💢وظایف والدین و روحانیون درباره زیست اخلاقی نوجوانان در فضای مجازی ✍🏼رحیم نوروزی دانشجوی دکتری مدرسی اخلاق اسلامی دانشگاه قرآن و حدیث ✍🏼ناظرعلمی: دکتر حسینعلی رحمتی عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث رویکرد جدید جامعه ایران خصوصا نسل نوجوان آن در استفاده از فناوری های اطلاع رسانی جدید، و استقبال آنان از فضای مجازی و به صورت ویژه، شبکه اجتماعی اینستاگرام ، فرصت ها و تهدیدات اخلاقی را با خود به همراه آورده است. از این رو، بررسی این موضوع پیچیده، می طلبد که ما راه حلی در خصوص مواجهه نسل نوجوان در شبکه های اجتماعی با استفاده از ظرفیت مربیان خانواده، یعنی والدین، و مربیان دینی، یعنی روحانیت آگاه، جهت تربیت اخلاقی این نسل پیدا کنیم. چرا که معتقدیم این دو گروه می توانند تاثیر عمیق و شگرفی را بر نوجوانان و حضور اخلاقی آنان در فضای مجازی داشته باشند. از آنجا که لازمه این کار، آشنایی این دو گروه با مسوولیت های اخلاقی خود است، در ادامه برخی از وظایف «والدین» و «روحانیون» در قبال قشر آسیب‌پذیر نوجوان در مواجهه با پدیده شبکه های اجتماعی معرفی می شود. 🔻۱_ والدین والدین در حقیقت، نخستین مربیان نوجوان در دوران اول زندگی محسوب می گردند و تاثیر تربیتی آنان بر فرزندان خود از اهمیت ویژه برخوردار است. برخی از مهم ترین وظایف آنها برای تربیت اخلاقی فرزندان شان جهت حضور مفید در فضای مجازی این قرار است: ▪️۱_۱: ارتباط موثر این ارتباط عبارت است از نوع رابطه صمیمی و دغدغه مند والدین با نوجوان، به نوعی که باعث شود نوجوان کتمان رفتاری و اخلاقی در فضای مجازی خصوصا شبکه های اجتماعی را رها کند. این روش تربیت، کمک می کند که شفافیت رفتاری نوجوان در فضای مجازی افزایش پیدا کند و این شفافیت عملکردی موجب ارتقای زیست اخلاقی در فضای مجازی می شود. ▪️۱_۲: ارایه الگوی عملی رفتار پدر و مادر، در واقع هدایت اخلاقی نه با زبان و تذکر محض، بلکه با عمل و رفتار پسندیده و مناسب است. تقید عملی آنها به اصول اخلاقی در فضای مجازی مانند رعایت حریم خصوصی، پرهیز از تمسخر دیگران، و استفاده هدفمند از این فضا ،یعنی همان شیوه «کونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکمْ» (مردم را با غیر از زبان دعوت به نیکی نمایید) که یکی از شیوه های دعوت اهلبیت (ع) می باشد. ▪️۱_۳: افزایش بصیرت اخلاقی فرزندان: از آنجایی که بیشترین وقت حضور نوجوانان در درون خانواده می گذرد، این فرصت مناسبی برای والدین است برای آگاه سازی بچه ها درباره مسائل اخلاقی و تربیتی. این کار می تواند منجر به نوعی ترتیب متعهدانه شود که تذکر و تنبه در مورد رفتار فرزند در فجازی را در بر می گیرد. 🔻۲_ طلاب و روحانیون روحانیت با توجه به مرجعیت فکری و دینی نزد نسل نوجوان و با توجه به دغدغه زیست اخلاقی نوجوانان در شبکه های اجتماعی، می تواند کنش‌گری با اثرگذاری زیاد داشته باشد و البته در این زمینه وظایف سنگینی بر عهده دارند. آنها می توانند این وظایف را به سه روش انجام دهند: ▪️۲_۱:شیوه سنتی در این روش که بیشتر در فضای مسجد و هیئت های مذهبی و نشست های جمعی روحانیت با نسل نوجوان اتفاق می افتد، روحانیت با آگاهی بخشی به نوجوانان و بیان فرصت ها و تهدیدهای اخلاقی شبکه های اجتماعی آنان را نسبت به استفاده درست از این فضا راهنمایی می کند. و از آنجا که در شیوه سنتی احترام به دستورات دینی، ‌بسیار زیاد است ، می تواند بر رفتار اخلاقی نسل جوان در شبکه های اجتماعی اثر بسزایی داشته باشد. ▪️۲_۲: شیوه علمی و فکری حضور علمی روحانیت در مدارس، دانشگاه ها و محیط های آموزشی که با فکر، ذهن سروکار دارد می تواند به روشی سودمند برای راهنمایی جوانان و نوجوانان جهت استفاده اخلاقی از فضای مجازی تبدیل شود. طلاب همچنین می توانند با معرفی آموزه های دینی درباره پاداش افراد درست کار و مجازات افراد بی اخلاق در دنیا و آخرت، انگیزه اخلاقی عمل کردن را در آنان افزایش دهند. ▪️۲_۳:شیوه عملی و کاربردی این شیوه به معنای حضور پررنگ و هدفمند روحانیت در فضای مجازی، به ویژه شبکه های اجتماعی، به منظور هدایت و راهبری عملی مخاطبان جوان و نوجوان است. البته حضورشان باید با هدف آگاهی بخشی اخلاقی در همان بستر فضای مجازی باشد. سهل الوصول بودن حضور، همچنین گستردگی و کثرت مخاطب، از مزیت‌های این روش محسوب می شود. 29 دی 1403

🚫 بدن‌نمایی زنان، و نظریه «بدن من قانون من است» #اخلاق_بدن_نمایی_زنان (۵) ☂️ «بدن نمایی» زنان در فضای مجازی هرچند یک رفتار بیرونی است ولی مبتنی بر مجموعه ای از مبانی معرفت شناختی و انسان شناختی است که تا وقتی نقد نشود نمی توان تغییر رفتار این دسته از خانم ها را انتظار داشت. از جمله این مبانی، یکی هم این نظر معروف است که: «بدن من، قانون من است». به این معنا که من به عنوان یک زن، فقط خودم می توانم تصمیم بگیرم از بدنم کجا و چگونه استفاده کنم. ☂️ بر این سخن نقدهای فراوانی وارد است، از جمله این که: بدن (مثل دیگر اموال شخصی) وقتی از طریق فضای مجازی وارد «عرصه عمومی» جامعه شد، دیگر فرد نمی تواند فقط منافع و خواسته های خودش را نظر بگیرد بلکه باید با پذیرش مسوولیت اخلاقی، منافع جامعه و خیر عمومی را نیز لحاظ کند. ☂️ از این رو، بدن نمایی چون آرامش اخلاقی جامعه، و حتی کرامت انسانی و سلامت جسمی خود خانم ها، را به خطر می اندازد، کاری نادرست محسوب می شود، و با قانون بالا نمی توان آن را توجیه کرد. 📌اصول و قوانین برای حفظ نظام جامعه است. اگر راه این توجیهات باز شد دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود، و اتفاقا خود خانم ها نخسین قربانی آن خواهند بود. حسینعلی رحمتی ۲۹ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه»‌ ضرر ندارد

💟 بدن‌‌نمایی‌ زنان، و تغییر معیار «زنِ خوب» #اخلاق_بدن_نمایی_زنان (۶) 🎈خانم هایی که ویدیوهای بدن نمایانه خود را در فضای مجازی به اشتراک می گذارند در واقع به طور غیرمستقیم، داشتن «بدنِ خاص» را به عنوان معیار «خوب بودن زن»‌ تعریف می کنند، و در نتیجه، دو گروه را با مشکل مواجه می سازند: ▪️یکی، به «مردان»ی که مخاطب شان هستند القا می کنند که زن خوب زنی است که اندامی این گونه داشته باشد. این القا می تواند رابطه آنها را با همسران شان که چنین اندامی ندارند دچار چالش کند. ▪️ گروه دیگر، زنان و دخترانی که بیینده این ویدیوها هستند کم کم نسبت به بدن خود بدبین می شوند و این «نفرت از خویشتن» موجب کاهش اعتماد به نفس، غفلت از دیگر استعدادها و توانمندی های خود، و آسیب های روحی و روانی دیگر می شود. 🎈برخی از این خانم ها برای تبدیل بدن طبیعی خود به بدنی که شبکه های اجتماعی تعریف کرده اند، مشتری کلینیک‌های زیبایی می شوند و با جراحی های زیبایی سود سرشاری را نصیب «ترمیم کاران بدن» و «بیوتی بلاگرها» می کنند. 📌 افزایش این گونه خدمات در سال های اخیر البته نشان دهنده تغییرات فرهنگی و تحولات هنجاری در جامعه ما نیز هست و از این منظر هم باید مورد مطالعه قرار گیرد. حسینعلی رحمتی ۳۰ دی ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه»‌ ضرر ندارد

🔥بدن‌نمایی زنان؛ و فعال کردن گسل‌های جنسی نوجوانان و جوانان #اخلاق_بدن_نمایی_زنان (۷) 🔹خانم‌هایی که تصاویر بدن‌نمایانه و با غلظت جنسی از خود را در شبکه های اجتماعی منتشر می کنند احتمالا به این نکته توجه ندارند که بخش قابل توجهی از مخاطبان آنها را «نوجوانان»ی تشکیل می دهند که دوران بلوغ را می گذرانند یا جوانانی که امکان برآورده کردن نیازهای جنسی و عاطفی خود را از طریق ازدواج ندارند. طبیعتا مواجه شدن، و از آن بدتر، معتاد شدن این افراد به چنین تصاویری موجب فعال شدن پیش از موعد یا بیش از اندازه تمایلات جنسی، و حتی افتادن آنها در دام روابط بی ضابطه می شود. 🔹آنچه این آتش را شعله ور تر می کند این است که چه بسا انس نوجوانان و جوانان با این تصاویر بدن نمایانه، آنان را به سمت دسترسی به محتواهای غیراخلاقی در دیگر بخش های فضای مجازی ترغیب کند. 🔹پیامد چنین وضعیتی، شکل گیری مجموعه ای از مشکلات اخلاقی و روحی و روانی است که نه تنها به ضرر خود آنها که به ضرر جامعه هم تمام خواهد شد. 📌از این رو باید به خانم هایی که چنین تصاویری را منتشر می کننند درباره پیامدهای‌ آن هشدار داد، و حتی در صورت لزوم، با استفاده از اهرم قانون، مانع کارشان شد. حسینعلی رحمتی ۱ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه»‌ ضرر ندارد

📢 سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحمتی 🔹 حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحمتی، معاون پژوهشکده اخلاق و روان‌شناسی پژوهشگاه قرآن و حدیث: «تدوین مأخذشناسی جامع آثار مرتبط با موضوع فقه و اخلاق، گامی ضروری برای پیشبرد تحقیقات علمی در این حوزه است.» 🎯 وی همچنین پیشنهاد کرد: «برگزاری پیش‌نشست‌های متعدد می‌تواند زمینه‌ساز گفت‌وگوهای علمی عمیق‌تر شود. علاوه بر این، انتشار خبرنامه‌های منظم و اطلاع‌رسانی مستمر از طریق سایت پژوهشگاه و سایر پایگاه‌های مرتبط، نقش مؤثری در افزایش آگاهی جامعه علمی از روند این همایش خواهد داشت.» 📅 همایش ملی فقه و اخلاق؛ نسبت‌های علم‌شناختی، بستری مناسب برای ارائه این دستاوردها و ایجاد تعاملات علمی گسترده‌تر فراهم می‌کند. 🌐 وبگاه: https://cje.riqh.ac.ir/ ✉️ ایمیل: cje@riqh.ac.ir 📢 کانال ایتا: https://eitaa.com/cje_riqh

🟣بدن‌نمایی، ظلم زنان در حق هم‌جنسان خود #اخلاق_بدن_نمایی_زنان (۸) 🔸در همه شبکه های اجتماعی، صدها نفر از زنان و دختران، از خانم های خانه دار تا اساتید دانشگاه و متخصصان حرفه های مختلف، حضور دارند که به بهترین و اخلاقی ترین وجه از این شبکه ها استفاده می کنند. اینان فضای مجازی را به میدانی برای تولید محتوای مناسب و عرصه ای برای شکوفایی استعدادهای خود و خدمت به مردم تبدیل کرده اند. 🔸 این افراد ضمن حفظ هویت زنانه خود، و مراعات هنجارهای اخلاقی و فرهنگی و دینی جامعه، هیچگاه زن بودن خود را به ابزاری برای جلب توجه و کسب شهرت و درآمد تبدیل نکرده اند. 🔸اما، از سوی دیگر، زنان و دخترانی که اقدام به تولید محتواهای نامناسب و انتشار تصاویر بدن نمایانه از خود می کنند، افزون بر ظلم به خود و مخاطبان شان، ‌ ظلم مضاعفی هم در حق این دسته از خانم ها می کنند. چرا که موجب می شوند تصویر نامناسبی که از زن و زنانگی ارایه کرده اند به این گروه از خانم ها هم تسری داده شود. یا دست کم این که فعالیت های مفید آنها کمتر به چشم بیاید. 📌از این رو، به رغم این که مواجهه انتقادی با زنانی که محتوای بدن نمایانه تولید می کنند وظیفه همه کاربران است اما دراین میان، خود خانم ها وظیفه ای مضاعف بر عهده دارند. حسینعلی رحمتی ۲ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه»‌ ضرر ندارد

♨️بچه‌های‌مان را دریابیم، پیش از این‌که دیرتر شود ⚠️این ویدیو را پدرومادرها، و افراد و نهادهای مرتبط با اخلاق و فرهنگ و تعلیم و تربیت، چند بار مشاهده کنند. بهانه انتشار آن، شنیدن خبر خودکشی پسر نوجوانی است که دوست دختر او مدتی پیش خودکشی کرد (افراد داخل این ویدیو نیستند) ▪️جامعه امروز ایران در حال تجربه کردن تحولات گوناگون فرهنگی و اجتماعی است و طبیعتا ارزش های اخلاقی هم از این تغییرات در امان نیستند. فضای مجازی نیز از یک سو نشانگر بخش هایی از این تغییرات است و از سوی دیگر، عامل تاثیرگذار بر آنها. ▪️یکی از چالش های امروز ما کاهش سن نوجوانانی است که با غیرهمجنس خود وارد رابطه های عاطفی بی حساب و کتاب می شوند. از این رو عجیب نیست که در شبکه های اجتماعی ویدیوی پسربچه شانزده هفده ساله ای را می بینیم که هم زمان با دو دختربچه هم سن و سال خودش به عنوان دوست دختر وارد رابطه شده است. طبیعتا این دسته از نوجوانان از پیامدهای خطرناک کارهای خود غافل،‌ و از مدیریت آن هم ناتوان اند. به همین خاطر است که خیلی زود کارشان به مشاجره و جدایی یا حتی خودکشی منجر می شود. 📌 از این رو امروز همه بزرگترها از والدین گرفته تا معلمان و مربیان و طلاب حوزه،‌ تا نهادهای مرتبط با فرهنگ و تعلیم و تربیت موظف اند پیش از این که بیشتر از این دیر شود، راهی برای ارتباط مفید و موثر با نوجوانان پیدا کنند و آنها را برای عبور امن و بی خطر از چالش های دوره نوجوانی راهنمایی کنند. 👋🏽 برای این کار امروز هم دیر است چه رسد به فردا. حسینعلی رحمتی ۳ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

🎼توبه، یا تبلیغ برای ترانه جدید؟ #ساسی مانکن اخیرا در صفحه اش چند تا مداحی گذاشته و تیتر زده خسته ام و دلم سفر می‌خواد و از این حرف‌ها. برخی پیج های مذهبی هم با خوشحالی آنها را منتشر کرده و دال بر توبه اش دانسته اند. 🔻اما به نظر می رسد نباید عجله کرد، تا مشخص شود تغییر واقعی است یا تبلیغات. چون او معمولا آخر هر سال ترانه جدیدی ارایه می کند، و البته مدتی قبل از آن با چنین کارهایی برایش تبلیغ می کند. مواظب باشیم ناخواسته جزو تیم تبلیغاتی اش نشویم. حسینعلی رحمتی ۵ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

#فیلم_اخلاق هفته: هیولا (the beast) ، ساخته برتران مانلو، ۲۰۲۴ فرانسه

فیلم یه کار تمیز، پیچیده، معنادار و در عین حال کسل‌کننده بود. از اون دسته فیلما که به جای اینکه یه داستان خطی رو تعریف کنه، بیشتر یه ایده رو دنبال می‌کنه. واسه همینم اگه بخوای اسپویلش کنی، دستت بازه؛ چون هر کی میتونه برداشت خودشو داشته باشه. ▪️ایده اصلی فیلم هیولا این بود که هوش مصنوعی می‌تونه احساسات آدمارو تغییر بده. شخصیت اصلی فیلم، یه زن جوان به اسم گابریله که تو سال 2044 دنبال کار می‌گرده. حالا یه ابزار هوش مصنوعی با قابلیت سفر در زمان، اون رو می‌بره به دو دوره مختلف: یکی سال 1910 که اونجا یه موزیسین جنتلمن متأهل توی پاریسه، و یکی هم سال 2014 که توش یه مدل مجرد و شیطون تو آمریکاست. دو شغل با احساس در دو سبک متفاوت. تو هر کدوم از این زندگی‌ها، گابریل با یه سری احساسات خوب و بد درگیره که اونو به چالش می‌کشند. حالا کارفرمای 2044 که خودش تو فیلم نیست، تلویحا ازش می‌خواد که احساساتشو کنار بذاره و مثل یه آدم بی‌احساس وارد دنیای جدید بشه تا بتونه کار پیدا کنه. اما چون نمی‌تونه گابریله رو از احساساتش خالی کنه، اونو رد می‌کنه و می‌گه صلاحیت سازگار شدن با جامعه رو نداره. شهری که تو سال 2044 می‌بینیم، یه شهر ‌پیشرفته و خلوته که جز چندتا آدم با نقاب و حیوان در اون دیده نمی‌شن. انگار آدما هویت اصلی خودشونو از دست دادن و همشون منزوی شدن. هیچ تعامل احساسی و انسانی‌ای بینشون نیست. تو این مسیر، یه ربات عروسک‌طور همراه گابریله؛ انگار می‌خواد گابریل رو هم مثل خودش تبدیل به یه عروسک بی‌هویت کنه. ولی گابریل زیر این همه فشار روانی دوام نمیاره و آخرش با یه فریاد عصبی و سخت، پرده فیلم رو میکشه و داستان تموم می‌شه. 🌚 در واقع «هیولا»؛ بحران و فشار ناشی از تغییرات جدیده که گابریل – به نمایندگی از انسان – همیشه ازش می‌ترسه، و با ظهور هوش مصنوعی به اوج خودش میرسه. فیلم می‌خواد نشون بده که تکنولوژی چطوری داره علیه انسان عصیان می‌کنه؛ همون چیزی که با نشون دادن آدمای 2044 به صورت کوچک، کوچیک شدن انسان در برابر سلطه فناوری رو القا می‌کنه. سخنگوهای شهر 2044، جوری تبلیغ می‌کنند که انسان راحت شده از شر دردها و احساسات و حتی ناخودآگاه خود و دیگه قرار نیست هیچ اتفاق بد یا فاجعه‌ای رخ بده. هیچ احساسی برای انسان نیاز نیست جز احساس آرامش که اونو هم بدست آورده. گابریل با واکنشها و تردیدهای خود انگار این سؤال رو به رخ اونا می‌کشه که «آیا رشد تکنولوژی ارزش دارد اگر انسانیت ما را از بین ببرد؟» و با خشم خود گویا این تبلیغ اونها رو به چالش می‌کشه که نمیشه برای سازگاری با عصر جدید، از احساسات انسانی چشم‌پوشی کرد و به یک ماشین تبدیل شد. انسان با احساساتش شناخته میشه و با فردیت و حق انتخاب، تعریف میشه. #اخلاق_هوش_مصنوعی #اخلاق_رابطه #اخلاق_فناوری @ethicscafe: به کافه اخلاق بپیوندید💗☕

💢بلاگری و مسوولیت حفظ سرمایه‌های ملی و معنوی 🔹«دو دختر که کنار مزار شهدای گمنام رقصیده، و ویدیوی آن را در فضای مجازی منتشر کرده بودند دستگیر شدند». خبر ناراحت‌کننده‌ای است. 🔹متاسفانه برخی بلاگرهای فضای مجازی، به ویژه نوجوان ها، به این نکته توجه ندارند که هر فعالیتی در این فضا اگر مسوولانه و با مراعات اصول اخلاقی نباشد نتیجه ای جز آزرده ساختن دیگران و زحمت برای خودشان در پی ندارد. یکی از این اصول، حفظ احترام شهدای جنگ و سربازان گمنامی است که در دفاع از مردم و حفظ میهن و آرمان های شان جان خود را فدا کرده اند. 🔹شهدا، به ویژه شهدای گمنام، جزو سرمایه های ملی و معنوی هر جامعه اند. به همین خاطر است که در همه کشورها یادمان هایی برای آنها درست می شود و نه تنها مردم که مقامات کشورهای دیگر هم به آنها ادای احترام می کنند. 📌بنابراین، میهن دوستی و اخلاق حکم می کند بلاگرها حفظ احترام آنها را جزو خطوط قرمز خود بدانند و مواظب باشند مبادا از سر غفلت، یا برای جذب چند لایک و فالوور، جایگاه این سرمایه های ارزشمند را در چشم نسل جوان تضعیف، و کسانی که دلبسته آرمان های آنها هستند را آزرده خاطر نمایند. حسینعلی رحمتی ۶ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

💢دختران ورزشگاه، و مسوولیت اخلاقی حضور اجتماعی ⚽️ ویدیوهای حضور دختران و پسرانی که برای تماشای بازی تیم های مورد علاقه شان به ورزشگاه رفته بودند در فضای مجازی منتشر شده است. میزان و نوع فحش ها، توهین ها و رفتارهای زشت بعضی از آنها به گونه ای است که به قول معروف باید روی همه آنها صدای بوق گذاشت. ⚽️ در غیراخلاقی بودن این کارها فرقی بین پسران و دختران نیست ولی روی سخن یادداشت حاضر، که نویسنده اش جز «تیم ملی» طرفدار هیچ تیم دیگری نیست، فقط با «دخترخانم‌ها»ست؛ چرا که بعد از سال ها هم اکنون فرصت حضور در ورزشگاه ها را پیدا کرده اند. از این رو باید توجه نمایند که میزان «حضور مسوولانه و اخلاقی» آنها می تواند زمینه‌ساز گشایش‌ها یا محدودیت‌های بیشتر شود. ⚽️ همواره یکی از دلایل «مدافعان» حضور خانم ها در ورزشگاه ها این بود که چنین کاری موجب اخلاقی تر شدن فضای ورزشگاه ها می شود. اما بی اخلاقی های گروهی از خانم ها (و آقایان) می تواند به تضعیف این دیدگاه، و تقویت نظر مخالفان بیانجامد. به خصوص که انتشار آنها در شبکه های اجتماعی ضریب تاثیر و تبعات منفی اش را چند برابر می کند. حسینعلی رحمتی ۸ بهمن ۱۴۰۳ #دختران_ورزشگاه 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد