#علوم_و_فنون_دوازدهم #درس_هشتم و #درس_پنجم #اختیارات_زبانی_و_وزنی به زبان ساده اختیارزبانی از اسمش مشخص است به تلفظ کلمه کار دارد . 💎هر وقت موقع تلفظ همزه اول کلمه ای حذف بشود اختیار زبانی است. مثل دا نش آ موز که می گوییم دا نشا موز 💎دیگر آن که بلند تلفظ کردن مصوت کوتاه در پایان کلمه اگر هجای مقابلش در مصرع بعدی بلند بود می توانید آن مصوت را بلند تلفظ کنید. کسره ی پایانی ،واو عطف ...هم میشود بلند تلفظش کنید که اختیار زبانی است. برعکسشم هست یعنی کوتاه تلفظ کردن هجای بلند دوتا کلمه یادتون باشد سوی و آهوی سوی خوانده میشود⬅️ سی آهوی میشود⬅️ آهُی این قانونش این است که کلماتی مثل آهو و جادو وقتی به کلمه دیگری #اضافه بشوند و ی میانجی بگیرند باید( و) کوتاه تلفظ بشوند البته درصورتی که با مصراع دومش هم هجا نباشند 💢یک نکته اگر مصوت بلند (ای)در میان کلمه ای ساده یا کلمه ای با پسوند یا پیشوند یا ضمیر متصل باشد همواره کوتاه تلفظ میشود کلمات سیاست و زیارت وشبیه این کلمات همیشه موقع تقطیع سِیاست میشن یعنی⏪ ی به کسره بدل میشود(توجه شود که این مورد اختیار نیست و فقط یک استثناست) توجه :کلمات تک هجایی مانند (مو،رو،کو)را هیچ وقت نمی توانیم کوتاه تلفظ کنیم به جز سو که استثناست و می توان درصورت اضافه شدن به کلمه ای کوتاه تلفظ کنیم. 📌📌📌📌📌 اختیار وزنی به وزن بیت ربط دارد اگر بیتی وزنش فعلاتن بود فقط هجای اولش فاعلاتن شده بود می گوییم اختیار وزنی داردحواسمان باشد اگر کل بیت وزن اصلیش فاعلاتن باشدنمیشود اولش فعلاتن بیاید 📌📝در تست اگر هجای پنجم مصرعی کوتاه بود وزن اصلی شعر فعلاتن است و اگر بلند بود وزن اصلی شعر فاعلاتن است با این تکنیک نیاز نیست کل بیت را تقطیع کنید دوم آنکه اگر در یک مصرع تعداد هجاها نسبت به مصرع دیگر هجایی کم بود #ابدال داریم یعنی در یک مصراع دو هجای کوتاه داریم که مصرع مقاباش یک هجای بلند قرار می گیرد 📌📝برای حل #تست تعداد هجاهای هر دو مصرع را بشمارید اگه هجاهای یک مصرع کمتر بود به تعداد هجاهای کم شده ابدال داریم . معمولا در ۴ حالت زیر ابدال صورت می گیرد 👇👇 مفتعلن⏪مفعولن فعلاتن⏪مفعولن مستفعل⏪مفعول فعلن⏪فع لن 🔴در کتاب فنون ۳ فقط فعلن ⏪فع لن را معرفی کرده که ۹۵ درصد ابدال ها در این حالت صورت می گیرد و در دوهجای ماقبل آخر رکن آخر مصراع ،ابدال صورت می گیرد توجه کنیم که وزن اصلی شعر همان فعلن پایانی است . #قلب 💚جابجایی بین دو هجای کوتاه و بلندکنار هم است که مفتعلن با مفاعلن جابجا میشود بلند شدن هجای کوتاه یا هجای کشیده در پایان مصراع ها هم اختیار وزنی است. 🌿🌿🌿🌿🌿🌿 فرحناز حسینی ،کرج گروه دبیران ادبیات ایران https://eitaa.com/hedayate12