✍ نگاهی حکمی به مقوله «#امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر» (۱) نهادینه کردن احکام الهی در جامعه، با نگاه صرفاً فقهی، نتیجه‌بخش نیست؛ بلکه باید نگاه حکمی نیز لحاظ شود. در این راستا به تحلیلی حکمی پیرامون یکی از مهمترین احکام الهی، یعنی امر به معروف و نهی از منکر، می‌پردازیم. از دیدگاه حکمی، علت دارای شرافت و مرتبتی بالاتر از معلول است؛ مثلا عالم مجردات که علت جهان مادی است، از شرافتی بالاتر از عالم ماده برخوردار است. در میان احکام الهی نیز برخی از احکام، علت برای نهادینه سازی احکام دیگر هستند؛ مثلا کسب حلال، علت و زمینه ساز روی آوری به بسیاری از احکام الهی است؛ کسی که از کسب حلال ارتزاق کند، تمایل بیشتری به عبادت و عفاف و پاکی و ... دارد. بنابر توضیح فوق برخی از احکام دارای مرتبت بالاتری نسبت به احکام دیگر هستند؛ زیرا در حکم پیشران و علت هستند. در بین گناهان نیز همین قاعده جاری است. امر به معروف به واجبات الهی تعلق می‌گیرد و نهی از منکر به محرمات. مطابق قاعده فوق، امر به معروف‌هایی که در حکم علت برای معروف‌های دیگر هستند، در رتبه بالاتری قرار دارد و از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا اگر علت، نهادینه شود، معلول نیز لایتخلف به وجود خواهد آمد. در طرف مقابل، نهی از منکرهایی که حکم علت برای منکرهای دیگر را دارند نیز در درجه اهمیت بالاتری قرار دارند. انسان حکیم و جامعه حکیم باید حساسیت‌های خود را مطابق قواعد حکمی تنظیم کند. حساسیت چنین انسان و چنین جامعه‌ای بر روی واجبات و محرماتی که در حکم علت هستند باید بسیار بیش از معلول‌های آنها باشد؛ اگر چه به یک معنا، احکام الهی همگی خطوط قرمز هستند، اما در مواجهه بیرونی با احکام الهی باید به تنظیم درجه حساسیت پرداخت. ادامه دارد... #یادداشت کانال "حـکـمــت" 💠 @hekmat_tamaddon