آیه ۱۴ حجرات
قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمانُ فِی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ
آن اعراب بادیه نشین گفتند: ما ایمان آورده ایم، به آنان بگو: شما هنوز #ایمان نیاوردهاید، بلکه بگوئید: #اسلام آوردهایم و هنوز #ایمان در دلهای شما وارد نشده است و #اگر_خدا_و_رسولش_را_اطاعت_کنید، خداوند ذرّهای از اعمال شما کم نمیکند. همانا خداوند آمرزنده و مهربان است..
____________________________
💠مراد از اعراب، بادیهنشینانند که بعضی آنان مؤمن بودند، چنانکه در سورۀ توبه از آنان تجلیل شده است: «وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ» (توبه،۹۹) ، ولی بعضی از آنان خود را بالاتر از آنچه بودند میپنداشتند و ادّعای ایمان میکردند، در حالی که یک تازه مسلمانی بیش نبودند.
🔴🔴تفاوت اسلام با ایمان
۱. تفاوت در عمق. اسلام، رنگ ظاهری است، ولی ایمان تمسّک قلبی است. امام صادق صلّی الله علیه و آله به مناسبت آیه ی «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» (بقره،۱۳۸) فرمود: رنگ الهی اسلام است، و در تفسیر آیۀ «فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقی» (بقره،۲۵۶) فرمود: تمسّک به ریسمان محکم الهی، همان ایمان است. (کافی، ج ۲، ص ۱۴)
۲. تفاوت در انگیزه. گاهی انگیزۀ اسلام آوردن، حفظ یا رسیدن به منافع مادّی است، ولی انگیزۀ ایمان حتماً معنوی است.
💐امام صادق علیهالسّلام فرمودند: با اسلام آوردن، خون انسان حفظ میشود و ازدواج با مسلمانان حلال میشود، ولی پاداش اخروی براساس ایمان قلبی است(کافی ج ۲ص۲۴)
۳. تفاوت در عمل. اظهار اسلام، بدون عمل ممکن است، ولی ایمان باید همراه عمل باشد، چنانکه در حدیث میخوانیم: «الایمان اقرار و عمل و الاسلام اقرار بلاعمل» (کافی، ج ۲، ص ۲۴) بنابراین در ایمان، اسلام نهفته است، ولی در اسلام ایمان نهفته نیست.
💐در حدیث دیگری، اسلام، به مسجد الحرام وایمان به کعبه تشبیه شده که در وسط مسجدالحرام قرار گرفته است. (کافی، ج ۲، ص ۵۲)
💐امام باقر علیهالسّلام فرمود: ایمان، چیزی است که در قلب مستقر میشود و انسان به وسیله آن به خدا میرسد و عمل، آن باور قلبی را تصدیق میکند. ولی اسلام چیزی است که در گفتار و رفتار ظاهر می گردد، گرچه در قلب جای نگرفته باشد. (کافی، ج ۲، ص ۲۶)
۴. تفاوت در رتبه. در حدیث میخوانیم: ایمان، بالاتر از اسلام و تقوا، بالاتر از ایمان و یقین، بالاتر از تقوا است و در میان مردم چیزی کمیابتر از یقین نیست(کافی ج ۲ص۵۱)
👈اسلام، امری ظاهری است، ولی ایمان، به دل مربوط است. «فِی قُلُوبِکُمْ»
❌راه رسیدن به ایمان، اطاعتِ عملی است، نه ادّعای زبانی. «لَمَّا یَدْخُلِ الْإِیمانُ ... وَ إِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ ...»
✅ اطاعت از پیامبر صلّی الله علیه و آله در کنار اطاعت از خدا آمده است و این نشانۀ عصمت پیامبر است که باید او را بدون چون و چرا اطاعت کرد. «إِنْ تُطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»
👈اطاعت از خدا و رسول، زمینه دریافت بخشش و رحمت الهی است. «تُطِیعُوا ... إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ»