#آشنایی_و_آموزش_بخشی_از_هیأت_و_نجوم
#رصد ميل #كلّى و ميل #اعظم
ميل كلى يا ميل اعظم در اصطلاح علماى #هيئت و #نجوم مقدار زاويه تقاطع معدّل النهار است با منطقة البروج؛ يا اندازه ميل دايرة البروج و مدار انتقالى زمين از خط استواء؛ يا مقدار تمايل محور حركت زمين از مدار استوايى؛ و به تفسيرى كه در كتب هيئت معروف است بزرگترين قوسى است كه از دايره عظيمه ميل ما بين مدار ظاهرى آفتاب و دايره معدل النهار واقع شده باشد از جانب اقرب.
چون ميل كلّى از مهمات مسائل هيئت و نجوم و زيج و اسطرلاب است علماى فن براى بدست آوردن اندازه آن از اقدم ازمنه جهد كرده و در اينباره به وسايل مختلف كه از آن جمله آلت رصدى حلقه عرض و ميل و حلقه اعتدالى است متوسّل شده بودند؛ و بسيارى از منجمان كه ابو ريحان از آن جمله اسامى حدود بيست تن از آنها را از زمان اقليدس و ابرخس و اراطستانس تا زمان خودش با نتيجه رصدشان در قانون مسعودى و تحديد نهايات الاماكن آورده است در تعيين مقدار ميل كلى رنج بردند و هركدام استنباطى مخصوص داشتند.
معاصران ابوريحان از جمله ابو الوفاء بوزجانى و ابو محمود خجندى نيز در اين خصوص با رصدى تازه نتيجهاى بدست آوردند كه آن را هم ابو ريحان متعرّض شده است؛ با وجود اين احوال روح محتاط و ذهن متحرّک كنجكاو ابو ريحان بههيچ يک از اقوال و ارصاد گذشتگان و معاصرانش اعتماد نكرد و زير بار تقليد نرفت.
اين بود كه خود او شخصا درصدد رصد مقدار ميل كلى برآمد و چهار پنج بار آن را انجام داد؛ اوّل بار در جوانى كه هنوز از وطنش خوارزم خارج نشده بود؛ در محلى كه عرض بلدش 41 درجه و 36 دقيقه بود(1)؛ بار دوم پس از بيست و چند سال در جرجانيه خوارزم به سال 407 ه ق؛ سوم بار در غزنه به سال 410؛ چهارم بار هم در غزنه به سال 411 ه ق.
كه نتيجهاش بيست و سه درجه و سى و پنج دقيقه و چهل و پنج ثانيه بود؛ و آخرين رصد او به اين قرار انجام گرفت كه روز پنجشنبه 21 ماه صفر 411 اعظم ارتفاعات شمس؛ و روز چهارشنبه 25 و پنجشنبه 26 ماه شعبان آن سال اصغر ارتفاعات شمس را معلوم كرد.
شرح رصد و محاسبات نجومى خود را در «تحديد نهايات الاماكن» و قانون مسعودى [ج 1 ص 364- 366] و خلاصه آن را در كتاب «التّفهيم به اين عبارت بيان كرده است: «و اندازه اين ميل بزرگ چنان كه ما به رصد يافتيم بيست و سه جزو است و سى و پنج دقيقه: ص 76».
ناگفته نماند كه بعد از ابو ريحان نيز تاكنون بارها ميل كلّى را رصد و اندازهگيرى كردهاند؛ از جمله در رصد خواجه نصيرالدّين به مراغه آن را 23 درجه و 30 دقيقه، و در رصد الغ بيك به سمرقند 23 درجه و 30 دقيقه و 17 ثانيه يافتهاند؛ و بهطور كلى جميع ارصاد قديم تا حال مابين 23- 24 درجه است. رصد علماى امروز هم مانند ارصاد قديم است.
1* قانون مسعودى ج 1 ص 364- 365
(توضيحا به طورى كه از«تحديد نهايات الاماكن» مستفاد مىشود مقصود ابو ريحان از ايام جوانى ظاهرا حدود سنه 384- 385 ه ق است كه هنوز از خوارزم به عراق سفر نكرده و آنجا در كار رصد بود و منظورش از آن موضع كه عرض 41 درجه و 36 دقيقه داشت به تصريح همان كتاب قريه بوشكانز است در سمت غربى جيحون و جنوب جرجانيه خوارزم كه ابوريحان مدتى آنجا اقامت و به امور علمى و رصدى اشتغال داشت.
علاوه مىكنم كه در يک موضع از«تحديد نهايات الأماكن» خود ابو ريحان آغاز جوانى و اعمال رصدى خود را حدود سال 380 ه ق نوشته است؛ امّا در اين موضع گفتوگويى از رصد ميل كلى نكرده و فقط استخراج عرض بلد جرجانيه را متعرض شده؛ وانگهى اسمى از روستاى«بوشكانز» نبرده است؛ امّا در سالهاى 384- 385 ه ق مكرر از ميل كلى و عرض بلد هردو گفتوگو كرده و محل رصد خود را نيز همه جا همان روستاى« بوشكانز» گفته است.
منبع: اختر شناسان و نوآوران مسلمان ج3 ص 258
http://eitaa.com/joinchat/2780430336C5028e29338
#مژده. #مژده
بنا به پیشنهاد و درخواست مکرر دوستان استاد #حمیدرضا_محمدخانی تصمیم گرفتند در پیام رسان تلگرام گروهی رو به صورت خصوصی تشکیل بدن و اطلاعات نجومی و تقویمی رو در اختیارات افراد علاقه مند بزارن.
اطلاعاتی که در اختیار علاقه مندان قرار میگیره به صورت ماهیانه هست. یعنی برای هر ماه از سال یک گروه تشکیل شده و کسانی که ثبت نام رو انجام میدن در گروه عضو میشن.
اطالاعات نجومی که در گروه قرار داده میشه به شرح زیر است:
1. تقویم سیارات هفت گانه هر روز
2. ساعت رسیدن کفّ الخضیب به نصف النهار در هر روز ( برای استجابت دعا)
3. اتصالات و نظرهای سیارات هفتگانه
4. احکام اتصالات (اتفاقای که قراره رخ بده)
5. اختیارات کلی در هر روز (هر روز برای چه کاری خوبه)
جهت کسب اطلاعت بیشتر به لینک زیر 👇👇 مراجعه کنید:
https://t.me/heiatvanojoom/672
@heiatvanojoom
@heiatvanojoom
@heiatvanojoom
https://t.me/beitolelm
https://t.me/beitolelm
#نجوم #هیئت #هیأت #هیات #احکام #آسترولوژی #سیارات #کواکب #ستاره. #کلاس #کره #آسمان #زمین #زایچه #چارت #ساعت #تقویم #دعا #آینده #طالع_بینی
https://www.instagram.com/p/B9pgItahNdH/?igshid=1mzoymuafm3gp