در روز، و روزها در ماه، و ماه‌ها در سال، و سال‌ها در دورانِ زندگانیِ کوتاه. یاد مرگ و مرگ اندیشی وسیله‌ای نیکو در مهار آدمی و دست مایه‌ای پر توان برای پرواپیشه نمودن انسان است. امیرمومنان علی (ع) فرزند خود حسن (ع) و همۀ فرزندان معنوی خویش را بدین روش نیکوی تربیتی، یادآور شده و فرمودند:«فرزندم! بسیار یاد مرگ کن، و یاد آنچه با آن بر می‌آیی، و آنچه پس از مردن روی بدان نمایی، تا چون بر تو در آید سازِ خویش را آراسته باشی و کمرِ خود را بسته، و ناگهان نیاید و تو را مغلوب نماید» https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
خلقت دوباره انسان ها یکی از ادعاهایی که منکران معاد بیان می کردند، این بود که آفرینش دوباره انسان ها ناممکن است؛ لیکن قرآن مجید در پاسخ آنها می فرمود که آیا خلقت دوباره انسان ها، از آفرینش نخستین آنها دشوارتر است. آری، خداوند متعال با قدرت خویش، انسان ها را بار دیگر خواهد آفرید تا با حسابرسی اعمالشان، زندگی همراه با نعمت و رحمت، یانقمت وعذاب برای ایشان شروع شود. در فرمایشی از امیرمؤمنان آمده است: «تا آن زمان که پرونده این جهان بسته شود و خواست الهی فرا رسد و آخر آفریدگان به آغاز آن بپیوندد و فرمان خدا در آفرینش دوباره در رسد، آن گاه آسمان را به حرکت آورد و از هم بشکافد و زمین را به شدت بلرزاند و تکان سخت دهد که کوه ها از جا کنده شده و در برابر هیبت و جلال پروردگاری بر یکدیگر کوبیده و متلاشی شده و با خاک یکسان گردد. سپس هر کس را که در زمین به خاک سپرده شده، درآورد و پس از فرسودگی تازه شان گرداند و پس از پراکنده شدن، همه را گرد آورد. سپس برای حسابرسی و روشن شدن اعمال از هم جدا سازد». https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
تاثیر آخرت در زندگی مادی بی‌گمان این دنیا و چگونگی زندگی در آن است که آخرت را می‌سازد تامل در آیات قرآن نشان می‌دهد که اعمال زشت یا زیبای آدمیان پس از مرگ تجسم می‌یابد و بخشی از عذاب همین تجسم اعمال آنهاست «يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ»(زلزال۶) آنان که هر روز در آیات قرآن و کلمات امام علیه السلام تفکر می‌کنند دیگر نمی‌توانند نامهربان باشند و به دیگران ستم کنند آنان در نیکی کردن به دیگران پیشی می‌گیرند و راه تقوا و پاکدامنی را برمی‌گزینند مولای متقیان تقوای خویش را حاصل تفکر در روز قیامت می‌داند و می‌فرماید:«إنّما هِي نَفسِي أرُوضُها بِالتَّقوى لِتَأتِيَ آمِنَةً يَومَ الخَوفِ الأكبَرِ ، و تَثبُتَ على جَوانِبِ المَزلَقِ .حديث امام على عليه السلام : اين نفْس خود را با تقوا رياضت مى دهم تا در روز هراس بزرگ (قيامت)، در امان باشد و در لبه لغزشگاهها پا برجا ماند» شجاعت، قناعت، توکل ،نوع دوستی، ایثار، اخلاص و.... ثمره اندیشه معاد باوران است. https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
عَظُمَ الْخَالِقُ فِی أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِی أَعْیُنِهِمْ فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ کَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِیهَا مُعَذَّبُونَ ....)).خداوند در باطنشان بزرگ، و غیر او در دیدگانشان کوچک است. آنان با بهشت چنانند که گویی آن را دیده و در فضایش غرق نعمتند، و با عذاب جهنم چنانند که گویی آن را مشاهده نموده و در آن معذبند. مقام معظم رهبری اینگونه فرمودند: علاج دنیاپرستی را هم امیرالمؤمنین در خطبه‌ی متقین بیان فرموده است: «عظم الخالق فی انفسهم فصغر ما دونه فی اعینهم»(۱) علاج دلبستن و مجذوب شدن به دنیا این است که انسان تقوا پیشه کند که از خواص تقوا یکی همین است که «عظم الخالق فی انفسهم»؛ خدا در دل انسان، در جان انسان آنچنان جایگاهی پیدا میکند که همه چیز در نظر او کوچک میشود. این مقامات دنیوی، این اموال، این زیبائی‌ها، این جلوه‌های زندگی مادی، این لذتهای گوناگون در نظر انسان حقیر میشود و بر اثر عظمت یاد الهی در دل انسان، اهمیت پیدا نمیکند. از خصوصیات تقوا همین است. خود او هم - امیرالمؤمنین - مظهر کامل همین معنا بود. در این خطبه‌ی معروف «نوف بکالی» که حالا من یک فقره‌ای از آن را بعد عرض میکنم، میگوید حضرت ایستاد روی سنگی، لباس ساده پشمیِ مندرسِ کم‌قیمتی بر تن او بود و نعلی از برگ خرما یا از پوست درخت خرما به پای او بود؛ چنین وضعیت فقیرانه و زاهدانه‌ای حاکم و مدیر آن کشور عظیم اسلامی داشت؛ اینجور زندگی میکرد و این بیانات عظیم، این جواهر حکمت را بر زبان جاری میکرد. https://farsi.khamenei.ir/amp-content?id=23157 https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
راه بهشت راه‌های کامیابی و رسیدن به سرای امن در نهج البلاغه بسیار است بر اساس خطبه ۱۱۴ حضرت علی علیه السلام می‌توان گفت:«چيزى بدتر از شرّ و بدى نيست جز كيفر و عذاب آن، و چيزى نيكوتر از خير و نيكى وجود ندارد جز پاداش آن. همه چيز دنيا شنيدن آن بزرگتر از ديدن آن است، و هر چيز از آخرت ديدن آن بزرگتر از شنيدن آن است. پس كفايت مى كند شما را شنيدن از ديدن، و خبر دادن از پنهانى هاى آخرت. آگاه باشيد، هر گاه از دنياى شما كاهش يابد و به آخرت افزوده گردد بهتر از آن است كه از پاداش آخرت شما كاسته و بر دنياى شما افزوده شود. چه بسا كاهش يافته هايى كه سود آور است، و افزايش داشته هايى كه زيان آور بود.» راه بهشت در نهج البلاغه عبارتند از الف) یاد معاد خوشا به حال کسی که همواره به یاد معاد باشد و برای روز حساب عمل کند و آنچه روزیش دادند قانع و از خدا خوشنود باشد «آری، پایان کار قیامت است و این اندازه پند، خردمند را کفایت است و نادان را مایه عبرت»(خطبه۱۹۰) ب)انس با قرآن حضرت در خطبه ۱۷۶ میفرمایند:«قرآن میانجی گری پذیرفته شده است ....» و راه موفقیت پارسایان را در آن می داند «و اگر به آیه‌ای گذشتند که تشویقی در آن است به آن طمع کنند و جان‌هایشان چنان از شوق برآید که گویی دیده‌هاشان بدان نگران است و اگر آیه‌ای را خواندند که در آن بیم دادنی است، گوش دلهای خویش بدان نهند، آن سان که پنداری بانگ برآمدن و فرو شدن آتش دوزخ را می شنوند .»(خطبه ۱۹۳) انس با قرآن و خواندن آن تفاوت دارد انسان‌های قرآنی روش حضرت علی علیه السلام را زندگی می‌کند و هر روز با آیه‌ای از قرآن همراه می‌شوند گویی خود را مخاطب خدا می‌دانند و از گفتار وحی لذت مدام می‌برند. https://eitaa.com/hamgamnahjolbalageh
💠 اى ساكنان خانه‌هاى وحشتناك و سرزمين‌هاى خالى و قبرهاى تاريك! اى خاك‌نشينان! اى غريبان! اى تنهايان! و اى وحشت‌زدگان ... #https://eitaa.co/hamgamnahjolbalageh
دنیا و آخرت! امام علی(ع) در خطبه هشتاد و دوم نهج البلاغه می فرمایند: «چگونه توصيف كنم سر منزلى را كه ابتداى آن سختى و مشقت است و پايان آن فنا و نيستى، در حلال آن حساب است و در حرامش عقاب، ثروتمندش فريب مى‏ خورد و فقير و گدايش محزون مى‏ گردد. چه بسيار كسانى كه به دنبالش بدوند و به آن نرسند و چه ‏بسيار كسانى كه رهايش سازند و به آنها روى آورد. هر كس با چشم بصيرت و عبرت به ‏آن بنگرد به او بصيرت و بينائى بخشد؟و آن كس كه چشمش به دنبال آن باشد و فريفته آن گردد از ديدن حقايق نابينايش كند! سيد رضى مى ‏گويد: اگر خوب در اين جمله امام(ع) «و من ابصر بها بصرته‏» (كسى كه با چشم بصيرت‏ به آن بنگرد بينايش كند) تأمل شود، در آن معنى شگفت‏ آور و مقصود ژرفى يافت‏ خواهد شد كه به پايانش نتوان رسيد، مخصوصا اگر جمله‏ «من ابصر اليها اعمته‏» (كسى كه منتهى‏ آرزوى خود را دنيا قرار دهد كورش خواهد كرد.) كنار جمله بالا گذارده شود، در اين صورت‏ به خوبى فرق واضحى بين آن دو يافت‏ خواهد شد، فرقى روشن، شگفت‏ انگيز و آشكار! در حقيقت دو جمله بالا (من ابصر بها بصرته...)اشاره به يك‏ مسئله مهم از جهان بينى اسلامى مى ‏كند و آن اينكه: دنيا و مواهب مادى اين‏ جهان اگر «وسيله‏» باشند (همان طور كه از جمله ‏«ابصر بها» استفاده مى‏ شود) باعث بصيرت و بينایى و نتيجه‏ هایى انسانى و مردمى است و اگر «هدف‏» نهایى ‏را دنيا تشكيل دهند باعث كوردلى و گمراهى خواهند شد. (آنچنان كه از جمله‏ «ابصر اليها» استفاده مى‏ شود) در حقيقت تفاوت ميان دنياى مذموم و ممدوح‏ همان چيزى است كه از «اليها» و «بها» استفاده مى‏ شود.
آه از كمى توشه ! آه مِن قلّة الزاد، و طول الطريق، و بُعد السفر، و عظيم المَورد. آه و افسوس از كمى توشه و درازى راه و دورى سفر و عظمت محل ورود (يعنى قيامت و حساب).(حکمت۷۷)
آثار صدقه: امام علی(علیه السلام) در این حکمت (حکمت هفتم) به دو موضوع که در زندگى مادى و معنوى تأثیر فراوان دارد اشاره کرده نخست مى فرماید: «صدقه (کمک به نیازمندان) داروى شفابخشى است»; (الصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ). تعبیر به «دواء» (دارو) و «منجح» (مؤثر و شفابخش) به طور مطلق نشان مى دهد که این کار هم درمان کننده بیمارى هاى فردى و هم بیمارى هاى اجتماعى است. صدقه به هرگونه بخشش گفته نمى شود، بلکه بخشش هایى است که قصد قربت در آن باشد; خواه واجب باشند مانند زکات یا مستحب مانند انفاق فى سبیل الله و خواه جنبه شخصى داشته باشد مانند کمک به یتیم یا محروم یا بیمارى یا جنبه عام داشته باشد مانند بناى بیمارستان و دارالایتام که از آن تعبیر به صدقات جاریه نیز مى شود. اما چگونه این صدقات داروى شفابخشى است، بخشى از آن جنبه حسى دارد که با چشم خود مى بینیم; بیماران محروم از این طریق درمان مى شوند، ایتام سرپرستى مى گردند و بر آلام مستمندان مرهم نهاده مى شود و بخشى از آن جنبه معنوى دارد همان گونه که در حدیث معروف نبوى(صلى الله علیه وآله) آمده است: «دَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ وَرُدُّوا أَبْوَابَ الْبَلاَءِ بِالدُّعَاءِ; بیماران خود را با صدقه درمان کنید و درهاى بلا را با دعا ببندید». سپس امام در دومین نکته مى فرماید: «اعمال بندگان در این جهانِ زودگذر در برابر چشمان آنها در آن جهان (پایدار) است»; (وَأَعْمَالُ الْعِبَادِ فِی عَاجِلِهِمْ، نُصْبُ أَعْیُنِهِمْ فِی آجَالِهِمْ). همان گونه که بعضى از شارحان نهج البلاغه تصریح کرده اند، این کلام امام اشاره روشنى به تجسم اعمال در قیامت دارد. منظور از تجسم اعمال این است که اعمال نیک و بد هر یک در روز قیامت به صورت مناسب حسى درمى آید. مثلا نماز در قیافه یک انسان زیبا و صالح و ظلم و ستم به صورت دودى سیاه و خفقان آور مجسم مى شود و انسان ها در کنار اعمال مجسم خود خواهند بود و بخشى از پاداش و کیفر آنها از این طریق صورت مى گیرد. در قرآن مجید نیز آیات فراوانى وجود دارد که ظاهر آن تجسم اعمال است مانند آنچه در آخر سوره «زلزال» آمده است: «(فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَهُ * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّة شَرًّا یَرَهُ) https://eitaa.co/hamgamnahjolbalageh