به نام خداوند جان وخرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد

این کانال جهت اطلاع رسانی و ارتباط با دانش آموزان پایه یازدهم و هماهنگی جهت فعالیت های درسی_ آموزشی ، فوق برنامه ایجاد شده است. درس های علوم وفنون -نگارش- فارسی یازدهم، محور فعالیت ماست.

به زودی نمونه تمرین ها ی علوم و فنون 2 تقدیم خواهد شد. #علوم_فنون ،#عبادی_حسین

✍️سوالات امتحان فنون ادبی شامل : تستی، تشریحی، تشخیصی، جاخالی، درست_ غلط و جدول می باشد

کارگاه تحلیل فصل یک فنون ادبی2👇👇👇

✳️پایه های آوایی همسان : ◀️ اگر پایه های آوایی به شکل منظم در کنار همدیگر قرار بگیرند ، خواننده آهنگ یکسانی را می شنود که به آن پایه های آوایی همسان می گویند : 🛑در این درگاه بی چونی همه لطفست وموزونی چه صحرایی چه خضرایی چه درگاهی ‌نمی دانم ✅پایه های آوایی: درین درگا/ه بی چونی /همه لطفس/ت موزونی چه صحرایی/چه خضرایی / چه‌درگاهی /نمی دانم با خوانش درست بیت، درنگی منظم را در بین پایه‌ها احساس می کنیم و درواقع می‌بینیم که هر مصراع از چهار پایه تکراری و هماهنگ درست شده است . اکنون برای هر پایه معادل ونماد آوایی می آوریم . که به آن ها « وزن‌واژه » یا « رکن » گفته می شود. وزن واژه این بیت « مفاعیلن» است که هر پایه آن از یک نشانه هجایی (یک‌هجای کوتاه وسه هجای بلند معادل U- - - ) تشکیل شده است . 🛑نمونه دیگر : خداوندا شبم را روز گردان چو‌روزم بر جهان پیروز گردان ◀️ پایه های آوایی: خداوندا/شبم را رو/زگردان چُ روزم بر /جهان پیرو/ز گردان مفاعیلن مفاعیلن فعولن یا مفاعیلن مفاعیلن مفاعیل 💢 تعداد پایه های این بیت با بیت قبلی متفاوت است . هر مصراع از سه رکن تشکیل شده ویک هجا از پایان پایه آخر حذف شده است . گاهی بافت موسیقیایی شعر کوتاه‌تر می‌گردد و هجایی از پایه آوایی کم می شود که در نتیجه وزن شعر دگرگون می شود . 🛑نمونه دیگر : من به هر جمعیتی نالان شدم جفت خوش حالان وبد حالان شدم ◀️ پایه‌های آوایی: من به هر جم /عییتی نا/لان شدم جفت خوش حا /لان بد حا/لان شدم ◀️وزن‌واژه :فاعلاتن فاعلاتن فاعلن ◀️ نشانه‌های هجایی : (- U- - - U- - - U-)

پاسخ خود آزمایی درس 5👇👇👇

1- برای هریک از واژه‌های زیر وزن‌واژه‌ی مناسب بنویسید. کبوتر، می‌نوشتم ، دریادلان دری بگشا ، بامدادان ، باادبان کجایی ✅ک بو تر : فعولن U - - ✅می ن وش تم: فاعلاتن - U - - ✅در یا د لان: مستفعلن - - U - ✅ن می دا نم: مفاعیلن U - - - ✅د ری بگ شا: مفاعیلن U - - - ✅با م دا دی: فاعلاتن - U - - ✅با ا د بان: مفتعلن - UU - ✅ک جا یی: فعولن U - - 2️⃣بیت‌های زیر را متناسب با پایه‌های آوایی تفکیک کنید، سپس وزن‌واژه‌ی هریک را بنویسید. الف) به گیتی هرکجا دردِ دلی بود به هم کردند و عشقش نام کردند ✅ ب گی تی هر /ک جا در د /د لی بود ب هم کر دن/ د عش قش نا /م کر دند ◀️مفاعیلن مفاعیلن فعولن چه خوش صید دلم کردی بنازم چشم مستت را که کس آهوی وحشی را از این بهتر نمی‌گیرد ✅چ خش صی د /د لم کر دی / ب نا زم چش/ م مس تت را ک کس آ هو /ی وح شی را/ ا زین به تر /ن می گی رد ◀️مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن تا نگردی بی خبر از جسم‌وجان کی خبر یابی ز جانان یک زمان ✅ تا ن گر دی/ بی خ بر از/ جس م جان کی خ بر یا/ بی ز جا نان/ یک ز مان ◀️فاعلاتن فاعلاتن فاعلن 3️⃣ بیت‌های زیر را متناسب با پایه‌های آوایی تفکیک کنید سپس خوشه‌های هجایی هر یک را بنویسید. الف -چه غم دیوار امّت را که دارد چون تو‌پشتیبان چه باک از موج بحر آن را که باشد نوح کشتیبان ✅ - چ غم دی وا /ر ام مت را/ ک با شد چن/ ت پش تی بان چ با کز مو/ ج بح ران را/ ک با شد نو /ح کش تی بان - - - U |- - - U |- - - U |- - - U ب) هر آن دل را که سوزی نیست دل نیست دل افسرده غیر از آب وگل نیست ✅ ه ران دل را/ ک سو زی نی /س دل نیست د ل اف سر/ د غی رز آ/ ب گل نیست ✅ب) U |- - - U |- - - U- - ج) سینه مالامال درد است ای دریغا مرهمی دل ز تنهایی به جان آمد خدا را همدمی سی ن ما لا /ما ل در دس /تی د ری غا /هم د می دل ز تن ها/ یی ب جا نا /مد خ دا را /مر ه می - U - | - - U - | - - U - | - - U - د) ز حسرت بر سر و بر رو همی‌زد بسان فاخته کوکو همی‌زد ز حس رت بر/ س ر بر رو/ ه می زد ب سا ن فا/ خ ت کو کو/ ه می زد ✅ مفاعیلن مفاعیلن فعولن د- (U |- - - U |- - - U- -) ♦️ بیت‌های زیر را تفکیک کنید و وزن‌واژه و خوشه‌ی هر یک را بنویسید. سحرگه بلبلی آواز می کرد همی نالید وباگل راز می کرد ✅ س حر گه بل/ ب لی آ وا/ ز می کرد ه می نا لی/ د با گل را/ ز می کرد ✅ مفاعیلن مفاعیلن فعولن - - U |- - - U |- - - U ما به غم خو کرده‌ایم ای دوست ما را غم فرست تحفه‌ای کز غم فرستی نزد ما هردم فرست ✅ ما ب غم خو/ کر د ای می/ دو س ما را/ غم ف رست تح ف ای کز/ غم ف رس تی/ نز د ما هر/ دم ف رست ✅ فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن - U - | - - U - | - - U - | - - U _ خوشا از نی خوشا از سر سرودن خوشا نی‌نامه‌ای دیگر سرودن ✅ خ شا از غم/ خ شا از نی/ س رو دن خ شا غم نا /م ای دی گر /س رو دن ◀️مفاعیلن مفاعیلن فعولن - - U |- - - U |- - - U عزیزا کاسهُ چشمم سرایت میون هردوچشمم جای پایت ✅ ع زی زا کا/ س ی چش مم/ س را یت می یو ن هر/ د چش مم جا /ی پا یت ◀️ مفاعیلن مفاعیلن فعولن - - U |- - - U |- - - U 4️⃣ ابیات زیر را بخوانید وبه پرسش‌های زیر پاسخ دهید . ز دو دیده خون‌فشانم زغمت شب جدایی چه کنم که هست این‌ها گل باغ آشنایی درِ گلسِتان چشمم ز چه رو همیشه باز است به امید آن که شاید تو به چشم من درآیی سر و برگ گل ندارم، زچه رو روم به گلشن که شنیده‌ام ز گل‌ها همه بوی بی‌وفایی ◀️- ویژگی‌های ادبی سبک عراقی را در آن بیابید. ✅ - توجّه بیشتر به : آرایه‌های ادبی بیان : تشبیه، استعاره، مجاز ، کنایه ✅-قالب شعری غزل است. ◀️- دو‌مورد از ویژگی‌های فکری ابیات را بنویسید. ✅- بیان احساس عاطفه شخصی ✅-شکایت از فراق و بی‌وفایی یار ✅- ذهنی ، غم‌گرایی، ✅ نوع ادبی : غنایی

◀️پرسش ۱- پایه‌های آوایی بیت‌های زیر را مشخص کنید... الف) ای خوش منادی‌های تو در باغ شادی‌های تو بر جای نان شادی خورد جانی که شد مهمان تو ✅ای خُش مُنا: مستفعلن دی هایِ تُ: مستفعلن در باغِ شا: مستفعلن دی ها یِ تو: مستفعلن بر جایِ نان: مستفعلن شا دی خُ رَد: مستفعلن جانی کِ شد: مستفعلن مِهمانِ تُ : مستفعلن ◀️ب) دلم را داغ عشقی بر جبین نه زبانم را بیانی آتشین ده ✅دلَم را دا: مفاعیلن غ عشقی بر: مفاعیلن جَبین نِه: فعولن زَبانم را: مفاعیلن بَیانی آ: مفاعیلن تَشین دِه: فعولن ◀️پ) اسیرش نخواهد رهایی ز بند شکارش نجوید خلاص از کمند ✅ا سی رش: فعولن نَ خا هد: فعولن رَ ها یی: فعولن زِ بند: فَعَل شِ کا رش: فعولن نَ جو ید: فعولن خَ لا صَز: فعولن کَ مند: فَعَل ◀️ت) عنکبوتی را به حکمت دام داد صدرِ عالم را در او آرام داد ✅عنکبوتی: فاعلاتن را بِ حکمت: فاعلاتن دا م داد: فاعلن صدرِ عالم: فاعلاتن را دَ رو آ : فاعلاتن را م داد : فاعلن ◀️ث) بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم ✅ بیا تا گل: مفاعیلن بَ رف شا نی: مفاعیلن مُ می در سا: مفاعیلن غَرَن دا زیم: مفاعیلن فَلک را سَق: مفاعیلن ف بشکا فی: مفاعیلن مُ طر حی نُو: مفاعیلن دَرَن دازیم: مفاعیلن ◀️پرسش ۲- پایه‌های آوایی بیت‌های زیر را مشخّص کنید. ◀️الف) یارب از عرفان مرا پیمانه‌ای سرشار ده چشمِ بینا، جانِ آگاه و دلی بیدار ده ✅یا رَ بَز عِر : فاعلاتن فان مَرا پی: فاعلاتن ما نِ ای سر: فاعلاتن شا ر دِه : فاعلن چشمِ بینا : فاعلاتن جا نِ آ گا : فاعلاتن هُ د لی بی : فاعلاتن دا ر دِه : فاعلن ◀️ب) خلد گر به پا خاری آسان برآید چه سازم به خاری که در دل نشیند ✅خ لد گر: فعولن بِ پا خا: فعولن ریا سان: فعولن بَراید : فعولن چِ سا زم: فعولن بِ خاری: فعولن کِ در دل: فعولن نشیند : فعولن ◀️پ) باران اشکم می‌دود وز ابرم آتش می‌جهد با پختگان گو این سخن، سوزش نباشد خام را ✅با را نِ اش: مستفعلن کَم می د ود: مستفعلن وز اَب رَ ما : مستفعلن تش می جَهَد: مستفعلن با پختِگان: مستفعلن گو این سخن: مستفعلن سو زش نبا: مستفعلن شد خا م را: مستفعلن ◀️ت) دید موسی یک شبانی را به راه کاو همی‌گفت ای خدا و ای اله ✅دید موسا یک شبانی را به راه کو همی گف تی خدا وُ ای الاه ◀️ث) مرا گه گه به دردی یاد می‌کن که دردت مرهم جان می‌نماید ✅مرا گه گه ب دردی یا د می‌کن ک دردت مر همِ جان می نماید ◀️پرسش ۳- با توجه به آهنگ بیت‌های زیر، با ذوق خود، پایه‌های آوایی (ارکان عروضی) مناسب را بنویسید. ◀️الف) من که دارم در گدایی گنج سلطانی به دست کی طمع در گردشِ گردونِ دون‌پرور کنم ✅من کِ دا رم در گِ دایی گنجِ سلطا نی بِ دست ✳️فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلن کی طمع در گردشِ گر دونِ دون‌پر ور کنم ◀️ب) من امشب آمدستم وام بگزارم حسابت را کنار جام بگذارم ✅م نم شب آ: مفاعیلن م دس تم وا: مفاعیلن م بگ زا رم: مفاعیلن ح سا بت را | ک نا ر جا| م بگ ذا رم ◀️پ) گفتم غم تو دارم گفتا غمت سرآید گفتم که ماه من شو گفتا اگر برآید ✅گفتم غ مِ تُ دارم گفتا غَ مَت سَراید گفتم کِ ماهِ من شو گفتا اَ گر بَراید ✳️مفعول فاعلاتن// مفعول فاعلاتن ✅نمونه دیگر : گفتم غَمِ تُ دا رم گفتا غَمت سرا ید ✳️مستفعلن فعولن// مستفعلن فعولن ◀️ت) دلبر جانان من، برده دل و جان من برده دل و جان من، دلبر جانان من ✅دلبرِ جا (مفتعلن) نانِ من (فاعلن) بردِ دلُ (مفتعلن) جانِ من (فاعلن) ◀️ پرسش ۴- پیامدهای حمله‌ی مغول را بر زبان فارسی در قرن هفتم بررسی کنید.

پاسخ خود آزمایی درس 2 از زاویه ای دیگر👆👆👆

◀️ پرسش ۱: حمله ی مغول برمحتوای شعر ونثرقرن هفتم چه تاثیراتی گذاشت؟ ✅تباه شدن بنیان فرهنگ واخلاق ومایوس شدن شاعران و نویسندگان موجب روی آوردن شاعران به عرفان شد درنتیجه تکیه داشتن بر عواطف انسانی وترویج روحیه ی تسامح وتساهل ،خدمت به خلق ،آزادگی وبی ثباتی دنیا وتسکین بخشیدن به انسان ناامیدرا به همراه داشت . ◀️پرسش ۲ : دو جریان نثرقرن هفتم را از نظر ویژگی های زبانی بنویسید. ✅گرایش به ساده نویسی :مانند طبقات ناصری ومرصاد العباد و روی آوردن به پیچیده نویسی با محتوای عمدتا تاریخ حاکمان وقت مانند :تاریخ وصاف،تاریخ جهانگشای جوینی ◀️ پرسش ۳ : شعر سبک عراقی را با شعر سبک خراسانی از نظر قالب مقایسه کنید. ✅شعر سبک خراسانی قالبش بیشتر قصیده است اما شعر سبک عراقی بیشتر در قالب غزل است. ◀️پرسش ۴ : فکر واندیشه ی غالب بر آثار مولانا جلال الدین را بیان کنید؟ ✅مولانا در دو محور اندیشه و احساس آثار جاودانه ای پدید آورد. درمثنوی معنوی و دیوان شمس به بیان معارف بشری ومسائل عرفانی پرداخت. ◀️پرسش ۵ : چه عواملی سبک ادبیات فارسی رااز خراسانی به عراقی تغییر داد؟آن ها را بررسی کنید؟ ✅تغییر مرکز ادبی و سیاسی از خراسان به عراق عجم روی کار آمدن حکومت های سلجوقی و غزنوی ◀️پرسش ۶ : کدام یک از ویژگی های فکری سبک عراقی موجب پیدایش عرفان در قرن هفتم شد؟ ✅ویران شدن بناها و آبادانی ها تباه شدن بنیان فرهنگ واخلاق ومایوس شدن شاعران ونویسندگان تکیه داشتن بر عواطف انسانی و ترویج روحیه ی تسامح و تساهل ◀️پرسش ۷ : نام نویسنده،نوع نثر کتاب،موضوع و محتوای کتاب های زیر را بنویسید. ✅گلستان: از سعدی ،در اخلاق و حکمت و نظم و نثر مسجع ✅مرصاد العباد:نجم الدین رازی، بیان سلوک دین وتربیت نفس انسانی ✅تاریخ جهانگشا:عطاملک جوینی. نثری مصنوع و دشوار. شرح ظهور چنگیز و فتوحات او،تاریخ خوارزمشاهیان وفتح قلعه های اسماعیلیه،حکومت جانشینان حسن صباح

پاسخ خود آزمایی درس1 👆👆👆

خلاصه درس اول تاریخ ادبیات قرن هفتم ، هشتم و نهم در این درس مورد بررسی قرار گرفته است: ✅سبک عراقی: 🔸دلیل نام گذاری سبک این دوره به«عراقی» بعد از حمله ی مغولان کانون های فرهنگی از خراسان به عراق عجم منتقل شد و شاعران و نویسندگان بزرگ در این دوره غالبا از اهالی شهرهای عراق عجم بودند. 🔹نثر در این دوره به دو جریان گرایش پیداکرد «ساده نویسی»در آثاری مثل طبقات ناصری و مرصادالعباد و دیگری«پیچیده نویسی» بامحتوای عمدتا تاریخ حاکمان وقت که در آثاری همچون تاریخ وصاف وتاریخ جهانگشای جوینی دیده می شود.

🔺شاعران قرن هفتم ♦️مولانا/مولوی:از شاخص ترین شاعران قرن هفتم ؛آثار:مثنوی معنوی و دیوان شمس ولمعات است.لمعات در زمینه ی عرفان در قالب نظم ونثر 🔹سعدی:استاد سخن و استاد سرودن غزل های عاشقانه 🔸عطاملک جوینی:نثرنویس؛نویسنده کتاب تاریخ جهان گشا که دارای نثر مصنوع و دشوار است. 🔹خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی:مهم ترین اثر جامع التواریخ؛به نثر عالمانه و پخته،تاسیس عمارت ربع رشیدی 🔸شمس قیس رازی:اثر المعجم فی معاییر اشعار العجم ✳️قرن هشتم 🔸خواجوی کرمانی:غزل پرداز،سرودن چند مثنوی به پیروی از پنج گنج نظامی 🔹ابن یمین:شاعر عصر سربداران،در شعرش قناعت پیشگی و بی اعتباری دنیا مورد تاکید قرار می دهد. 🔸حافظ:رسانرن غزل فارسی به کمال 🔹سلمان ساوجی:در غزل به سعدی و مولوی توجه داشت،مثنوی جمشید و خورشید به شیوه ی نظامی 🔸عبیدزاکانی: نکته یاب و انتقادهای ظریف اجتماعی،آثار:موش و گربه؛رساله ی دلگشا؛اخلاق الاشراف؛صدپند. 🔹حمدالله مستوفی: مورخ و نویسنده،نویسنده کتاب تاریخ گزیده

✳️قرن نهم ♦️بایسنقر میرزا قرآن کریم و شاهنامه ی فردوسی را به خط خود نگاشت. 🔹جامی:کتاب بهارستان را به تقلید از گلستان سرود،درکتاب نفحات الانس شیوه ی تذکرة الاولیای عطار را در بیان حقایق عرفانی وذکر احوال عارفان به کار برد. 🔸شاه نعمت الله ولی:در تصوف وطریقت مقامی بلند داشته است،دیوان شعرش مضامین عرفانی دارد. 🔹دولتشاه سمرقندی:اثر تذکره ی دولتشاه

نمونه سوال فنون ادبی 2 دیماه به همراه پاسخنامه (صرفا جهت آشنایی و آمادگی برای امتحان)👇👇👇