سبکهای تولید مستند: نگاهی جامع
سلام! خوشحالم که به دنیای جذاب مستندسازی علاقهمندید. مستندها، با روایتهای واقعی و متنوعشون، دنیای پیرامونمون رو به روشهای مختلفی به تصویر میکشن. این تنوع به دلیل وجود سبکهای مختلف تولید مستند هست.
سبکهای اصلی تولید مستند
به طور کلی، میشه سبکهای تولید مستند رو به چند دسته اصلی تقسیم کرد:
* مستند مشاهدهای (Observational):
* ویژگیها: فیلمساز بدون دخالت مستقیم در وقایع، صرفاً به مشاهده و ثبت آنها میپردازه.
* مثال: مستندهایی که زندگی روزمره افراد یا جوامع رو به تصویر میکشن.
* مستند مشارکتی (Participatory):
* ویژگیها: فیلمساز به طور فعال در رویدادها شرکت میکنه و با سوژهها تعامل داره.
* مثال: مستندهایی که دربارهی جنبشهای اجتماعی یا زندگی اقلیتها ساخته میشن.
* مستند توضیحی (Expository):
* ویژگیها: فیلمساز از طریق روایت و ارائه اطلاعات، به تفسیر موضوع میپردازه.
* مثال: مستندهای علمی یا تاریخی که به توضیح پدیدهها و رویدادها میپردازن.
* مستند بازتابی (Reflexive):
* ویژگیها: فیلمساز به فرایند تولید فیلم و نقش خودش به عنوان فیلمساز اشاره میکنه.
* مثال: مستندهایی که به نقد و تحلیل زبان سینما و ساخت مستند میپردازن.
* مستند شاعرانه (Poetic):
* ویژگیها: فیلمساز بیشتر از فرم و زیباییشناسی بصری برای انتقال مفاهیم استفاده میکنه.
* مثال: مستندهایی که از تصاویر انتزاعی و موسیقی برای ایجاد یک تجربه حسی استفاده میکنن.
* مستند اجرایی (Performative):
* ویژگیها: فیلمساز از عناصر دراماتیک و بازیگری برای بیان موضوع استفاده میکنه.
* مثال: مستندهایی که از بازسازی صحنهها یا مصاحبههای ساختگی برای بیان یک ایده استفاده میکنن.
سبکهای ترکیبی
بسیاری از مستندها ترکیبی از این سبکها هستند. به عنوان مثال، یک مستند ممکن است همزمان مشاهدهای و توضیحی باشد.
عوامل موثر بر انتخاب سبک
انتخاب سبک تولید مستند به عوامل مختلفی بستگی داره، از جمله:
* موضوع: هر موضوعی به سبک خاصی از روایت نیاز داره.
* هدف فیلمساز: آیا هدف اطلاعرسانی است یا ایجاد تجربه حسی؟
#آموزشی
#مستندسازی
.
"چگونه بازنویسی کنیم؟"
آنچه در این مطلب آموزشی مینویسم پیشنهادهایی است برای شما که خودم براساس تجربیات در مرحله بازنویسی داستان بهکار گرفتهام.
۱. وقتی داستانی را نگارش میکنید، آن را برای مدتی کنار بگذارید و بعداً سراغ بازنویسی بروید.
مثلاً صبر کنید یک هفته یا یک ماه از نگارش نسخه اولیه بگذرد تا از هیجانات ناشی از نوشتن فارغ شوید و منطقیتر به متنتان نگاه کنید.
۲. اولین بازنویسی را که انجام میدهید، سعی کنید یکدست کردن نثر و افعال باشد. تا جائی که میتوانید در این مرحله علائم نگارشی و غلطهای املائی و پاراگرافبندی را تصحیح کنید.
۳. بازنویسی بعدی به صورت پاراگرافی باشد، یعنی پاراگرافها به پاراگراف، داستانتان را با کمک عناصر و تکنیکهایی که آموختهاید ارتقاء بدهید.
۴. توصیه میکنم در بازنویسی ارتقائی، پس از بهبود چند پاراگراف، به سطر اول برگردید و از آنجا داستانتان را بخوانید تا جائی که اصلاح کردهاید و مجدداً بعد از چند پاراگراف بازنویسی بازهم به سطر اول برگردید و تا آخر همین کار را ادامه دهید تا از یکدستی لحن و نثر و پیرنگ و سایر موارد مطمئن باشید.
۵. با صدای بلند خواندن و برای دیگران خواندن هم روش خوبی در بازنویسی است.
۶. درطول بازنویسی، قطعاً یک نویسنده حرفهای پژوهش و تحقیقاتی را انجام میدهد.
من یکی از کارهایی که میکنم، آنچه را که در تحقیقات برای داستانم مناسب میبینم به صورت کلیدواژه در بالای صفحه مینویسم تا بعداً در بازنویسی اعمال کنم.
۷. اگرچه گفتهمیشود که نویسنده باید به طرح وفادار باشد، امّا این نکته برای داشتن انسجام و نداشتن حفرههای پیرنگی گفتهمیشود.
در هر مرحله که احساس میکنید طرحتان نیاز به اصلاح و بازنویسی دارد، بدون تردید این کار را انجام دهید.
✍️ زهرا ملکثابت
مدرس داستاننویسی
#آموزشی #کارگاه_داستان
#بازنویسی #لذت_تدریس
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
"نوشتن با الهام گرفتن از موسیقی"
آهنگ را میشنویم و وقتي آهنگ در ذهنمون تداعي شد، كلمه اي را كه پررنگ تر از بقيه هست در ذهنمون روي كاغذ مي نويسيم و اصطلاحا بهش ميگيم هسته
سپس هر كلمه ي ديگه كه باتوجه به هسته در ذهنمون مياد روي كاغذ مينويسيم تا زماني كه ذهنمون خالي بشه ادامه ميديم به اين كار ميگيم خوشه نويسي
بعد با الهام گرفتن از هسته و شاخه هاي خوشه متنمون را مي نويسيم
مثلا
۱. هسته: سفركردن
۲. شاخه ها: جاده. تنهايي. غروب. سرعت و...
۳. متن: .....
✍️ مرضیه قاسمی
عضو گروه حرفههنر
#آموزشی #کارگاه_داستان
🔻🔻🔻🔻🔻
کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
در یک دستهبندی داستان کودک و نوجوان به ۳ دسته تقسیم میشود:
۱. داستانهای پیشاهبوطی
۲. داستانهای کارناوالی
۳. داستانهای پساهبوطی
داستان پیشاهبوطی، فضایی آرام دارند مثلا جنگلی سرسبز و زیبا که وقتی باران میبارد زود آفتاب میشود.
هیچموقع در این داستانها، کسی نمیمیرد یا مجروحیت شدیدی نیست.
همه باهم دوست و همدلاند و کشمکشها خفیف هستند و کاراکترها سریع باهم کنار میآیند.
نمونهها:
کارتون "قصههای پو"
سریال "بارنی و دوستان"
داستان پیشاهبوطی مربوط به زمانی است که بچهها به زندگی در اجتماع وارد نشدند و در دنیای امن به سر میبرند.
دسته دوم داستانهای کارناوالی است.
مثل داستان "آلیس در سرزمین عجایب" که آلیس از دنیای واقعی وارد یک دنیای فرواقعی میشود تا درک بیشتری از جهان پیدا کند و سپس به دنیای واقعی برمیگردد.
در این نوع، کشمکشها شدیدتر از مرحله قبل است اما منجر به غمها و دردها عمیق نمیشود.
یا کارتون "پسر شجاع" که با پدر و دوستانش در محل امنی زندگی میکنند و گاهی برای حل مشکلی از آنجا خارج شده و مجدد به محل امن زندگی برمیگردند.
دسته سوم داستانهای پساهبوطی هستند
در این دوران مرحله کودکی پشت سر گذاشته و وارد اجتماع بزرگتر میشود.
در این داستانها جنگ، درگیریهای سخت، مرگ و جراحات عمیق وجود دارد.
این نوع داستانها برای رده سنی نوجوان نوشته میشود مانند:
رمان "ارباب حلقهها"
و رمان "هری پاتر"
فرایند "سفر قهرمان" در این داستانها از مولفههای دیگر است.
✍️ زهرا ملکثابت
#آموزشی #کارگاه_داستان
#پیشاهبوطی #کارنوالی #پساهبوطی
#داستان_نویسی #آموزش_داستان
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
نکاتی در مورد "داستانک" یا "داستان کوچک"
نکته دهم:
"پایانبندی داستانکوچک"
اینکه بدانیم چگونه داستان کوچک را تمام کنیم خیلی مهم است.
کجا و چطور داستان کوچک تمام میشود؟
این کجا و چطور یک مهارت است.
کجا تمام شود یعنی یکدستی موضوعی و مضمونی رعایت شود.
چطور مربوط به این است که لحظه پایانبندی احساسی باشد، فکری باشد یا با شوک پایانی باشد یا نباشد.
داستان کوچک در اوجِ احساس و هیجان و چالش و تنش تمام میشود.
بعد از آن اگر ادامه بدهیم، میشود اطاله و کِش دادنِ بدون ضرورت.
اطاله، داستان را از حسّ و هیجان خارج میکند.
گاهی با نصفنیمه گفتن جمله نهایی، ضربه نهایی شدیدتر میشود.
پایان داستان کوچک، اگر شعاری و نصیحت و پند باشد از جذابیت برای مخاطب میکاهد.
امّا اگر پیام متن، مهمتر است، میتوان آنرا نگه داشت و در فضاهای مناسب آن متن را ارائه داد ولی باید درنظر داشت که در اصول داستان کوچک، مخاطب بهدنبال نصیحت و پند و شعار نیست.
در ادامه یک #داستان_کوچک را با پایانبندی مناسب میخوانید:
داستان "پایان بعضی چیزها"
_ "داداشت بغلم کرده."
_ "خیلُ خب یهبار گفتی، منم گفتم مست بودیم دیگه. خودتم..."
_ "نه قَدّ شماها...واقعاً که... کی بود اوایل ازدواجمون میگفت کسی بهت چپ نگاه کنه غیرتی میشم؟!"
_ "دادنزن تو گوشم! چقد حساس شدی حالا، ماچت که نکرده."
_ "کرده..."
✍️ زهرا ملکثابت
#آموزشی #کارگاه_داستان
🔻🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
کارگاه داستان خاتم
استاد اکبرلو
۸/ مهر/ ۱۴۰۲
مسئله داستان نباید به تاخیر بیُفتد بلکه باید سریع مطرح شود.
تعلیق با مسئله داستان فرق دارد.
تعلیق میتواند تا آخر داستان هم کِش پیدا کند.
اگر رویداد مذهبی را بازآفرینی کنیم، داستان تاریخی میشود.
به دغدغه و نیاز مخاطب امروز توجه شود.
اکنون برای کار کودک و نوجوان، نمیتوان ردهبندی سنی آورد چون کودک ۷ ساله کار نوجوان را میپسندد و میخواند و برعکس.
از اختصار و ایجاز استفاده کنید.
داستانها را با توصیف شروع نکنید.
ادبیات تعلیمی، کم ارزشترین نوع ادبی است.
پایان داستان را شعاری و آموزشی نکنید.
خلاصهنویسی: زهرا ملکثابت
#آموزشی
#کارگاه_داستان
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
#آموزشی
"خلاصهنویسی، پایهی کار نویسندگی"
دوران دبستان، کلاسی داشتیم به اسم خلاصه نویسی.
در کلاس خلاصهنویسی، معلم داستانی را میخواند یا ما به انتخاب خودمان داستانی را می خواندیم و در چند خط خلاصه نویسی میکردیم .
در دورههای آموزشی، از هنرجویانم میخواهم که هر داستان یا کتابی را که می خوانند و یا هر فیلمی که میبینند ، خلاصه اش را در ۱۰ الی ۱۵ خط بنویسند.
تمرین خلاصهنویسی باید جدی گرفته شود و مستمر انجام گیرد.
خلاصهنویسی در داستاننویسی مثل کشیدن خط در تصویرسازی است.
باید هنرجو در این کار تقویت شود چون مثل قدمهای اول هرکاری، مهم است که چگونه برداشته میشود.
✍️ زهرا ملکثابت
#کارگاه_داستان
#خلاصه_نویسی
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
تفاوت داستان با نمایشنامه
داستان جزو ادبیات تخیلی است ولی نمایشنامه جزو ادبیات دراماتیک است.
داستان برای چاپ در مجله، نشریه و کتاب نوشتهمیشود
امّا نمایشنامه را باید طوری بنویسیم که قابلیت اجرا توسط بازیگران به روی صحنه را داشته باشد.
پس مخاطب داستان مستقیم با نویسنده و مخاطب نمایش و تئاتر باواسطه با نویسنده ارتباط میگیرد.
هرچیز در درام با علت و معلول همراه است.
در طول زمان بهتدریج عناصر درام به قصهها اضافه شد و داستان بهشیوه معاصر بهوجود آمد.
داستانهایی هم داریم که توصیف و شرح است مثل داستان کوتاه قفس از صادق چوبک که ماجرای چند مرغ و خروسِ گرفتار در قفس را شرح میدهد.
http://aseman13911.blogfa.com/post/32
در داستان کوتاه، حسّ و عاطفه اهمیت زیادی دارد.
در نمایشنامه، فلسفه و اندیشه اهمیت زیادی دارد.
✍️ زهرا ملکثابت
#آموزشی #داستاننویسی #نمایشنامهنویسی
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط بالینک کانال حرفههنر
کپی ممنوع
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
نکاتی در مورد "داستانک" یا "داستان کوچک"
نکته یازدهم:
میخواهیم در مورد داستانهای کوتاهی صحبت کنیم که با داستان کوچک، اشتباه گرفته میشوند.
قبلاً گفتهبودیم که معیار تفاوت داستانک و داستان کوچک، تعداد کلمات یا تعداد خطوط نیست.
ممکن است یک اثر داستانی، از لحاظ تعداد کلمات خیلی کم باشد ولی از لحاظ فرم در قالب داستان کوتاه قرارمیگیرد.
اثر زیر باوجود تعداد کم کلمات، یک داستان کوتاه محسوب میشود، طبق نظریه استاد احسان عباسلو.
برای آنکه نکته را بهتر درک کنید یک مثال میزنم:
داستان کوتاه "چهارخواهر"
خواهر چهارمی گفت اینها خرافات است.
خواهر اولی به طلافروشی رفت. دومی و سومی، لباس نوزاد خریدند.
چندماه بعد خبردادند که مقاله خواهر چهارمی باموضوع خرافات ۱۳ صفر، تائید شده ولی بهشرطی چاپمیشود که نویسنده دستمزد نخواهد.
همانروز قیمت طلا بازهم بالا رفت، جواب آزمایش بارداری خواهر دوم مثبت شد و خواهر سوم که ۱۳ صفر دوتا لباس نوزادی خریدهبود، فهمید دوقلو باردار است.
✍️ زهرا ملکثابت
**************************
همانطور که میبینید داستان بالا تعدد شخصیت دارد و از لحاظ فرمی در دسته داستان کوتاه قرارمیگیرد باوجود اینکه تعداد کلماتش کم است.
#آموزشی
🔻🔻🔻🔻🔻
فوروارد فقط با لینک کانال حرفههنر
https://eitaa.com/herfeyehonar
.
تیتر تدریس استاد ابوالفضل کریمی
در گروه حرفهی هنر
۱۵ و ۱۶ فروردین ۱۴۰۴
۱. وجدان بیدار، وجدان خواب
۲. خودگویی با وجدان
۳. قصه هابیل و قابیل
💢 این برنامه در گروه حرفههنر درجریان است
.
#فعالیت_گروهی #آموزشی
زمان:
حجم:
1.5M
"انسان و روانشناسی در داستان"
سه روانکاو غربی (فروید، نیچه، یونگ)
روانشناسی اسلامی
🎙مدرس: زهرا ملکثابت
#آموزشی #صوتی
#آموزش_نویسندگی
🔻🔻🔻🔻🔻
کانال حرفهیهنر
https://eitaa.com/herfeyehonar