#مسلمانان در علم #طب
بزرگان در طب سنتی #اِبْنِ_رَبَّان_طَبری #ابو_علی_سینا #زَکَریای_رازی
در اسلام از آنچه که به بدن ضرر می رساند نهی شده و اهمیت این امر تا آنجاست که نظافت جزیی از ایمان شمرده شده است/
دستورهایی چون وضوء،غسل،تحریم مسکرات و… نیز مبنایی حکمی برای حفظ سلامت روحی و جسمی انسان دارد،در متون اسلامی و روایات نیز دستورالعمل های فراوانی را در این باره می بینیم؛ در قرن سوم مجموع این مطالب تحت عناوینی چون طب النبی(صلی الله علیه و آله)،طب الائمه(علیهم السلام)،طب الصادق(علیه السلام) و طب الرضا(علیه السلام) گردآوری شد که تا امروز نیز مورد استفاده قرار می گیرد و البته بیشتر مولفین آنها عالمان دین بودند تا پزشک!! به دنبال آن علما و دانشمندان اسلامی بر این امر اهتمام نموده و در برخی زمینه های پزشکی پیشگام و سرآمد زمان خود و آینده شدند.
آغاز علم رسمی طب در ممالک اسلامی با ترجمه آثار یونانی،هندی و ایرانی بود که در اختیار حکما و دانشمندان مسلمان قرار گرفت؛ این بار نیز این دانشمندان اسلامی بودند که با بهره گیری از تعالیم الهی و اسلامی،به شناخت پیچیدگی ها و اسرار جسم آدمی پرداخته و ابتکارات تازه ای را در طبابت و جراحی به وجود آوردند،به گونه ای که کتابها و دایره المعارف های تألیفی آنها سالهای سال در دانشگاههای اروپایی مورد تدریس و تدقیق قرار گرفت و برخی همچنان جایگاه علمی ارزنده خود را حفظ نموده است.
نخستین تالیف در این زمینه را «علی بن ربن طبری» به نام «فردوس الحکمه» انجام داد که حاوی 360 فصل در طب است که در آسیب شناسی،داروشناسی و پرهیز کم نظیر است؛ بعد از او شاگردش محمد زکریای رازی مشهورترین طبیب در جهان اسلام است که از 220 تالیف وی،نیمی در طب نگاشته شده است.در عظمت او همین بس که کتابی در آبله و سرخک نوشته که در طی چهار قرن چهل بار به زبان های گوناگون ترجمه و چاپ شده است،کتاب معروف او «الحاوی» که حدود بیست جلد است–و اکنون ده جلد آن به ما رسیده–پنج جلد آن در بیماری های مربوط به چشم نوشته شده است،این کتاب که جزء مهمترین کتب مرجع طبی در جهان بوده،در سال 1279.م به لاتین ترجمه تنها در یک سال پنج بار تجدید چاپ شد/
از ابتکارات و خدمات بی نظیر رازی می توان به بازشناسی و درمان کامل بیماری آبله،کشف الکل به عنوان گندزدا،انجام بادکش در سکته،استعمال آب سرد در تب دائم،به کار بردن مسهل جیوه،استفاده از روده حیوان در بخیه زخم و…نام برد؛ وی متاثر از علوم و معارف دینی،سلامت جسم را تابع اخلاق نفسانی می دانست و به تاثیر متقابل جسم و جان معتقد بود،از این رو کتاب «طب الروحانی» یا «طب النفوس» را نوشت و در طی بیست فصل بیماری های تن و روان را برشمرده است.
دیگر پزشک مسلمان نامی،علی بن عباس مجوسی است به عنوان یک صاحب نظر در طب سنتی،به خاطر دو کتاب ارزشمندش در طب به نام های «کامل الصناعه الطیبه» و «الملکی» که پیش از آثار ابن سینا متن تدریس علم طب بوده است؛ با ظهور ابن سینا،نه تنها علم طب بلکه بیشتر علوم تحت الشعاع دانش وی قرار گرفتند،اگر چه ابن سینا را بیشتر به عنوان یک فیلسوف یا فیزیک دان می شناسند،اما طب او علم پزشکی را در اروپا متحول نمود،از 180 اثر تالیفی ابن سینا که در علوم مختلف به رشته تحریر درآمده است،15 کتاب در طب است و معروفترین و مهم ترین آنها «قانون» می باشد که به عنوان فرهنگ جامع طب و داروسازی از شاهکارهای پزشکی به شمار می رود.این کتاب تنها در اواخر قرن پانزدهم 16 بار به زبان لاتین چاپ شد و در قرن شانزدهم نیز 20 مرتبه تجدید چاپ گردید و با این همه پیشرفت های علمی در جهان دانش،هنوز هم مورد استفاده دانشمندان این رشته قرار می گیرد(1).
مسلمانان در این رشته ضمن ابداعات و کشفیات بسیار،خدمات ارزنده ای به جهان بشری ارائه نمودند که از جمله آنها می توان به تالیف نخستین رساله در چشم پزشکی و شناساندن امراض و بیماری های چشم،ارتقاء فن جراحی و ساخت و ابداع ادوات و آلات آن،تاسیس بیمارستان های ثابت و سیار مجهز و منظم،مطالعات گسترده و دقیق گیاهشناسی به عنوان مقدمه داروسازی،تشریح روش های داروسازی،تاسیس اولین داروخانه ها و…اشاره نمود...
1* الفهرست ابن ندیم به نقل قربانی ص 188_185
کتاب در زمینه طب (#حِفظُ_الصِحَة) اثر #استاد_محمدخانی در دست تألیف است،که انشالله در زمان مناسب ارائه خواهد شد...
http://eitaa.com/joinchat/2780430336C5028e29338