💢 فغان سعدی ز دست فجازی گذشتگان ما با خوشه چینی از خرمن بزرگان ادب و هنر کشورمان چون سعدی و حافظ و مولانا و فردوسی، درست گفتن، درست نوشتن، و از همه مهم تر، «درست زیستن» را می آموختند، اما نسل امروز با اعتیاد به فضای مجازی و فراموشی آن بزرگان، هم شیوه گفتن و نوشتنش کج و معوج شده هم شیوه زیستن خود را از سلبریتی ها و افراد بی مایه می گیرد. این خطر بزرگی است که ادب، اخلاق و فرهنگ جامعه ما را تهدید می کند و دلسوزان باید برای آن چاره ای بیاندیشند. حسینعلی رحمتی 1 اردیبهشت 1403 (روز سعدی) 👋🏼اندکی اندیشه ضرر ندارد

♨️ قبل از آن که فناوری روی‌مان آوار شود نیل پستمن نوشت: «هنگامی که یک #فناوری پذیرفته می‌شود، دست خودش را رو می‌کند: یعنی همان کاری را می‌کند که برای انجامش طراحی شده. وظیفۀ ما این است که بفهمیم آن طراحی چیست. به عبارت دیگر، وقتی فناوری جدیدی را در فرهنگ خود می‌پذیریم، باید این کار را با #چشمان_کاملاً_باز انجام دهیم». و امروز بالاخره چشمانمان باز شده است. اکنون ماییم و اقدام‌کردن طبق آنچه می‌بینیم. (مقاله «مجبور نیستیم هر فناوری جدیدی را به زندگی خود راه دهیم: انتخاب‌گرایی فناوری چیست و چه تفاوتی با بدبینی به فناوری دارد؟» نوشته کال نیوپورت).متن کامل👈 B2n.ir/z32531 حسینعلی رحمتی 1 اردیبهشت 1403 👋🏼اندکی اندیشه ضرر ندارد

🌭🌭 نه، همش سوسیس یا گوشت نیست بلکه افراد زرنگی هستند که بهتر از صد آدم باسواد متوجه اهمیت #فضای_مجازی در دنیای امروز شده‌اند و از قِبلِ ایجاد #شهرت_بادآورده برای یک پیرمرد املت‌پز ساده، محبوبیت و ثروت و شهرت به دست می‌آورند. و از آن مهم‌تر، ما #کاربران_غافل هستیم که به راحتی ابزار دست این افراد می‌شویم و آنان را در رسیدن به مقصودشان یاری می‌کنیم. اگر دو روز دیگر این پیرمرد را به عنوان سخنران نشست‌ها، کارشناس برنامه‌ها یا بازیگر فیلم‌های تبلیغاتی دیدید تعجب نکنید. 🔻پ ن: این که بسیاری از شهروندان او را می‌شناسند و تکیه کلامش را می‌دانند چه نکته‌ای را به ما یادآوری می‌کند؟ حسینعلی رحمتی ۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ 👋🏽اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢کشمکش تا کی؟ نسل امروز بیش و پیش از تاثیرپذیری از افراد و نهادهای سنتی (مثل خانواده و حاکمیت) تحت تاثیر فضای مجازی است.این وضعیت از جمله عوامل زمینه ساز تفاوت و تحولات نسلی است. یکی از دلائل ناکامی دو نسل در گفتگو با یکدیگر، تفاوت نوع نگرش هرکدام به فضای مجازی است. یکی آن را زیستگاه خود می داند و دیگری آن را عامل انحراف. تا وقتی هر دو طرف در این زمینه به یک افق مشترک نرسند تضاد و کشمکش بین آنها ادامه پیدا خواهد کرد. حسینعلی رحمتی ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ 👋🏼 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💠 در نشست علمی تبیین شد: چالش های فراروی اخلاق دینی در عصر فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی 🎙 حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی، عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در نشست علمی "چالش های فراروی اخلاق دینی در عصر فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی" از نوزدهمین نشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" در پاسخ به این سوال که فراگیرشدن فضای مجازی و هوش مصنوعی در ساحت عمل و نظر، کدامیک از آموزه‌های اخلاق دینی را زیر سوال برده است؟ گفت: 🔸طبق دیدگاه دینی، میان عمل و نظر ارتباط وجود دارد، یعنی همان نظریه فضیلت و معرفت که در فلسفه اخلاق مطرح شده است؛ همچنین روایت امام صادق علیه السلام که می فرمایند: «مَن علِم عمِل...» نیز نشان می‌دهد که سامانه معرفتی ما بر عمل اخلاقی اثر می‌گذارد. 🔹امروزه در فضای هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات، گاهی اطلاعاتی را با سمت و سویی مشخص به ما انتقال می‌دهند که متناسب با خداناباوری است تا صبغه خداباوری ما را تغییر دهد؛ لذا این مسئله یکی از چالش‌های جدی در عصر فناوری اطلاعات می‌باشد. 🔸چالش دیگر در حوزه اخلاق "تضعیف نیاز اخلاق به دین" است. ما معتقدیم میان دین و اخلاق رابطه است و دین، حداقل می‌تواند انگیزه اخلاقی عمل کردن را افزایش دهد؛ همچنین اخلاق نیز می‌تواند در زمینه‌هایی به دین کمک کند. حال یکی از چالش‌های مهم فضای مجازی این است که انسان‌های دیندار را به این نتیجه برساند که ... ◀️ ادامه خبر 👇 https://www.riqh.ac.ir/post/76900 🌐اطلاع رسانی اخبار و برنامه های پژوهشگاه قرآن و حدیث 👇👇 https://www.riqh.ac.ir @quran_hadith

⭕️ شرکت در جشن خودتحقیری در فضای مجازی متاسفانه کم نیست ویدیوهایی که به تمسخر زنان پرداخته و آنان را افرادی نادان معرفی می‌کند. این گونه کارها به مرور زمان موجب تقویت نگرش منفی و بدبینانه به «جنس زن» و زنانگی می شود و به دنبال آن، نقش های دیگر زنان مثل مادر یا همسر بودن را تحقیر می کند، و حتی زمینه ساز خشونت های کلامی و فیزیکی و محرومیت از موقعیت های مناسب اجتماعی برای آنان می شود. 💢نکته تاسف بار در این ویدیوها مشارکت خود خانم ها در تولید و ترویج این «خود-تحقیری»ها است. حسینعلی رحمتی ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ 👋 اندکی اندیشه ضرر ندارد

📌یک سوزن به خودمان در دو سه ماه گذشته ۱۸۵ پست از شوخی های جلف و رفتارهای سبُک خود گذاشت و #صدوهشتادوشش_هزار نفر را جذب کرد.در این مدت #ما_چه_کردیم؟ حسینعلی رحمتی 6 اردیبهشت ۱۴۰۳ 👋 اندکی اندیشه ضرر ندارد

✅ چالش های فراروی اخلاق دینی در عصر فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی گزارش یک نشست علمی 🔹نوزدهمین نشست علمی هفتگی «دین، چالش های روز» با عنوان «چالش های فراروی اخلاق دینی در عصر فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسینعلی رحمتی، عضو هیات علمی گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث در روز چهارشنبه۲۹فروردین ماه ۱۴۰۳، ساعت ۲۱، با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث، انجمن کلام اسلامی و مرکز علمی پاسخگویی به مسائل دینی برگزار شد. 🔹 در ابتدای این نشست، دکتر رحمتی هدف بحث را، شناخت برخی از چالش های عملی و نظری ناشی از فراگیر شدن فاوا و هوش مصنوعی عنوان کرد تا انگیزه ای برای راه‌کارهای جدی و عمیق ایجاد شود. ایشان با تعریف چالش، بیان کرد که چالش ها گاهی به صورت سوال و شبهه در عرصه نظر هستند و گاهی مشکل و مسئله در عرصه عمل. ایشان در ادامه به برخی از مهم ترین چالش های نظری اشاره کرد که موارد زیر از آن جمله است: 🔻۱ جهت دهی به معرفت اخلاقی انسان: از دیدگاه دینی بین عمل و نظر ارتباط وجود دارد. این همان نظریه معروف «فضیلت و معرفت» است که در فلسفه اخلاق مطرح شده است. این امر نشان دهنده این موضوع است که سامانه معرفتی انسان می‌تواند بر باورها، جهت‌گیری‌ها و رفتار او موثرباشد. به طور مثال، ممکن است در هوش مصنوعی و chatbot های پاسخ به سؤالات مانندchatGPT این اتفاق بیفتد، که هنگام ارائه اطلاعات به فرد، اطلاعاتی با سمت و سویی مشخص به او بدهند و بر روی رفتار اخلاقی او تغییر ایجاد کنند. چرا که مثلا اگر فرد یک انسان خدامحورباشد، رفتار اخلاقی او با فردی که چنین ویژگی‌هایی را ندارد، متفاوت است. 🔻۲. تضعیف نیاز اخلاق به دین: رابطه دین و اخلاق یک موضوع باسابقه و مهم در فلسفه اخلاق است. دین می‌تواند انگیزه اخلاقی عمل کردن را افزایش دهد. اخلاق نیز در زمینه‌هایی می‌تواند به دین کمک کند از جمله در اثبات وجود خدا. یکی از چالش‌هایی که فضای مجازی و داده‌های آن می‌تواند ایجاد کند این است که به مرور زمان و به دلایل مختلف، حتی مخاطب دین‌دار و خداباور را به این نتیجه برساند که برای اخلاقی بودن نیازی به دین نیست. به عبارتی شما می‌توانید یک انسان اخلاقی باشید بدون این‌که دین‌دار باشید. در نتیجه دوگانه‌سازی‌هایی بین دین و اخلاق یا دین‌داری و اخلاق‌مداری ایجاد می‌شود. 🔻۳. تضعیف جایگاه دین در ارایه اسناد و راهکارهای اخلاقی: برخی معتقدند امروزه می توان با استفاده از هوش مصنوعی اصول اخلاقی زندگی را مشخص کرد. حجم داده‌های هوش مصنوعی صدها هزار برابر یک انسان است و قدرت تجزیه و تحلیل و پردازش آن بالاست. در نتیجه می‌تواند یک کتاب اخلاقی به ما بدهد و دستورات اخلاقی را به ما بگوید و لازم نیست برای این کار به دین مراجعه کنیم. 🔻۴. تضعیف عواطف اخلاقی: نقش عواطف در اخلاق، بحث مهمی است. اینجا بحث، در مورد نقش عواطف در ایجاد انگیزش اخلاقی و اخلاقی عمل کردن است. فضای مجازی چون یک رابطه ماشینی را تعریف می‌کند، می‌تواند این عاطفه را تضعیف کند. 🔻۵. ترویج نسبی گرایی اخلاقی: آموزه‌های دینی قائل به مطلق بودن اصول اخلاقی است. فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند این موضوع را به چالش بکشند و ما را به نسبی‌گرایی برسانند. بخش‌هایی از این نسبی‌گرایی به خصوص در نسبی گرایی معرفتی و فرااخلاقی، ممکن است با آموزه‌های دینی ما سازگار نباشد. 🔻۶. ارائه تعریفی جدید از فاعل اخلاقی: اگر کم‌کم ماشین‌ها انسان‌نما یا انسان‌گونه شوند این سؤال مطرح می‌شود که آیا آموزه‌های اخلاقی و دینی ما برای ماشین‌های هوشمند هم کاربرد دارد یا نه؟‌ ماشین‌های هوشمند، فقط یک وسیله نیستند و ممکن است کم‌کم تبدیل به شبه انسان شوند و نمی‌توانیم به عنوان ابزار آن‌ها را به کار ببریم زیرا قدرت پردازش قوی دارند و ممکن است به مرور قدرت آگاهی و اختیار پیدا کنند و از زیر یوغ الگوریتم‌هایی که طراحی شده‌اند، خارج شوند. 🔻۷. جاودانگی انسان: درنگاه دینی ما هرچه مربوط به خداست جاودانه است. این نگاه دینی با آمدن هوش مصنوعی و فراگیر شدن فناوری‌های جدید مانند فناوری‌های تزریقی که از طریق رگ وارد بدن انسان می‌شوند و می‌توانند روی سلامتی انسان تأثیر بگذارند یا فناوری های پیوندی مانند نیورالینک (هوش انسانی به هوش مصنوعی)، کم‌کم این ایده شکل می‌گیرد که می‌توانیم از فرآیند پیرشدن انسان جلوگیری کنیم. این ایده ممکن است به جایی برسد که معتقد شود انسان فناناپذیر است. در مقابل دیدگاه دینی این ایده یک چالش بسیار جدی ایجاد می‌کند و بحث خداوند، معاد، پاداش اخروی و همه این موارد را به چالش می‌کشد. ادامه دارد...

قسمت دوم 🔻۸. اخلاق، جنسیت، خانواده: فضای مجازی و هم‌چنین فناوری‌های جدید به طور مستقیم و در مواردی به طور غیرمستقیم بر دیدگاه‌ها و باورهای دینی ما درباره اخلاق جنسیت و اخلاق مربوط به خانواده می توانند تأثیر بگذارند. اصل ازدواج و تشکیل خانواده یک امر اخلاقی از نظر دینی است. فضای مجازی و فناوری‌های جدید به طور جدی این موارد را مورد چالش قرار داده‌اند. بحث بدن‌مندی در رابطه با خانم‌ها مطرح است. امروزه گاهی گفته می‌شود که بدن من، قانون من است. یعنی من مالک بدنم هستم و خودم تصمیم می‌گیرم چه کاری درباره بدنم خوب و چه کاری بد است. این بحث با آموزه‌های دینی ما که می‌گوید خدا مالک و خالق است، در تناقض است. ابژه شدن زن یعنی زن در دنیا و جامعه امروز نقشی متفاوت از نقشی که دین و اخلاق دینی برای او تعیین کرده، دارد و این در حال فراگیر شدن است. 🔹دکتر رحمتی در ادامه بحث، به برخی از چالش های عملی ناشی از فراگیر شدن هوش مصنوعی اشاره کرد و به عنوان نمونه موارد زیر را برشمرد: 🔻۱.تضعیف الگوهای سنتی اخلاق: در اخلاق سنتی و دینی ما الگوها و اسوه‌های اخلاقی جایگاه مشخصی دارند؛ اول پیامبر اکرم (ص) و پس از آن ائمه، عالمان اخلاق و انسان‌های بافضیلت از الگوهای اخلاقی هستند. از وجوه اشتراک این افراد این است که شناخته شده‌اند و سعی می‌کنند بین علم و عمل طبق باورهای اخلاقی عمل کنند. فضای مجازی و به طور خاص شبکه‌های اجتماعی میدانی را فراهم کرده اند که الگوهای اخلاقی جدیدی پا به عرصه وجود بگذارند. این الگوها نوعاً هیچ سابقه تلمذ نزد استاد یا سلوک اخلاقی ندارند و ممکن است کاری که انجام می‌دهند غیراخلاقی باشد و بدیهی است که این با اخلاق دینی و حتی غیردینی سازگار نیست. 🔻۲.حد و مرز اخلاقی توسعه هوش مصنوعی: در اخلاق دینی ما حد و مرزی برای کارها وجود دارد‌. توسعه‌ فناوری‌ها ممکن است این موضوع را زیر سؤال ببرد و در بحث منفعت، حد خاصی قرار ندهد. این کار می‌تواند پیامد خطرناکی داشته باشد. برای یک شرکت تولید فناوری مهم این است که سود بیشتری به دست آورد و از رقبا عقب نیفتد اما این‌که چنین کاری چه تبعاتی دارد، ممکن است مهم نباشد. این کار خلاف آموزه‌های اخلاقی و دینی ماست. 🔻۳. تاثیرگذاری بر روی تصمیم گیری اخلاقی: کاربر فضای مجازی در هر جایگاهی که باشد هر لحظه در معرض تزاحم اخلاقی و دوگانگی‌ها و دشواری‌های تصمیم است. اخیراً یک شرکت توسط هکرها هک شد. هکرها اطلاعات شرکت را به دست آورده بودند و از شرکت مبلغی را درخواست کردند. در اینجا رئیس شرکت به مشکل برمی‌خورد و نمی‌داند چه کاری انجام دهد. اگر پول را به هکر‌ها بدهد، حریم خصوصی مشتریان خود را حفظ کرده است اما از طرف دیگر هکرها را به ادامه دادن کارهای نادرست شان تشویق می‌کند. این یکی از دوراهه‌های اخلاقی است. دوراهه دیگر این است که آیا من به عنوان پدر یا مادر اجازه دسترسی به فضای مجازی را به فرزندم بدهم یا نه. اگر اجازه ندهم، زندگی امروز فرزند من به فضای مجازی بستگی دارد و به مشکل برمی‌خورد و اگر اجازه دهم، ممکن است در معرض مشکلاتی قرار بگیرد. این‌گونه چالش‌ها در کتابی به نام "تزاحم اخلاقی در شبکه‌های اجتماعی" آورده شده و انتشارات دارالحدیث این کتاب را منتشر کرده است. 🔻۴.قباحت زدایی از رذایل اخلاقی: در آموزه‌های اخلاقی ما بسیار تأکید شده است که به دنبال کارهای بد نروید و حتی کارهای بد کوچک هم انجام ندهید زیرا این کار موجب می‌شود به دنبال گناهان بزرگتر بروید. فضای مجازی تا حدی می‌تواند قباحت اخلاقی بعضی کارها را از بین ببرد و زمینه ساز رفتارهای زشت در مقیاس کلان شود. 🔻 ۵.چالش احترام:در آموزه‌های دینی داریم که به پدر و مادر، استاد، دین و باورهای دینی باید احترام گذاشت. فضای مجازی می‌تواند این موضوع را به چالش بکشد. برای مثال ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر می‌شود که فرد با پدر و مادر خود یا با استاد و دانش‌آموز خود شوخی‌های رکیک می‌کند. این چالش می‌تواند مشکل‌ساز باشد. در پایان این نشست دکتر رحمتی با اشاره به این که مواجه و شناخت این چالش ها چند مرحله دارد، خاطرنشان کرد که اولا باید این راهکارها شناسایی شود ثانیا برای اجرایی شدن آنها نوعی وفاق و همدلی و همفکری و همراهی بین افراد و نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز از یک سو، و بین آنها و عموم کاربران فضای مجازی از سوی دیگر ایجاد شود. ✍🏼 گزارش: ناهید ملمعی خوزانی