8️⃣5️⃣ #حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها غسل داده می شود!👇
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_جمادی_الثانی
@TarikhEslam
0️⃣6️⃣اقامه نماز بر جنازه مطهره حضرت #حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها !
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_جمادی_الثانی
@TarikhEslam
✅ابن فتال نیشابوری می نویسد :
📋《فَلَمَّا أَنْ هَدَأَتِ الْعُیُونُ وَ مَضَى مِنَ اللَّیْلِ أَخْرَجَهَا عَلِیٌّ(ع) وَ الْحَسَنُ(ع) وَ الْحُسَیْنُ(ع) وَ عَمَّارٌ وَ الْمِقْدَادُ وَ عَقِیلٌ وَ الزُّبَیْرُ وَ أَبُوذَرٍّ وَ سَلْمَانُ وَ بُرَیْدَهُ وَ نَفَرٌ مِنْ بَنِی هَاشِمٍ وَ خَوَاصِّهِ صَلُّوا عَلَیْهَا وَ دَفَنُوهَا فِی جَوْفِ اللَّیْلِ وَ سَوَّى عَلِیٌّ حَوَالَیْهَا قُبُوراً مُزَوَّرَهً مِقْدَارَ سَبْعَهٍ حَتَّى لَا یُعْرَفَ قَبْرُهَا》
♦️وقتی شهر آرام گرفت و پاسى از شب گذشت، امام على(ع) به همراه حسن(ع) و حسین(ع) و عمار و مقداد و عقیل و زبیر و ابو ذر و سلمان و بریده و تنى چند از بنى هاشم و خواص دوستان على(ع) جنازه را بیرون آوردند و بر آن نماز گزاردند و در دل شب به خاک سپردند و امام على (ع) اطراف آرامگاه فاطمه(س) صورت هفت گور دیگر هم پدید آورد تا آرامگاه آن حضرت شناخته نشود.(۱)
به نقل از ابن شهرآشوب، آمده است که؛ طبری نقل می کند؛
📋《إِنَّ فَاطِمَةَ(س) دُفِنَتْ لَیْلًا وَ لَمْ یَحْضُرْهَا إِلَّا الْعَبَّاسُ وَ عَلِیٌّ وَ الْمِقْدَادُ وَ الزُّبَیْرُ》
♦️حضرت فاطمه زهرا(س) شبانه دفن شد، و غیر از عبّاس و على(ع) و مقداد و زبیر كسى در تشیع جنازه آن بانو حاضر نشد.(۲)
و در روایات ما نیز وارد شده است که؛
📋《صَلَّى عَلَیْهَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) وَ الْحَسَنُ(ع) وَ الْحُسَیْنُ(ع) وَ عَقِیلٌ وَ سَلْمَانُ وَ أَبُوذَرٍّ وَ الْمِقْدَادُ وَ عَمَّارٌ وَ بُرَیْدَةُ》
♦️حضرت على(ع)، حسن(ع)، حسین(ع)، عقیل، سلمان، ابوذر، مقداد، عمار و بریده بر حضرت فاطمه(س) نماز خواندند.(۳)
و در روایتی دیگر علاوه بر اینان؛
نام عبّاس و پسرش فضل و حذیفه و ابن مسعود دیده می شود.(۴)
در روایتی آمده است که اصبغ بن نباته؛
📋《سَأَلَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ(ع) عَنْ دَفْنِهَا لَیْلًا فَقَالَ إِنَّهَا كَانَتْ سَاخِطَةً عَلَى قَوْمٍ كَرِهَتْ حُضُورَهُمْ جِنَازَتَهَا》
♦️از امام على(ع) درباره اینكه فاطمه(س) شبانه دفن گردید جویا شد، که ایشان فرمود :
به علّت اینكه فاطمه(س) بر گروهى خشمناك بود و راضى نبود كه آنان براى تشییع جنازه اش حاضر شوند.(۵)
📚منابع :
۱)روضة الواعظین ابن فتّال نیشابوری، ج۱، صص۱۵۱-۱۵۰
۲-۳-۴)مناقب ابن شهرآشوب، ج۳، ص۳۶۳
۵)امالی شیخ صدوق، ص۶۵۸
@TarikhEslam
1️⃣6️⃣خاکسپاری #حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها توسط #امام_علی_علیه_السلام :👇
✅در روایتی دیگر آمده است که؛
هنگامی که تابوت حضرت فاطمه(س) را برای خاکسپاری مهیا کردند؛
📋《فَإِذَا هِيَ بِقَبْرٍ مَحْفُورٍ فَحَمَلُوا السَّرِيرَ إِلَيْهَا فَدَفَنُوهَا》
♦️ناگهان در آنجا با قبرى حفر شده و آماده مواجه شدند و تابوت را به سوى آن قبر بردند و جنازه را در آن دفن نمودند.
📋《فَجَلَسَ عَلِيٌّ(ع) عَلَى شَفِيرِ الْقَبْرِ فَقَالَ :
يَا أَرْضُ! اسْتَوْدَعْتُكِ وَدِيعَتِي! هَذِهِ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ(ص)》
♦️سپس حضرت(ع) بر فراز قبر نشست و فرمود :
اى قبر! من امانت خود را به تو مى سپارم، اين جنازه دختر رسول خدا(ص) است.
📋《فَنُودِيَ مِنْهَا يَا عَلِيُّ(ع)! أَنَا أَرْفَقُ بِهَا مِنْكَ فَارْجِعْ وَ لَا تَهْتَمَّ》
♦️ناگاه ندايى شنيدند كه مى گفت :
يا على(ع)! من از تو به او مهربانترم.
برگرد و مغموم و مهموم مباش!
📋《فَرَجَعَ وَ انْسَدَّ الْقَبْرُ وَ اسْتَوَى بِالْأَرْضِ》
♦️امام على(ع) بازگشت و روی قبر را پوشانید و با زمين هم سطح نمود.(۱)
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_جمادی_الثانی
📚منبع :
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۳، ص۲۱۴
@TarikhEslam
✅ابن شهر آشوب می نویسد :
هنگام دفن حضرت فاطمه(س)؛
📋《أَنَّهُ لَمَّا صَارَ بِهَا إِلَى الْقَبْرِ الْمُبَارَکِ خَرَجَتْ یَدٌ فَتَنَاوَلَهَا وَ انْصَرَفَ!》
♦️هنگامی که فاطمه(س) را در قبر گذاشتند، دستی بیرون آمد و جنازه را گرفته، درون قبر نهاد و ناپدید گشت.(۱)
👤شیخ طوسی می نویسد :
📋 《فَلَمَّا نَفَضَ يَدَهُ مِنْ تُرَابِ الْقَبْرِ هَاجَ بِهِ الْحُزْنُ، وَ أَرْسَلَ دُمُوعَهُ عَلَى خَدَّيْهِ، وَ حَوَّلَ وَجْهَهُ إِلَى قَبْرِ رَسُولِ الله(ص) فَقَالَ :
السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ الله(ص) عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ وَ حَبِيبَتِكَ، وَ قُرَّةِ عَيْنِكَ وَ زَائِرَتِكَ، وَ الثَّابِتَةِ فِي الثَّرَى بِبُقْعَتِكَ، الْمُخْتَارِ اللَّهُ لَهَا سُرْعَةَ اللِّحَاقِ بِكَ، قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي، وَ ضَعُفَ عَنْ سَيِّدَةِ النِّسَاءِ تَجَلُّدِي، إِلَّا أَنَّ فِي التَّأَسِّي لِي بِسُنَّتِكَ وَ الْحُزْنِ الَّذِي حَلَّ بِي لِفِرَاقِكَ لَمَوْضِعَ التَّعَزِّي، وَ لَقَدْ وَسَّدْتُكَ فِي مَلْحُودِ قَبْرِكَ بَعْدَ أَنْ فَاضَتْ نَفْسُكَ عَلَى صَدْرِي، وَ غَمَضْتُكَ بِيَدِي، وَ تَوَلَّيْتُ أَمْرَكَ بِنَفْسِي، نَعَمْ وَ فِي كِتَابِ اللَّهِ نِعْمَ الْقَبُولُ، وَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ》
♦️هنگامی که حضرت علی(ع) فاطمه(س) را دفن نمود، وقتی دست مبارك از خاك قبر برافشاند، اندوه و غم بر دلش هجوم آورد و سيلاب اشك را بر گونه هایش جارى ساخت، سپس رو به جانب قبر رسول اکرم(ص) گرداند و گفت :
اى رسول خدا از من بر تو سلام باد، و سلام باد بر تو از جانب دخترت و حبيبه ات و نور ديده ات و زائرت و كسى كه در آرامگاه تو در ميان خاك آرمیده است. همان كسی كه خداوند زود رسيدن به تو را برايش برگزيده است.
يا رسول الله(ص) صبرم در فراق دختر برگزيده ات كم شده، و تاب و توانم در فراق سرور زنان به سستى گرائيده، جز اينكه در تأسى من به سنّت تو و در اندوهى كه با جدائى تو بر من فرود آمد جاى صبر و بردبارى باقى است.
هنگام جان دادن سرت به سينه من چسبيده بود و من تو را در لحد آرامگاهت نهادم و تو را با دست خود به زير خاك پنهان نمودم، و خودم شخصا امورت را به عهده گرفتم، آرى در كتاب خدا آيه اى است كه سبب می شود مصيبتها را با آغوش باز بپذيريم.
ما همه از آن خدائيم و همه بسوى او باز خواهيم گشت.(۲)
سپس حضرت(ع) عرضه داشت :
📋《قَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِيعَةُ، وَ أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ، وَ اخْتُلِسَتِ الزَّهْرَاءُ، فَمَا أَقْبَحَ الْخَضْرَاءَ وَ الْغَبْرَاءَ، يَا رَسُولَ الله(ص)!
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ، وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ، لَا يَبْرَحْ الْحُزْنُ مِنْ قَلْبِي أَوْ يَخْتَارَ اللَّهُ لِي دَارَكَ الَّتِي فِيهَا أَنْتَ مُقِيمٌ، كَمَدٌ مُقَيِّحٌ، وَ هَمٌّ مُهَيِّجٌ، سَرْعَانَ مَا فَرَّقَ بَيْنَنَا وَ إِلَى اللَّهِ أَشْكُو، وَ سَتُنْبِئُكَ ابْنَتُكَ بِتَظَاهُرِ أُمَّتِكَ عَلَيَّ وَ عَلَى هَضْمِهَا حَقَّهَا، فَاسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ، فَكَمْ مِنْ غَلِيلٍ مُعْتَلِجٍ بِصَدْرِهَا لَمْ تَجِدْ إِلَى بَثِّهِ سَبِيلًا، وَ سَتَقُولُ وَ يَحْكُمَ اللَّهُ بَيْنَنا وَ هُوَ خَيْرُ الْحاكِمِينَ》
♦️به راستى كه امانت پس گرفته شد، و گروگان دريافت گشت، و زهرا(س) خيلى سريع از دستم ربوده شد.
اى رسول خدا(ص) اكنون ديگر چقدر اين آسمان نيلگون و زمين تيره در نظرم زشت جلوه مى كند!
امّا اندوهم هميشگى گشته، و شبم به بيدارى كشيده، اندوه هرگز از دلم رخت نبندد تا آنگاه كه خداوند همان سرايى را كه تو در آن مقيم گشته اى برايم برگزيند.
غصّه اى دارم بس دلخراش، و اندوهى دارم هيجان انگيز، چه زود ميان ما جدائى افتاد، من به خداوند شكوه مى برم.
و به زودى دختر تو از همدستى امّتت عليه من و غصب حقّ خودش به تو گزارش مى دهد، پس احوال را از او جويا شو، كه بسى غمهاى سوزانى كه در سينه داشت و راهى براى پخش آن نمى يافت، اما به زودى بازگو خواهد نمود، و البتّه خداوند داورى مى كند و او بهترين داوران است.(۳)
📋《أَنَّهُ سَوَّى قَبْرَهَا مَعَ الْأَرْضِ مُسْتَوِیَاً وَ قَالُوا سَوَّى حَوَالَیْهَا قُبُوراً مُزَوَّرَةً مِقْدَارَ سَبْعَةٍ حَتَّى لَا یُعْرَفَ قَبْرُهَا》
♦️امام على(ع) قبر فاطمه(س) را با زمین یكسان نمود و تعداد هفت قبر شبیه به قبر فاطمه(س) درست کرد تا قبر آن بانو شناخته نشود.(۴)
و در روایتی؛
📋《أَنَّهُ رَشَّ أَرْبَعِینَ قَبْراً حَتَّى لَا یَبِینَ قَبْرُهَا مِنْ غَیْرِهِ مِنَ الْقُبُورِ فَیُصَلُّوا عَلَیْهَا》
♦️امام علی(ع) چهل قبر براى حضرت فاطمه(س) ترتیب داد، تا قبر واقعى آن بانو تشخیص داده نشود و كسى حتى بر قبر او نماز نخواند.(۵)
📚منابع :
۱-۴-۵)مناقب ابن شهر آشوب، ج۳، ص۳۶۵
۲)أمالی شیخ طوسی، ص۱۰۹
۳)الکافی شیخ کلینی، ج۱، ص۴۵۹
@TarikhEslam
✅بعد از شهادت حضرت فاطمه(س)، امام على(ع) در فراق محبوبه اش پيوسته مى سرود :
📋《كُنَّا كَزَوجٍ حَامَّةٍ فِى اَيكَةٍ،
مُتَمتِّعينِ بِصِحَّةٍ و شَبابٍ،
دَخَلَ الزّمانُ وفَرَّقَ بَينَنَا،
إنَّ الزَمانَ مُفرِّقُ الأَحبَابِ!》
♦️ما همانند یک جفت کبوتر در یک آشیانه بودیم که از نشاط، سلامت و جوانی برخوردار بودیم.
روزگار آمد و ميان ما جدايى انداخت.
و این عادتِ روزگار است که بین دوستان جدایی می افکند.
گاهى امام على(ع) از تاريكی شب بهره می برد و به زیارت قبر مطهر زهرایش(س) می رفت و از دور مى ايستاد و با فاطمه(س) سخن مى گفت، و سلام مى كرد، بعد خودش گله مى كرد و بعد گله خودش را از زبان زهرای مرضیه(س) جواب مى داد :
📋《مَا لِى وَقَفتُ عَلى القُبوُرِ مُسلِّماً،
قبرَ الحَبِيْبِ فَلَمْ يَرُدَّ جَوَابِي!》
♦️چرا من ايستاده ام به قبر حبيبم سلام مى كنم، درحالی که او به من جواب نمى دهد؟
📋《حَبِيبُ مَالكِ لا تَردُّ جَوابَنا،
انسَيتَ بَعدِى خُلَّةَ الاَحبابِ؟》
♦️اى دوست! چرا جواب ما را نمى دهى؟
آيا وقتی از پيش ما رفتى دوستى را فراموش كردى؟
ديگر ما در دل تو جايى نداريم؟
بعد خود امام(ع) از زبان حضرت زهرا(س) جواب مى دهد :
📋《قَالَ الحَبِيبُ وَ كَيفَ لِى بِجَوَابِكُم؟
وَ انَا رَهِينُ جَنادِلٍ و تُرابٍ》
♦️دوست به من پاسخ گفت :
اين چه انتظارى است كه كه از من دارى؟
مگر نمى دانى كه من در زير صخره ها و خاك محبوس هستم؟
📋《أكلُ التُرَابُ مَحَاسِني فَنَسِيتُكُم،
وَ حَجَبتُ عَن أهلِي وَ عَن أَبرَابِي》
♦️خاك همه خوبيها و زيبايي هايم را پوشانيد تا جايي كه شما را فراموش كردم و از خانواده و همسالان خود پنهان گشتم.(۱)
وقتی امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) از دفن دختر پیامبر(ص) فراغت یافت، بر سر قبر ایشان ایستاد و این دو بیت را خواند :
📜《لِكُلِّ اجْتِمَاعٍ مِنْ خَلِيْلَينِ فُرْقَةً،
وَكُلُِّ الذِيْ دُوْنَ المَمَاتِ قَلِيْلُ،
وَإنَّ افْتِقَادِي فَاطِمَاً بَعْدَ أحْمَدِ،
دَلِيْلٌ عَلَى أنْ لا يَدُومُ خَـــلِيْلُ》
♦️برای هر دوستی جدایی و فراقی است و این دوریها و فراق است که پایان ناپذیر است.
فقدان فاطمه(س) بعد از رحلت پیامبر(ص) تنها دلیل برای کوتاه بودن دوستی ها است.(۲)
حضرت(ع) در جایی دیگر سروده است :
📋《حبِیبٌ لَیسَ یَعدِلُهُ حَبِیبٌ،
وَ مَا لِسَواهُ فِی قَلبِی نَصِیبٌ،
حَبِیبٌ غَابَ عَن عَینی وَ جِسمِی،
وَ عَن قـَــــلبِی حَبِـــیبِی لَا یَغیِبُ》
♦️معشوق من كسیست كه همانندش پيدا نمی شود.
و جز او هيچ كس سهمی از قلبم ندارد.
اگرچه كسی كه دوستش داشتم از كنارم رفت!
اما هرگز از قلبم بيرون نخواهد رفت!(۳)
📚منابع :
۱)دیوان امام علی(ع)، ص۱۵
۲)الاخبار الموفقیات ابن بکار، ص۱۹۴
۳)دیوان امام علی(ع)، ص۸۹
@TarikhEslam
3️⃣6️⃣تلاش های مذبوحانه اهل سقیفه برای نبش قبر #حضرت_فاطمه_سلام_الله_علیها !
#روز_شمار_فاطمیه
#وقایع_ماه_جمادی_الثانی
@TarikhEslam
✅در منابع نقل شده است که مسلمانان صبح روز شهادت حضرت زهرا(س) به بقیع رفتند.
📋《فِيهِ أَرْبَعُونَ قَبْراً جُدُداً وَ إِنَّ الْمُسْلِمِينَ لَمَّا عَلِمُوا وَفَاتَهَا جَاءُوا إِلَى الْبَقِيعِ فَوَجَدُوا فِيهِ أَرْبَعِينَ قَبْراً فَأَشْكَلَ عَلَيْهِمْ قَبْرُهَا مِنْ سَائِرِ الْقُبُورِ فَضَجَّ النَّاسُ وَ لَامَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ قَالُوا لَمْ يُخَلِّفْ نَبِيُّكُمْ فِيكُمْ إِلَّا بِنْتاً وَاحِدَةً تَمُوتُ وَ تُدْفَنُ وَ لَمْ تَحْضُرُوا وَفَاتَهَا وَ الصَّلَاةَ عَلَيْهَا وَ لَا تَعْرِفُوا قَبْرَهَا》
♦️در بقیع چهل قبر مشاهده کردند.
این موضوع بر آنان گران آمد و یکدیگر را ملامت کردند که تنها دختر پیامبر(ص) از دنیا رفت و به خاک سپرده شد، اما آنان حاضر نبودند و حتی قبرش را نمی‌شناسند.
ابوبکر و عمر بعد از مطلع شدن از این جریان سراسیمه خود را به بقیع رساندند و با مشاهده جریان خشمگین شدند و حتی بعضی از یاران امام علی(ع) از جمله عمار و مقداد را به دلیل اینکه به آنان اطلاع نداده بودند، مورد ضرب و شتم قرار دادند و در پی آن دستور دادند کسانی از زنان مسلمان این قبرها را بشکافند تا قبر دختر پیامبر(ص) پیدا و بر جنازه او نماز خوانده شود.
📋《فَبَلَغَ ذَلِكَ أَمِيرَالْمُؤْمِنِينَ(ص) فَخَرَجَ مُغْضَباً قَدِ احْمَرَّتْ عَيْنَاهُ وَ دَرَّتْ أَوْدَاجُهُ وَ عَلَيْهِ قَبَاهُ الْأَصْفَرُ الَّذِي كَانَ يَلْبَسُهُ فِي كُلِّ كَرِيهَةٍ وَ هُوَ مُتَوَكِّئٌ عَلَى سَيْفِهِ ذِي الْفَقَارِ حَتَّى وَرَدَ الْبَقِيعَ فَسَارَ إِلَى النَّاسِ النَّذِيرُ وَ قَالُوا هَذَا عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ(ع) قَدْ أَقْبَلَ كَمَا تَرَوْنَهُ يُقْسِمُ بِاللَّهِ لَئِنْ حُوِّلَ مِنْ هَذِهِ الْقُبُورِ حَجَرٌ لَيَضَعَنَّ السَّيْفَ عَلَى غَابِرِ الْآخِرِ》
♦️وقتی این خبر به امیرالمؤمنین(ع) رسید، غضب‌آلود از خانه بیرون آمد.
چشم‌هایش از شدت خشم سرخ شده و رگ‌های گردنش برآمده بود و لباس زردی را بر تن داشت که در حوادث سخت و جنگ‌ها می‌پوشید.
کسانی که این وضع را دیدند، خود را به بقیع رساندند و به مردم هشدار دادند که علی(ع) قسم خورده است، اگر سنگی از این قبرها جابه‌جا شود، شمشیر بر گردن آمران خواهم نهاد.
امام(ع) به بقیع رفت و ابوبکر و عمر و اصحابش نزد ایشان رفتند و قسم خوردند که قبر دختر پیامبر(ص) را نبش خواهند کرد و بر او نماز خواهند خواند.
📋《فَضَرَبَ عَلِيٌّ(ع) بِيَدِهِ إِلَى جَوَامِعِ ثَوْبِهِ فَهَزَّهُ ثُمَّ ضَرَبَ بِهِ الْأَرْضَ وَ قَالَ لَهُ :
♦️حضرت(ع) لباسهاى او را گرفت و از جاى بر كند و بر زمين کوبید و خطاب به وی فرمود :
📋《يَا ابْنَ السَّوْدَاءِ! أَمَّا حَقِّي فَقَدْ تَرَكْتُهُ مَخَافَةَ أَنْ يَرْتَدَّ النَّاسُ عَنْ دِينِهِمْ وَ أَمَّا قَبْرُ فَاطِمَةَ(س) فَوَ الَّذِي نَفْسُ عَلِيٍّ(ع) بِيَدِهِ لَئِنْ رُمْتَ وَ أَصْحَابُكَ شَيْئاً مِنْ ذَلِكَ لَأَسْقِيَنَّ الْأَرْضَ مِنْ دِمَائِكُمْ!》
♦️یابن السوداء! من حقّ خود (يعنى مقام خلافت) را بدين جهت از دست دادم كه مبادا مردم از دين خويش برگردند.
من حقّ(يعنى مقام خلافت) خود را بدين جهت از دست دادم كه مبادا مردم از دين خويش برگردند.
اما در بارۀ قبر فاطمه(س)! به حقّ آن خدايى كه جان على(ع) در دست قدرت اوست اگر تو و يارانت راجع به اين قبرها عملى انجام دهيد، زمين را از خون شما سيراب خواهم كرد.
ابوبکر گفت :
📋《يَا أَبَا اَلْحَسَنِ(ع)! بِحَقِّ رَسُولِ اَللَّهِ وَ بِحَقِّ مَنْ فَوْقَ اَلْعَرْشِ إِلاَّ خَلَّيْتَ عَنْهُ فَإِنَّا غَيْرُ فَاعِلِينَ شَيْئاً تَكْرَهُهُ! فَخَلَّى عَنْهُ وَ تَفَرَّقَ اَلنَّاسُ وَ لَمْ يَعُودُوا إِلَى ذَلِكَ》
♦️اى ابالحسن(ع)! تو را به حقّ پيغمبر اسلام و آن كسى كه بالاى عرش است سوگند مى‌دهم كه از عمر دست بردارى، زيرا ما از انجام دادن عملى كه تو نمى‌پسندى خوددارى مى‌كنيم.
پس امام على(ع) عمر را رها كرد و مردم پراكنده شدند و دیگر به دنبال مقصود خود بازنگشتند و پراکنده شدند.(۱)
📚منبع :
۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۳، ص۱۷۰
@TarikhEslam