📒جستارهایی در باب #علوم_شناختی_دین ✅ جستار نخست: اهمیت علوم شناختی در مسائل الهیاتی ✍مسائل مربوط به رابطه علم و دین، از دیرباز ذهن اندیشمندان را به خود مشغول داشته است. در گذشته، چالش‌ های اصلی این حوزه از سوی علومی همچون فیزیک و زیست‌ شناسی مطرح می ‌شد و بسیاری از مباحث کلامی و الهیاتی با پرسش ‌هایی از این دست مواجه بودند، اما امروزه با پیشرفت‌ های چشمگیر در #علوم_شناختی (که در اینجا منظور #عصب_شناسی_شناختی، #روان_شناسی_شناختی، #فلسفه_ذهن و #هوش_مصنوعی است) مرزهای این گفتگو به طور قابل توجهی تغییر کرده‌اند. علوم شناختی و بویژه عصب ‌شناسی، فصل جدیدی را در تاریخ مطالعات دین گشوده ‌اند. این علوم با بررسی مکانیسم ‌های شناختی و عصبی درگیر در #تجربه_دینی، ابعاد و مسائل جدیدی را پیش روی پژوهشگران دین و الهیات قرار داده ‌اند. چالش ‌هایی که امروزه از سوی علوم شناختی و عصب‌ شناسی مطرح می‌ شوند، با چالش‌ های گذشته که از سوی فیزیک و زیست‌ شناسی مطرح می ‌شدند، تفاوت‌های اساسی دارند. به عنوان نمونه اگر در گذشته، تمرکز بر تناقضات ظاهری بین گزاره‌ های علمی و دینی بود، اما امروزه تمرکز بر مکانیسم‌ های درونی تجربه دینی و نقش #مغز در شکل‌ گیری باورهای مذهبی و به تعبیر دیگر #منشأ_دین (بخوانید #وحی) است. به همین سبب #جان_هیک، فیلسوف دین برجسته معاصر، در کتاب « The new frontier of religion and science: religious experience, neuroscience and the transcendent »👇، ضمن تاکید بر نقش مغز انسان به عنوان نقطه تلاقی این دو حوزه، به این رویکرد نوین در مطالعات دین اشاره کرده و پیشنهاد می کند که به جای جستجوی تضادهای آشکار بین گزاره ‌های علمی و دینی که در مباحث کلام جدید و فلسفة دین مرسوم بوده است، ریشه‌های تجربه دینی و باورهای مذهبی را از منظر علوم شناختی و عصبی باید بررسی کرد. اهمیت توجه به علوم شناختی دین را می توان به اختصار از چند جهت دانست: 1- تغییر پارادایم در مطالعات دین: با ورود علوم شناختی و عصب‌شناسی به حوزه دین‌شناسی، رویکرد جدید به مطالعه دین از حالت سنتی و متکی بر متون دینی به سمت یک رویکرد تجربی و مبتنی بر شواهد علمی تغییر کرده است. 2- چالش‌ های جدید برای باورهای دینی: این علوم، چالش‌ های جدیدی را برای باورهای دینی ایجاد می ‌کنند که لازم است متکلمان و الهی دانان ضمن فهم صحیح این چالش ها، به بازبینی و بازتعریف برخی مفاهیم بنیادین در الهیات بپردازند. 3- فرصت ‌های جدید برای فهم عمیق ‌تر از دین: این علوم همچنین فرصت‌ هایی را برای فهم عمیق‌ تر از ماهیت وحی و برخی از باورهای دینی فراهم می‌ کنند و به ما کمک می‌ کنند تا به پرسش‌ هایی که در گذشته بی ‌پاسخ مانده بودند، پاسخ دهیم. با ظهور این رویکرد علمی جدید، الهی ‌دانان دو راه پیش رو دارند: یا باید آموزه‌ های این علوم را به کلی رد کنند و در حالت انکار باقی بمانند، یا با درکی عمیق‌ از این علوم، به دنبال نقاط مشترک بین علم و دین باشند و به این ترتیب، به تعالی تفکر دینی کمک کنند. به دلیل ماهیت بین رشته ای داشتن این علوم، درک صحیح از آن ها و نیز پاسخ گویی به این چالش ‌ها و بهره ‌برداری از فرصت‌ های جدید، نیاز به گفت‌ وگوی سازنده بین دانشمندان، متکلمان و فیلسوفان است. 👆«مرز جدید دین و علم: تجربه دینی، عصب شناسی و امر متعالی» ✍️ مصطفی مختاری 1403/6/7 جهت ارتباط با نویسنده 👇 https://eitaa.com/M14mokhtari #مجمع_عالی_حکمت_اسلامی #دفتر_کرمانشاه #مرکز_تخصصی_کلام_اسلامی_و_تفسیر_واحد_کرمانشاه 🔰🔰🔰🔰🔰🔰 🌐 کانال مرکز تخصصی کلام اسلامی و تفسیر_ واحد کرمانشاه --------------------------------- 💠 @kalamkermanshah ---------------------------------